Heimskringla - 04.08.1910, Blaðsíða 4

4, ''Bts* WINNIPBG, 4. ÁGÚST 1910.
H E I M S K B. I N G t A
!••••!
R08LIN HOTEL
llð Adelaide St. Wiunipett
Bezta $1.50 á daK hús í Vestur
Canada. Keyrsla ÓKeypis uiilli
vatrnstöðva oK húesius A uóttn or
degi. Aöhlynuinift hins bezfa. Við-
sfeifti Islendi"Vft ÓslíHSt. OLAFUK
Q. ÓLAFSSON, íslendlnKur. af-
areiöir yöur. Heimsækjiö hann.—
O. ROY, eigandi.
JIMMY"S HOTEL
BEZTU VÍN OG VINDLAR.
VÍNVEITARI T.H.FKASER,
ÍSLENDINGUR. : : : : :
Jamcs Thorpe, Eigandi
MARKET HOTEL
146 PRÍNCESS ST. i”?*,™.
P. O’CONNELL, elgandl, WINNIPEU
Be/.i.u teKundir af viufönKum ok vind
um, aðhlynning góð húsið endmbeett
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stnrsta Billiard Hall í NorÐvestnrlandiru
Tln Pool-borö,—Alskonar vfnog vindlar.
Qlating og $1.00 á dag og þar yfir
L«unnn A llebb
Eigendnr.
JOHN DUFF
PLUMBER, GAS ANDSTEAM
FITTER
Alt * *k vol vandaö, ng voröiö rétt
664 No $ Dame Ave. Phone 3815
Winnipeg
A. S. TORBERT ’ S
RAKARASTOPA
Kr 1 Jimmy’s Hótel. Besta verk, ágæt
verkfæri; Rakstur 15c en’Hárskuröur
25c. — Oskar viöskifta íslendinga. —
I
i
HKinSKBINOI.il ok TVÆB
skemtileifar sögur fánýir kaup-
endur fyrir að eins 922.00
EIN MfÍRK AF MJOLK SA.MSTEIPT
í EITT PUND AF
SMJÖRI 5c. pundið
Vél til heimilisnnta. Samsteypir einni
mörk af injólk 1 eitt pund af smjöri á
tveimvr míuútum.
Engin efnahlöndun viö öfö. SmjöriÖ
er eius hart, lítur eins út, eu er bragö-
betra hehiur eu skilviudu smjör og not-
aö á saina hátt.
C ■ f|f|0 LNirgaöir ef þessi vél royn-
•P 1 ist eigi eins og auglýst er
Ef þér viljiö eignast hina þmgilog-
ustu og heiluæmustu vél sem til er búin,
þá kaupiö þessa vél. Skriíiö eftir eiö-
svöruuin vottoröuin og a iskonar upp-
iýsiuguni um þdssa uudravéi.
VERÐ: $7.50 Flutuingsgjald borgaö.
AGENTAR ÓSKAST HVlVETNA
K. K. Albert
P.O. Box 64 Winnipeg, Man-
tíetiö um Heimskringíu er þér skrifiö
Yerzlun Íslands
Á íiIÐ 1908.
Viðskifti Islands við önnur lönd
hafa einatt farið sívaxandi síðan
einokun Dana létti árið 1854. Mest
hefir þó ver/.lunin eflst síðan um
1880 og stafar það nokkuð ai því,
að fólkið hefir fjöljjað í lamlinu, e:i
þó miklu me-ir af því, hversu lifn-
aðarhættir manna ojr atvinnia hafa
breyzt. Sjávarútveguriim hefir auk
isb stórkostlegia og kaupstaðir og
fiskiver fjölgað og bygst,
þietta er óneatanlepa vitnd efna-
legra framfana í landinu.
|>ó tjáir ekki að hafa aukin við-
skifti, sem óskeikulan meelikvarða
vaxandi velgiemigni og auðsældar
landsmanna, ‘‘Að öllu má ofmikið
gera”, og því verður ekki neitað,
að síðasta ánatuginn bera ver/.lun-
arskýrslumar þess vitni, að ís-
kndinga hefir hrostið framleiðslu
móts við þfið, sem flutt hefir ver-
ið í landið frá útlöndum af alls-
konar varningi, þörfum og óþörf-
um.
I'tlend vara hefir verið flutt í
landið, er numið hefir offjár um
fra.ni Jxið, er landsmenn gátu lát-
ið í staðinn út úr landinu og af-
kiðingarnar eru augsýnilega :
VAXANDI SKULDIR.
I.andsmenn hafa safnað skuldum;
einstaklingamir, einkum í kaup-
stöðunum, hafa aukið skuldir sín-
ar við banka og kaupmeun og
skuldir banka og verz.lana hafa aft
ur aukist v.ið útlönd, Auk þess
liefir landdð sjálft orðið að taka
lán á lán ofan hjá útlendingium,
Fyrstu ár þessarar aldar var
flutt in.n í landið æ meira af er-
lendum varningi ár frá ári, án
þess framfeiðsla ykist að sama
skapi.
“Endalaust sígur á ógæftt-hlið
og tinidir í djúpánu lopiar”.
Ilrein og bein eyðsla óx árvöxt-
um og komst á hæst stig “sukk-
árið mikla” 1907.
Kn “lengra varö ekki komdst”.
I,andslýðurinn fór að kenna á því,
að hann hafði teflt of djarflega,
enda dundi þá yfir peningaþröngin
og vaxtahækkunin og tók fast í
tatimana.
Árið.. 1908 verður straiuma-mót.
Innflutt vara nemur meira en
þremur miljómim króna minna, en
árdð á undan. það el að koma aft-
tirkippur í eyðslusemiua. — því
miður er útftutta varan líka rúm-
ttm tveim miljónum lægri en árið
1907, “og mun það mest koma af
öröugk'ikunum við að selja salt-
fiskinn síðast á árinu 1908 og þar
af leiöandi verðfalli fisksins hér á
landi”.
Yfirlit yfir ver/.lunarmagnið og
mismmi innfluttrar og útfluttrar
vöru siðan um aldamót má sjál af
skrá þeirri, sem hér fer á eftir :
Kru árin í fremsta dálki, í öðrum
dálki aðfluttar vörur t a 1 d a r í
þ ú s u n d u m k r ó n a, í þriðja
dálkr útfluttar vörur taldar á
sama .hátt, og í síðasta dálkinum
ttmsrmmuriMi : ’Ol aðfl. 9967 útfl. 9136 mis 831
’02 (4 10712 ii 10460 tt 252
’03 ii 10984 ti 10208 tt 776
’04 it 11179 11 9880 tt 1293
-05 ii 13794 tt 12477 tc 1317
'06 tl 15458 tt 12156 tt 3302
'07 (it 18120 tt 12220 tt 5900
-08 y i 14851 tt 10142 tt 4709
Af þessu sést, að útflutta varan
1908 er að vísu meiri en hún var
1905, en ke.gri en 1906 og 1907.
Höfundur verzlunarskýrslnanna
hefir oft að undanförnu reynt að
bera í bœtifláku fyrir mismuninn á
aðfluttum og útfluttum vörum og
talið það bættulítið, en í síðustu
skýrslunum sést, að honttm líz.t
ekki á blikuna. Honum farast svo
orð um þetta :
“Annars er munurinn á aðflutt-
um og útfluttum vörum1 of hár
þrjú síðustu árin. I/amdið borgar
ekkert af aðfluttn vörunum með
skipaleigu annarsstaðar, eins og
Noregur. það borgar ekkert með
vöxtutn af peningum, sem h-að á
hjá öðrttm þjóðum, eins o>r Eng-
land og Frakkland gera, því að
það byrjar búskapinm ám þess að
eága hjá öðrum þjóðum, aðrar
þjóðir eiga heldttr bjá því. Fyrir
þjóð, setn byrjar búskapinm án
peninga, verður ávalt erfitt að afla
þeirra, draga j>á að sér og halda
þeim ; til þess hjálpar ekkert nema
dugnaður og sparnaður”.
Höfundur skýrslníinna telur
vaxtahœkkunina hel/.tu orsök þess,
hve kaup útlendrar vöru minkuðu
árið 1968. ]>á voru gífurlega háir
iforvextir bæði hér á landi og í
löndunum, þar sem verzlunin hefir
lánstraust sitt ; með háum for-
vöxtum tekur enginm meira lán til
vörukaupa, en það, sem er alger-
lega nauðsvnlegt. Sttmir £á ekki
peiiinga til láns, af því að alt láns-
traustið er horfið. Árinu áður
keyptu menn og íluttu að í ýms-
um greinutn miklu rneira en nauð-
syn krafði, og er þá átt við bvmg-
ingarefni sérstaklega. Árið 1908 er
innflutt af því liðugur helmingur
)>ess, sem áður var innflutt. Sú
spurning ltggur nærri, hvort kaup-
staðirnir hafi ekki bvgst fljótara
undanfarin ár, en mannfjöklinn í
jteim krafði. Fyrir Reykjavík — en
þar er helmingur allra kaupstað-
arhúsa — má svara neitandi ; hún
er ekki yfirbygð, en fjöldi heimila
lætur sér turgja minna húsrúm á
jxessum árum en áður. þau reyna
að komast af með einu herbergi
færra, en þau höfðu áður búið í,
og afleiðingin er liklegast sú, að
eitthvað af einstakra manna her-
ber.gjum stendur autt, þótt ekki
muni vera nei.n sérleg brögð að
því. — Eitt> afleiðingin af háum for-
vöxtum er, að fyrirtæki, verzlanir
verða alveg að hætta ; af því leiö-
og annað, sem borga sig laklega,
ir aftur atvinnulevsi, sem gerir
fjölda fólks að kaupleysingjum,
sent þó gátu keypt nauðs-njar sín-
ar áður, og J>ar af leiðandi, að
m.inna er key.pt”.
Hér mun höf. gera heldur lítið
úr ofsmíð húsa í Reykjav’k síð-
ustu á.rin fyrir 1908, og eru vafa-
laust öllu meiri brögð að því að
hús standi auð og óleigð, heldur
en honum er kuninugt um. — I
annan stað er þess að gæta, að
húsagerðin í Rieykjavík (og annar-
staðar á landinu) hefir verið þjóð-
inni fremur til skaða en .t/agns af
því, að luisin. hafa verið ger úr
mjög “forfengilegu” útlendu efni,
lélegu timbri, sem þjóðinni er eng-
in eign i til langframa. — Síöan
1908 eru menn farnir að hverfa að
þvi, að gera húsin úr steini. þau
mannvirki standa margfalt lengur
en tirnbiirhúsi.n og eru því miklu
nv.tari þjóðareign, þótt þau skreyti
ekki verz.lunarskýrslurnar með jafn
háum fjárhæðum, er varið sé til
“byggitiigarefna”, eins og verið hef-
ir helzt bil lengi að undanförnu. —
Efnið er að miklu leyti tekið í
landinu sjálfu, mestur kostnaður-
inn er fólginn í vinnulaunum, en
þau fara ekkf út úr landinu.
í síðustu verzlunarskvrslum er
skrá, sem sýnir, hvernig viðskiftin
við önnur lönd hafa skifst niður
nokkur undanfarin ár og sést þar,
að viðskáftin eru að beinast í eðli-
legri og hagkvæmari átt en áður.
“Af vörunum, sem fluttust hiúg-
að að meðaltali árin 1901—’05 og
aftur 1908 voru hlutfallslega :
Frá Danmörk ... 60,0 % 54,5%
“ Bretlandi .... 26,0% 29,5%
“ Noregi ....... 11,2% 10,1%
“ öðrum löndum 2,8% 5,9%
Ef J>etta eina ár (1908) er borið
saman við 5 ára meðaltalið, þá
hefir Danmörk mist nokkuð af
verzluninnd hér, en Bretland og
önnur lönd unnið að tiltölu. Kaup-
mannahöfn er svo langt úr leið
fyrir ísland, að um Jxið verður
ekkert annaö sagt, en að verzlun-
in héðan sé að taka af sér krók,
J>egar hún legst meira til annara
landa en áður hefir verdð, o\g að
fara þann krók gerir vöruna dýr-
anl, því að fyrir hann þarf að
borga milligönguttiönnum, sem
annars yrði komist hjá, on ávalt
flutningskostnað, sem einnig yrði
koinist hjá, ef beinni leiðin væri
tfarin”.
Sama verður uppi á teningnum,
þeigar gætt er að skrá um útflutt-
ar vörur. Meðaltalið af verði
Jæirra árin 1901—’05 og árið 1908
skif'tist þannig á löndin hlutfalls-
lega :
Til Danmerkur...... 30,0% 28,5%
“ Bretlands 27,3% 21,1%
“ Noregs 16,6% 13,5%
“ Kpánar 15,1% 22,2%
“ ítaliu 7,5% 8,1%
“ annara landa.... 2,7% 6,6%
Sainkvæmt Jx'.sstt ltefir flutniug-
urinn til Bretlands lækkað mest
hlutfallslega, en hækkað mest til
Spánar. Útflutningur til ítalíu og
annara lawda hefir vaxið nokkuð
hlutfallslega, en lœkkað bæði úl
Dantnerkur og Noregs. “Breyting-
in stafar mest af því, að útflutn-
ingurinn á fiski er að breyta far-
vegutn 'þessi ár. Menn eru að leita
fyrir sér og finna betri sölustaði,
þar sem salan hefir hepnast betur
að einhverju leyti ©n áður”.
þessar breytingar horfa mjög til
batnaðar. það kemur niöur á verði
íslenzku vörunnar, ef hún þarf að
þvælast krókaleiðir land úr landi
þatigað, sein hún er notuð. Salt-
fiskurinn á t. d. ekkert erindi til
Noregs, Danmerkur eða Knglands,
á leið sinni tíl Spánar. Be/.t að
hann fari þangað beina leið. þetta
er augljós og auðskilinn sannleik-
ur, þótt seigt gangi að koma hon-
um í framkvæmd.
— Fjallkonan., 15. júní 1910.
The Evans Gold Cure
229 Balmoral St. Slmi Main 797
Varanleg 1 kning viÐ drykkjuskap A 28
dftKum án nokknrrar tafar frá vinnueftir
fyrstu vikuna. Algerlega prlvat. 16 Ar
í Winuipeg, Upplýsiugar 1 lokuöum
umslógum.
Dr. D. R. WILLIAMS, Exam. Phya
J. L. WILLIAMS. Manuger
✓
Okeypis Píanó fyrir yður
LESIÐ ÞETTA:
STEFNA þessa félags hefir ver-
ið, að “fulinægja, eða pcning-
um yðar skilað aftur”. Og nú
gerum vér það bezta tilboð sem
nokkrir Pfanó-salar bafa nokkru
sinni gert í þessu landi. Það
veitir yður frfa reynslu liljóðfær-
isins og kauprétt á þvf með
HEILDSÖLU verði og vægum
afborgunu m ef þess óskitst. Vór
biðjum ekki um 1 cent af yðar
penincnm fyrren þér eruð alveg
Petta er vort “Líiuís Style“ Piano, fegursta a „
hljóéfæri 1 Canada. Seut yöur til reyuslu í auu-bulí'
80 dagu ókeypis. —
---------Tilboð vort-----------------
Fillið út og sendið meðfylgjandi “ COUPON ” og vér sendum
yður strax sýnismyndir af vorum ýmsu hljóðfærum með verði bvers
þeirra. Þér veljið Pfanó, og vér sendum yður það tafarlaust og
horgum flutningsgjald; þér reynið það í 90 daga ókeypis. E f ti r
það getið þér sent það oss á vorn kostnað, eða keypt það af oss með
hoildsöln verði. Er þettd ekki gott boð ?
W. DOHERTY PIANO.& ORQAN CO., LTD.,
Western Branch, Winnipeg, Man. Factories, Clinton, Ont.
------ COUPON -------
W. Doherty Piano & Organ Co., Ltd.,
286 HARGRAVE STKEET •, WINNIPEG, MANITOBA.
Kiern herrar! SendiÐ mér strax sýnismyndir af Piano tegundum yöar, moðjvorö-
lista i'c upplýsingum um ókeypis reyuslu tilboð yöar, er sýuir hvernig ég gei reynt
Planó-iö uin daga, mór kostuaöariaust.
NAFN_____________________________________________________
iÍRITAN________ . , ' ,___________________________
Nýir, fyrirfram bororandi kaupendur að Heimskringlu
fá tvær ágætar sögur í kaupbætir.
LEIÐBEINING AR « SKRA
YFIR AREIÐANLEGA VERZLUNARMENN í MTNNIPEG
MUSIC OG IIL.TOÐFÆRI
CR0S5, GOULDINtí Ai 5KINNER, LTD.
Pianos; Player Pianos; Organs;
VICTOR“ og “ EDISON “ Phonographs;
T. H. Hargrave, íslenzkur umboÖÉiiu^our.
323 Portage Ave. Talslmi 4413
BYG(iIN(w\- o<r ELDIVIDUR.
J. 1). McARTHUR CO , LTD.
Rygginga-og Eldiviöur 1 heildsölu og smAsöln.
Sölust: Princess og Higgins Tals. 5060,5061, 5062
MYNDASMIDIli.
G. H. LI-EWBLLIN,
“Medallions” og Myudarammar
Starfstofa Horni Park St. og LoKan Avenue
íSKÓTAU í HEILDSÖLU.
AMES MOLDEN, LIMITED
Princess & McDermott. Winuipeg.
TII05. RYAN & CO.
Allskonar Skótau. 44 Princess St.
THE Wm. A. MARSH CO. WE5TERN LTl).
Frumleiöendur af ilnu Skótaui. Talsími: 3710
88 Princoss St. “Hivfii Merit” MarNh Skór
BYGGINGA - EFNI.
JOHN tíUNN & 50NS
Talstini 1277 266 Jarvis Avo.
Höfuin bezta Sto n, Kalk, í>ment, Saud o. fl.
THOMA5 BLACK
Selur Járuvörii og Hyggiuga-efhi allskonar
76—82 Lombard St. Talsími 6 00
TIIE WlNNIPEtí 5UPPLY CO., LTD.
298 Rietta St. Tulsímar: 19B45 ác 2187
Kalk, Steinn, Cemont, Sand og Möl
MATIIESON AND OAY
Húsasmiöir, suikkarar og viógeröarmonn
221 Higgius Ave. Winnipog
BYGGINGAMEISTARAR.
PAUL M. CLKMENS
Bygginga - Meistari, 443 Alaryland St.
Skrifst.: Argyle lihig., tíarry st. Talsfim 5997
CLYDEBANK SAUMAVLLA ADtíERDAR-
MzVÐU K. Brúkaöar vélar seldar frú $5.00 og yíir
645 Notro Daine Phoue, Maiu 8 6 24
ACCOUNTANTS a AUDTTORS
A. A. JACKSON,
Accountant and Auclitor
Skrifst,— 28 Morchaut.s Hank. Tals.: 5702
PIPE & BOILEK COVERING
tíRBAT WEST PIPE COVERINtí C(J.
132 Lnmbard Stroet.
VÍRGIRÐINGAR.____________
THE (IREAT WEST WIRE FBNCE CO.. LTD
Alskonar vírgiröingar fyrir biomlur og bor«ara.
76 Lombard St. Winnipog.
ÁLNAVARA í HEILDSÖLU
R. J. WHITLA & CO., LIMlTEI)
264 AlcDermott Ave Winnipeg
“Kiug of the Road” OVERALLS.
BILLIARD & POOL TABLES.
W. A. C A R S O N
P. O. Box 225 Rooni 4 1 Molson Hanka.
Öll nauösynleg áhöld. Ég gjöri viö Pool-borö
N Á L A R.
JOIIN RANTON
^ 203 Hammond Block Talslmi 4670
Sendiö strax oftir Verölista og Hýnishorimm,
GAbOLINE Vélar og Brunnborar
ONTARIO WIND BNGINU anil PUMPCO. LTD
.‘)01 Chamber St. Sími: 2988
Vindmillur— Punipur — zigaitar Vélar.
BLÓM ()(; SÖXG KUG LAll
JAMB5 BIRCII
442 ^Notre Dame Ave. Talslmi 2 6 3 8
HLOM - allskonar. Söng fuglar o. fl.
I '>.\ N K ARAR,Q U FUBICIPA A < i E NT R
ALLOWAV & CI1AMPION
Nortli End Kranch: 667 Maiu stroet
Vór seljum Avfsanir ÍHirganlogar A Islandi
LÆKNA QG SPÍTA L A \ 11Ö L D
CHANDLER & FISIIER, LIMITEI)
Lækna og Dýraltokna áliöld, og hospltaia Ahöld
185 Loinbard St., Wiuniaeg, Mau .
350 SÖGUSAFN HEJMSKRINGLU
liöföu hópaö sig Síiman til aö sa.mfsijt.tli honum. það
vo.ru fyrverandi há&kólabræður hans, sem aö afloknu
fxrófi höíöu se/.t að í höfuðborjjinuj. Sér til mikillar
ánægju fann han.n Alhcrt Broman meöal þeirra, sem
liafði iðkað “hirðréttinn” og var orðinn emba-ttis-
maðnr. þar var og Edvarð Ilólm, sem var skipað-
ur undirlæknir við setuliðssjúkrahúsið,— ásamt mörg-
um öðrum. Eíwlurfundirnir vorn ánægjuríkir, og
Móritz þrýsti innAega hendur þessiira vina sinna. —
Einn.i'g voru þar nokkrir aðrir íingir menn, sem ekki
voru kumiugir Mórit/., en Umgaöi til að kynnnst
honum.
Nú tók Albert tdl máls og sagði :
“ILerrar minir, ég vona við séum allir á sama
niáli um það, að hin:> ungi rithöfundur, meistari
Sterner, haii gert okkur kveld þetta mjög skemtilegt
með áhrifamdklai lt-.ikritinu síiiu, og J:ess vægna sting
ég upp á því, að við bjóðum honum til kveldverðar
eftdr gamalld Up.psakivenju".
“Vel mælt ! ” hrópuöu allir í einu.
“J>á skulum við halda af stað til stallvarðar bú-
garðsins”, sagði Albert.
“Já, af stað til stallvar'öar búgarðarins”.
“En við skulum syngja á jiöinni okkur til
skemtunar”, sagði Móritz, “ieinn af gömlu UppsaUi
hersöngvunum”.
“Söngmenn ! Gangið þið á undan og leáðið rit-
höfundinn”, kallaði Albert. “Syngið svo : ‘Kar!
hilmir, hetjan tinga”.
“Já, við skultim syngja ‘Karl hilmir’. þaö er
hersömgur, sem er ]>ess verður, að haami sé sunginn”.
Svo byrjuöu þessir ung.u, fjörugu menn'að svngj;
og ledddust eftir götunum, sem voru , fullar af fólk
etm, er var a-ð ganga. sér til skemtunar, en narr
staðar og hlustaðá á Jiennan fagra söng.
FORLAGALEIKURINN 351
XI.
Faðir og sonur.
þaö Jxirf ekki að geta þess, að það lá vel á
Mórditz Jietta kveld. Sérhver le<«iri, sem hefir fylgt
sögu'hetju vorri með. eftirtekt, sér strax að hann
hafði ástæðti til að gleðjast, ekkd að eins yfir hinni
þýðdnigarlitlu og hégómlegu virðingu, sem múgtirinn,
þrátt fyrir holdshvggju sina, Jxirir ekki að neita vís-
indunum og listgáfunni um, , heldur einnig yfir öðru,
setn eftir hans skoðun hafði miklu medri þýðingu en
alt hrósið, sem ausið var yfir hann.
Meðain. Móriitz og félagar hatis nutu ánægjunnar,
meðam þeir sungu, (Irukku og fluttu ræður á gildis-
skálanum, sem J>eir höfðtt leitað til, áttu sér stað
alveg gagnstæSir viðbttrödr í einu af skrautlegustu
hótelunum í Drotningargötunni, sem var eign og nú-
verarnb aðsetur barúns Ehrensfitm og fjölskyldu
hatts.
Georg varð að fylgja móðttr sinrii og systnr
heim, því um miðjan. síðasta þáttinn hafði gamli
harúnittn staðið upp, kvartað um Lasleika og fítrið.
Vagninn hatis beið fyrir utan leikhúsið. Ilann
(té ttpp í hann og skipaði ökumanni að halda heim.
“Ilvað þá, herra min,n ?” spurði ökumaður. “Á
rúin O'g ungírúin-----”
“Af stað utulir eins”, öskraði barútiinn. “þær
'coma rneð.syni minttm”.
Vagninn ók af stað, svo Georg neyddist til að
lytja móður sína og systur heim, þrátt fyrir það
352 SÖGUSAFN IIEIMSKR INGI.U
að hanin með sjálfutn sér bölvaði þeirri óhepni, sem
hindraði hann frá, að þjóta strax til ástmeyjar si:tn-
ar, þar sem hattn ætlaði- að neyta kveldverö-ur ásamt
beztu vinunum sínum.
Undir eins og barúninn kom heim, stökk hann
ofan úr vagninum og þaut upp stigann.
Lengi wkk hanin þegjandi fram og aftur um hina
verðmiiklu dúka, sem þöktu gólíið í herbergi hans.
“Fjanddnn haft það”, sagði hann við sjálfam sig,
“hver hefir samiið Jtennan- sjónfeik, sem Jtessir vit-
Umi.su áheyrendur klöp,puðti lof í lófa og hrópuðu
húrra fyrir ? ... J>essir asnar, sem skæla yfir logn-
um þjáningttm, sem sýndar eru á leiksviðinu, enda
J)é>tt þeir séu eins miklir síngirningar og ég ..”.
'Bairúninn krepti hnefana og stappaðá á gólfið af
von/.ku.
‘■‘Að sjá sig þannig afhjúpaðan, smánaða.n af
vesalmannlegum ritsnáp, sem fjandvnn sjálfur hefir
sagt æfisögu mina>. — Dauði og djöfull”.
“Rafhjartað, ...... þessi bölvaði óhappagripur,
sem ég hengdi um hálsrnn. á dóttur minni........ ]>essi
skrautgripur, sem fyrri kona mín átti, og sem ég gaí
sveititróma.ganum, móður hungraða vesalingsius, setn
segist vera sonur minn, og sem að líkindum er nú
að dragast up}> í einhverjtt fangelsinu........ þessi
skrautgripivr, sem glataðistií ivatnið fyrir átta árum,
skríður nú upp úr sinni votu gröf til þess að vera
aíturganga á ledksviðintt, og,tndurkalla jviðtottrði, setn
— hve barnalegt sein, það er — ekki .vilja láta sálu
tnína í'friði”.
‘‘Skraittitin haíi Jrað alti saman. íig hélt að
engánn þektd iþennam leyndíirdxVm, nema sá rattð-
liærði, sem ég lét setja í hegningarhúsið eftir að
hann reyndi að drepa mág, sem ltann kallar föður
sinn”.
“Ég hélt, að engimn mundi trúa frásögu þessa
FOiRIvAGALlUKURINN 353
flökkuihetlara, og að ritliöfundtir léti sér detta í httg,
að nota þessa frásögu, — hvern gat grunað slíkt ! ”
“En hver 'er Jtessd höfundur ? ...... ]>ví verð ég, að
komast eftir _____ og þó — J>að vá.tnast bráöttm. Má-
ske hann geri vart viö sig strax í kveld, þegar hann
sér að Leiknttm er vel tekið.......... Máske astvarnir
krúfjist þess að sjá hann og heyra nafn hans, og. að
hann á Jvessu augnabliiki njóti sd'gurhróss, að hóli >g
U'Lómarigeni sé a.usið yfir haun atf þessum kjökra.ndi,
V'iðkvæanu aulttm, sem fylla stúkurnar. lín ég skal
1.1 'inda beiskju í átiteigjubikarinn hans”.
Meðan á Jtessu eintali stóð, var æði barúnsins
orðið óviöráðanlegt. Hann krepti hnefana, stappaði
á gólfið, reif í hárið sdtt og hagaði sér eitvs og hann
væri V'itlaus.
“J>að var lán”, sagði hann, þegar reiðin var ögn
iarin að rérui, “að ég yíirgaf stúkuna nógu snemma,
anniítrs mundi Jvetta æðd, sem var að brjótast um í
huga ntínum, hafa gert vart við sig og orðið mér til
enn medri minkunar”.. -
“En hverjar ætli afleiðingarnar verði af þessttm
líðilega ieik ? Ilöftindtirinn, s:m virðist Jvekk ja æfi-
sögu mina, mttn. ef til vfll bakmaga mig og liaðast
að mér, og>|>á mun Jx-ssi öftmdandi ílokkur, Jietta
viðtíjóðs’iega hyski, sem fitinur mesta ánægjuna i því,
að höfðingjunum sc niðrað, æpa af ánægjit. A Jxtnn
hátt verður leikritið áhrifameira og verðttr cflaust
sýmt í nokkrar vikttr enn. Og kona mín, börn mín
og kunningjar fá að heyra stiguna, svo að Jxið, sem
áðttr var álitið staðlaus mœlgi ílökkuhetlnraiks, sem
kvaðst vera somir minn, verötir nú tekið trúanleigra,
eða vekur að minsta kosti meiri ábrif, Jwgar Jiessi
höfundar-drusla leiðir það í ljós með fögrum og
hjairtntemilegum orðum....... Ég vildi að liaitn væri
kominm norður og itiður”.