Heimskringla - 02.08.1911, Page 1

Talsími Heimskringlu
Garry 4110
Heimilis talsími ritstjórans
Garry 2414
| XXV. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN, 2. ÁGOST 1911.
Nr. 44.
SAMBANDSÞING CANADA ROFIÐ.
Alraennar ríkiskosningar fara
Iram þann 21. september næstk.
Stjórnin neyðist til að verða við
kröfum Conservativa, um að
bera gagnskiftasamningana
undir kjósendurnar.
Laurier-stjórnin, eftir luugvar-
Æindi ráðherrafund á laugardaginn
var (29. júlí), rauf sambandsþing-
ið ojr ákvað að ganga til nýrra
kosnin^a þann 21. september r.aest-
komandi.
Formlegar útnefningar í hinum
ýmsu kjördæmum fara því fram
heldur einnig hvervetna meðal
kjósendanna í Canada.
Conservativar ganga því öruggir
út í kosningabaráttuna, — hafandi
það á meðvitundinni, að þeir
munu vinna þær og komast til
valda í Canada þann 21. septem-
ber næstkomandi.
Að því ættu allir sannir þjóð-
vinir að styrkja með áhrifum sín-
um og atkvæðum á kjördegi.
Atkvæðaskrár fyrir Winnipeg
verða samdar þann 14., 15. og 16.
viku fyr, eða mánudaginn 34. sept- þ, m (ágúst) og endurssoðun
ember.
J>etta er í samræmi við það, sem
Heimskringla staðhæfði fyrir full-
um tveimur mánuðum síðan, að
kosningarnar yrðu í september
næstkomandi.
J>að er gagnskiftasamningsmálið
við Bandaríkin, sem nú nevðir
Laurier móti vilja sínum til þess
að ganga til almennra kosninga,
eftir að eins tveggja ára og cllefu
mánaða þingtimabil síðan hann
vann síðustu kosningar árið 1908.
Eftir þær kosningar hafði hann
yfir 50 manna fleirtölu í þinginu.
En síðan hann gerði íina ill-
rœmdu tollmiðlunar samninga við
Bandaríkin, hefir hann svo mist
fylgi flokksmanna sinna, að síð-
ustu tvær atkvæðagreiðslur i ])ing-
inu gáfu honum að eins 16 tnanna
fleirtölu, eða tæpan þriðjuug við
það, sem hann áður hafði, og það
var svo lítill meirihluti, að hann
gat ekki bygt neitt traust i hon-
um. Hann fann, að hann var óð-
um að tapa fylgi sinna eigin
flokksmanna í þinginu, ekki síður
en alþýðu kjósendanna í öllum
fylkjum ríkisins.
Eftir síðustu kosningar árðið
1908 stóðu flokkarnir þannig :
þeirra fer fram 25. ágúst
Allir atkvæðisbærir menn ættu
að gefa sig fram til skrásetaingar
svo að enginn sá, sem ber að hafa meðhöndla þau, því sjálf
atkvæði, þurfi að missa þaun rétt orðin dauðþreytt á þeim starfa.
— Vínbannsatkvæðagreiðsla fór
nvverið fram í Texas í Bandaríkj-
unum, og virðu úrslitin þau, að
bannvinir fóru halloka, þrátt fyrir
það, að ríkisstjórnin oq Baily
senator lögðu sig í framkrjka til
^að koma vínbanninu í gegn. At-
kvæöamunurinn var 6000, eu rúm
I 755,000 atkvæði voru greidd.
— Mrs. E. H. Harriman, ekkja
járnbrautakonungsins og milíóna-
mæringsins, liggur við að kaina í
betlibréfum, sem henni berast all-
staðar að. Árið sem leið voru
henni send riim sex þúsund betli-
bréf, sem báðu samtals um S110,-
000,000. Sum bréfin báðu um litl-
I ar upphæðir. minst 10 dollars. En
j aftur námu sumar beiðnirnar upp-
hæðum, sem nægja mundu til að
bvggja háskóla fyrir. Naumast
þarf að geta þess, að fæstum þess-
ara betlibréfa var sint. Nú hefir
Mrs. Harriman stofnað skrifstofu
sem eingöngu hefir það hlutverk,
að taka á móti bréfum þessum og
ar hún
það er kominn tími til að
um stjórn í Ottawa.
skifta
Fresnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæía.
— Kappflugið um England og
Skotland, er »ema átti 1010 míl-
um og stórblaðið Daily Matl hét
$50,000 verðlaunum fyrir, var unn-
ið af franska flugmanninum Beau-
mont (Conneau liðsforingja), sig-
urvegaranum frá París-London
fluginu. Flaug hann þessar eitt
þúsund og tíu mílur á 22 klukku-
stundum og 28 mínútum. Næstur
honum varð P. Verdine, sá er
vann Paris-Madrid flugið ; var
hann 28 klukkustundir og 39 mín-
útur á leiðinni. Hinir flugmennirn-
ir týndust aftan úr og komust
aldrei alla leiö. Konungur hafði
Ontario TÁb. 6'on. I Beaumont síðan í boði sínu og sæmdi hann heiðursmerki íyrir
36 48 2 86 þrekvirkið, og brézka stjórnin
Quebec 53 11 1 65 keypti flugvél hans.
New Brunswick n 2 0 13
Nova Scotia 12 2 0 18 — Hjón ein í Montreal voru á
P. E. Island 3 1 0 4 fimtudaginn var dæmd í tíu ára
Manitoba 2 8 0 10 hegningarvinnu fyrir grimdarfulla
Britsh Columbia 2 5 0 7 meðferð á dóttur konunnar, af
Saskatchewan ... 9 1 0 «10 fyrra hjónabandi, 9 ára gamalli
Alberta 4 3 0 7 það kom í ljós við réttarrann-
Yukon 1 0 0 1 sóknina, að meðan stjúpfuðirinn
Samtals ...... 133 85 3 221
þeir þrír, sem kosnir voru sem
óháðir, hafa jafnan fylgt stjórn-
ínni að málum, eins og attíð er
siður slíkra manna, að sitja við
þann eldinn, sem bezt brenultr. —
Laurier hafði því að réttu lagi
136 fylgismenn í þinginu, á móti
85 andstæðingum. Hann hafði því
þá 51 fleirtölu þar.
Á tæpum þremur árum af fimm
ára kjörtímabilinu, hefir hann því
tapað meiru en tveimur þriðju jkvað slíkt enga máfsbót,
hlutum af fleirtölu fylginu, sem
hann hafði við byrjun kjörtíma-
bilsins. Með sama taphraða á
næstu tveimur árum, mátti hann
búast við, að verða orðinn í minni
hluta í þinginu. Valdamissir blasti
við honum og stjórn hans.
Hins vegar hefir Conservative
flokkurinn stöðugt verið að græða
fylgi, ekki að eins í sjálfu þinginu,
BJARNASON &
THORSTEINSON
Fasteignasalar
Kaupa og selja lönd, hús og
lóðir vfðsvegar um Vestur-
Canada. íáelja lffs og elds-
ábyrgðir.
Lána peninga út á fasteignir
og innkalla skuldir.
Öllum tilskrifum svaraB fljótt
og áreiðanlega.
WYNYARD SASK.
hélt barninu á hárinu, lamdi móð-
irin það með eldskörungi, unz það
misti ráð og rænu. Hársrótin var
rifin upp víða á höfði barnsins, og
allur líkaminn flakandi í sárum.
Lá barnið milli heims og li“'iu í
fjórar vikur á einu af sjúkrahúsum
borgarinnar, og telja læknar óvist
að það bíði nokkru sinni fullar
bætur áverkanna. Ií jónin færðu sér
það til málsbóta, að telpan hefði
verið þjófgefin, og hefði þeim
virst þetta heppilegasta ráðið til
að uppræta þann löst. Dómarinn
)g kvað
meðferð þeirra á barninu 1 ina fúl-
mannlegustu og dæmdi þau til
hinnar ströngustu hegningar, sem
lögin leyfa í þeim sökum, — 10
ára þrælkunarvinnu.
— Járnbrautarslys varð f'ðari
hluta fimtudagsins nálægt Hamlct
í North Carolina ; rákust tvær
lestir á og brotnuðu fremstu vagn-
arnir. Mistu fimm manns bur lifið
og sextíu særðust, sumir h.ettu-
lega, og er btiist við að nokkrir
þeirra muni deyja af þeim áverk-
um.
er byrlaður á
í Manitoba og
— Kornsláttur
nokkrum stöðum
Saskatchewan, en mun alment
hefjast í byrjun næstu viku. Korn-
vöxturinn er undantekningarlítið
með allra bezta móti, og eru því
uppskertihorfur hvervetna hinar
beztti. Fjöldi manna hafa þegar
farið í kaupavinnu.
— Georg konungtir hefir í hyggju
að heimsækja Canada einhvern-
tíma á landsstjóratíð hertogans af
j Connaught, segja ensk blöð. —
j Kinnig er fullvist, að prinsinn af
j Wales og prins Albert bróðir hans
j koma hingað til lands innan
skamms.
— Tengdamæður eiga ekki upp á
háborðið hjá New York dómurun-
um. Nýverið kærði ung kona ein i
New York tengdamóður sína fyrir
það, að hafa spilt heimilisfriði sín-
um og neytt sig til að fiýja úr
húsi sínu með barn sitt. Váðriki
hennar og geðvonzka hafði keyrt
fram úr hófi, þrátt fvrir það, að
hún hafði að eins verið gestkom-
andi. Konan vildi því fá að vita,
hvort ekki væru nein takmörk fvr-
ir, hve lengi tengdamæður mættu
vera í heimsóknum sínum. 'Jómar-
inn gaf þann úrskurð, að tiu dag-
ar ætti að vera nægilega löng
heimsókn fyrir tengdamæðurnar,
og bætti því við, að þær væru
fæddar drotnarar, og það •. irtist
vera einkaréttur þeirra, að troða
tengdadætrum sínum um tær við
öll tækifæri. Tengdamóðir s í, sem
hér var um að ræða, varð því að
hvpja sig sem snarast til heimilis
síns í Boston, en unga konatt fór
aftur heim til manns síns.
— Togo, hinn frægi aðmíráll
Japana, er nú í Bandaríkjunum og
hefir verið fagnað með viðhöfn
j mikilli allstaðar þar sem hann hef-
! ir komið. Hann er gestur Banda-
ríkjastjórnarinnar. Vel getur verið
að hann bregði sér til Canada í
þessu ferðalagi, en óvíst er það
samt.
I — Persíu uppreistin heldur á-
fram og veitir Muhamed \li, af-
dankaða keisaranum, betur að öll-
um jafnaði. Hefir hann fengið til
liðs við sig allkyns óþjóðalýð,
ræningjasveitir bæði innlendur og
útlendar, og eru ófagrar sögur,
sem ganpa af hrvðjuverkum þeirra
— brenna bæi og bvgðir og brvtja
niður ekki karlmenn að eins, held-
ur og konttr og börn, allstaðar þar
sem þeim er viðnám veitt.— Álit-
ið er, að Rússar standi að baki
Muhamed Ali, því þegar Snglend-
ingar fóru þess á leit við þá, að
þeir í félagi drifu Muhamed út úr
landinu, neituðu þeir því. — Pers
neska ráðaneytið hefir relzt úr
völdum, og enginn hæfur leiðtogi
fyrir stjórnarhernum. Nýverið stóð
orusta skamt frá Teheran, og hélt
stjórnarherinn þar velli, en langt
| um fleiri féllu þó úr þeirra liði í
þeim viðskiftum. Muhamed Ali
hefir lýst því vfir, að takist sér að
ná völdum aftur, ætli hann s>r áð
ríkja sem einvaldur, en afnema
lögglafarþingið og stjórnarskrána,
sem faðir hans gaf Pesrum nokkrti
■fyrir datiða sinn. Muhatned gerði
tilraun til ]>essa áður, en það kost-
aði hann keisaratignina.
— ITon. Clifford Sifton, sam-
bandsþingmaður fvrir Brandon
kjördæmið, hefir nú í hyggju að
verða mótkandídat G. P. Graham,
samgöngumála ráðherra T.aurier-
stjórnarinnar, í Brockville kjör-
dæminu í Ontario, við í hönd far-
andi satnbandsþingskosningur. —
Gefur Sifton að þessu sinni kost á
sér sem óháður, en fylgir Conser-
vativum . að málum gegn gagn-
skifta uppkastinu. Conservativar
ætla ekki, að tilnefna neitt þing-
tnannsefni, ef Sifton verðttr í kjöri,
— heldur lofa fvrrtim ráðherra, að
kljást við núverandi ráðherra.
— Alment verkfall gerðu bygg-
ingaverkamenn, smiðir og múrar-
ar, í Svíþjóð nýverið. Eru yfir 40
þúsund manns, sem verkfall gerðu,
og er alt bvggingasmíði stöðvað
um gjörvalt landið. það var launa
hækkun og styttri vinnutími, sem
farið var fram á ; en er vinnuveit-
endur vildu ekki verða við >>essum
kröfum, gerðu hinir verkfall. Er
alment búist við, að það standi
skamina stund, því stjórnin hefir
skipað nefnd manna til að loma
sáttum á.
— Kóleran geysar stöðugt á It-
alíu og virðist vera í engri rénun.
Sjúkdómsskýrslurnar fyrir júní-
mánuð telja, að rúm 400 manns
hafi sýkst þar í landi úr veikinni,
og nær þriðjungur dáið. Fram-
undir síðustu viku (júlí) voru sjúk-
dómstilfellin tæp 800 og rútn 200
dánir. Frá ítalíu hefir kóleran
borist til Austurríkis, en lítil
brögð eru að útbreiðslu hennar
þar, enn sem komið er. Einntg hef-
ir sýkin borist frá ítalíu til Banda-
ríkjanna, þó þar hafi að mestu
tekist að stöðva útbreiðslu 1 enn-
ar.
— Manntalið víðsvegar mu Can-
ada virðist ganga all-skrvkkjótt,
og hafa umkvartanir borist úr öll-
um áttum, að þeir, sem þeim
starfa gengdu, hafi slept íjölda
tnanns. þannig lét til dæmis bæjar-
ráðið í Saskatoon hefja inanntal
að nýju, eftir að hinir liberölu
manntalssveinar höfðu lokið þeim
starfa þar. Ekki er búist við, að
manntalsskýrslurnar verði htvrin
kunnar fyr en einhverntíma í næst-
komandi októbermánuði.
— Prins Luitpold, hinn aldni rík-
isstjóri yfir Bæheimi, er hættulega
veikur. Falli hann frá, kemst
glundroði á stjórnarfvrirkomulag
ríkisins, því að konungurinn —
I Otto — er vitskertur, og hefir
| Luitpold, sem er föðurbróðir hans,
annast stjórnartaumana af dugn-
j aði um mörg ár, en missi nans við
hefir bæheimska konungsættin eng-
j um nýtum manni á áð skipa í
hans stað.
— Kosningar til Quebec lylkis-
þinp-sins er nú í ráði að fari fram
innan skamms, áður en að sam-
bandskosningar koma á daginn. —
Lomer Gouin, forsætis ráðiierra,
er mjög hugleikið, að fá að vita
um a'stöðu kjósendanna gagnvart
sér og stjórn sinni, því að undir
því hvernig hún verður, er fvlgi
Sir Wilfrids Lauriers við sam-
bandskosningarnar að miklu levti
komið. — Aftur eru Nationalist-
arnir að hervæðast af miklu kappi
og mun Gouin og Laurier reynast
þeir full erfiðir um það er Ivkur.—
Quebec kosningarnar er ráðgert
að fari fram í september byrjun.
I
— Albanv uppreistin vúrðist tiú
aðfram komin, ef aðrar þjoðii
koma ekki til hjálpar. Ty^rkir liafa
sent ógrynni liðs til að bæla upp-
reistina niður, og er þar engin
vægð á ferðum, því hvar sem her-
sveitir Tyrkja fara um, skilja
þær eftir ^uðn eina, brenna bæi og
býli og brvtja niður örvasa gam-
almenni, konur og börn. Yfirmað-
ur Tvrkjahersins, Chevket Torgut,
hefir 40 þúsundir manna yfir að
ráða, en uppreistarherinn < r ein
6.000 manns, sem þess utan er að
fram kotnnir af hungri og harð-
rétti, því eitt brauð, blandað betki
er vikuforði hvers liðsmanus. Hn
kjarkttrinn er óbilandi, og herópið
j er : Frelsið eða dauðinn. (Tpproist-
i arforingjarnir hafa nú heitiö á
| aðrar þjóðir. að koma sér til hjálp-
ar.áður en Alþanir allir væru nið-
j ur högnir, sem hráviði, — en dauf-
j hevrst hafa þjóðirnar að svo
j komnu við liðsbónum þeirra. þeir
| einir, sem styrkt hafa uppreistina,
eru samlandar þeirra i Bandrtrikj-
untim. þar ertt búsettir um
j þtisund Albanir, og hafa þetr hæöi
með fjárframlögum stvrkt v.pp-
reistina og eins stimir þeirra fniið
heim og barist fvrir frelsi föstur-
jarðarinnar. Tsmail Kem tl Bey
heitir aðalforingi Albana, og er
hann mi farinn úr landi í liðsbóna
erindum. Var hann áður l tnds-
stjóri Tvrkja á Sy'rlandi og siðar
einn af þingmönntim Albana á
tvrkneska þinginu og leiðtogi
þeirra þar. En dattfar undirtektir
hefir liðsbóna leiðangttr hans frng-
ið, — enda fórust honttm þanmg
orð nvverið : “Eina vonin okkar
er t Ameríku. Fólkið þar er ekki
eigingjarnt eins og Evrópuþjóðirn-
ar, — það hefir hjarta". — Aust-
urríki hefir gefið Montenegro-búum
undir fótinn að koma til hjálpar.
en Rússar hafa aftur latt þess. En
skerist ekki aðrar þjóðir í letkinn
innan skamms, liggur ekki anuað
fyrir en að Tyrkir leggi Albauíu í
auðn.
— Vilhjálmur þy'zkalandskeisari
hefir fengið fjögra milíóna sterl-
ingspunda fjárkröfu á hálsinn, og
er hún nú fyrir dómstólunum í
Berlín. þeir, sem þessa fjárkrofu
gera, eru tveir afkomendur Mönn-
ich hershöfðingja, sem var cinn af
köppum Friðriks mikla Prassa-
konungs. Konungurinn gaf Mönn-
ich í launaskyni 50,000 sterliags-
punda landeignir all-miklar ; en
hershöfðinginn gekk í þjónustu
j Rússa, án þess að hafa tekið við
ööru en gjafabréfinu, en dvöl hans
hjá Rtissum endaði með því, að
hann var dæmdur til 20 ára út-
legðar í Síberíu og þar dó hann,
og eignina fékk hann aldrei notað.
Nú krefjast þessir tveir afkomend-
tir hans eignanna, og virða þær
með retitum og renturentum a 4
milíónir sterlingspunda, og tclja
keisarann skvldan að borga, því
eignirnar hafi fallið undir krúnuna.
. Ef menn þessir geta sannað, að
. þeir séu afkomendur hershöfðingj-
ans, er búist við, að keisarinn
verði að greiða þeim að miusta
kosti einhvern hluta þessarar fiar-
kröfu.
I
— Henri Bourassa, foringi Na-
tionalistanna, lýsti því yfir í Mon-
treal á mánudaginn, að hann vrði
ekki í kjöri við samabandskosning-
arnar. En hann kvað stefnu Mr.
Monks, Conservative leiðtogans í
Quebec, sér geðfelda, og skvldi
hann berjast undir merkjum Con-
servativa, bæði á ræðupallitmm og
í blaði sínu og leggja sig allan í
framkróka að kollvarpa veldi Sir
Wilfrid Lauriers.
— þýzka stjórnin hefir, að því er
frönsk blöð segja, krafist þess af
Aðquith, forsætisráðherra Bret-
lands, að Lloyd George 'jármála-
ráðherrann verði sviftur embætti
vegna afskifta sinna af Marokko-
þrætunni. En flugufregn <r þetta
að eins, en samt ekki ólíkleg, því
hins sama kröfðust þjóðverjur af
Frökkum um árið, að Delcassé
utanríkisráðherra færi frá, vegna
afskifta hans af Marokko-þrætunni
þáverandi, og varð svo að vera.—
Naumast mun þó Asquith verða
við kröfu þýzku stjórnarinnar, þó
alvara fylgi máli.
"■ ' ■» ■ ■ ■
Marokko þrætan.
Öfriðarbliku brá fyrir i einni
svipan, og alt virtist benda á, að
stórveldin ætluðu í stríð útaf Mar-
okko þrætumálunum. England tók
að hervæðast, og á einni nóttu
var meginflotinn gerður vigbúinn.
Frakkar fy-lgdu dæmi Englendinga
og bjuggu her sinn og flota, og
sendu herskip áleiðis til Marokko.
þjóðverjakeisari var á skemtiferð
og hraðaði sér heim, sem mest
hann mátti, og þýzku blöðin voru
digurt um, að þjóðverjar mvndu
halda sínu fram, hvað sem fram-
vindi, og ráðlögðu Englendingum,
að sletta sér ekki fram í tnálefni,
sem þeim kæmi lítið við. ]>rætan
væri milli Frakka og þjóðverja og
þeirra væri að útkljá málin. 1
brezka þinginu aftur á móti hélt
Asquith ráðherra volduga ræðu
og lýsti því þar yfir, að K-ezka
stjórnin liði engum að ganv^a á
réttindum Bretlands eða skipa
þeim annan sess í heimsmáliinum.
Samningstilraunir ættu sér stað
milli Frakklands og þýzkalands,
en England væri þar ekki í ráðum
með. Tækust samningarnir og
kæmu hvergi í bága við hag Pret-
lands eða áhrif þess, væri vel farið
— en tækust samningarnir ekki,
. þá yrði Bretland að skerast i leik-
inn.
| Ræða Asquiths dróg mjög úr
gorgeir þjóðverja, og hala þeir
slakað til í kröfum sínum við
Frakka. Áður gerðu þeir það að
1 skilyrði fyrir að rýma Marokko,
að fá hinn franska hluta Congo-
ríkisins, en nú gera þeir sig á-
nægða með lítinn landskika þar.
Frakkar á hinn bóginn álíta, að
þjóðverjar hafi engan rétt t'l land-
setu í Marokko, og þeir þurfi því
ekki að kaupa þá þaðan.
Undir því, hvort samningar þess-
ir takast eða ekki, er það komið,
hvort stríð verður ; en alment er
álitið, að þjóðverjar sjái sér ekkí
annað fært en láta í minni uokann
að þessu sinni að minsta kosti.
Frakkastjórn hefir komið nýju
herskipulagi á, og skipað J. J. C.
Joffre yfirstjóra alls herliðsias.
1 öllum þessum bollaleggingum
og ráðabruggi gætir Spánverja lít-
ið, þótt þeir séu í raun réttri ann-
ar málsaðilinn, því stórveldafund-
inn í Algeciras 1906 fól þeim á-
samt Frökkum eftirlit með stjórn-
arfarinu í Marokko ; en að Spán-
verjar eru á þjóðverja bandi; er
j þó vissa fyrir. — En þeir, sem alls
! ekkert hafa að segja í þessum mál
um, eru Marokko búar sjálfir og
landsstjórnin, —enginn spyr hvort
þeim líki betur eða verr. Soldán-
inn situr nú öruggur í höfuðborg-
. inni Fez, verndaður af frönsku her-
sveitunum. En þó nú ófriðarblikan
hafi svifið frá jafnfljótt og hún
kom, þarf ekki nema eitt orð frá
þýzka keisaranum og Evróna er
öll í uppnámi og stríð óumflýjan-
1 legt. En naumast mun bað ske,
heldur verði Marokko-þrætan ]öfnr
uð friðsamlega.
Munið eftir íslendingadeginum.
VEGGLÍM
Vönduð bygginga efni:
Tlie “Empire”
W o o d F i b e r
tegundir.
Cement Wall
og Finish Plast-
ers
Sackett Plaster
Board.
Vér höfum ánægju af að senda
yður vora “Plaster Book”
Manitoba Gypsum
Co., Limited.
Winnipeg, Manitoba