Heimskringla - 04.07.1912, Page 6

6. BLS. WINNIPEG, 4. JÚLl 1912.
HEIMSKRIN GCA
:itr
MARKET HOTEL
146 Princess St.
& móti markaOnnn.
P. O’CONNELL. etgandl. WINNIPEG
Beztu vtnfóng vindlar og aöhlynning
góð. íslenzkur veitingamaOur P S.
Anderson, leiöbeinir lslendingum.
JIMMY’S HOTEL
BEZTC VÍN OG VINDLAE.
VÍNVEITABI T.H.FRASEB,
lSLEN DINGÓB. : : : : :
damcs Thorpe, Elgandl
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stærsta Billiard Hall 1 Norövesturlandtnn
Tlu Poí»l-borö.—Alskonar vfnog vindlar
Glstlng og tu)Öl: $1.00 á dag og þar y fír
Lennon A Uebb.
Eieendnr.
HaHð þér húsgðgn til sölu ?
| The Starlight Furniture Co.
borgar hæsta verð.
I
593—595 Notre Dame Ave.
Sírni Grarry 3884
A. H. NOYES
KJÖTSALI
Cor, Sargent & Beverley
Nýjar og tilreiddar lijót tegundir
fiskur, fuglar og pylsur o.fl.
SIMI SHERB. 2272
13*12-12
DOMINION
HOTEL
523 MAIN ST.WINNIPEG
B]örn B. Halldórsson,
eigandi.
P. S. Anderson,
veitingamaöur.
TALSÍMl 1131
BIFREIÐ FYRIR GESTI.
DagsfœSi $1.25
Legsteinar
A. L. MacINTYRE
selur alskyns legsteina og
mynnistöflur og legstaða
grindur. Kostnaðar íiætlanir J
gerðar um innanhús tigla- gj
skraut
Sérstakt athygli veitt utan-
héraðs pöntunum.
A. L. HacINTYRE
231 Notre Dame Ave. WINNIPBQ
PHONE MAIN 4422
6-12-12
Einokun.
I>e ;pr þú kemnr þar í sveit
soin þrlnrent er á dauóri geit.
Og ó;In srnúiö öfinct t>ó.
tifturog fram í hnndamó,
JJl iUyríiUnxo'i.
ÁriS 1911 var sögulegt ár á ís-
landi.
J>aS var tvígift júbilár. J>á var
meö hátíðahöldum um land alt,
minningarmerkjum, ræðum og rit-
um minst aldarafmælis tveggja
J)jóðskörunga, sem mesta blessun
hafa afrekað landi voru. I júní var
minst 100 ára afmælis Jóns Sig-
urðssonar og í desember 200 ára
afmælis Skiila Magnússonar, land-
fójreta. Annar þessara mianna,
Skúli fóget, hafði varið allri æfi
sinni til þess, að berjast gegn hinni
fornu einokun, sem lá eins og mar-
tröð á landinu og hafði nær kram-
ið þjóðina í hel. Og honum tókst
að koma henni á knén, svo að
verzlunin var frjáls gefin ölluin
þegnum Danakonungs. I.engra
komst hann ekki, enda mátti það
mikinn sigur kalla. En er svo hafði
staöið um hrið, tók við hin þjóð-
lietjan, Jón forseti, og- honum
tókst að koma þessum voða-dr.iug
algerlega fyrir, svo að verzlun Is-
lands var frjáls látin öllutn þjóð-
um, landinu veitt algert verzl-in-
arfrelsi.
þegar minst var þessara tveggja
merkismanna, varð því ckki hiá
því komist, að minnast líka verzl-
unarfrelsisins og allrar þeirrar
blessnnar, sem það hefði i íör með
sér. það vhntaði heldur ekki, að
það væri gert í orði við hátíða-
höldin, og afmælisbörnin vegsöra-
uð fyrir að hafa útvegað landimi
þetta hnoss. En þess var líka
minst í verki af þingi og stjórn,
þó nokkuð yrði á annan v.eg, en
margur mundi ætlað hafa.
því einmitt þetta sama júb'Iár,
árið 1911, er af alþingi og stjórn
Islands skipuð nefnd til að ‘rann-
saka, hvort tiltækilegt sé að auka
tekjur landssjóðs með einkarétti á
aðfluttum vörum, svo sem tóbaki,
steinolíu, kolum o. fl.” (Alþt. 1911
A. bls. 1232). Nefndin á með öðr-
um orðum að ihuga, hvort ísland
sé nú ekki nógu lengi búið að
njóta þeirrar blessunar, sem af-
mælis-skörungarnir Skúli fógeti og
Jón forseti útveguðu því með verzl
unarfrelsinu, hvort ekki sé mál til
komið, að stúta þessu verzlunar-
frelsi, sem nú sé komið yfir fimt-
ugt og hátt á sexitugsaldur, og
lögleiða aftur einokun að meira
eða minna leyti.
Og- nefndin sezt á rökstóla. Og
einmitt meðan hátíðahöldin til
minningar uan Skúla fógeta standa
sem hæst, og hin unga íslenzka
verzlunarstétt er að safna fé í
minningarsjóð til heiðurs frumföð-
ur verzlunarfrelsisins, einmitt þá
sitja æðsti fasti embættismaður
stjórnarráðsius og fjórir alþingis-
menn með sveitta skalla við að
sjóða saman nýja einokunarhlekki
á landið. Og um áramótin eða
skömmu fyrir þau, er fyrsti hlekk-
urinn fullg>er, á annan vantar að
eins smiðshöggið og um hinn
þriðja eru stjórninni gefnar bend-
ingar, hvernig fara eigi að því að
smiða hann. I.engra er auðvitað
ekki komið enn, af því nefndin er
ekki þess um komin, að leggja
hlekkina á landið. Til þess þarf
löggildingarstimpilinn á þá, en
hann er í vörzlum konungs Og al-
þingis, svo nefndin gat ekki meira
að gert, en að ráða til, að honum
yrði sem skjótast á smelt, að
minsta kosti á fyrsta og annan
hlekkinn. Seinna mætti svo bæta
við þriöja hlekknum — og svo
náttúrlega einum og einum til á-
fram, jafnóðum og “tómhljóð yrði
í skúffunni”.
Nefndin leggur sem sé til, að
lö.gleidd sé einokun á kolum, stein-
olíu Ogr seinna meir á tóbaki, ef
skýrslur, sem stjórnin á að útvega
sýni, að upp úr því megi hafa tals-
verða peninga. Ekki á þó landið
sjálft að reka einokunarverzlunina
og hafa þannig aðalhagnaðinn af
henni, heldur á að selja einstakl-
injrum einokunarréttinn í hendur
um 15 ára bil gegn ákveðnu gjaldi
í landssjóö. þegar sii leiðin er far-
in, skyldu menn nú ætla, að borg-
arar hins íslenzka þjóðfélags yrðu
látnir sitja fyrir að fá þessi gróða-
vænlegu réttindi. Ó, nei, öðru nær.
þeim er ekki einu sinni aefinn
nokkur kostur á, að bjóða í þau,
heldur hefir nefndin flýtt sér sem
mest mátti verða, að koma þess-
um feita bita út fyrir pollinn, og
þecrar gert samning við erlendan
auðkýflng í öðru ríki um að selja
honum einokunarréttinn á kolasöl-
unni gegn árlegri þóknun i lands-
sjóð, er næmi til jafnaðar um 2
kr. fvrir hverja smálest, sem seld
er i landinu. Og engum öðrum en
þessum eina manni hefir vrrið jref-
inn kostur á, að bjóða í einokun-
arréttinn. Um einokun á steinolí-
unni hefir nefndin einnjg verið að
semja og gert heiðarlegar tilraun-
ir til að koma henni líka í hendur
útlendrá auðkýfinga ; en þeim
'samninjrum er ekki enn lokið, og
er ráð fyrir gert, að þeim vergi á-
fram haldið af þiniji ojr stjórn,
unz hlíta m,egi við helsið.
Fi’rsti hlekkurinn i einokunar-
fjötri nefndarinnar er þá kolaverzl-
J unin. Hún ber fyrst niður einmitt
j þar, sem flestum öðrum mundi síð
ast koma til hugar. því eins og
J allir vita, eru kolin aíltaugin í
j öllum hinum helztu framförum.
| Að selja verzlun þeirra í einokun-
ar-hendur, er því að vissu lev'ti
j sama sem að skera á hásinar þjjóð-
j arinriar, svo hún komist ekki úr
; sporunum.
Kolin eru afltaugin í beztu sam-
; göngufærumtm ba-ði á sjó og landi,
I bæði á eimskipiim með ströndum
fram og- til útlanda, og til lesta-
ferða á járnbrautum, þegar þær
| koma, sem bráðlega hlýtur að
! verða. En upp af bættum sam-
i göngum spretta svo margar og
margháttaðar framfarir, að líkja
| má við limar trjákrónu, sem
I hvíslast í allar áttir af einum
| stofni.
þá eru kolin afltaugin í þeirri
; grein fiskiveiða vorra, sem álitleg-
ust er og arðvænlegust, eimskipa-
útgerðinni. Hún er e'nn hvítvoð-
ungur að kalla, Og þyrfti því góðr
ar aðhlvnningar við, til að eflast
o<r þroskast. En í stað þess nauð-
synlegs stuðnings fær hún svo
þessa sending, þennau einokunar-
uppvakning, sem rrrilliþinganefndin
hefir magnað, til að taka fyrir
krerkar henni og kyrkja hana í
iæðingunni. — Alveg eins o,g ein-
okunin gamla gerði við skúturnar
hans Skúla fógeta.
Enn eru og kolin afltaug í iðu-
aði allra þjóða, og svo hlýtur og
að verða hjá, oss, eigi nokkur veru-
legur iðnaður að rísa upp í land-
inu. því langt mun þess að biða,
að vatnsaflið íslenzka, bvort sem
er beinlínis eða breytt í rafmagn,
vergi alment notað til iðnaðar.
Og víða verður því alls ekki við
komið, einmitt þar sem skilyrði
fyrir vexti og viðgangi iðnaðar
annars eru bezt, við hafnir og
skipaleiðir. þar munu kolin jafnan
verða lífsskilyrði fyrir iðnaðinn.
Og iðnað er ekki síður nauðsyn-
legt að skapa nú í landinu, ett’það
var á dögum Skúla fógeta. En
hvað varð iðnaðarstofnun hans að
aldur.tila? Var það ekki einmitt
einokunin?’ J ú, sannarlega var
það hún. Og sannarlega mundi
kolaeinokunin nýja lika verða til
þess, að * * kæfa margan efnilegan
íðnaðarvísinn í fæðmgunni, eða
jafnvel fyr : drepa sjálfa hug-
myndina eða fyrirætltinina í höfð-
um manna, áður en hún eiginlega
fæddist eða kæmi til framkvæmda.
H'iin mundi því ekki einungis stór-
um þjaka þeim framfarabörnun-
um, sem komin væru á legg eða
farin að stálpast, heldur myrða
allan fjöldann af þeim í móðurlífi.
Loks eru kolin allvíða aðalelds-
neyti landsbúa og sem slík afl-
taugin í svo margskonar öðru
íramförum, og ættu og mundu
verða enn betur, ef sala þeirra
væri frjáls látin. Eitt af skilyrð-
'unum fyrir verulegum framförum
í landbúnaðinum er þannig, að
menn hætti að brenna áburðinum,
sauðataðinu, og afli sér í þess stað
kola til eldsneytis. þá eru og betri
húsakynni meginskilyröi fyrir við-
unanlegu heilbrigðislífi í landinu.
En verulegar hýbýlabætur, hvort
sem eru timburhús eða steinhús,
eru óhugsandi, nema kol séu höfð
til upphitunar þeim. Svona mætti
ler.gi halda áfram upp að telja og
sýna fram á, að ko.lin mvndi ým-
ist undirstöðusteina eða þá horn-
stafi í svo mörgum framfarabygg-
! ingum, að þær mundu sumpart
hrynja og sumpart aldrei komast
i upp, ef þeirra ekki nyti við. En af
j því má öllum vera ljóst, hve fár-
i ánlegt Lokaráð það væri, að
leggja hömlur á öílun þeirra, með
' þvi að hneppa kolaverzlunina í ein-
! okunarlæðing, og láta erlendan
I auðkýfing halda í endataugiria.
Að því er steinol una snertir, þá
er nægilegt að benda á, að hún er
aðalljósmeti manna um land alt,
og afltaugin í mótorbátaútveg
vorum, sem virðist eiga fullerfitt
uppdráttar, þó ekki séu lagðar
einokunar-hömlur á hann. En það
j er eiiis og nefndinni liaii ekki ver-
i ið sjálfrátt. Hún á að heita fjár-
hagsnefnd, og reynist þá svo hag-
; sýn og framsýn, að hún leggur í
! einelti einmitt þann af atvinnuveg-
j um vorum, fiskiveiðarnar, sem er
I í mestum uppgaugi, og mestan
! arðinn gefur bæði landsbúum og
landssjóðnum. það er eins og
i henni hafi leikið svo mikil öfund á
hinu miklu framförum í þessari
| grein, að henni hafi fundist nauð-
svnlegt, að halda aftur af þeim.
| Og svo leggur hún til steinoliu-
j einokun,, til að koma kyrkingi í
I mótorbátaútveginn, en kolaeinok-
| un til að hnekkja eimskipatitgerð-
j inni. Orr hún hefir lika verið komin
á flugstig með að leggja líka til
í einokun á salti, en hætt við það
j að sinni, svo enn er þó ekki nema
| bríment á geitinni. Vel að verið,
j piltar, eða er ,ekki svro ? Gaman
að eiga marga stjórnvitringa af
því taginu!!
Hér við bætist svo verðfall á
útfluttum saltfiski, sem kolaeinok-
unin getur vel orðið valdandi, eins
°g þegar hefir verið bent á í einu
íslenzku blaði. þegar saltfisks-
farmar eru sendir bieint til Spánar,
þá er títt, að skipin sigli með
kolafram upp til Islands. En þeg-
ar kolaeinokunin er á komin, er
loku fyrir það skotið. þá er hætt
við, að þau verði að sigla galtóm
aðra leiðina, og eykur það farm-
S-jaldið fyrir fiskinn að svo miklum
mun, að kunnugir álíta, að þetta
muni geta numið alt að 2 kr. á
hverju skippundi, sem auðvitað
kæmi niður á framleiðendunum ;
þeir fengju þeim mun minna fyrir
fiskinn. * )
En þetta þarf ekki einu sinni til.
því af kolaeinokunni mundi skjótt
leiða almenna hækkun á farm-
gjaldi með öllum skipum, sem aft-
ur mundi koma fram í verðlækkun
á öllum íslenzkum vörum, en verð-
hækkun á útlendum vörum, að
sama skapi og hækkun farmgjalds-
ins næmi. Og sjálfsagt yrðu far-
gjöld förir farþega líka að hækka
að miklum mun. þetta virðist
liggja í augum uppi, þegar athug-
að er, hvernig siglingum til ís-
lands og umhverfis strendur þess
er háttað. Skip, sem sigla eftir
fastri ferðaáætlun milli Khainar
og Islands, verða iðulega að sigla
tvívegis kringum alt Island í sömu
ferðinni, og eru þá heilan mánuð á
leiðinni. Ef skipin ættu að hafa
nægar kolabirgðir meðferðis til
svo langrar ferðar, mundi rúm
fyrir aðra vöru stórum skerðast
og drjúgt skarð verða höggið í
tekjurnar af fartngjöldum. Til þess
að komast hjá því, hafa útgerðar-
félög skipanna nú kolkbirgðir á
ýmsum stöðum á Islandi, þar sem
þau geta tekið kol eftir þörfum.
Og kol til þessara birgða geta fé-
lögin nú keypt á Skotlandi og lát-
ið skip sín flytja þau við hentug-
leika, þegar þati ekki haia full-
fermi, sem oft getur fvrir komið
með skip, sem bundin eru við
fasta ferðaáætlun. Með.þessu móti
verða kolin félögunum fr.emur ó-
dýr, oa kosta þau í rauninni lítið
meira en innkaupsverð þeirra á
Skotlandi. En þegar kolaeinokunin
væri á komin, væri þessi leið úti-
lokuð. Jtá yrðu skipin jafnan að
birgja sig með kolitrn til allrar
ferðarinnar, og neita um leið mikl-
um farmi, sem þau annars gætu
tekið, eða þá, að þau yrðu að
kaupa kol til viðbótar af .einokun-
arkaupmanninum á íslandi fyrir
20—25 kr. hverja smálest (lágverð
nefndarinnar), sem þatt annars
gætu kevpt á Skotlandi fyrir 7 kr.
(7 sh. 9 d.), því svo var verðið
þar um miðjan júlí 1911 á einmitt
þcim ko;um, sem nefndin hefir mið-
að lágmarksverð sitt við. Og
strandferðaskipin, sem alt af sigla
tnilli íslenzkra hafna, ættu einskis
annars úrkosti, en að kaupa öll sín
kol af einokunarkaupmanninum.
Afleiðingin af þessum aukua kostn-
aði hlvti að verða hækkun á öll-
um farmgjöldum og fargjöldum,
og> þyrf.ti sú hækkun ekki að nema
miklu á hverri smálestinni, og á
hverjum farseðlinum, til þess að
hún samanlögð næmi eins miklu,
Fljót
Gufuskipið “PINAFORE”
fólks og vöruflutnings
skip
The Armstrong Trading Co.
Skipstjóri Aámundar Fieeman
fer frá Oak Point, á þriðju-
dags »g Fiistudags tnorgna
til Siglunes, Norrows og
Blttff.
Allar frekari ttpplýsing-
ar við viðvíkjandi tlutningi
á fólki og vönim, fást hjá
Jóh. Halldórsson
OAKS.POINT, MAN.
ÍSherwin - Williamsj
* ) Árið 1909 var útflutt af salt-
fiski 37 mil. pd. (þ. e. 115,625 sk,-
pd.), og gerði maður ráð fytir 2
kr. verðfalli á öllum þeim fiski,
sem vel gæti orðið aíleiðingin,
tiæmi það rúml. 230,000 kr. á ári.
(Framhald).
P
AINT
fyrir aiskonar
húsmálningu.
Prýðingar tfmi nálgast nú.
DáUtið af tíherwin-Williams ...
húsmáli getur prýtt húsið yð-
ar utan og innan. — Brúkið X
ekker annað mál en þetta. —
S.-W. húsmálið rnáiar mest,
endist lengur, og er áferðar-
fegurra en nokknrt annað hús
mál sem ISúið er til. — Komið
inn og skoðið litarspjaldið.—
CAMERON & CARSCADDEN
QUALITV tiARDWARE
Wynyard, - Sask.
C.P.R. Lfirtd til sölu, í town-
sliips 25 til 32, Ranges 10 til 17,
að báðum meðtöldum, vestur af
2 hádgisbaug. Þessi lðnd fást
keypt með 6 eða 10 ára borgun-
ar tfma. Vextir 6 per cent.
Kaupendum er tilkyntað A. H.
Abbott, að Foam Lake, S. D. B.
Stephanson að Leslie; Arni
Kristinsson að Elfros; Backland
að Mozart og Kerr Bros. aðal
sölu umboðsmenn,alls heraðsins
að Wynyard, Sask.. eru þeir
eirtn skipaðir umboðsmenn til
að selja C.P.R. lönd. Þeir sem
borga peninga fyrir C.P.R. lönd
til annara ert þessara framan-
greindu ntanna, bera sjálfir
ábyrgð á þvf.
Kaupið pessi lönd nú. Verð
þeirra verður bráðlega sett upp
KERR BROTHERS
OENERAL SALES AOENTS
WYNYARD :: :: SASK.
4 Sögusafn Hejmskringlu
hennar, og litla, fallega hundinn, er trítlaði viö hlið
húsmóöur sinnar.
Grænar káljurtir stóÖu alt af upp úr græna
prjónapokanum, og í vasa sínum hafði hún alt af
allra handa meðul, plástra og sápu. því aö í staö
þess, aö aðrir gefa fátækum matvæli, gaf hún sápu
í stóra þvottabalann. Ilenni var illa viö allan ó-
þverraskap, en hún var óhrædd, sem læknir, viÖ sjúk-
dóma og sár ; hjátrúarfull var hún, og hún mat þá
menn mikils, er hún vissi aö iðruðust þess, er þeir
höföu illa gert.
Dauða hennar bar alveg náttúrlega aÖ. Henni
haföi oröið kalt einu sinni, er hún var að tína grös
ttppi á fjalli nokkru. Hún hafði haft óráÖ frá því
fyrst hún veiktist og þangað til hún dó, — svo fólk
þóttist viss um, aö illir andar, er hún hafði barist
á móti alt sitt líf, heföu aö lokum yfirbugað hana.
Hún heföi víst séö eitthvað í skóginum, er hefði
heillað hana.
Engin erfðaskrá fanst aö henni látinni, svo hin
mikla og fallega eign hennar, er nefnd var Hirsch-
winkel, féll til fjarskylds ættingja, er enginn hafði
heyrt nefndan á nafn, eöa vissi nein deili á. H'ann
kom ekki til aö taka við arfi sínu , og meö mestu
herkjum fréttu menn að hann héti hr. Markús og
ætti stóra verksmiöju nálægt Berlin.
J>aö leit helzt út fyrir, aö hann áliti nýju eignina
ekki mikils virði. Haun leigði hana og leiguliði
hans bjó niRri í húsinu, en uppú á loftinu héldu mýsn-
ar til. Kona leiguliðans, frú Griebel, ypti ö.xlum og
sagði, að kóngulóin myndi einhvern góðan veðurdag
fylla öll skráargötin með vef sínum, því hvorki henni
né kústinum hennar var nokkurntíma leyfð inn-
ganga.
1 efri hluta Thuringer skóganna skiftast á gras-
engi og kartöflugaröar. Mjó dalverpi þenja sig oft
Bróðurdó. ttir amtmannsins 5
í langri línu milli skógi þaktra hæða ; smá stöðu-
vötn, lækir og lagðir vegir fléttast hvað innanuro
annað. Hirschwinkel var aftur á móti afsíðisliggj-
andi skógarland ; — nokkurs konar eyland, þar sem
sttmarvindurinn gat eftir vild leinið um kornakrana.
Herragarðurinn lá spottakorn frá veginum baka
til við skóginn. J>að var því náttúrlegt, að ókunn-
ugur maður, er fullan klukkutíma hafði verið á gangi
eftir brautinni, staðnæmdist við silfurtæran lítin
læk, til að fá sér að drekka, þar eða alt útlit var
fyrir, að hann ætti ennþá langa leið fyrir höndum.
Vatnið var iskalt. Ferðamaðurinn fylti ferða-
silfurbollann sinn og drakk hann í botn, og hélt síö-
an leiðar sinnar. Hann var í gráum jakka; jTfir-
höfn hans hékk á vinstri hlið, en á þeirri hægri bar
hann leðurhylki. Iæit helzt út fyrir, að hann væri
fótgangandi ferðamaður, því hann fylgdi veginum og
virti með ánægju fyrir sér fegurð skógarins.
Hingað til hafði hann ekki mætt einum einasta
raanni. Ilann sá fiðrildi fljúga grein af grein og
grængresið, er óx meðfram veginum, hreyfast, er
smá, vilt skógardýr hlupu hrædd innanum }feð og
dreifðu með því blómilminutn ennþá betur út í loft-
ið. Nú lagði kartöflu-lykt á móti honum ; meira
að segja, honum fanst það vera af soðnum kartöil-
um „• og hér um bil fjórðung stundar hafði hann
lieyrt vatnsnið á hægri hönd sér, án þess þó að sjá
vatnsfall. Nú tók skógurinn að verða strjálii og
grasslétta kom í ljós ; eftir henni miðri rann lækur,
og við hattn, lengra f burtu, stóð sögunarmyltia. All-
staðar var Iandslagfð fagurt mjög.
Göngumaðurinn herti ganginn. Hann gekk út á
mjóa brú, er lá vfir lækinn, eins og til að virða enn
betur fyrir sér náttúrufegurðina ; en hann g«ætti þess
eigi, að brúin var illa smíðuð og holótt, því á með-
an hann naut útsýnisins sem bezt, skrapp fótur
6
Sögusafn II« íjml s k r i n g 1 u
hans niður um rifu, er var á milli borðanna. Hon-
um hraut blótsyrði af vörum, og hann reyndi óþol-
inmóðlega að losa sig, en hvergi var grindverk, og
liann hafði ekki svo mikið sem reyrstaf til að styðja
sig við. Ilryggur og reiður leit hann í kringum sig,
ef vera kyttni, að hann sæi eitthvað, er hann gæti
hvílt þunga sinn á.
I þessum svifum kom kvenmaður fjTrir hornið á
mylnunni og gskk hratt að brúnni. Ilún bar hey-
bagga á höfði Og studdi hann með annari hendinni.
Hún virtist vera ung bóndastúlka, er hræddist ó-
kunna maiininn ttppi á brúnni, þýí strax og hún kom
auga á hnnn hægði hún á sér.
‘Heyrðu þarna! Flýttu þér, barnið mitt’, kall-
aði hann óþolinmóðlega.
Nú hreyfði hún sig eigi úr stað.
Hann muldraði eitthvað um stirðbusaskap
bændafólksins og reyndi síðan á nýjan leik að losa
fótinn. þá er stúlkan sá, að maðurinn var alls ekki
bræðilegnr, heldur í tianðum staddur, hikaði hún ekki
lengur, heldur gekk i áttina til hans.
‘Ertu nú loksins sannfærð um, rið ég er enginn
Hannibal ?’ mælti hann, án þess að g.efa henni frek-
ari gaurn. ‘Sjáðu til, þú verður að hjálpa mér ttpp
úr þessari holu. Stattu grafkjTr við hliðina á mér,
svo ég geti hvflt handlegginn á herðunurn á þér’.
Án þess að mæla orð frá munni, gekk httn nær ;
en er hann ætlaði að leggja hönd sína á herðar henni,
reif hún hev úr bagganum og lagði á milli herða
sinna og handar hans. Andstyggilegt! þessi bónda-
stúlka hlaut að vera tilgerðar-róða.
Hann dró að sér hendina. ‘Kærir þú þig ekkert
um að hjálpa mér?’ spurði hann glaðlega.
‘Nei, sannarlega ekki ; en malarinn og vinnu-
maður hans eru ekki heima og koma ekki heim fyrir
miðnætti, og malarakonan er veik’.
Bróðurdóttir amtmannsins 7
‘Svo1 ég yrði þá sem refur í gildru, ef þú ekki
, kendir í brjósti um raig’.
Ilann laut enn betur áfram, svo hann sæi undir
skýlu þ,á, er hún bar til að verjast sólarhitanum, og
sem skygði á allan efri hluta andlitisins ; en neðri
parturinn var enn betur hulinn í klútsendunum, er
lágu úr hnútnum undir hökunni. J>að var þvi ó-
mögulegt að sjá, bvort stúlkan var fríð eða ófríð.
‘Jæja, stúlka mín, því verður ekki hjálpað, þú
verður að lítillækka þig til að hjálpa mér’, mælti
hann og hló uppgerðarhlátur. ‘Ef til vill ertu
nunna og gerir þetta af eintómum mannkærleika?'
Hún svaraði engu, en studdi vinstri hendinni á
mjöðm sér, svo að hún stæði fastara fyrir.
Hún var h'á og gröttn og hreyfðist ekki úr stað,
| er hann stttddi hönd sinni á herðar henni og revndf
óþolittmóðlega að ná fætinum upp. — íllún hevrði
fyrst stunu, svo blótsyrði og svo stökk hann alt í
einu upp á miðja brúna og stappaði niður fætinum,
til þess að fullvissa sig um, að fóttirinn væri óbrot-
inn.
Stúlkan hélt leiðar sinnar.
‘Heyrðtt, að eins eitt orð! ’ kallaði hann á eftir
henni.
‘I?,g má ekki vera að því ; fiskurinn skemmist’ ;
, og hún sneri sér við til hálfs, til að sýna honum fisk,
innan i netinu, er hún bar á handleggnum.
‘Væri þá ekki liægt að fá annan í staðinn?’
‘Nei'.
‘Nei? Jæja, en þakklæti------
‘Geymið það’.
‘þú ert stuttorð og gagnorð, barnið gott’, sagði
hann hlæjandi, um leið og hann fleygði burt silki-
vasaklútnum, er hann hafði þurkað rykið af fótum
sér með. J>ví næst flýtti hann sér til hennar.
‘þú virðist vera nokkuð þverlynd’,' mælti hann
?««t..t—t..t«é?..t«.f—t—t««i i
liiiiiilÍéj