Heimskringla - 26.06.1913, Qupperneq 5

HEIMSKRIN GtA
WINNIPEG, 26. JÚNÍ 1913.
5. BLS.
BYGGINGAVIÐl Af öllum tegundum fæst gegn sanngjörnu verði. JR
The Empire Sash & Door Co., Phone Main 2510 Henry Ave. East. Limited Winnipeg
«5» PATRICIA HEIBHTS^
ByggiÖ PATRICIA HEIGHTS heimili
Þetta landsvæði á Portage Ave vestur, liggur milli Portage Ave og Assiniboine
árinnar, það er vaxið fallegum skógi og verður því skemtilegur staður
fyrir framtíðar heimili. Sporvagnagöngur eru mjög tíðar, og Portage Ave
verður í sumar steinlögð vestur fyrir þetta svæði,
VERÐIÐ er frá 10 og upp í 15 dali fetið, eftir afstöðu,
Kaupskilmálar
eru eins aðgengilegir eins og frekast má verða, hvort sem vill mánaðarlega,
þriggja mánaðalega hálfs-árslega eða árlega:
SLEPPIÐ EKKI ÞESSU TÆKIFÆRI — KAUPIÐ SEM FYRST.
Skrifið eftir kortum og upplýsingum til
| Ct.
310 Mclntyre Block, Winnipeg, Man.
Phone Main 4700.
S. Arnssiin 8. D. B, Stephanson
Klippið þetta og sendið
Gerið svo vel og sendið upplýsingar um Patricia
Heights lóðir.
Nafn___________________________________
Heimili
Rice Lake námarnir.
Ilerra Angus McDonald, einn af
námifiiróöustu mönmitn þessa
lands, hefir nýlega látið þá skoð-
un í ljósi, við blaðamann hér i
borg, að námaauölegð Mainitoiba
sé svo tnikil, að ekki séu önnur
námahéruð auðugTÍ, hvar sem loit-
að sé. Hann kvaðst haia íerðast
um alt Rice Lake héraðiS nokk-
uð austur fyrir það, og hvervetn-a
orðið var við auðugar (málmæðar
í klettunum.
Hérað þetta, sem lig'gur um 120
mílur í norðaustur írá Winnipeg,
hefir um nokkur liðin ár verið
nokkrum mönnum kunnugt sem
málmauðugt hér-að, og ei-t-t félag
befir látið vinna þar að málm-
tekfu í sl. 4 eða 5 ár, og nú eru
þar 3 félög starfandi.
Herra McDonald kvaðst hafa
verið á ferð í Winnipeg og af tdl-
viljun séð á skrifstofu einni hér í
borg sýndshorn af miálmgrjóti úx
Rice Lake héraðinu, og heíðá sér
litist svo vel á það, að h-ann hefði
ekki getað stilt sig um að ferðast
iþangiað norður, til þess með eigin
augum að rannsaka héraðdð og
námaauðlegð þess, og afleiðingin
af þeirri rannsókn varð sú, að
hann mvndaði sjálfur félag til þess
að starfa að m-álmtekju þar norð-
ur frá. Nú segir hann að búið isé
að taka þar þúsund námalóðir,
sem hver sé 50 ekrur að stærð, og
að nú flykkist málmleitendur d-ag-
lega þangað í miálmleit. Enda tel-
ur hann héraðið svo ríkt, að al-
þýða muni undrast, er hún fái
fulla vitneskju um það. Aðal-
málmur héraðsins seigir bann að
sé gull, — þáð ldggi í kl-ettum og
sé auðfundið yfir afarstórt hérað.
Kostnaðurinn við að n-á gullinu úr
kfettunum með maun- og véla-afli,
sé ekki mikill, og að stór grioða-
vegur sé að ná í land, sem gefi 6
dollara úr tonni málmgrjótsins.—
Hann segir, að nokkur sýn-ishorn
af sliku grjóti hafi verið send hing-
að til Manitoba háskólans, til
rannsóknar þar, o-g hafi þau
revnst að bera $10, $14 og alt að
$27.70 gulls í hverju tonni m-álrn-
grjótsins.
1 þessu sambandi má geta þess,
að sýnishorn af málmgrjóti úr
hinum svo nefndu “Normandy
námialóðum þax nvrðra, hafa ver-
iö rannsökuð á -einni beztu og á-
reiðanlegustu m á Im r an tis ó k ti; tr-
stofnun í Bandaríkjunum og reynd-
ust bau að bera nálega $44 gulls
í tonni málmgrjótsins.
Herra McDonneH segir vafa-
laust, að mesti fjöldi m-anna muni
bráðlega sækja inn í herað þeitta,
enda sé nú þeg-ar straumairin-n
þamgað byrjaður. Stjórnin, segir
hann hafi fastráðiö, að leggja járn-
br-aut frá Winnipeg vatni að nám-
unum, 22 mílur vegar, svo að auð-
velt verði að öytja að þeim og
írá.
Herra McDonnell segir eina
námalóð, sem tekin var á sl.
vetri, mi þegar hafa verið sölu-
trygða fyrir 40 þúsund dollars. —
Hann kveðst hafa ferðast um öll
námahéruð þessa mikla megin-
lands og vera þeim öllum kunnug-
ur, — en hvergi hafi hann séð eins
auðugt námahérað eins og við
Rice Lake. Mæl-t er, að sumt af
málmgrjóti því, sem rannsakað
hefir verið, hafi reynst að bera nm
$70.00 gulls í hverju tonni, og
þegar þess er gætt, sem herra Mc-
Donald segir, aö það sé gróði að
vinna þá námn, sem beri 6 dollars
í tonni, þá verður skiljanlegt,
hver íeikna auðæfi felast í Rdce
Lake námah-éraðinu.
All-amrgir íslendingar hafa þe-g-
ar fest sér lóöir í héraöi þessu og
gert skylduvinuu á þeim.
Að heiman.
Þjóðernismálið.
Við hér heima eigum bágt með
að fylgjast með hreyfingum ykkar
vestan hafsins, enda skortir má-
ske nægilegt viljaþrek frá okkar
hendi til að viðhalda því sam-
bandi ; því miður. Eitt er það mál
er snertir jafnt alla Islandinga
beg.gja meg n hafsins. þaö er þjóð-
ernismálið. Enginn Islendingur
getur látið sér í léttu rúmi liggja,
hvernig um það mál fer. Glati
Vestur-íslendingar þjóðerninu, er
með því skorin snndur sú afltaug,
sem tengir þá við átthaga og ætt-
menni. Og enn meira er í húfi ;
þjóðernistilfinningin er samgróin
manngildds tilftnningunni hjá hviexj-
um einstaklingi,; sé því þjóðernis-
tilfinningunni hnekt eða kip't í
burtu, heftr það mikil áhrif á
manndólfcsþroska einsitaklingsins.
En í honum eru fólgnir fegurstu
ávex-tir mannlífsins.
Ég vildi því Hta nokkru nánar
-á þeitta máleftii.
þér hafiö, hr. ritstjóri, haldiö
þvi fram-, að mig minnir, að þjóð-
erni íslendinga stæði þedm fyrir
þrifum f Vesturheimi. það sé
beimska ein af íslendingum að
vera að standa á mótd -enska þjóð-
ernisstr.au mnum, — hann hljótd
hvort sem er að gle-ypa þá f-yr eða
síðar — að hæfíleikar þeirra fái
síður að njóta sín, og að einangr-
un þeirra á þjóðem-inu verði alt af
til tjóns.
Eg vil byrja á síöasta liðnu-m
oy taka straix fram, að ég er ó-
kunnugur i Ameríku. Eg get ekki
skilið, að sérstakt þjóöemi, hvort
sem það er enskt eða íslenzkt,
hanili því, að menn geti átt öll
viðskifti saman. Hitt kemur i
bága við lögmál menningarinnar,
og edgi eru það séðdr m>enn, er
neita aðstoð eða hagnaði sfikum
þjóðernisins. Einangrun aetti því
naumast að koma til mála þjóö-
ernisins vegna, því hver mannaður
Islendingur myndi haga svo -inent-
un sinni, að hann gæti átt sam-
skifti við sem flest þjóÖierni.
Verði þessum athugunum játað,
virðist hitt varla koma til tals,
að hæfileikar íslendinga minki í
bióðerniskreppunnii. Auk þess sem
metnaður góðra dr-engja æ-tti að
vinna sínu þjóðerni veg og frama ;
enda mun það sannast sagt um
Vestur-íslendinga, að þeir hafi
unnið þjóðerni sínu sæmd.
Um þriðja atriðiö er ekki hægt
að dæma, n-ema fyrir kunnuga, en
nokkur almenn atriði vildd ég
benda á til athugunar.
Tungan og þjóðernið eru dýr-
asta hnoss hvers einstaklings og
hverrar þjóðfélagslieildar, og þau
atriði eru samgrónari einstakl-
ingnum en í fljótu bragði virðist.
O -- í sameiginlegu þjóðerni og
tungu felst svo mikill auður og
andans gróður liðinn-a kynslóða,
að tvisvar mun hver skynbera.ndi
maður hugsa sig u-m, áður en
hann varpar því fr-á sér. þennan
auð þyrftu Vestur-lslendin-gar að
nota betur en enn er. pað, sem
hægt væri að vinna þjóðflokki sín-
um til hedlla og gagnsemdar í
landinu í hieild sinni með þjóðernis-
legum samtökum, ætti að endur-
gjalda það erfiði sem fylgdi því,
að varðveita þjóðerni sitt. Viest-
íslendingar hafa og þegar sýnt
þess nokkur dæmi, hverju þjóðern-
istilfinningin áorkar, þegar henni
•er beitt í rétta átt. En auðvitað
riður mikið á því, að henni sé
haldi-ð i réttum skorðum, því að
þjóðardram-b leiðir jafnan tilibölv-
unar. Ann-ars virðist mér líkt á-
statt um, að ráða Vestur-lslend-
ingum til að varpa frá sér þjóð-
erni sínu, og þegar hann Sviednn
lögmaður Sölvason um miðja 18.
öld vildi láta Islendinga t-aka upp
dan-ska tungu ; — “dependera’’ ai
Dönum í smáu og stóru. Hvort-
tveggja er óheillavænlegt.
þess ber að gaeta, að þótt Vest-
ur-lslendingar vildu v-arpa brott
bjóðerni sínu, til þess að verða aö
fullu enskir, ætti slíkt langt í land,
að mdnsta kosti meðan mannflutn-
ingar héðan haldast til Vestur-
hedms. Og sú leysing, sem yrði í
siðum, venjum og hátterni, myndi
áreiðanlega h-afa illar afleiöingar.
íslendingar yröu lengi aö gróður-
setjast í þjóðlífsakrinum enska,
jafinyel í marga ættliði, og þá færi
að forgörðum sá erfða-aðall — til
sálar og líkama — sem þeir höfðu
að hieiman borið og eru réttborn-
ir til.
þó svo kunni að fara — sem.lík-
lega er ekki gott að sjá fyrir —
að Islendingar í Vesturheimi kunni
að missa þjóðern-i sdtt, er betra að
stan-da meðan s-tætt er, og reyna
að ná sigri.
Og tál þess yrði öflugt, almient
Islendingafélag bezta meðalið, að
ég held.
A. B.
LEIÐRÉTTING.
í kvæðinu “Fossinn minn kvadd-
ur’’ hefir mispren-tast í síðustu
ljóðlínu í öðru erindi “ég kveð þér
fyrsta ljóðið mitt”, íyrir : ég
k v a ð þér fyrsta ljóðið mitt. —
Einnig hefir misprentast i næst
síðustu Ijóðlínu í fimta ermdi •
“En engan skaðar skynlaus mógn”
— fyrir : En e n g i n n skaðar
mögn. Skynlaus öfl gera oft skaða,
en þau verða ekki sköðuð eða lát-
iin finna til sem vitund-arvera.
B. P.
Fréttabréf úr Skagafirði
Herra ritstjóri!
Eftir loforði mínu, þá sezt ég
nú niður og pára þér fáeinar línur
ur, en því miður verða fréttir fá-
ar. En þó verð ég að reyna að
að tína eitthvað tiL
Er þá fyrst að lýsa tíð-arfarinu,
sem hefir verið gott síðan um
sumarmál, suðaustan og sunn-an
þíðvi'ndi, er því farið að votta fyr-
ir jörð. Veturinn hefir rnátt h-eita
fremur góður, en þó eru skepnu-
höld með rýrara móti. Stafar-það
af hreiti, er gerðist snetnma á
engj-aslætti í fyrra sumar ; kom þá
svo mikill snjór, að víða tdl fjalla
og afdala var ekki hægt að vinna
í viku, og geía vaxð nautgxipum
inni meixa og minna. Svo kom
mikið frost upp á, svo þ-að mátti
heita, að gxas gerfélli, voru því
heyin afaxlétt og jörðin önýt og
skeipnur með lang-rýrasta mióiti i
haust. það munaði á dilkum þetta
frá 2 til 3 krónum, frá því sem
bezt hefir verið. Gerði því féð ekki
mikið upp í skuldir manna, sem
miklar eru , og fara sívqandi, því
alt er sótt í kaupstaðinni; allir
hættir að f-æra fra og því ein-
göngu lifað á kornvöru.
Verð á slátursfé var í haust hér
við Skagaf.jörð : í dilkum, er
kroppuriun viktaði af 25 pd. og
þar yfir, 20 aura ; fyrir neðan 25
pd. eða 32J-é kíló, 18 aura ; í ám
19 aura ; gærur kílóið 80 aura.
Hross voru næstliðið v'or í háu
verði : þrigcja vetra trippi Irá 70
til 160 krónur. UU 1 krónu og 60
aura, kílóið.
Mikill irirðingia-hugur er í Skag-
firðingum, bæði hjá einstaklingum,
og svo slá m-argir sér saman og
pirða í sameiningu stór svæði, en
út af bví er víða að rísa ágrein-
ingur og málaferli (landamexkja-
mál. En af girðingunum leiðir
það, að margir eru að hugsa um,
að fara að taka upp fráfærur af,t-
ur. Getur þá skeð, að tæringin
minkaði í þjóðinni, sem er orðin
regluleg’t átumein.
Heilsufar manna á milli hefir
verið fremur gott næstliðinn vet-
ur.
Eldgos hefir verið að sögn fyrir-
farandi daga í nánd við Heklu ;
eldhafið 7 til 8 kíló-metrar á len-gd,
og lanrrt upu á loft. R-eykjarmökk-
urinn sást héðan úr firðinum á
mánudaginn þann 27. f. m., var að
sjá sem úr þrímöstruð'u gufuskipi;
dredfðist svo út um loftið og vaxð
að svörtu skýi. það kvað haía
hlaupdð frarn feikna vatnsflóð, en
lftið öskufaU að þessu, og eins |
jarðskjálftar. Ekkert hefir frézt ai !
skemdum þar sa'ðra, en eldurinn |
kvað vera nú í rénun, hvort sem
hann magnast aftur eða ekki.
það eru engin undur, þó for-
sjónin fari að taka eitthvað i
taumania, því þjóðin er á þeirri
braut nú, sem hlýtur að enda iHa. |
það er nú það fyrsta, að trúin er j
-á enda hjá medrihluta þjóðarinnar;
kirkjur illa sóttar, sumstaðar ekki l
messað nema einstöku sinnum á
ári ; flestir hættir við húskstur,
og gjálífi hjá vngri hluta þjóðar-
innar orðiö svo mikið, að itndrum
geirnir.
Svo enda ég þetta með ósk um
gleðilegt sumar.
ReykjavöUum, 6. maí 1913.
HaUgrímur A;. Valberg.
Kaupið Heimskringlu.
Wi;:;r[8.-i6.
STÓRMOSTLEG StNING
FRÁ FYRRl, TlMUM.
Hesta tamnin-gar menn., ó-
temjur, Cowboys og hesta
tamninga-stúlkur. Sjáið Tesx-
as bónda eiga við villinau-t.
Sú sjón mun lengi í minnum
höfð.
Stærsta búpenings sýnings
vestanlands.
FOLÖLD OG TRYPPIfCAN-
ADIAN PERCIIERON FÉ-
LAGSINS SÝND OG SiELD
Sir Wm. tvhyt<- F, J. C- Cox
President VioeiPres.
W. H Evansoo. A. W. Bell
Treasurer Secretary
D o 1 o r e s
235
236
S öig usafn Heimskringlu
D o 1 o r e s
237
238
ögusafn Heimskringlu
'Hvaða loíorð?’
‘Að giftast mér’, sagði Rita kuldalega.'
‘Að giftast yður! því hefi ég aldrei lofað', sa-gði
Russell.
‘Jú, það hafið þér ger.t’.
‘Eig hefi ekki gert það. Elg á konvi lifandi eins
og þér vitið, og hún er þarna í borginni’.
‘Hún? Sussiu!' Hún er dauð. Eg veit það’,
sagði Rita sigri hrósandi.
RusseU skalf siem lauf í vindi. ‘Dáin, dáin’, hugs-
aðí hann. Og hvernig dó hún?^ Var það þessi
stúlka, s-em drap hana ? þytta tlgrásdýr frá ræn-
ingjabælinu, til þess að ryðja sér braiut. Russell vax
sannfærður um, að hún gat gert hvaða ódáðavierk,
sem vera skyldi. Hann stundi þungan -en sagði ekk-
ert.
‘þér viljið ekki flýja? — þér um það. þér skul-
uð þá koma aáitur til borgarinnar. þér skuluð vera
hjá kapteininum-. þér eigið að segja honum alt, —
ég skal se,gja honu-m alt. Hann skal dæma og g-era
út um þetta. Komið þér! 1 Komið þér! þér skul-
uð ekki vera hér! þér eigið að fara héðan og hvíla
yðar gömlu fætur’.
Rita skipaði honu.m hörkulega að fylgja ®ér, og
hann gerði þaö. Honum var ekki á móti geði að
ganga í þessa átt,- því þá bjóst hann við að öðlast
yernd borgarinnar. Méð óvanalegri lipurð og fót-
fimi gekk hann niður og upp gj-áarbakkana á eftir
Ritu sdnni. Ilú-n sá það og sagði háðsliga :
‘þér eruð of vesall tdl að þanga ein-a eða tvær
mílur um slétta grundu, en þér getið hindrunarlaust
gengið ofan þcssa bröttu bakka. En bíðið þér að
eins, gamli maður, — ef þér svtkið mig, sknl ég hefua
min. Farið þér nú og talið við kápteininn, þá fáið
þér að vita, hvað hann vill gera fvrir vðnr’.
Rita sagði ekki meira, en gekk á undan Russell
! ! ! I 1 ! 'J
til þ
til borgarinnar. Russell settist niður mitt á meðal
hermannanna á gólfið. Rita fór að finna Lopez til
þess að verða fyrri til að segja.hon-um sögui sína.
Lopez var í þakklætisskuld við Ritu og fús
að gera henni greiða, en Russell hataði hann og
baiiðst nú gott tækifæri til að hefnia sín á honu-m.
'Hann skildi1 mjög vel, hvernig ástatt v-ar og lofaði
Ritu því að gera alt, sem hún vildi.
‘Éig vil að eins eitt’, sagði Ráta, ‘nieyðið þér hann e:
tiS að efna loforð si-tt’,
‘það skal ég gera’, sagði Lopez.
‘Viljið þér koma honum til að giitast mér?’
‘Já, það vdl ég’, sagði Lopez. ‘Élg kom með prest
hin-gað í því skyni, að geta sjálfur piásrt stúlkn, sem
ég hefi lengi elskað, en er nú vonlítill. Eg frelsaði
hana frá ræningjunum héxna, svo ég get nú naumast 1
haldið að hún neáti mér. O-g ég lofa því, Rita, að
þéx skuluð gdftast manninum, sem þéx elskið, á sömuk,
stundu og ég jjj-ftist minni ástkæru ungfró, — sami
presturinn skaí vigja okkur’.
Rita var ósegjanlega glöð yfir árangri þessara
málaleitana sinna.
Lopez fór nú að finna Russell. Hann fann þenna
góða mann agndofa og úrvinda af þreytu. Hann fór
með hann í herbergi nokkurt, sem af tilviljun var
það sama, er hann liafði’strokið úr. Brooke og Tal-
bot voru þar fyrir. RusseU beiddi Brooke að mæla
með sér við Lopez. Hann tók eftir þessu og sagSi :
'Um hvað er hann að biðja’.
Russell skýrði nú frá því, í gegnum Brooke sem
túlk, sem Lopez vissi áður, að hann var hr. Russell,
og að Rita krefðist þess, se-rn hann hefði aldrei lofað
°g gæti ’ekki efnt,-r- í fvrsta lagi af því, að Rita
h-eföi ekki útvegað honum frelsi ; og í öðru lagi af
því, að harm væri giftur.
Svar Lopez var stutt og fyndið.
‘Hún he-fir útvegað yður frelsi, því nú eruð þér
ekkf lengur á valdi Karlistanna, o.g gietið verið vðar
eigin húsbón-di, ef þér efnið loforö yðar. En hvað
að snertir, að þér séuð giftur, þá hefir Ri-ta fuUvis-s-
að' mig um það, að kona yðax sé dauð’.
Russell stundi.
‘Hún er ekki dauð’, sagði hann.
‘Jæja’, sagði Lopez, ‘það snertir mig ekki. Rita
r fús til að eéga það á hættn’.
Russell fór nú að leita miskunnar í nafni Katáe,
en þ-að gerði Lopez neiðari.
‘Ef þér væruð að eins grimmur faðir, þá myndi
ég fyrirg-efa yður hennar vegna’, sagði Lopez, en þér
eruð að eins fjárráðamaður hennar og ekki sem h-eið-
arlegastur. Henni þykir ekkert vænt um yður og
angar ekki tál að sjá yður aftur, og mig langax held-
ur ekki til þess. 1 hennar augum eruð þér einskis-
irði, og hún þarf ekki afskifta yðax með að neinu
leyti. þér hafið sjálfux undirbúdð kjör yðar og verð-
ið nú að sæ-tta yður við þau. þér megið ásaka
sjálfan yður en ekki mig.
þegar Lopez hafði sagt þetta, fór hann út, og
skildi Russell eftir i því ásigkomulagi, sem hægra er
að ímynda sér en lýsa með orðum.
41. KAPÍTULI.
Dolores kemur aftur.
Harry var orðinn frjals, en Ashby var ennþá
fangi. Fyrst var liarfn látinn vera í sama herberginu
og Lopez fann hann i, en hér um bil tveimur stund-
um síðar var hann fluttur í annað herbergi. þetta
var aðallega gert til þess, að honum gæfist ekki
tækifæri til að flýja ásamt Karlisttumm, sem hann
var hjá, sem líklegt var að þektu mögulesikajia til að
geta strokið, ef nokkrir væru.
Tunglið stráði geislum sínum inn á steing'ólfið,
þar sem Karlistarnir voru. J>eir sv-áfu aUir, o,g hinu
þtingi andardráttur þeirra var það eina hljóð, sem
heyrðis't. Tveir þeirra lágu í rúminu, en hinir fjórir
á gólfinu. Menn þessir voru vanir ýmsu óþægilegu,
og sváfu eins vært á steingólfinu eáns og þieir ,lægju i
d-únsæng.
Alt í einn heyrðist dálítill hávaði í eldstæðinu,
en af þvi mennirnir sváfu gátu þeir auðvitað ekki
bevrt hann.
Litla stund þagnaði hávaðinn, en bjTjttöi svo
Svo hætti hann algerlega.
AU-lengd heyrðist ekkert.
Svo var hvíslað :
‘Asisebi! ’
Enginn af sofandi mönnunum heyrði það.
'Assebi! ’
Ekkert svar giefið. J>að þurlti meira en tágt
hvísl, til að viekja K.arlistana.
Hvíslið kom frá Dolores, okkat góðu vinstálku.
J>að er ekki nauðsv-nlegt að leyna því. IIún var nú
sú eina, sem rataði til þessa herbergis ; sú eina,
sem vildi koma þar. Hún var sú eint, scm tnundi
hafa hvíslað -þessu nafni þar.
‘Assebi’.
J>að v,ar Dolores.
Hún var komin aftur til þessa herbergis til að
finna Ashby, til að' sjá hann ; ef hún gæti ] ’ í
vildi hún frétta eitthvað um hann. Og ef h
vildi hún hjálpa honum.
Jiegar Dolores var búin að hjálpa h uts h m :
að komast burtu, kom henni til hugar af