Heimskringla - 14.08.1913, Síða 6

6„ BLS.
WINNIPEG, 14. ÁGÚST 1913.
HEIMSKRINGÚA
MARKET HOTEL
146 Princess tít.
á móbi markaOoooi
P. O’CONNELL. elgandl, WINNIPEQ
Beztn vlDföng vindlar o« aöhlynnin*
fóö. íslenzkor veitinKftmaöur N.
[alldórsson, leiöbeinir lslendingum.
JIMMY’S HOTEL
BEZTU VÍN OOVINDLAK.
VÍNVEITAKI T.H.FRASER,
Í8LENDINGUR. : : : : :
James Thorpo, Elgandl
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stmrsta Billiard Hall 1 Norövestorlandino
Tlo Pool-borö.—Alskonar vfnog vindlflr
Qlsting og fteOl: $1.00 á dag og þar yflr
Lennon A Hebti.
Eiflrendor.
DOMINION
HOTEL
523 MAINST.WINNIPEG
Björn B. Halldórsson,
eigandi.
TALSÍMI 1131
BIFREIÐ FYRIR GESTI.
Dagsfœði $1.5o
Legsteinar
A. L. MacINTYRE
selur alskyns legsteina og
mynnistöflur og legstaða
grindur. Kostnaðar áætlanir
gerðar um innankús tigla-
skraut
Sérstakt athygli veitt utan-
héraðs pöntunum.
A. L. HacINTYRE
231 Notre Dame Ave. WINNIPEQ
PHONE MAIN 4422
6-12-12
SKÓVERZLUN S. JOHNSON’S
349 Queen St. King Edward
hefur ætíð nægar byrgðir
af alskyns skófatnaði
Talsími S 2980
Vér höfnm follar birgölr hreinu«tu lyfja
og meöala, Koraið með lyfseöla yöar hing-
aö vér gernm meöalin nákvæmlega eftir
ávisan læknisiris. Vór sinuum otansveita
pönunum og seljum giftingaleyfi,
Colcleugh & Co.
Notre Dame Ave, & Sherbrooke 5t,
Phone Oarry 2690—2691.
íslendingadagurinn
á Gimli 2. ágúst 1913 er nú liSinn
og hefir skiliö eitir hugönæmar
endurminningar hjá öllum utidan-
tekningarlaust, er hann sóttu.
bað er mikiö sagt, en mun dag-
sanna. Himin og jörð og fólkið
virtist aödáanlega samtaká í því,
aö gera daginn verulega tilkomu-
mikinn þjóðminningardag, enda
varð svo. Snemma um morgunitm
þóttust nokkrir verða varir við
andlegt samhygðarp'skur milli
æðiri vera, sem bá hafa verið að
líta til veðurs iiti í parkinu fyrir
dagi.nn, sem þá var að renna upp.
Munu þar hafa mæzt loft og láð.
Kom þeim saman um, áð skvetta
engum vatnsdropa eða þess hátt-
ar, ojr líta eftir að parkið (skemti
gatðurinn liti jafnvel út um kveld-
ið, því hann væri ætíð fallegur og
inndæll friðar- og sámhvgðar-
lundur. þessu var dyggilega fram-
fvlgt.
Nú er að minnast nefndarinnar,
sem var skipuð mannvali hinu
bezta, því hiér er enginn hörgull á
því. En nú vaþtaði ekki nema við-
eigandi forseta dagsins. Mundi þá
uefndin eftir Mr. St. Thorson, og
fengist hann, var því máli vel
borgið, því hann er þektur að því,
að vera vel vaxinn þeim starfa, —
revndur að því, að vera sanngjarn
og hvg-ginn og stjórnsamur. Yar
hann því kosinn af nefndinni.
Um dagmálaleitið fór fólkið að
flykkjast í parkið, því miklu af
prógramminu varð að vera lokið
fvrir hádegi, því annars entist
ekki dagurinn. Fóru þá fram
hlaup og ýmsar stökk-tegundir, og
voru verðlaun gefin þeim, er fram
úr sköruðu, vanalega 3 verðlaun
fvrir hvað eina.
Klukkan 1 e. h. byrjuðu "minn-
in”, ræður og tilheyrandi kvæði.
Var fyrst kvæði “þorskabíts” til
Gimli samkomuunar ; ó.efað eitt
af listaverkum þess manns. Rjæðu-
mönnum er óþarft að lýsa. þedr
eru allir viðurkendir, séra Jóh.iP.
Sólmundsson, séra Karl ólson og
þá Jóseph Thorson, enda var ekkf
tekið af neinum vanefnum það er
þeir töluðu. Að þeir hafi gert
“lukku”, er alt of .ófullkomið lýs-
ingarorð ; að þeir hafi “hrifið”
eða “dáleitt” mikið af gestunum,
er lagi nær. Sérstaklega var ræða
J. Thorsons — minni íslands —,
að mér virtist, merkilegust, fyrir
ýmsra hluta sakir ; piltur sá hefir
aldrei séð landið, mentast aðal-
lega á ensku; þó varð honum eng-
in vandræði, að flvtja tölu sína á
íslenzku ; öll bar hún, tala sú,
vott um góða mentun, og niður-
röðun efnisins var aðdáanleg og
samandrátturinn svo snildarlegur
seinast yfir það, að furðu gengdi.
Efnið vrar frelsisþrá og barátta
fyrir henni. Fór hann allra sinna
ferða, án þess áð reka sig á, og
sneiddi líka snildarlega hjá ýms-
um agnúum, er a ð r i r hefðu má-
ske komið við, en voru of ósjyldir
efninu, gátu ekki átt við það,
tóku því engu tali og máttu vel
missa sig, þegar betur var að
gáð. Mun hann liafa minst á flest
sem v ð átt , en látið hitt eiga
sig.
Dagurinn virtist mér og mörg-
um öðrutn vera sem dýrgripur, t.
d. gullkeðja- víða gimsteinum sett,
sem hlýtur að geymast vel og
lengi í minni manna, o.g nýung og
nautn, að fá sem flest mannamót
og merkisdaga, er heíðu þess hátt-
ar meðferðis alt í gegn. Eru hér
með talin kvæðin, sem skáldin
létu okkur í té. Til dæmis ‘þorska-
bítur', Kr. ötefánsson, Gutt. J.
Guttormsson, Hjálmur þorsteins-
son og M. Markússon, alt viður-
kend skáld, og munu sumir þeirra
að minsta kosti stórskáld kallast
mega. Hér vroru engar andans
saLtvíktir-tírur, sem höfðu hönd í
bagga með íslendingadegi Gimli-
manna í ár.
Samhygð ríkti frá morgni til
kvelds meðal allra, að hvaða póli-
tiskri eðá trúarbragðalegri skoð-
un, sem menn kunna aS hafa ver-
ið, ekki minst á þess háttar. —
Sannaðist fyllilega það, sem for-
seti dagsins sagði í fundarbyrjun,
aS nú væri upprunninn dágurinn,
sem allir íslendingar gætu með
samhygð gert aö eign sinni.
Síðari partur dagsins fór til afl-
rauna á kaðli, kappsunds og
gltmu, og endaði á dansi. Voru
enn gefin verðlaun aökvæSamestu
mönnunuttt fyrir hvað eina af í-
þróttunum.
Ivúðraflokkur (Brass Bánd)
Gimli bæjar spilaði ttm daginn og
auk þess sungið með öðrum hljóð-
færum. þess á milli, þar sem bezt
bótti við eiga.
íslendingadagurinn var ltinn á-
tiægjulegasti á Gitnli.
O. G. Akraness.
Fáein orð til P. Pálssonar.
Herra ritstjóri Heimskringlu —
viltu gera svo vel og taka eftir-
fvlgjandi ltnur í þeitt heiðffaða
blað.
Tilefni greinar þessarax er at-
hugasemd P. Pálssonar við linna-
stalla kenninguna. Mér dettur ekki
í hug að fara að stæla um, hvað
sé rétt eða rangt við hana, en af
því þú leitaðir svo víða, og gast
ekki fundið neitt, er samsvaraði
þeirri kenningu, eða annað en það
sem kent er við hreiðrið, þá hefi
ég rifjað upp nokkrar kenningar,
llestar eftir miuni mínu, fáeinar
úr Lögbergs alþv'öuvísum, og
sendi þér. þær taka talsverða
breytingu út frá hreiðri eða bóli,
en margár þeirra hafa tvöfalda
þvðingu og þannveg breytast þær.
Fofnisbál, fofnisþýfi, fofnislátur,
fofnissker, fofnissetur, fofnisstreug-
ttr, fræningsheiði, naðursbrú, nað-
ursklettur, nöðrufjall, naðurstún,
ormalá, ormaakur, ormasnjár-,
ormsól, orma.sylgja, ormstig,
ormasæti, japaslóð, japasalur, gó-
insstakkur, grafningstorg, gamma-
brekka, góinsskör, linnabekkur,
lfnnátraðir, linnastétt, ofnisspjald,
drakonsstóll. En hvernig þessar
kenningar þýðast allar til fofnis-
bóls, yrði of langt mál að ræða
hér. Eg tek til dærnis fofnisþýfi,
eru stolnir munir og þannveg er
gullið víst rétt kent fofnisþýfi, en
út frá breytist það aftur. þúfna-
klasi, stærri og smærri jarðpallar
og stallar á túni, engi heiðum og
högum, er kallað þýfx, og þannig
samþýðist þetta. Fofnisból er líka
beður, og beð eru kallaðar upp-
hækoaðar flatir eða öldumyndað-
ir, sáðir blettir, og þar ai verður
ormaakur, -reitur osfrv.
Svo má geta þess, að hér er
ekki að eins átt við flesta stað-
háttu ormsins, heldur lika flug-
drekáns ; ormabóls kenningin nær
líka til hans. Til sönnunar því, að
hans nafn er látið koma saman
við ormsins, set ég hér eina vísu
úr Reimars rímumi:
Furðu mikið flugið laxgir fofnir
dökkur.
Falur vuPPá steininn stökkur.
Ég laet þetta nægja, ef fel dóm-
greind þinn.i, ef þú íhugar kenning-
ar þessar nákvæmlega, til að sjá,
hvort engin þeirra samþýðist
stalli, til dæmis stig, stétt, skör,
bekkur, stóll eða sæti. Ef þíx held-
ur þessar kenuingar séu ekki rétt
til færðar hjá mér, þá get ég sent
vísu, sem innibindur hverja þeirra,
og sagt þér í hvaða rímum hver á
heima.
Eg vona þú aísakir, ég geri
þetta hara áð gamni mínu.
Mrs. H. Guðmundsson, Árnes
Til Hreggviðar.
það er ekki oft, að menn játi
yfirsjónir sínar í blöðunum, en ég
skulda þér (Hreggviður) stóra af-
sökun fyrir að hafa brúkað svo
lengi skírnarnáfn þitt — helga?
Eig hefi ekkert til afsökunar
nema að eg er af þeim parti ts-
lands, sem ekki var algengt að
skíra börn með þessu ílaíni. Hret-
viðraguðinn var nefndur Hregg-
viður, samanb. vísuna : “Hregg-
viður í hreiðri sínu lireyfast tekur.
Vind á undan vængjum hrekur”.—
þess vegna tók ég nafnið.
Ég er eins og þú í bví tilliti, að
“ég geri enga kröíu til skálda og
hagyrðinga nafnsins”>. En ég er
einn af beim, sem kalla önga ‘goð-
gá’, að fara með rítn frjálslyndu
blaði, ef maður hefir eitthvað að
se<ria, sem ekKi hefir verið marg-
ságt áður. Mér finst það ekki
hurfa að kasta skugga á stór-
skáldskap bjóðar vorrar.
“Undrunar” visunni svara ég í
sarna anda og ég byrjaði. Læt svo
úttalað um þetta. þú hefir auð-
vitað seinásta orðið, ef ritstjórinn
hringir okkur ekki niður, áður en
þetta kemst í blaðið.
Sýnd ei ‘undrun’ eins og skýa-
glópur.
Ekkert sástu, sem var nýtt.
Svoddan rusl í heim’ er títt.
Að þula’ upp lýti alda allra ekk-
ert lagar.
Bitt’ á jaxl og bið í hljóði
um Braga fegri stíl í óði.
Vopn þín sýnast vera flest á riði
Styrkur ætt’ að stýra bendi,
stál þín svo í tnarkið lendi.
Hreggur.
GOTT HUSNÆÐI TIL LEIGU.
Hreinlátt, skynsamt og skemtið
fólk, sem ekki hefir í förum óþarfa
farangur, sem tekur upp húsrúm
að óþörfum, getur fengið húspláss
með mjög sanngjörnum leiguskil-
mála. 1 húsinu eru öll nútíð þaeg-
indi : Bað, matreiðslustó (Range)
talsími og rafurmagns-eldavél,
sem sýður vatns og eldar hvaö
sem er og steikir á 5 til 10 mínút-
um. Húsið er rétt við *karlínu”,
sem flytur mann frá og til yztu
takmarka borgarinnar.
Lysthafendur snúi sér til
S. VILHJÁLMSSON,
637 Alverstone St., Winnipeg.
JÓN JÓNSSON, járnsmiður aB
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.), gerir við alls konar
katla, könnur, potta og pönnur,
brýnir hnífa og skerpir sagirs
MANITOBA.
Mjög vaxandi athygli er
þessu fylki nú veitt af ný-
komendum, sem flytja til bú-
festu í Vestur-Canada.
þetta sýna skýrslur akur-
yrkju og innflutninga deildar
fylkisins og skýrslur innan-
ríkisdeildar ríkisins.
Skýrslur frá járnbrautafé-
lögunum sýna einnig, að
margir flytja nú á áður ó-
tekin lönd með fram braut-
um þeirra.
Sannleikurinn er, að yfir-
burðir Manitoba eru einlægt
að ná víðtækari viðurkenn-
ingu.
Hin ágætu lönd fylkisins,
öviðjafnanlegar járnbrauta-
samgöngur, nálægð þess við
beztu markaði, þess ágætu
mentaskilyrði og lækkandi
flutningskostnaður — eru hin
eðlilegu aðdráttaröfl, sem ár-
lega hvetja mikinn fjölda
fólks til að setjast aK hér í
fvlkinu ; og þegar fólkið sezt
að á búlöndum, þá aukast
og þroskast aðrir atvinnu-
vegir í tilsvarandi hlutföllum
é
Skrifið kunningjum yðar — segið þeim að taka sér bólfestu í
Happasælu Manitoba.
Skrifið eftir frekari upplýsingum til :
JOS. BIJRKE, Induxtrial Bureau, Winnipeg, Manitoba.
JA8. UARTNET. 77 Tork Street, Toronto, Ontario.
J. F. TENNANT. Gretna, ManUoba.
W. W. UNSWORTH. Emerson, Manitoba;
S. A BEDF0RD.
Deputy Minnistcr of AgriculLire,
Winnipeg, Manitoha.

té
*
V
l
♦
♦
ITUR MAÐUR er varkár raeð að drekka ein-
göng,u hreint öl. þér getið jafna reitt yður á.
*
$
DREWRY’S REDWOOD LAGER
það er léttur, freyðandi bjór, gerður eingöngu
úr Malt og Hops. Biðjið ætíö um hann.
«
«
«
«
«
«
«
«1
«
: E. L. DREWRY, Manufacturer, WINNIPEG. |
♦ «
Skrifstofu tals.: Main 3745. Vörupöntunar tals.: Main 3402
National Snpply Co., Ltd.
«>
Verzla með
TRJÁVIÐ, GLUGGAKARMA, HURÐIR, LISTA,
KALK, SAND, Sl’EIN, MÖL, ‘HARDWALL’
GIPS, og beztu tegund af ‘PORTLAND’
MÚRLlMI (CEMENT).
Skrifstofa og vörugeymsluhús á horninu á :
McPHILLIPS OG NOTRE DAME STRÉTUH.
Meö þvl aö biöja mfinlega om
‘T.L. CIGAR,” þé ertu viss að
fé égætan vindil.
(UNION MADE)
W’eNterii OÍKar Factory
Thomas Lee, eigandi Winnnipeg
D o 1 o r e s 295
Eirxn þeirra talaði við hann.
En Russell hristi höfuðið.
‘þetta er franskur herforingi’, sagði einn þeirra.
‘Hann skilur okkur ekkd. Kunrxið þið ekki frönsku?’
Eniginn kunni það mál.
Einn þeirra hljóp inn og kom svo aftur með
sverð og belti og rétti franska herforingjanum.
Russell tók við því, og gat loks spent beltíð um sig,
dró svo sverðið úr sliðrum, settist á stóran stein
og leit hörkulega í kringum sig.
Dolores og Ashly höfðu mikið að tala um, en
hún var of hyggin, til að eyða miklum tíma til
gagnslausrar mælgi, því ennþá var margt, sem gera
þurfti, og fyrst af öllu að hugsa um það, hveraig
þau gætu komist út úr borginni, því staða þeirra
var litlu betri en áður. övinirnir mundu hópa sig
saman og ráðast á borgina, en enga vörn var hægt
að veita. þau yrðu annaðhvort fangar eða flótta-
rnenn. Og ef þau flýðu, hvernig gátu þau þa komist
áfram í landi, sem var fult af ræningjum úr báðum
flokkum ? þetta var spurning, sem ekki var hægt
að svara.
Loks hugsaði Dolores til særðu mannanna, og
viðkvæm eins og hiin var vildi hún fara að hjálpa
þeim. þess vegna gengu þau inn í borgina aftur.
'þau kornu iun í ganginn á sama tíma og hinir
kunndngjarnir komu þangað, — nefnilega Brooke og
ITalbot úr stóra herberginu og Harry og Katíe ofan
af loftinu. Slíkar tilviljanir eru algengar í mannlíf-
inti, en þó tíðastar í spænskum borgum.
pegar Brooke og Talbot komu út, mættu þau
Ashby og Dolores, sem ætluðu inn. -
‘Raleigh! ’ sagði Dolores undrandi.
‘Dolores’, sagði Brooke í dimmum róm.
Brooke var náfölur, og Dolores eins hvít og 1
marmarL '
- . ■ Lll' :'I!ZDZíIL
296 Sögusaf'n Heimskringlu
Talbot heyrði þetta og sárnaði mjög að þau
skyldu ávarpa hvort annað með skírnamafni. Hún
mundi eftír sögunni, sem Brooke hafði sagt henni og
nafni kúbönsku stúlkunnar, sem hét Dolores. Var
}>etta hún ?
Hún leit í kringum sig ráðaleysislega.
Og á því augnabliki sá hún Harry, sém var ný-
kominn ofan ásamt Katie.
Hún stóð þar í kvenbúningi sínum með göfuga
andlitið og ósegjanlegt yndi á svip sínum og fram-
komu.
‘Sidney’, sagði hann.
‘Harry’, sagði Talbot.
Katie heyrði þetta og fölnaði. Hún vék sér frá
og stóð og starði. Hún mundi alla söguna, sem
Harry hafði sagt henni, skipbrotíð, björgunina í
bátnum með Harrys aðstoð, trúlofun þeirira, gifting-
ardaginn og hvarf brúðurfnnar.
þetta var þá Sidnev — heitmey Harrys, sem
ilxann hlaut nú að giftast.
Nú skildi hún, hvers vegna Harry var hugsandi.
52. KAPlTULI.
Vinir okiar í vandræðum.
Brooke og Dolores stóðu gagnvart hvort öðru,
en forðuðust að líta hvort á annað nema með leynd.
Ástæðurnar voru í rauninní illþolandi.
Brooke fann, að það var skylda sín að segja eitt-
hvað og að verja mannorð sitt, ef það væri mögu-
ulegt. H ann ræskti sig því og byrjaði :
• .. i- ' t I .sri t . I -L j ! ... I i l-.t.. . ;. . .. i r.'
D o 1 o r e s 297
’þetta er í sannleika gleðilegt’, sagði hann.
Dolores stundi.
‘Alveg óvænt gleði, herra’, sagði hún.
‘Já, það er þó satt’, sagði Brooke vandræðalega.
Um leið og hann sagði þetta, rétti Brooke fram
hendi sína, og þau tóku höndum saman.
‘Ég vona, að þér hafið verið heilbrigðax og liðið
vel’, sagði hann.
‘Já, við beztu heilsu. Og þér, herra?’
‘Heilbrigður og fjörugur’.
Nú varð þögn. Bæði voru í vandræðum og
í hugsuðu hið satna hvort um sig. Brooke þélt að
| Dolores hefði verið sér trygg, en vissi að hann sjálf-
ur hafði verið falskur gagnvart henni, og Dolores
■ hélt, að Brooke hefði verið sér tryggur, en sjálf
hafði hún brugðist honum.
Dolor.es var þögul, svo Brooke hélt hún vonaðist
| skjlringa af sér. .
‘Ég, ég’, stamaði hann, ‘leitaði — yðar um all-
I an Spán’.
Og þetta var satt, því Brooke hafði verið henni
trúr þangað til haim fann Talbot.
Dolores fann til iðrunar, þegar hún heyrði þessa
sönnun fyrir trygð síns gamla elskhuga, og reyndi
l að afsaka sig eins vel og hún gat.
‘Ég hélt þér væruð í Ameríku’, sagði hún.
‘Nei, ég var á Cuba’.
‘Ég hélt að ég hefði mist yður’, sagði hún. ‘þér
í hættuð að skrifa’.
Brooke fanst þetta vera ásökun.
‘Og nei, ég skrifaði, en þór hættuð að svara’.
‘É'g hélt að eitthvað bagalegt væri á seiði’, sagði
hún.
‘það hélt ég líka. Ég fékk ekkert bréf frá yður.
H(vert fóruð þér?’
það glaðnaði yfir Dolores við þessa spurningu,
298
Sögusafn Heimskringlu
sem vék í aðra átt. Hún sagði honum nú langa
jsögu um líf sitt á Spáni og ýmsa viðburði ; eítir
því sem hún talaði lengur, varð hún rólegri og að-
jgætti Brooke nákvæmlega. Hún sá, að hann gerði
enga tílraun til að nálgast sig, en hélt jainframt að
það væri af því, að aðrfr voru tíl staðar. Hann
mundi máske gera það síðar við tækifæri, og hvern-
ig átti hún þá að' haga sér ? þetta hugsaði hún
meðan hún talaði.
Áhrifin af sögu hennar voru lamandi lyrir Brooke
sem hélt að hún væri sér trygg á sama tíma og hann
jvar benni falskur. Hún mintíst ekkert á Ashby.
Brooke átti í stríði við sjálfan sig. Hann var
sem drenglyndur maðxff bundinn við Dolores. En
batt ekki drenglyndi hans og sjálfsvirðing hann líka
við Talbot ?’
Næstum því á sama augnabliki höfðu Harry og
Talbot þekst.
Talbot hafði séð dauðann fyrir augum sér, án
þess að depla þeim, sökum ástar sinnar til Brooke,
en nú var hún feimin og ráðalaus gagnvart Harry
af því hún mintist ástar sinnar til hans.
Á hina hliðina hafði Harry gengið beint í dauð-
ann fyrir Katie, og það frammi fyrir augum heit-
meýjar sinnar. Hafði hún skilið það? Hún gat
ekki hafa skilið það. Gat hann skýrt frá því? ö-
mögulegt. Gat hann sagt þessarf góðu og göfugu
stúlku fra falsi sínu, sem var komin frá heimili sínu
til þess að finna hann og hafði stofnað lífi sínu í
hættw hans vegna? Var áetta ekki full ástæða til
þess að vera hryggur ? En ef hann elskaöi aðra
stúlku ennþá meira, var þá ekkf rangt að giftast
ISidney'?'
Hugur hans þráði Katie, en sjálfsvirðingin krafð-
ist þess, að hann væri Sidney tryggur.
Loks gat hann talað.