Heimskringla - 23.03.1916, Side 5

WINNIPEG, 23. MAR2 1916.
HEIMSKRINGLA.
BLS. 5.
uga döllar, sem þeir vilja eklci vi'ð
sig skilja, nema þeir séu vissir um
ábata, eða að minsta kosti jafngildi
hans í aðra hönd. Þessir menn virS-
ast mér þjóSfélaginu til skaSa; því
þeir geta staSiS i vegi fyrir hugsjóna
ríkum og heiSvirSum borgurum, er
vilja vinna aS heill og efling þjóS-
félagsins í öllu tilliti, þótt þaS kosti
þá hundraS þúsundir dollara. Væru
allir menn eigingjarnir og nærsýnir
nurlunarseggir, sem aldrei legSu
fram efni eSa peninga í frjálsan fé-
lagsskap og samvinnu, ættu engar
framfarir sér staS í heiminum. Því
það er einmitt fyrir óeigingirni,
framsýni og dugnaS ýmsra ágætis-
manna, að hinar miklu uppfynding-
ar og stórkostlegu framfarir nutim-
ans hafa komist í framkvæmd; svo
samgöngufærin liggja nú þvert og
endilangt um ihinn mentaða heim.
Vér getum þvi ferðast á tittölulega
stuttum tíma kringum hnöttinn, og
sent símskeyti til vina vorra og
vandamanna í öðrum heimsálfum.
Og með málþráðunum getum vér tál-
að yfir meira en hundrað mílna
fjarkegð. Og alt þetta eigum vér að
þakka réttsýnum og óeigingjörnum
mönnum, og frjálsuin félagsskap.
Auðvitað njóta nurlunarseggirnir
sömu þæginda; en þeir taka þar
hlut á þurru Iandi, að svo miklu
leyti, sem þeim er mögulegt. Það
má ganga að því visu, að slíkir menn
leggi ekki mikið fé fram til hjálpar
fátækum og nauðlíðandi, eða til
styrktar góðgjörðastofnunum og
hjálparfélögum; slíkt láta þeir sig
vanalega litlu skifta. Þessi nærsýnis-
flokkur er á mjög lágu stigi, og allir
skyldu varast að tilheyra honum.
Því þess fleiri, sem tilheyra honum,
þess minni verða hinar frjálsu og
þjóðlegu framkvæmdir. En hins veg-
ar ættum vér, með samvinnu og
góðri fyrirmynd, að reyna að koma
þeim á rétta leið; svo allir geti ver-
ið samhuga og samtaka til að vinna
að heill og hagsæld almennings eða
heilla þjóðfélagsins yfir höfuð að
tala.
Svo s*kal eg nú taka til ihugunar
réttsýni eða réttsýnis flokkkinn.
Það er þó ekki meining mín, að þeir
menn, sem honum tilheyra, sjái og
breyti æfinlega rétt; heldur hitt, að
þeir séu næstir þyi takmarki. í hon-
um tel eg vera alla þá menn, sem
yfirvega með sanngirni og nægju-
semi mannlfefið og alt eðlislögmál
náttúrunnar og reyna að gjöra sér
og öðrum Ijósa grein fyrir orsökum
og afleiðingum í riki tilverunnar;
og taka með ró og stillingu því, sein
að höndum ber. Gjöra sitt bezt til
að afstýra slysum og óláni; og beina
góðuin áformum og framkvæmdum
— sínuni og annara — í hagstæða
átt, almenningi til hagsælda, en
þjóðfélaginu til framþróunar og upp-
byggingar. Reyna að koma sem
mestu góðu til leiðar, meðan þeirra
lif endist; því enginn veit nokkiK
um tækifærin hinu megin, þegar líf-
ið hér er útrunnið. Ekki einu sinni,
hvort það heldur áfram, eða hvort
framlenging lifsins er möguleg. Og
þar sem óvissan er svo mikil, er
sjálfsagt að vinna af öllum mætti í
góðgjörða- og framfara-áttina; og
það er stefna og áhugaverk réttsýnu
mannanna. Enda eru það þeir, sem
í raun og veru viðhalda og koma í
framkvæmd menning og mentun, og
öllum hinum stórkoptlegu verklegu
framförum þjuðanna. Það er því
einlæg ósk og von mín, að sem flest-
ir tilheyri þeirra flokki; og að þeir,
sem standa utan við hann, sameinist
að vinna að ölluin mætti að frjálsum
félagsmálum og framkvæmdum, —
mannkyninu til uppbyggingar og
blessunar á framfara brautunum.
Eg hefi nú fljótlega yfirfarið og
íhugað: bjartsýni, bölsýni, nærsýni
og réttsýni, eða mennina, sem gædd-
ir eru þessum eiginleikum, og í þvi
sambandi afstöðu þeirra og fram-
komu í þjóðfélagsheildinni; og dylst
mér ekki, að stefna og framkoma
réttsýnimanna er liin lang-eðlileg-
asta og affarasælust fyrir alt mann-
félagið, hvar sem er í heiminum. —
Auðvitað er eg með bjartsýni og á-
lit að hún hafi góð áhrif á inenn.
Hún gjörir menn ánægða og-eykur
lífsgleðina, jafnvel þótt hún stund-
um geti orðið öfgafull. — En böl-
sýni er þreytandi, bæði fyrir bölsýn-
ismennina sjálfa og aðra samferða-
menn þeirra. Hún stendur i vegi fyr-
ir nauðsynlegum framförum, og
dregur úr lifsgleði þeirra, sem hún
hefir áhrif á. En varla mun hún eins
skaðleg og eyðileggjandi, fyrir fram-
farir og framkvæmdir í almennum
velferðarmálum, eins og nærsýni,
eigingirni, nurlunarháttur og þröng-
sýni. Auðvitað álit eg lang-farsælast
— eins og þegar hefir verið tekið
fram —, að allir gangi í réttsýnis-
flokkinn. Taki þar saman bræðra-
höndum; og vinni i anda og sann-
leika að sameiginlegri hagsæld og
framförum mannkynsins, sem einn
maður eða ein þjóð, með eitt tungu-
mál fyrir allan heiminn, eins og J.
Frímann tekur svo vel og greinilega
fram í sinni ágætu ritgjörð, sem
birtíst í Heimskringlu annan marz,
nieð yfirskriftinni: “Hvert stefnir?”
Með vinsemd og virðingu.
Arni Sveinsson.
Inngangur.
Efiir Hermann Jónasson.
(Úr timaritinu “Leiftur”).
Þótt eg hafi tekið að mér ritstjórn
á tímariti þessu, dylst mér eigi, hve
miklum erfið leikum það er bundið
að safna þjóðsögnum, og eigi sízt
dulrænum nýjum sögnum, sem verða
inun aðalstefna ritsins, og velja svo
úr að viðunandi sé.
Eg hafði allmikið hugsað um, að
safna einungis nýjum dulrænum
sögnum, en fara ekkert út á þjóð-
sagnasviðið, og efna til sérstakrar
bókar, er efninu væri flokkað niður
i. Fljött sá eg þó, að ástæður leyfðu
það eigi, því að stofna til slíkrar
bókar kostar að jafnaði mörgum
sinnum meira en að þýða eða rita
frá sjálfum sér. Það er margt, sem
komið getur til greina. Oft má viða
fara og hlusta á fjölda af sögnum,
án þess þó að finna nema örfáar
sagnir, sem vert er að hirða. Stund-
um eru þær i sjálfu sér lítils eða
einskis virði, eða þá að altar heim-
ildir vantar. Verra er þó, að oft
gengur svo með þær sagnir, er æski-
legt væri að birta, að sögumaður
veitir enga heimild til þess. Mega
þetta teljast jafnmcstu erfiðleikarn-
ir, því að oft eru það kynlegustu og
I kjarnmestu sagnirnar. Sögumaður
vill einungis þylja og þylja til að
heyra lálit á sögnunum. Þá er það
margoft, að sleppa verður sögunum
vegna einhverra annara, sem eigi
næst í til að fá leyfi hjá til birting-
ar, eða þá nauðsynlegar heimildir.
Einkuin ber þetta við, þegar um svip
sýnir og ýmsar þær sagnir er að
ræða, sem trú og skáldgáfa þjóðar-
innar þyrfti eigi langan tima til að
gjöra að kjarngóðum draugasögum.
Og svo kemur loks að því, að þær
sagnir, sem ákvarðað er að taka,
heimta oft ferðalög og miklar bréfa-
skriftir, svo að þær fáist sem sann-
astar og með sem beztum heimild-
um.
Þó að i rit þetta verði teknar ýms-
ar vel valdar sagnir, sem áður hafa
hér og þar verið færðar í letur, þá
verður þó reynt, að hafa sem mest
af nýjum sögnum og áður óprentuð-
um.
Margir skoða allar þjóðsagnir fá-
nýti og hemisku. Til eru líka þeir,
sem fyrirlíta dulrænar sagnir ogi
jafnvel hata. Álíta að af þeim leiði
hjátrú og spilling í trúarefnum og
fleiru. Flestir hugsandi menn sjá þó
veil, hve mikið gildi þjóðsagnirnar
hafa fyrir menningarsögu þjóðar-
innar, og þá engu síður fyrir sálar-
fræðina. Það er fróðlegt að athuga,
hverjum breytingum trú, hugmynd-
ir, listsmekkur o. fl. tekur í skáld-
skap og hugsjónum þjóðanna við
myndun og meðferð þjóðsagnanina.
Jónas ikveður: “Flúinn er dvergur,
dáin hamratröll”; en eins má segja
um margt fleira. Tilberarnir eða
gömlu snakkarnir eru einniig dauðir,
sömuleiðis finngálkn og ófreskjur,
skoffin og urðarmáni, og svo margt
fleira. Enginn á nú orðið Papeyjar-
buxur eða Finnabuxur né viðlíka
þarfagripi, og mannsýstruna hafa
aillir gleymt að hagnýta sér. Þá eru
heldur eigi lengur til jafnskörulegir
piltár, sem þeir Glámur sálugi,
Skeljungur, Klaufi. Þórólfur bægi-
fótur og rnargir aðrir þeirra jaifn-
okar. Þorgeirsboli, Húsavíkur-Lalli,
Skottur og Mórar og fleiri þesskonar
hjú, hafa einnig flest, að meira eða
minna leyti, gengið sér til húðar-
innar. Ætlunarverki þeirra er og
flestra lokið, sem var að fyligja viss-
um ættum í 7.—9. lið. Og útlit er
fyrir, að engir ætli að verða til að
fylla i skörðin; enda kann nú eng-
inn lengur að vekja upp draug, svo
að mynd sé á. Það er nú svona. “Öllu
fer aftur”, sagði karlinn. “Útilegu-
menn við ódáðahraun” eru og
horfnir. Huldufóikið virðist einnig
í þann veginn að flýja landið. Er
það illa farið, því að margt var þó
vel um.það sagt. Þá eru og flestir
galdramennirnir liðnir undir lok.
Sumir þeirra voru þó “karlar í krap-
inu” og vissu “lengra nefi sínu”.
Lengi hafa flestir reynt, að berja
niður alt sem dulrænt virtist. Var
það dæmt sem “úalandi hjátrú”. En
“þótt náttúran sé lamin með lurk
leitar hún út um síðir”. Þannig hefir
þvi farið með duirænu efnin. Athug-
anir á þeim fara nú mjög vaxandi
uni hinn mentaða heim. Fjöldi af
.Skynsömum mentamönnum og vis-
indamönnum hika nú ekkert \«ð að
ræða þau mál eins og eitthverf ann-
að efni, sem rannsaka þarf. En nú
koma þjóðsagnirnar fram i mildari
og hlýrri búningi en áður fyr. Nú
vekja þær eigi lengur hræðslu og ó-
hug, heldur afnvel hið gaignstæða,
og er það vel farið. Þrátt fyrir þetta
liafa þó gömlu dulrænu þjóðsagn-
irnar sitt mikla gildi alt frá þvi að
sögur hófust. Fjöldinn af þeim er
líka vel skiljanlegur, þegar þátima
ruddaskapar- og vanþekkinigarskurn
er utan af þeim brotið. Margar þær
sagnir mega því ekki líða undir lok.
Verða því ýmsar þeirra smátt og
smátt birtar í riti þessu, og það engu
síður, þótt þær hafi lítið annað til
síns ágætis en frásagnarsnild eða þá
skáldskapargildi. Hið sama er að
segja, þó sagnirnar kunni að hafa
erlendan uppruna, ef búningur
þeirra er með öllu íslenzkur orðinn.
Fyrir nýrri sögum verða færðar þær
heimildir, sem unt er. En þar sem
þess er enginn kostur, en ástæða
virðist þó að flytja þær, einhverra
hluta vegna, verða þær taldair sem
lausasagnir. En þess ber að gæta,
að enn sem komið er verður fæst af
sögnunum hægt að vottfesta eða
veita þeim fult sönnunargildi, þótt
kunnugir viti, að þær séu sagðar
eins satt og rétt og viðkomanda virt-
ust þær bera fyrir sig. Að svo
stöddu getur það ekki orðið ,til-
gangur ritsins, að reyna að koma
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ um
heimilisréttariönd í Canada
og NorSvesturlandinu.
Hver, sem hefir fyrir fjölskyldu aö
já etiur karlmatSur eldri en 18 ára, get-
ur tekiti heimilisrétt á fjórtiung úr
section af óteknu stjórnarlandi í Mani-
toba, Saskatcliewan og Alberta. IJm-
sækjandi eríur sjálfur aö koma á
landskrifstofu stjórnarinnar, eöa und-
irskrifstofu hennar i því hératii. í um-
boöi annars má taka land á öilum
landskrifstofum stjórnarinnar (en ekki
á undir skrifstofum) meti vissum skil-
yrtium.
SKYLDUR:—Sex mánatía ábútS og
ræktun landsins á hverju af þremur
árum. Landnemi má búa meö vissum
skilyröum innan 9 mílna frá heimilis-
réttarlandi sínu, á landi sem ekki er
minna en 80 ekrur. Sæmilegt íveru-
hús veröur aö byggja, aö undanteknu
þegar ábúöarskyldurnar eru fullnægö-
ar innan 9 milna fjarlægö á ööru landi,
eins og fyr er frá greint.
í vissum héruöum getur góöur og
efnilegur landnemi fengið forkaups-
rétt, á fjóröungi sectionar meöfram
landi sínu. Verö $3.00 fyrir ekru hverja
SKYIiDL'Iti—Sex mánaöa ábúö á
hverju hinna næstu þriggja ára eftir
aö hann hefír unniö sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sínu, og
auk þess rsektað 60 ekrur á hinu seinna
iandi. Forkaupsréttarbréf getur land-
nemi fengiö um leiö og hann tekur
heimilisréttarbréfiö, en þó meö vissum
skilyröum.
Landnemi sem eytt hefur heimilis-
rétti sínum, getur fengiö heimilisrétt-
arland keypt í vissum héruöum. Verö
'$3.00 fyrir hverja ekru. SlvVI.DUR:—
Verður aö sitja á landinu 6 mánuöi af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús á landinu, sem er
$300.00 viröi.
Bera má niður ekrutal, er ræktast
skal, sé landiö óslétt, skógi vaxiö eöa
grýtt. Búpening má hafa á landlnu i
staö ræktunar undir vissum skilyróuin.
W. VV. CORY,
Deputy Minister of the Interior.
Blöö, sem flytja þessa auglýsingu
leyfislaust fá enga borgun fyrir.
með vísindalegar sannanir, er hafi
jafnt gildi út á við seni inn á við.
Markmiðið er að skenita, og svo að
vekja áhiiiga og athygli manna á þvi
að reyna að athuga sitt eigið sálar-
líf og svo annara. Ef þetta tækist,
myndi það stuðla til þess, að frani-
vegis sjái menn, hve mikið gildi það
hefir fyrir sálarfræðina, að öil mik-
ilvæg dulræn fyrirbrigði verði þeg-
ar skrásett, sem nákvæmast og rétt-
ast, og vottfest eftir föriigum.
Hjá ölluni þjóðum hefir drauma-
trú verið mjög rikjandi frá því sög-
ur hófust. Biblian og fornsögur vor-
ar og annara þjóða sanna það bezt.
Hve mikið Forn-Grikkir hafa lagt
upp úr draumum sést ljóslega á þvi,
að enn er við líði draumur Sókrat-
esar, er hann dreymdi nóttina áður
en Platon kom til hans. Sá draumur
er þó ekki ber og hefði gengið at-
hiigalaust fram hjá fjöldanum. Spak-
ari og fegurri líkingadraums getur
þó naumast. Sókrates dreymdi, að
mjallahvitur álftarungi kæmi og sett-
ist á kné bans. Þegar vængirnir
voru' fullþroska, hóf unginn sig i
loft upp og sveif á braut með söng.
Á síðari timum hefir mikið verið
reynt til að berja drauinatrú niður,
sem aðra markleysu. En það er fá-
sinna, að segja að allir draumar séu
endurkallaðar endurminningar. -—
Þeir, sem halda því fram, sýna að
þeir þekkja eigi til draumspeki,
hvorki fná sjálfum ,sér né öðrum. Að
sönnu er mestur h'luti af drauminn •
markleysa og endurminningarugl.
En eigi er svo fátt af þeim, sem
ganga alveg oftir, og sem eigi verður
séð að standi í sambandi við það,
sem liðið er. Mótlætið er, hvæ sjald-
gæft það er, að draumar séu þegar
skrifaðir upp og vottfestir. Og þó að
jafnaði sé heppilegast, að taka litið
mark á draumum, geta þeir engu að
síður haift mikið gildi fyrir sálar-
fræðina og dulspekina.
Nú virðist drauinatrúin aftur vera
farin að styrkjast. Er það fyrir skyn-
samlegar athuganir og órækt gildi
sumra drauma. Enguin sögnunn er
heldur jafnauðvelt að safna, sem
draumsögnum; svo mikið er til af
þeirn.
Það má telja einkennilegt, hve lit-
ið er til á prenti af dulrænum kynja-
heyrnum, ekki fátiðari en þær þó
eru. Menn hafa reynt að álita þíer
allar sem misheyrnir, er sjáifsagt
væri að vísa á bug sem annari mark-
leysu. Á síðustu órum eru þó að
verða nokkrar breytingar á þessu.
Margir sjá nú orðið, að engu ómerk-
ari cru dulheyrnir en svipsjónir.
Auk þess eru þær iniklu algengari,
og oftar ber það við, að samtímis
hafa fleiri en einn dulheynnir en
svipsjónir eða aðrar duLsýnir. Mér
væri þvi kært, að fá sagnir um ó-
skiljanlegar heyrnir, en þó einkum
þær, sem fleiri en einn hcyra sam-
tímis.
Einnig er það sérkennilegt, hve
lítið hefir geymst af Ijóssögnum,
eigi ótíðari en þau fyrirbrigði þó
eru, og það i margvíslegum mynd-
iim. Menn sjá t. d. mannlaus hús eða
herbergi allýst um svartanætur, þótt
ekkert vanalegt Ijós geti þar verið
né endurskin frá ljósum annarsstað-
ar frá. Má í sambandi við þetta geta
vitrunar Karls 11. Svíakonungs. Þá
eru og sagnir um, að ljós hafi sézt
loga yfir likum, þótt engin hafi þau
fyrir verið. Einnig má benda til
sagna um eldglæringar og eldhnetti,
er menn hafa þótzt sjá þjóta yfir
með yfirborði jarðar, eða velta þar
áfram. Alkunnar eru og sagnir um
það, að í náttmyrkrum og hríðum
hafi menn, er voru hikandi um
stefnuna, séð Ijós, er þeir stefndu á,
og fóru fyrir það út af réttri leið.
Og hve margir kunna að hafa farist
fyrir þau atvik, er enginn kominn
til að segja. Geta mætti þess til að
orðið: “vil'liljós” eigi rót sina að
rekja til slikra kynjaljósa. En engu
færri eru þær sagnirnar, er greina
frá því, að þessi kynjaljós hafi orð-
ið til liðs og bjargar. Mjög kært væri
mér að fá glöggar sagnir um yfir-
náttúrlegar Ijóssýnir. Að sönnu er
ekkert yfirnáttúrlegt lengur en með-
an það verður eigi rétt skilið.
Mér er kunnugt um það, að eigi er
svo lítið til af sögnum um svipsjón-
ir eftir skepnur, þótt sára fáar af
þeim hafi verið færðar i letur. Er
það þó illa farið. Ait, sem getur
stutt að því, að glæða þá trú eða
skoðun manan, að skepnurnar liafi
ódauðlega sál, myndi stuðla til betri
meðferðar og samúðar gagnvart
þei'rn. ' Væri mér þvi hin mesta á-
nægja að fá góðar sagnir dulrænar
um skepnur..
Eg vil minnast á eina tegund dul-
rænna fyrirbrigða, er nefna mætti
sjónhvarf. Það er þegar mönnum
virðast inenn og skepnur eða hlutir,
sem þeir horfa á, hverfa þeim sjóni
um, þótt ekkert beri á miMi, er á
geti skygt. Enn fremur, þegar menn
verða þess alls eigi varir, sem er
rétt fyrir augum þeirra, þótt í björtu
sé. Eg ininnist þess eigi, að eg hafi
séð nokkuð skrásett um þessi fyrir-
brigði. En þó eru þau til. Hefir það
komist imn í þjóðtrúna, að sá, er
hyrfi á þenna hátt sjónuin annara,
væri feigur. Þó er það alls eigi ein-
'hliitt að svo sé. Það er að eins cinu
sinni, að þetta hefir borið fyrir mig,
og boðaði það eigi feigð. Hvort það
hefir verið fyrirboði annars, læt eg
ósagt, þótt mér þyki það eigi ólik-
legt, þegar eg lit til þess ástands, er
hugur minn var í, þegar sjónhvörfin
urðu. Eg segi frá því síðar í frá-
sögninni: “Kveldið fyrir brunann
mikla i Reykjavík nóttina 25. apríl
1915”. Og með fleiri sögnuni verður
síðar gjörð nákvæmari grein fyrir
þessu. Ef einhverjir hefðu ábyggi-
legar sagnir um sjónhvarf, væri mér
mjög kært að fá þær.
Gagnstætt sjónhvarfi er það, sem
nefna mætti sýnir. Þegar þær bera
við, sézt það, sem eigi er raunveru-
legt á þeim stað, er sýnin ber fyrir.
Hefir þjóðtrúin fært það undir
feigðarboða, en langt er frá því, að
það sé ætíð rétt. Oft er að ræða um
einfalda fyrirboða, eða þá tvifara,
ef til eru.
Loks iniá geta þess, að nú cr “spir-
itismi” að verða að nýrri og sér-
stakri fræðigrein. Þó að andatrú og
ýms önnur dulrænistrú sé jafngöm-
ul mannkyninu, þá er það þó ekki
fyr en á tveimur síðustu mannsöldr-
unum, að slíkt hafi verið tekið til
visindalegra rannsókna. Mér væri
þvi mjög kært, að fá góðar og vott-
festar sagnir frá tilraunafundum.
Einnig sagnir um tvifara, svefn-
göngur, svefntöl, þungahvarj, sjón-
hvarf, ósjálfráða skrift Ijóðagjörð
eða aðrar framkvæmdir i leiðslu.
Enn fremur sagnir unr hugskeyti,
hugboð, ratvísi, fyrirboða, aðsóknir.
svipsýnir, forspár og yfirleitt alt.
sem dulrænt er, meðan það verður
eigi skilið sem eðlilegur atburður úl
frá núverandi þekkingarstigi.Treysti
eg, að mér og ritiini verði sýnd sú
velvild, að se.ndar verði til min góð-
ar sagnir úin þessi efni með fiillu
niaifni þess, er sendir, og að til allra
heimilda sé vandað svo vel sem unt
er. Eigi iþar.f að setja fyrir sig, þótt
áfátt kuni að vera með stafsetning
og stikfærslu. Mega menn vera þess
fullvissir, að þótt orðum og niður-
röðun verði litið eitt vikið við, þá
verður þess vandlega gætt, að efni
breytiist að engu. En aðallega ber að
leggja áherzlu á það, að rétt og ná-
kvæmt sé frá öillu sagt. Verði menn
við þessum tilmælum, treysti eg þvi.
að ritið verði nú og síðar vinsælt og
reynist þarft.
Þá munu og við og við koina i rit-
inu nýjar, merkar og vottfestar er-
landar sagnir um dulræn efni, og
fræðandi ritgjörðir um þau.
Eg leyfi mér að vara menn við
þvi, að fara illa með heftin. Flestir
munu á sínum tíma vilja binda þau
saman. Upplagið verður eigi stórt.
Ftjótt geta því einstök hefji orðið ó-
fáanleg.
Það hlýtur að fara eftir atvikum,
hve ört heftin koma út. Sagnirnar
liggja alls ekki á hraðbergi.
Isabel Cleaning and
Pressing E»tablishment
J. \V. auisnv, elfsandl
Kunna manna bezt að fara með
LOÐSKINNA
FATNAÐ
Yiðgerðir og breytingar
á fatnaði.
Phone Garry 1098, 83 Isabel St.
horni McDermot
Hospital Pharmacy
Lyfjabúðin
sem ber af öllum öðrum.---
Komið og skoðið okkar um-
ferðar bókasafn; mjög ódýrt.
-— Einnig seljum við peninga-
ávísanir, seljum frímerki og
gegnum öðrum pósthússtörfum
818 NOTRE DAME AVENUE
Phone G. 5670—4474
Ein persóna (fyrir daglnn), $1.50
Herbergi, kveld og morgunvert5ur,
$1.25. Máltííir, 35c. Herbergi, ein
persóna, 50c. Fyrirtak í alla staói,
ágæt vínsölustofa í sambandi.
Talsfmi Garry 2252
R0YAL 0AK H0TEL
Chns. (■ u.stafsson, elgandl
Sérstakur sunnudags mitSdagsvertS-
ur. Vín og vindlar á boröum frá
klukkan eitt til þrjú e.h. og frá sex
til átta aö kveldinu.
283 MARKET ST. WINNIPEG
Hvert stefnir.
Eða fáar athugasemdir við grein,
sem birtist nýlega í fíkr.
undir þessu nafni.
Þó tilgangur greinaxinnar sé auð-
sjáanlega góður, og þær hugmyndir,
sem þar koma fram, vel meintar, þá
hefir höf. ekki, frá roinu sjónarmiði,
fundið ráðning þeirrar gátu, hvern-
ig þjóðirnar — eða þeir einstakling-
ar á meðal jijóðanna, sem æskja
þess — eiga að koina á heimsfriði.
Það munu færri verða greinarhöf.
samdóma um jiað, að tungumálin
séu úndirstöðusteinar mestrar ó-
gæfu mannkynsins, né að eitt tungu-
mál , sameiginlegt öllum þjóðuim,
yrði til þess að fyrirbyggja allan
misskilning og útrýma missáttum
þjóða á millum, og ekki heldur yrði
það til þess, að aftra hinum vold-
ugri þjóðum frá því að undiroka
þær minni þjóðir, sem engan veg-
inn gætu varist ofbeldi þeirra. —
Fyrst, áður en alheimsfriður kemst
á, þarf sama siðferðislögmálið að
ráða gjörðum heilla þjóða gagnvart
hvor annari, sem ræður gjörðum
einstakling.sins, sem talinn er þess
verður að njóta ótakmarkaðs frelsis
í gjörðum sínum; en sú þjóð eða
stjórn hennar, sem ekki gæti haldið
friðiiin undir þannig löguðum kring
umstæðurh, væri álitin álíka virð-
ingarverð og hegningarverð og sá
einstaklingur, sem með ofbeldi og
svikum svifti aðra eignum og fre'lsi.
Þannig samningar milli þjóðanna
myndii ekki fást nú eins og er; þvi
jafnvel þó réttmæti einnar stórþjóð-
ar til að kúga aðra þjóð sér minni,
væri ekki viðurkent af öðrum en
leiðgndi mönnum eða vissri stétt
manna hins volduga þjóðfélags, þá
þarf eitthvað að breytast til þess —
glþýðuviljinn þyrfti frekar að tak-
ast til greina — áður en slíku stríði
yrði afstýrt; þvi þrátt fyrir það, þó
almenningur á meðal bi'ggja þjóð-
anna kysi það hver fyrir sig, að út-
kljá misklið sína á mannúðlegri
hátt, en með blóðsúlhellinguni, þá
er valdið i höndum fárra inanan
livers þjóðfélags fyrir sig; en þjóð-
in sér sér ekki annað fært, en að
vera verkfæri í höndum þessara fáu
manna.
A meðan löggjafarvaldið og fram-
kvæmdarvaldið er þannig i hönd-
um fárra manna hvers þjóðfélags og
þessir menn eru þjónar auðvalds-
ins, en ekki alþýðunnar, svo lengi
verður almenningur klyfjaður kostn-
aðinum af þessúm blóðugu striðum.
sem að eins seðja valdafýkn og auð-
fýkn fárra manna, og það jafnvel
þó allur Iieimur sendi kveinstafi
sina til himnanna á sömu tungu með
svipuðum orðum; þvi jafnvel þó
siðmenning nútimans sé svo langt
komin, að flestir myndu æskja þess,
að deilmnál þjóðanna gætu útkljáðst
án blóðsúthellinga, þá sá enginn
veg til að afstýra slíku strlði scm
þvi yfirstandandi. Og er það þó ein
af óskiljanlegustu ráðgátum þeirra,
sem fjöldanum vilja vel, að menn
skidi geta lagt svona mikið í sölurn-
ar fyrir svokallaða þjóðrækni, fyrst
kröfurnar koma frá þeim einstakl-
ingum hvers þjóðfélags fyrir sig, cr
ætíð troða með tilfinningarlausri
hefð yfir allar kröfur, vonir og bctr-
unarviðleitni þess fjölda. sem nú er
að láta lífið i sölurnar fyrir þá.
Að endingu, herra Frimann, finst
mér það viðeigandi, að óska þess,
að litla eyjan fsland — á meðan
enginn útlendur höfðingi eða pen-
ingakongur álitur sér hag í þvi að
svifta þá eyju frelsi sínu —, að á
meðan glati hún ekki frelsi sínu með
eigin gjörðum, en haldi heldur á-
fram að geyma það, sem bezt er í
fari hennar og eigu — tungumálið
islenzka og bókmentir islenzku
þjóðarinnar.
Jóhanna Ingimundard.
Þú hefur skyldu gagnvart sjálfum þér —Fáðu McKenzies Red Guide Book
v
o
a
3
o
3
C
B
rS
>
V-l
'2
4—>
2
k-1
<D
>
VORIÐ ER K0M1Ð
Alvarlegt viðtal til þeirra er sá frægi
Pakki af Frægi er í sjálfu aór lítill, en afar uppspretta
ánægju og gróða þeim sem sáir. McKenzie fræ
gera garðinn þinn fagran af blómum og skaffa þér
gnægð af nýjum og gómsætum garðávöxtum allt
sumarlð.
McKenzies fræ í smápökkum er til sölu hjá öllum
leiðandi matvörusölum í Vestur-Canada. — Spurðu
kaupmannin þinn í dag.
Beans — Beets — Celery — Cabbage — Carrot — Corn —
Cueumbers — í.ettuce — Onion — Peas — Radish —Tom-
atoes — Sweet Pcas — og annað blóma fræ — allt í 5 centa
pökkum og upp.
A. E. McKenzie Co. Ltd.
Brandon, Man. Calgary, Alta.
o*
P
3

McKenzies 20th Annual — Þeirra bezta á 20stu öldinni