Heimskringla - 23.03.1916, Page 8

'BLS. 8.
H E I M S K R I N G L A
WINNIPEG, 23. MARZ 1916.
Fréttir úr Bænum.
\lr. Joseph Thorson er kominn
aftur frá Morden og Brown P.O. og
kveðst hafa fengið viðtökur hinar
beztu, og býst við liðsmönnum nokk-
urum frá sveitum þeirn, er gangi í
223. herdeildina. Mr. Thorson býst
við að fara til Langruth og Amar-
anth til að safna liðsmönnum hjá
Islendingum i þeim sveituin og verð-
ur hann um vikutíma í því ferða-
lagi.
Til Sölu
gott land (% sectíon) 2 mílur norð-
ur af Winnipeg Beach, hálfa mílu |
frá vatni. Landið er inngirt, gott
hús á því, og nógur heiskapur og
viður. Ágætt frir familíu sem vildi
byrja búskap og reisa nokkra gripi.
Snúið ykkur til
G. J. Goodmundson,
696 Simcoe St., Winnipcg.
FagnaðarhátíS.
1 næsta blaði kemur skýr og góð
fréttagrein frá Magnúsi Guðlaugs-
syni á Grand Prairie í Peace River
dainurn, fróðleg mjög. Kom of seint
fyrir þetta blað.
Mr. H. F. Daníelsson, District Re-
presentative, biður fólk að athuga
breytingu á áritan sinni. 1 stað Ár-
l>org verður hún : lst Field Ambu-
lance Depot, Vaughan St., Winnipeg
Stúdentafélags fundur verður
haklinn i Sunnudagaskólasalnum í
fyrstu Lútersku kirkjunni, næsta
Laugardagskveld kl. 8.
Jarðarför Eggerts heitins Yatns-
dals fór fram frá Union kyrkjunni
í Wadena, Sask., ]rann 17. þ.m. að
viðstöddum flestum bæjarbúum. í
kyrkjunni töluðu síra Itögn. Péturs-
son frá Winnipeg og Rev. Morton
prestur við Union kyrkjunna f
W'adena.
Á laugardagskveldið kemur þann
25. þ.m., verður haldin ókeypis
skemtisamkoma f Únítara kyrkj-
unni og stendur safnaðarnefndin
fyrir því. Auk ýmsra skemtana sem
þar verða liafðar svo sem söngvar,
ræður, kaffiveitingar og £1. verður
farið stuttlega yfir störf safnaðarins
frá því á áramótum og skýrt frá
hvað fyrir höndum liggi að gjöra.
Er það almenn tilfinning að alt of
lítið sé af því gjört að láta almenn-
ing vita hvað félag.sskapurinn sé að
gjöra og þurfi að gjöra, og leita
þannig almennari hluttöku í starf-
inu en átt hefursér stað. Forstöðu-
nefnd, hvaða félagsskapar sem vera
skal, er ekki nema framkvæmdar
nefnd, er vinna á samkvæmt fyrir-
mælum félags heildarinnar, og á
sama tíma ætti að vera aðstoðuð
við verk sitt af öllum félagsmönnum
Skorti eitthvað á það, er félagsmál-
um hætta búin.
Reynt verður af fremsta megni að
hafa samkomu þessa eins ánægju-
lega og framast er unt, og óskar
nefndin eftir að sem allra flestir er á
einhvern hátt eru hlyntir starfi
safnaðarins, eða vilja vinna að
frjálslyndi í trúarefnum meðal fólks,
gjöri henni þá ánægju að koma. En
sérstaklega er safnaðarfólk mint á
að koma. Sanrkoma þessi er tilraun
til þess að efla nánari félagsskap
rneðal fólks er að einhverju leyti
hneigist að hinum frjálslyndari
trúarskoðunum, og til að auka við-
kynningu inn á við, meðal félags-
manna. Ætti því safnaðar-fólkið
ekki að liggja á liði sfnu.
Samkoman byrjar kl. 8 e.h-í fund-
arsalnum, og er óskað eftir að sem
flestir vyerði komnir á tfma.
Prógram:
1. Forseti: Ávarp.
2. Söngur: Söngflokkurinn.
3. Upplestur: Þ. Þ. Þorsteinsson.
4. Fjármál: St. Pétursson.
5. Instrumental: Mrs. S. B. Stef-
ánsson.
6. Útbreiðslumál: lt. Pétursson.
7. Söngur: Söngflokkurinn.
8. Upplestur: W. Kristjánsson.
9. Nefndarstarfið: Fr. Swanson.
10. Söngur: Söngflokkurinn.
11. Kaffi.
12. Samtal.
“Hkr.” hefir boriist heiman frá ís-
landi skrá yfir stórt bókasafn ís-
lenzkt sem til sölu er í Reykjavík.
Hefir ]>að að geyma flest allar merk-
ari íslenzkar bækur er út hafa verið
gefnar. Skráin er til sýnis hér á
skrifetofunni Jieim sem þess kynni
að óska. Um verð og annað við-
komandi safninu snúa menn sér til
hr. ættfræðings Jóhanns Kristjáns-
sona í Rcykjavík.
Á ársfundi Únítara safiiaðarin3 á
Gimli, er haldinn var þann 5. þ.m.
voru þessir kosnir f safnaðarnefnd
fyrir yfirstandandi ár: B. B. Olson,
A. B. Olson, Guðni Thorsteinsson,
Sigtryggur Jónasson og Björn Pét-
ursson.
Biblíufyrirlestur verður haldinn
1 804j4 Sargent Ave. (milli Arlington
og Alverstone stræta) fimtudaginn
23. marz kl. 8 sfðdegis. Efni: Hvað
virðist yður um Krist? Var hann
sá sem hann sagðist vera eða var
Iiann aðeins maður?
Sunnudaginn 26. marz kl. 4 ah.
verður umræðuefnið: Heigidómur-
inn. Hinn mikli friðþægingardag-
ur. Kristur sem vor æðsti prestur.
fnngangur ókeypis. Allir velkomnir.
Davíð Guðbrandsson
ísfenzku Goodteinplara stúkurnar
eru að undfrbúa til stórrar gleði
samkomu í Good Templara salnum
j efri, næsta Mánudagskveld. Yerða
! þar haldnar stuttar ræður og söng-
j ur og liljóðfærasláttur alt af því
! besta sem íslendingar geta boðið,
hsvo vel má búast við ágætri skemt-
j an, enda er yfir frægum sigri að
j fagna í herbúðum Good Templara,
I og almennings yfir höfuð. Samkom-
j an er frí og, engin samskot verða
i heldur tekin. Allir íslendingar vel-
j komnir.
j Yér gátum þess í seinasta blaði
að skjótlega yrði mynduð félög
j kvenna til að leiðbeina hennönnum
>eim hinum íslenzku sem heim koma
úr stríðinu. Undireins og konurn-
ar yngri og eldri s(iu að hér var
starf fyrir þær að líkna og hjálpa,
þá koma þær fram, mynda félag og
fara að starfa. Það ér fagurt af
! þeim og vér óskum þeim allra heilla.
og erum sannfærðir um að þegar
fram í sækir muni margur maður-
inn verða þeim þakklátur. Heillir
og hamingja fylgi starfi þeirra.
Félag þetta hið nýstofnaða kalla
þær “Jón Sigurðsson” eftir Jóni for-
seta Sigurðssyni, «wn öllum íslend-
ingum er svo kær og er það vel til
j fallið. Líkn og umsjá hefði hann
viljað sýna veikum, særðum her-
mönnum, ef hann hefði nú á lífi
verið.
Um starf og framkvæmdir félags-
ins verður frekara auglýst í blöðun-
um síðar.
Söngflokkur Tnítarakyrkjunnar er
beðinn að mæta í kyrkjunni, fimtu-
dagskveldið 23. Marz, klukkan 7. e.h.
til æfingar, til undirbúnings fyrir
safnaðarsamkomuna þann 25. ]i. m.
Hekla býður öllum Templurum á
næsta fund sinn þann 24. Marz.
Hversvegna? Af því að þar verður
fluttur fyrirlestur af Prófessor Jóh.
G. Jóhannssyni. Einnig verða fleiri
skemtanir.
RANGHERMI.
j Heiðraði Ritstjóri:
Viltu gjöra svo vel að ljá eftirfar-
! andi leiðréttingum rúm í “lögbcrg”
| Eg sá nýlega fréttagreín í “Lög-
J bergi” sem hljóðar svo: “Kristján
Jósepsson, frá Elfros, og Rósa
Stefánson frá Wynyard, systir Vil-
hjálms Stefánssonar, voru gefin
saman f hjónaband 29. Des. 1915, af
Síra H. Sigmar. Þau héldu tafar-
laust af stað hingað til Winnipeg,
og svo til Argyle, til skyldmenna og
kunningja Ivietjáns.”
Fyrsta ranghermið í þessari rnerk-
isgrein er, að kona Kr. Jósepssonar
heitir Sigurrós, en ekki Rósa: og er
hún systir Vilhjálms Stefánssonar
j hins víðfræga norðurheimsskauta-
j fara, en ekki einhvers og einhvers
I Vilhjálms Stefánssonar einhverstað-
! ar í heiminum. Annað: Síra Jakob
Kristinnson en ekki Síra H. Sigmar,
gipti þau Mr. og Mrs. Jósepsson.
Þriðja sú athöfn fór fram þann 27.
Desember 1915, en ekki þann 29.
Fjórða: Mozart, en ekki Elfros er
pósthús Mr. Jósepssonar, og fimta;
bau hjón fóru fyrst tl Argyle, og svo
I til Winnipeg, svo að eiginlega er
j kkert rétt herrnt hjá þeseum kirkju
félagslega fréttasnata, nema það
I eitt að við vorum gift.
S. J.
* * * *
Háttvirti Ritstjóri Heimskringlu:
Viltu vera svo góður að ljá hér-
meðfylgjandi Skýringum rúm í hinu
vnsæla blaði þínu, ]iær fengu ekki
rúm í Lögbergi, ]>ví hinum hágáf-
aða (?) 'ritstjóra Jæss blaðs þókti
það svo vitlaust af mér, að eg skyldi
taka það fram að eg væri systir hins
víðfræga norðurheimsskautafara V.
Stefánssonar, hann var svo viss um
að það væri enginn annar til með
því nafni. Eínnig var hann svo
göfugmannlegur að slá því að hann
hafði ekki verið kallaður til íslands
til þess að vottfesta prestsvígslu
Síra Jakobs Kristinnssonar.
Eg er viss um að Síra Jakob, er
of samvizkusamur maður til þess að
hann geri nokkuð á móti lögum
lands þess er hann lifir í, enda er
erra ritstjórinn eins langt frá sann-
leikanum í þessari aðdróttan sinni
til okkar beggja, eins og reynzlan
hefir sýnt hvað langt hann er frá
mannlega sjálfstæðri lífsskoðun.
En það hefir líklega verið frétta-
snata nafnið í grein minni sem hon-
um varð óglatt af, en ekki það, hvað
vitlaus hún er.
Til sölu eða leigu.
% Section umgirt gott heyland,
góður skógur, með byggingum, V-i
mílu frá fiskivatni, 6 mílur frá járn-
braut, — til leigu eða sölu eða leigu-
skift eða fasteignaskifta í vestur-
bænum.
E. EGILSSON,
1642 Arlington St., WTnnipeg.
25-27. Phone: St. Jolin 953.
Séra Steingrimur N. Thorláksson
prédikar í Skjaldborg næsta sunnu-
dag, klukkarí 7 að kvöldi.
Mr. S. G. Magnússon í Keewatin,
Ont., óskar að komast í bréfasam-
band við einhvern liðlegan mann,
sem þarf atvinnu fyrir sumarið
(segjum í 5 mánuði), og er vanur
fiskiveiðum. Hver, sem vill sinna
þessu, snúi sér til hans sem allra
fyrst.
Box 73, Keewatin, Ont., Can.
Kappskák.
Síðastliðinn miðvikudag var
kappskák háð á milli Y.M.C.A. og
íslendinganna. Eftirfylgjandi tafla
sýnir hverjir tóku þátt í þeim og
hver útkoman varð:
y. M. C. A. lcehmdic.
Alexander..Vi Paul Johnson..Vi
Irwin..o S. Sveinsson . . 1
Rheubottom . . 1 G. Kristjánsson . . 0
Quirk. .1 J. Júlíus. .0
Burrows. . 1 .1. Gottskálksson . . 0
Cook. . 1 Bergþórsson.. 0
Eins og menn muna, hafa Iþessi
félög reynt með sér áður; þá unnu
íslendingarnir fimm af sex, svo að
nú verður útkoman þannig, að Is-
lendingarnir eru að eins Vi skák á
undan; eg segi að eins, þó að það
megi gott þykja, að félag, sem enga
æfingu hefir, “er að verða til”, skuii
standa sig þó þetta vel, á móti fé-
lagi, sem stöðugt hefir æft í mörg
ár. Því þó að Islendingarnir hafi
góðum mönnum á að skipa, þá viu;
allir, sein eitthvað þekkja inn i tafl,
að það er ekki einblítt, ef æfinguna
vantar; en úr því ætti taflfélagið
“Friðþjófur” að bæta. Það væri þess
vegna æskilegt, að allir þeir, sem
eitthvað kunna í skák, hvort sem
það er mikið eða lítið, vildu ganga
í það ifélag, bæði til að styrkja fé-
lagið og efla sjálfa sig, “því enginn
veit, hvað inni fyrir býr fyr en á
reynir.
Taflfélagið “Friðþjófur” kemur
saman í samkomusal Únítara safnað-
arins á hverju þriðjudagskveldi fcl,
8. — Komið allir og komið með
kunningja ykar.
S. Sueinsson.
Þórður Þórðarson i Charleston,
Wash., aldraður'maður, dó úr hjart-
veiki (valvular heart trouble), að
heimili sínu þar hinn 29. febrúar si.
Var jarðaður frá Bremerton föstu-
daginn næstan hinn 3. marz. Ðkkja
hans lifir eftir ineð tveimur fóstur-
börnum, er þau tóku sér í barna
stað.
Heimskringlu hafa verið sendir
820.00 frá Mary Hill skólahéraði, er
eiga að ganga til Rauðakrossins.
Kvenfélag Únitara ætlar að halda
skemtisamomu í kveld (miðviku-
dag 22. marz) i samkomusal safn-
aðarins. — Þar verða ræðuhöld,
söngvar, hljóðfæraspil og upplestur,
og svo talar hver við annan á eftir
og kaupir bögglana og solur þá, eða
býttar þeim á eftir, eða gefur þá vin-
uin sínum, sem honum eru kærastir.
Komið og vitið, hvort ]jað verður
ckki gaman!
‘ IÐUNN” UPPSELD.
Nú hefi eg ekki eftir eitt einasta
eintak óselt af “Iðunni” (get ékki
afgreitt pantanir, sem komú til mín
eftir þann 18. marz); en eg býst við
að fá meira af ritinu að heiman um
miðjan apríl, ef útg. eiga nokkuð
eftir til að senda. Ættu því allir, sem
óska að kaupa hjá mér 1. árg. “Ið-
unnar”, að bíða rneð að senda pant-
anir sínar og peninga, þangað til eg
auglýsi að ritið sé komið.
Útsölumenn og aðra, bæði hér í
borg og annarsstaðar, sem ekki hafa
sent mér andvirði “Iðunnar”, bið eg
svo vel gjöra, að senda það sem fyrst
því eg vildi geta sent útgefendunum
peningana um miánaðamótin. Bezt
að senda P.O. Money Order, en ekki
peninga.
Winnipeg, 22. marz 1916.
Stefán Pétursson,
696 Banning St. (eða Box 3171).
KENNARA VANTÁR
fyrir Ralph Connor skóla No. 1769,
12 mílur vestur af Ashern, — í
mánuð; eins mánaðar frí. Kensla
byrjar 1. maí. Umsækjandi verður
að hafa Second eða Third Class Pro-
fessional Certificate. Umsókn, er
taki fram kaupgjald, sein óskað er
eftir og æfingu við kenslu, sendist
fyrir 15. apríl til:
H. Baker, Sec’y-Treas.
Zant P.O., Man.
Til Sölu
ágæt rafurmagns eldavél (Range) og
tvær minni meðfylgjandi. Verður
seld fyrir minna en hálfvirði, þó
hún megi heita sama sem ný„ sök-
um þess að eigandinn flytur bráð-
lega úr bænum og verður að selja.
Þeir, sem þessu boði vilja sinna,
komi til 500 Victor St.
YFIRLÝSING.
“Um leið og stúkan Skuld Nr. 34
færir bróður Stórtemplar, Dr. Sig.
Júl. Jóhannessyni, hjartans þakkir
fyrir mikla og ágæta starfsemi i
þarfir bindindismálsins hina síðast-
liðnu mánuði, sem og alla þá liðs-
krafta, sem hann alt frá barnæsku
hefir látið því málefni í té, — lýsir
hún því hér með y.fir, að hún telur
og er sannfærð um, að allar þær að-
dróttanir, er honum hafa verið
gjörðar, um samvinnu við andbann-
inga, eru með öllu marklausar og
rangar, og c inungis sprottnar af per-
sónulegu hatri.’eða barnslegu skiln-
iugsleysi þröngsýnna óvildarmanna.
Winnipeg, 15. marz 1916.
Gunnl. Jóhannsson.
rit. st. Skuld.
* * * * í
Vér setjum hér yfirlýsingu þessa
frá stúkunni Skuld, en ekki formál-
ann, sem ljóslega sýndi, að hann var
frá ritara stúkunnar Gunnl. Jóhanns
syni. Um yfirlýsinguna segjum vér
ekkert að svo stöddu, — en slitnar
það, sem oft er þvegið, og bognar
bak á þvottakonum. -— fíitstj.
Ritsjá.
Kæri vinur M. J. Skaptason.
Viltu gjöra svo vel, að lána mér
horn af Heimskringlu, til að segja
stuttlega mitt álit um það, sem eg
kalla aðalmerg í hinum þreniur heft-
um, sem út eru komin af nýrri “18-
unn”, sem er ritsmiðuð af þremur
jörlum íslenzkra bókmenta, ,þeim
Ágúst II. Bjarnasyni, Einari Hjör-
leifssyni og Jóni ólafssyni.
Hvað ytri frágang ritsins snertir,
þá er hann vel viðunandi; pappír
og prófarkalestur í bezta lagi. En
kápan er ósmekkleg og illa sett,
enda alt of mikið mál á framsíðu.
Efnisyfirlitið færi mikið betur, tiil
dæmis, á annari eða fjórðu síðu
kápunnar.
Önnur íslenzk smekkleysa er það,
að sniðskera ekki svona rit, þegar
búið er að hefta, isvo að menn þurfi
ekki að vera að busast með vasa-
kuta til að opna bókina. Eg hefi
ekki séð eitt einasta tímarit á ensku
máli, þar sem þessi kurteisi er van-
rækt. Þetta og þviumlíkt kostar ekk-
ert, en gjörir ritið miklu aðgengi-
legra og fallegra.
Svo vík eg að efninu.
Miðvikudaginn og Fimtudaginn
Little Mary Pickford, í “THE FOUNDLING”
Föstudaginn og Laugardaginn
“THE GREAT DIVIDE” og 4. þáttnr af leiknum “GRAFT”
Komið öll.---------------------------Komið snemma.
róstusamt og viðburðaríkt, í tveimur
álfum heims.
“PENINGUM FLEYGT í SJÓINN”,
eftir Jón ólafsson. Þetta er stutt
mál, en áreiðanlega í tíma talað.
Fjallar ritgjörð þessi uin vátrygging
fyrir sjávarháska á skipaflota ís-
lendinga.
Sýnir höf. frain á, að síðastliðin
8 ár hafi ÍSlendingar borgað til út-
lendra vátryggingarfélaga nær þrjár
millíónir króna, og lítið sem ekkert
fengið i staðinn. Hér er þó að eins
átt við vátrygging á botnvörpuskip-
um og veiðarfærum, og mætti bæta
við afarstórri upphæð fyrir trygging
á afla, sem fluttur cr til útlanda. Jón
sýnir mjög skýrlega fram á, hve af-
armikil nauðsyn sé fyrir þing og
þjóð að hefjast handa og stofna i
þessu skyni innlendan vátryggingar:
sjóð, og fyrirbyggja það afartjón,
sem leiðir af þessum feikna gull-
straum út úr landinu.
“LANDSSPÍTALI”, eftir Guðmund
Björnsson land'læknir. Þetta er all-
ítarleg og vel rituð hvöt til þjóðar-
innar um að koma á stofn lands-
spítala, er fullnavgi nútíðar kröfum.
Gefur hann margar góðar bending-
ar um fyrirkomulag og kostnað við
að koma á fót og viðhalda slíkri
nauðsynja stofnun. Segir hann það
hafa verið á alþingi 1845 — fyrir
70 árum síðan —•, að Jón Sigurðsson
var hinn fyrsti hvatainaður að þessu
Einnig er i sama hefti Iðunnar
snjöll hvatning eftir frú Ingibjörgu
H. Bjarnason, fyrir hönd íslenzkra
kvenna um þetta spítalamál. Og heit-
ir hún þvi, að kvenþjóðin á Islandi
muni berjast fyrir því, þar til heppi-
leg úrslit séu fengin. Þetta er afar-
mikið nauðsynjamál fyrir hverja
þjóð, og þá ekki sízt fyrir fslend-
inga, eins og þeir eru settir “yzt á
ránarslóðum”.
™! DOMINION BANK
Hornl Notre Dome or: Sherbrooke
Street.
Hft/utlstðll uppb......... $6.000,000
VaraHjOður ................ $7,000,000
Allar elgrnlr..............$78,000,000
Vér óskum eftlr viílskiftum verz-
lunarmanna og ábyrgjumst a?J gefa
þeim fullnœgju. Sparisjót5sdeild vor
er sú stœrsta sem nokkur banki hef-
ir í borginni.
Ibúendur þessa hluta borgarinnar
óska aó skifta vitJ stofnum sem þeir
vita a?5 er algerlega trygg. Nafn
vort er fulltrygging óhlutlelka.
ByrjitJ sparl innlegg fyrir sjálfa
ytJur, konu og börn.
W. M. HAMILTON, RáSsmaður
rilONE GARRY 3450
Iíg fer svo ekki fleiri orðum um
efnið í þessum þremur heftum af
“Iðunni”. Þar er fjölda margt ann-
að gullfallega sagt í bundnu og ó-
bundnu máli. Einstaka léúmeti er
þar að finna, einkum þýðingar á út-
lendum sögustúfum, sem mér finsl
að gjarnan hefði rnátt stinga undir
stól.
En yfir höfuð er þessi nýja “Ið-
unn” afbragð í sinni röð, bæði fróð-
leg og skemtileg, og á eflaust fyrir
höndum, að ná mjög mikilli út-
breiðslu. Hún ætti að vera keypt af
ölium íslenzkum bókavinum hér
vestra. Það er þó eitthvað frábrugð-
ið moldviðrinu, sem vér eigum að
venjast frá vestur-íslenzkum Leima-
högum.
Magnús Pétursson.
Stríðs-fréttir.
Framhald frá 1. bls.
“HEIMSMYNDIN NÝJA”, eftir
prófessor Ágúst H. Bjarnason, er ó-
efað lang-merkasta ritgjörðin í þess-
um þremur heftum. Er þar leitast
við, á strang-vísinda'iegan hátt og út-
úrdúralaust, að fræða lesendur um
uppruna og breytingu frumefnanna,
samkvæmt siðustu og fullkomnustu
rannsóknuin. Má segja, að þar séu
lesendum sýndir nýjir heimar, —
fræddir um hinn undursamlega
kraft, sem öllu veldur, og mörgu því
af stalli varpað, sem fávizka manna
hafði áður kallað órjúfandi sann-
indi. Er þesvsi ritgjörð svo alþýðlega
í stýl færð, að hver meðalgreindur
maður, sem kominn er til vits og
ára, ætti að geta skilið hana. Málið
og öll meðferð á þessu afar vanda-
sama efni, er prýðilega hugðnæmt
og Iipurt, eins og alt sem þessi ágæti
mentainaður ritar. Þessi ritgjörð er
í tv'eimur fyrstu heftunum, og þó að
eins komin byrjunin.
“ÚR ENDURMINNINGUM ÆFIN-
TÝRAMANNSINS, FRÁSÖGN HANS
SJÁLPS”, eftir Jón Ólafsson. Þessi
' ritgjörð er framhaldandi í öl'lum
þremur heftunum, og þó að eins
komin byrjunin. Segir Jón svo í for-
málslínum:
“Þetta er hvorki ætlað til aðj
vera nein æfisaga, né samfeld
frásögn, heldur að eins meira og
minna sundurlaus brot af endur-
ininningum, og nota eg þær, þeg-
ar 'svo ber undir, fyrir umgjörð
um smámyndir af mönnum, við-
burðum eða háttum”.
Einhverjir lcsendur kunna ef til
vil'l að setja það út á, að sumstaðar í
þessari ritgjörð séu óþarfa orða-
lengingar, eða jafnvel mælgi, og litt
merkum atburðum hampað of mjög.
En ekki skal eg að því finna, því eg
hefi æfinlega yndi af að lesa hvað
eina frá penna þessa okkar gamila
sniliings. Þeir eru fjölda margir hér
vestra, sein kannast við bæði sögu-
staði, mannlýsingar og ýmsa at-
burði, seip þarna er lýst, og mun
þeim öllum bugðnæmt að rifja upp
þær gönilu minningar. Það er eins
og að Jyfta frá fortjaldinu og skygn-
ast um, hvað þar sé á bak við. Þess-
ar “endurm.inningar” verða óefað
langt máL því margs er að minnast,
þegar rakið er 66 ára skeiðhlaup, j
“SÓI.IN f SIRIUS”, eftir Magnús
Stephensen, fyrverandi landsböfð-
ingja. Þetta er einkar imerkileg rit-
gjörð og er prýðiilega vel sett í al-
þýðlegan búning. Það ætti að vera
öllum hugðnæmt að öðlast svolitla
nasasjónar-fræðslu um hinn ómæl-
andi geim og allan þann grúa af
hnöttuin eða stjörnum, sem í hon-
renna brautir sínar. Og fyrir þá, sem
annars vilja fræðast um siíkt, er
þessi ritgjörð hreinasta gull, svo
iangt sem hún nær.
“DVÖL MÍN 1 DANMÖRKl! 1871
1872”, eftir sira Matth. Jochumsson.
Að eins fyrsti kaflinn af þessari rit-
gjörð er enn kominn. Er það aðal-
lega lýsing á einu Norðurlanda
klerkaþingi, er haldið var í Kaup-
mannahöfn, þar sem sniliingurinn
Magnús Eiriksson, með sinni frá-
bæru djörfung og staðfestu, afneit-
aði ýmsum viðteknum kreddum og
kenningum hinnar “rétttrúuðu”
kyrkju. Var þá reynt að hrópa
Magnús niður af ræðupalli, en
hann stóð fastur ifyrir sem bjarg, og
hrópaði þá snjalt og hvelt þessi
minnisstæðu orð : ‘‘Þótt það kostaði
mína eilífu sáluhjálp, get eg ckki
þaggað niður rödd samvizku minn-
ar og sannfæringar”. — Þessi rit-
gjörð sira Matthíasar er einkar
skemtileg, þó þetta sé að eins byrj-
un. Hann ávítar þar síra Hafstein
Pétursson fyrir að hafa ritað um
Magnús Eiriksson frá hlutdrægu
“rétttrúnaðar” sjónarmiði, og þar
með reynt að gjöra bann að einræn-
ingog afglapa. Hafðu Matthías Þökk
og heiður fyrir þessa árétting!
“FYRIRBURÐIR”, eftir Einar
Hjörleifsson. Þetta er kafli úr fyrir-
lestri, er Einar hélt um hinn al-
kunna rithöfund W. T. Stead. Fjall-
ar hann um andatrú og óskiljanlega
fyrirburði. Eg hefi enga trú á slík-
um kynjum, en játa það um leið, að
eg er næsta ókunnugur kreddum
þeirra og “sannanagögnum”. —■» En
skemtilega ritar Einar hér sen:
endrarnær, og það er víst, að liann
er ekki að hræsna fyrir sjáifum sér,
en trúir þessum sögum öllum sem
“nýju neti” og reynir að sanna þær,
svo sem framast er unt. Það er gam-
an að stytta sér stund við leslur
þessara “fyrirburða”.
hlóðust upp alt í kring um þá. Voru
þur sumir böfuðLausir og sumum
höfðu sprengikúlurnar flett i sund-
ur, og var ekki eftir nema hálfur
búkurinn. Hitt var farið eitthvað út
i loftið. Það var sóðalegt; en við
gátum ekki skoðað Þjóðverja sem
menn, heldur eins og óarga dýr.
Þeir voru allir stórir og hraust-
legir menn, og af hnöppunum á klæð
um þeirra, sem sumir hermennirnir
okkar skáru af til minningar um
slaginn, þá sáum við, að ]ieir voru
úr varðliði keisarans. Keisara-örn-
inn var á hverjum hnapp.
I>risvar sinnum gjörðu þeir á-
hlaupin eftir þetta um morguninn,
og reyndu heir að komast svo nærri,
að þeir gætu tekið likin hinna föllnu
félaga sinna og hlaðið þeiin á gadda-
vírinn til þess að geta komist yfir.
En 75 millimetra byssurnar okkar
stöðvuðu þá einlægt eftir þetta, og
handbyssurnar okkar sáu fyrir
þeim, sein ennþá stóðu uppi.
Seinasti hópurinn, sera kom, var
sýnilega deigari en hinir fyrri. Þeir
sungu ekkert og fylkingar þeirra
riðluðust talsvert, þegar eldbálið
frá okkur skall á þeim. Þetta var
góðs viti, því að aldrei fyrri licfi eg
séð varðlið keisarans ieggja á flótta.
Þeir hafa haldið undan áður, en í
góðri reglu og eins og nauðugir. Eg
ihefld að mesti vígamóðurinn sé úr
þeim. Bnáðum kemur okkar tími. Og
þá inun heimurinn sjá< hvaða þýð-
ingu það hefir, “að brjóta hergarð
óvinanna”.
Seinustu stríSsfréttir.
Úr ótal áttum koina fregnir
um, að friður sé í nánd; en lítt mun
fiað að marka ennþá, og fer sem vér
fyrir löngu vorum búnir að segja,
að nógar myndu friðarsögur, þegar
fram í sækti og Þýzkir færu að
sannfærast um, að þeir væru að
tapa. En fyrri en flotarnir reyna sig
er vart að henda nokkurt mark á
sliku.
— Rússar sitja ennþá að mestu
kyrrir á Rússlandi. En Þýzkir eru
farnir að verða hræddir um, að þeir
fari nú að koma upp úr flóunum og
verði þá ekki i góðu skapi.