Heimskringla - 04.07.1918, Qupperneq 2

2. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 4. JÚLI 1918
Talsímasamband við
Járnbrautarlestir
(Þýtt úr “Lit. Dig.”
Tilraunir voru nýlega gertSar af
Canadastjórninni aS koma á tal-
síma sambandi á milli afgreiSslu-
stofu járnbrautarstöSvar einnar
eystra og járnbrautarlestar á fullri
ferS og báru tilraunir þær hinn
bezta árangur. Slíkt hefir hepn-
ast áSur aS nafninu til, en þessi
seinasta uppfynding á aS vera
þannig úr garSi ger, aS geta kom-
iS til gagnlegra afnota. Járn-
brautarsporiS er hljóSberinn, og
rafstraumurinn nær til lestarinnar
upp um hjólin. Tilraun þessari
er lýst í maíhefti ritsins Railway
and Locomotive Engineering (N.
York) og var hún gerS á milli
Moncton og Humphrey brautar-
stöSvanna í New Brunswick, á
járnbrautum Canada stjórnarinn-
ar. ÚtbúnaSur allur var uppfund-
inn af félagi í New York, og full-
trúi einn frá Bandaríkjastjórninni
var þarna viSstaddur. Símasam-
bandi var komiS á, ekki eingöngu
á milli afgreiSsIustofunnar og lest-
ar, sem var margar mílur í burtu,
heldur og á milli lestar- og véla-
stjóranna á þessari sömu lest.
HepnaSist þetta hvorttveggja vel
og er haldiS aS þegar frá líSi megi
þannig koma umfarandi lestum
meS brautunum í samband viS öll
símakerfi landsins. Um þetta
kemst ofangreint rit meSal annars
þannig aS orSi:
"Á meSan tilraunin stóS yfir,
sem var mjög fullkomin í alla
staSi, var haldiS uppi samtali á
milli lestarinnar og afgreiSslustof-
unnar og heyrSust orSin eins glögt
og greinilega og í hverjum öSrum
talsíma.
Gufuvélin var losuS frá vögn-
unum og látin fara ein eitthvaS
míluspöl eftir brautinni sam-
kvæmt fyrirskipunum frá lestar-
stjóranum til vélarstjórans í gegn
um brautar talsímann.
Vélin var svo stöSvuS, þegar
lestarstjórinn svo fyrirskipaSi —
sem staddur var í einum vagnin-
um — og vélastjóranum boSiS áS
halda til baka og tengjast vögn
unum aftur. Sú skipun var einnig
gefin, aS lestin vaöri færS aftur á
bak til þess aS sækja ‘‘flaggmann
inn,” sem veriS hafSi til staSar
upp meS brautinni til aS gefa þaS-
an merki.
ÁSur en þessi skipun var gefin,
var fyrst símaS til afgreiSslu
stofunnar og spurt, hvort óhætt
væri aS færa lestina aftur á bak
og svar skrifstofustjórans var, aS
ekkert væri þessu til fyrirstöSu.
Eftir aS lestin hafSi veriS færS
þangaS, sem flaggmaSurinn var,
kom sú skipun frá afgreiSslustof-
unni, aS næst væri hún látin halda
til Humphrey stöSvarinnar, þar
færS á aSra braut og svo látin
koma til baka til Moncton. Á
leiSinni til Humphrey fékk lestar-
stjórinn aftur aS heyra frá af-
greiSslustofunni og var sagt aS
skipuninni hefSi veriS breytt og
ætti hann aS koma til Moncton
aftur meS sömu braut, þar nú
væri fullvíst aS þetta væri meS
öllu óhætt.
Allar þessar skipanir voru send-
ar gegn um brautar talsímann frá
afgreiSslustofunni til lestarstjór-
ans og svo af honum tilkyntar á
sama hátt vélastjóranum, en á
meSan á þessu stóS, var lestin á
fullri ferS. Var þannig sýnt, svo
ekki er um aS villast, aS á þenna
hátt megi stjórna hraSlestum frá
afgreiSslustofum langt í burtu.
Sambandi var einnig komiS á
milli lestar þessarar og talsíma'
kerfis borgarinnar. Bar þetta
engu síSur tilætlaSan árangur, og
tjáSu embættismenn stjórnarinn
ar sig hæst ánægSa meS tilraun
þessa og sögSu hana hafa hepnast
eftir beztu vonum. Uppfynding
þessi er þýSingarmikiI og á vafa-
laust eftir aS láta mikiS gott af sér
leiSa. Eftir aS þannig er hægt aS
koma járnbrautalestum öllum í
talsíma samband, ætti aS vera
margfalt auSveldara en áSur aS
fyrirbyggja slys og gera lestagang
allan meS járnbrautunum örugg-
ari og óhultari en áSur.
Þetta er ekki eingöngu staShæf-
ing, heldur er nú áþreifanleg sönn-
un fyrir þessu fengin. Einsog hægt
var aS koma ofannefndri járn
brautarlest í talsíma samband viS
símakerfi næstu borgar, eins verS
ur þetta hægt viS allar aSrar lest-
ir. — Eftir aS slíkt samband er
komiS á, getur hver, sem vill, tal-
aS viS kunningja sinn þó hann sé
aS ferSast meS lest, í hundraS
mílna fjarlægS, sem berst áfram
sextíu mílur á klukkustundinni.
Vafalaust verSur uppfynding
þessi fyrst notuS í stríSsþarfir,
enda er hennar nú þannig mest
þörf. VerSur þess vart lengi aS
bíSa, aS slíkt talsíma samband
verSi stofnsett lesta á milli á hin-
um mörgu og margkvísluSu járn-
brautum bandaþjóSanna á Frakk-
landi. ÞjóSverjar, þó vísindaleg-
ir berserkir séu, munu þá á áþreif-
anlegan 'hátt reka sig á þaS, aS
til eru aSrar þjóSir, sem ekki eru
þeim eingöngu "jafnsnjallar held-
i|r mikiS meiri.”
Brautryðjandinn
æfinlega á undan
I Fyrir tuttugu og níu árum var
Triner’s American Elixir of Bitter
Wine fyrst sett á markaðinn, —
brautryðjandi í sinni grein. Vin-
sældir þessa ágæta meðals fóru sí-
vaxandi, og það er æfinlega á
undan, — því ekkert meðal kemst
fram fyrir það í því að hreinsa
magann og þarmana, hjálpa melt-
ingunni, auka lystina og styrkja
allan Iíkamann. Það útrýmir or-
sökum harðlífis, meltingarleysis,
höfuðverkjar, taugabilunar, o.s.
frv.. Þú mátt ekki taka við nein-
um eftirlíkingum. Biðjið að eins
um Triner’s American Elixir. Kost-
ar $1,50. Fæst í lyfjabúðum. —
Við gigt, fluggigt, bakverk, togn-
un, bólgu, sárum vöðvum, fóta-
þreytu o.s.frv., er Triner’s Lini-
ment bezta meðalið. Kostar 70
cts. — Joseph Triner Company,
Manufacturing Chemists, 1333—
1343 S. Ashland Ave., Chicago, 111.
Afstaða Araba gagn-
vart Gyðingum.
(Lausl. þýtt úr Lit. Dig.)
Tilkynning brezku stjórnarinn-
ar, aS stofnsetja eigi "þjóSar
heimili” (national home) fyrir
Gyðinga í Palestínu, hefir vakiS
mikinn áhuga á meSal Araba í
Egiptalandi aS dæma af blöSum
þeirra. ViS hvaS sé átt meS
þessu “þjóSar heimili” virSist
ekki vera full ljóst arabiskum
blöSum, en flest þeirra ganga þó
út frá aS þetta þýSi stofnsetning
sérstaks ríkis í Palestínu fyrir
GySinga. Ritstjóri blaSsins Al-
hilal, einhvers helzta blaSs Araba
í Cairo, sem segir meSal annars:
"Stofnsetning sérstaks ríkis fyr-
ir GySinga í Palestínu snertir
enga þjóS meira, aS fráskildum
GySingum sjálfum, en arabisku
þjóSina. Ríki þetta verSur stofn-
sett í hjartastöS arabisks um-
hverfis. Alt í kring um þaS verSa
arabisk héruS, sem þrátt fyrir þaS
þótt þau mörg séu töluvert aSskil-
in hvaS trúarbrögS og ýmsar siS-
venjur íbúanna snertir, eru þó
bundin tengitaugum sameiginlegr-
ar tungu og ættarsögu.
En mest af öllu snertir þetta þó
þá Araba, er í Palestínu sjálfri
búa og afdrif þeirra í sambandi
viS þetta mál verSur því sú spurn-
ing, sem einna mest fyrir oss vak-
ir. Hvemig mun þeim reiSa af
undir slfku skipulagi, bæSi þeim
kristnu og þeim sem MúhameSs-
trúar eru — hver verSur afstaSa
hins nýja ríkis gagnvart þeim
öllum?”
AnnaS arabiskt blaS, blaSiS
Al-Mokattam, sem gefiS er út
daglega í Cairo, er á þeirri skoS-
un, aS engir af Aröbum þurfi
neinn kvíSboga aS bera fyrir
framtíSinni, hvort sem þeir séu í-
búar landsins helga eSa nærliggj-
andi héraSa, ef þetta nýja ríki
verSi undir brezkri vernd. Ritstjóri
þess blaSs segir á einum staS:
“MeS því aS veita GySingum
allra landa þá fullvissu aS vonir
þær, er þeir hafa í brjósti boriS
svo lengi, eigi nú aS fá aS rætast,
hefir stjórnin brezka ákveSiS
GySingaþjóSinni þau réttindi,
sem engir geta andæft eSa hrak-
iS — eins lengi og flaggiS brezka
blaktir viS hún í Austri og Vestri
og á laadi og sjó..Stjórn
þessi, sem jafnan er máttarstólpi
sannra frelsis og réttindahugsjóna,
hefir einnig veitt slíka fullvissu
öSrum þjóSum, þar meS Aröbum
og Armeníumönnum. En sú
spurning gerir nú vart viS sig, sem
feikna mikla þýSingu hefir í sam-
bandi viS þetta fyrirhugaSa ríki
GySinga — sú spurning, er hinn
gáfaSi og glöggskygni Rothschild
lávarSur íhugaSi svo vandlega —
nefnilega framtíSar samband Ar-
aba og úySinga og sú skylda nú
lögS á þá síSarnefndu aS taka til
íhugunar hlunnindi nágranna
sinna. Engum mun dyljast, aS
spurning þessi sé margbrotin og
vandasöm og krefjist rækilegrar
yfirvegunar, því á meSan menn-
irnir eru ekki annaS en menn,
verSur aS taka til greina tilfinn-
ingar þeirra, óskir og hjartfólgin
einkamál. Og öSru nær er, en
GySingum reynist auSvelt aS
mæta skilmála þeim, sem brezka
stjórnin setur, utan tryggingar séu
gefnar þessu til viShalds."
BlaSiS Ahram tekur í sama
strenginn, er þaS segir:
“Zionistar eru nú -aS fá óskir
sínar uppfyltar og um leiS aS ber
ast inn á sviS alheims stjórnmál-
anna; en þó stjórnmálamennirnir
hafi þannig látiS rætast vonir
þeirra, hafa þeir um leiS bent
þeim á hina miklu örSugleika
framundan, sem aSallega eru
fólgnir í sambandi þeirra viS ná-
granna þjóSirnar, sérstaklega Ar-
aba og ArmeníuþjóSina, sem
sækjast eftir sömu réttindum og
sama frelsi, eins og sérkennilegt er
öllum undirokuSum þjóSum.”
SkoSun blaSsins Akhbar er, aS
hvorki GySingar né Arabar þurfi
neinu aS kvíSa, eftir aS yfirráS
Tyrkja séu úr sögunni og þeir al-
gerlega brotnir á bak aftur. Um
þetta kemst þaS blaS svo aS
orSi:
“GySingar hefSu ef til vill gert
sig ánægSa meS stjóm Tyrkja, en
núverandi styrjöld hefir heimfært
þeim þann óhrekjanlega sannleik,
aS hvorki Tyrkir né ÞjóSverjar
séu þess megnugir aS stuSla’ aS
uppfyllingu þess, sem Zionistar
hafa svo lengi barist fyrir. Af
þeirri ástæSu hafa ,GySingar,
bæSi í Cairo og Alexandríu, hald-
iS ótal fundi og samkomur til þess
aS lýsa því yfir, aS þeir standi
bjargfastir meS bandaþjóSunum
og beri fylsta traust til þeirra.
Stefna Tyrkja hefir ætíS veriS:
“sundur skifting smærri ríkja og
yfirráS." Þetta hefir ætíS veriS
orsök hinnar miklu sundrungar,
sem átt hefir sér staS í Palestínu.
En slíkt stjórnarskipulag er nú
undir lok HSiS viS brottför og
niSurhrun Tyrkjans, og annaS
skipulag verSuz stofnsett í staS-
inn, sem án vafa vekur sameigin-
lega virSingu og tiltrú á meSal
íbúanna.”
Landverzlun fslands
Ágrip af ræöu Halldórs Steinssonar
í efri deild alþingis.
>Síðan landsstjórnin tók verzlun
landsins í sínar hendur, hefir óá-
nægja landsmanna með þá verzlun
farið sívaxandi. Þetta er í sjálfu sér
ekki svo óeðiilegt, þegar litið er á
fyrirkomulág og gang verzlunarinn-
ar frá byrjun. Þegar þessi verzlun
fyrst tók ti'l starfa, var eiginlega
engiin þörf fyrir ihana, þá var engin
vöruekla í iandinu, þá voru engir
sérlegir erfiðleikar á því að ná í
vörur frá útlöndum og eg hygg, að
þá hafi fáir kaupmenn borið kvein-
stafi sína upp áyrir stjórninni og
óskað aðstoðar hennar í verzlumar-
málum. Ef stjórnin á þeim árum
hefði haft í .hug.a, af praktiskum
ástæðum, að birgja landið upp
með ódýrum vörum, þar sem fyrir-
sjáanlegt var að þær ipundu hækka
mikið f verði ár frá ári, ]>á hefði það
verið vel ráðið. Með þvf móti hefði
landið gebað grætt svo miljónum
skifti á örfáum vörutegundum, svo
eg nefni að eins t.d. salt kol og stein-
Olíu. En sennilega hefir þetta ekki
vakað fyrir etjórninni, heldur mikið
fremur hitt, að reyna að fyrirbyggja
vöruskort í landimu. Bn hverjar svo
sem ástæður stjórnarinnar voru í
byrjun fyrir verzluninni, þá er það
víst að á fyrstu stríðsárunum voru
vörukaup landssjóðs ií molum og 1
svo stnáurn istíl, að þau urðu hvorki
til þess að birgja landið upp né df la
landsmönnum neinna veruiegra
tekna. Það miá með öðrum orðum
segja að landsverzlunin 'hafi á þeim
árum verið gagnslítil og meinlítil.
Þegar líður á árið 1916, fer meir
og rneir að kreppa að samgöngurri
við úfilönd, þá fer að verða erfitt
um aðdrátt til landsins, og þá fyrst
er það, að landsstjórnin þarf veru-
lega að hafa vakandi auga á birgð-
um landsmanna, líta eftir hvar og
hvernig skórinn ikrepti mest að og
haga ráðstöfumum sínum sam-
kvæmt því.
Hollast hefði nú verið, að stjórn-
in frá byrjun hefði hagað dýrtíðar-
ráðstöfunum sínum á þann hátt, að
Fyrir Sjúkleik Kvenna.
Dr. Martel's Female Pills hafa ver-
19 gefnar af læknum og seldar hjá
flestum lyfsölum í fjóröungr aldar.
Takiö engar eftirlíkingar.
reyna með ýmsu móti að auka fram-
leiðSlu í landinu sjálfu, en jafn-
betur og ilandssjóði hagkvæmar en
hún gerði. Hún áfeti frá byrjun að
framt að hafa náið eftirlit með, að hafa nána samvinnu og eftirlit með
kaupmönnum, reyna að gera þeim
nægar vörubirgðir væru til í land-
inu. Þetta gat stjórnin gert miklu
(Eamlh. á 3. bls.)
n 11« ■ 111111 ■ ............. ■ 11 ■ 111111 n 111111
| :: Skógabrœður. ::
i Miiiiiiiiiiimiiiimimniiiiiuiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiliiniiiiiiiiimiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
iiiiiiimiiiiiiinniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiimmmmiiiiiiiimiiiiiiii(mimiiiiimiiiiimiimiii uiiiimiimiiiii'.i.imiiiimiiiiiiiiiiii
Ásgrímur og Illugi.
Ólu manninn upp til heiða
æfi sinnar fyrri daga,
þar sem fannablæjan breiða
byrgði alla vetrarhaga,
kærust voru þeim köldu fjöllin,
kraftamenn og gömlu tröllin.
MótuSust hugir heiðarbarna
hárra fjalla eftir þaki.
Eldur bjó í insta kjarna,
yfirborðiS snjór og klaki.
AS eins vanst meS vinarmálum
vakir þýða aS drengja sálum.
í
Hyltu þeir ekki hugi kvenna.
Hneigðust lítt til ástamála.
En af verkum afreksmenna
andi þeirra fór að bála. (
Höfðu þeir úr hetjusögum
hita sinn á köldum dögum.
Hlýddu þéir ekki á hvers dags-slaður.
Hreif þá aldrei nýi tíminn.
Sá einn fanst þeim sannur maður,
sem var bæði fagr og glíminn.
Ef að þurfti vin að verja,
vaknaði löngun til að herja.
Óhætt var þeim tveim við tíu,
tök voru römm og hraustar mundir.
Var ei fyrir lassa og lýju
lófum þeirra að búa undir.
Mátu þeir hið mesta gaman
monturum að hnoða saman.
Urðu þeir með bændum betri,
bygðu hús og juku töður.
Kviðu aldrei köldum vetri,
kuml voru há og fullar hlöður.
Þegar granna þrutu heyin ,
þektu allir Skógaveginn.
Kært var mér að líoma að Skógum,
kendi þar ekki á neinu frosti;
vakir fann að fróðleik nógum,
frjálsa menn með stóra kosti,
eftirmynd af hetjum horfnum
hugrökkum, í skapi fornu’m..
I
Traustara aldrei bræðraböndum
bundust tveir á þessu láði;
samtaka með hug og höndum
hvorki skiftu fé né ráði,
engu var þar um að þoka
æfidagsins fram til loka.
Voru þeir löngu lífi mettir,
langt til baka æskugaman;
hvorugur vildi verða eftir,
var þéim leyft að fara saman
héðan, yfir yzta efðið.
Eiga nú báðir sama leiðið.
Kr. Þ.
— Lögrétta.
G. A. AXFORD
LÖGFRÆÐINGUR
603 Paris Bldg., Portage & Garry
Talsími: ain 3142
Winnipeg.
Arnl Anderson E. P. Qarland
GÁRLAND & ANDERSON
LOGPRACBINOAR.
Phone Maln 1561
601 Klectrie Railway Obimbm.
Dr. M. B. Hal/dorsson
401 BOTD BtlLDIXG
Tala. Mala 3088. Cor Porl. Jt Bdm.
Stundar elnvörDungu berklasýki
og aíra lungnajsúkdóma. Er a3
tinna 4 skrlfstofu slnnl kl. 11 tli ie
kL 2 111 4 ® m —Heimlli aö
46 AUoway ave.
Talstml: Maln 6303.
Dr. y. G. Snidal
TANNLÆKNIR.
614 SOMEBSET BLK.
Portaga Avenue. WINNIPBG
Dr. G. J. Gisiason
Phyalelaa and Sarfeoa
Athygll ▼oitt Augna, Kyrna og;
Kverka Sjúkdómum. Aeamt
Innvortis sjúkdómum og udd-
skuröi.
18 Soutli 8rd St., Grand Forka, N.D.
Dr. J. Stefánsson
401 BOTD BUfLDIftG
Hornl Portaee Ave. og Edmonton Bt.
Stundar elngröngu augna, eyrna,
nef o* kverka-sjúkdðma. EratJhitta
frá. kl. 10 tll 12 f.h. o* kl. 2 til 6 a.h.
Phone: Main 3088.
HelmlII: 105 OHvta 8t. Tals. G. 2615
Vér höfum fullar blrgtllr hreln-
ustu lyfja og: mebala. KonUtS
meti lyfsetJIa ytJar hlngatJ, vér
kerum metjulin nékvæmlega eftlr
ávísan læknlslns. Vér sinnum
utansveita pöntunum og seljum
OÍfUngaleyfT. : : : :
COLCLEUGH & CO.
Wotre Dame A Sberbrooke Sta.
Phone Garry 2690—2691
A. S. BARDAL
selur llkklstur og annas*. um út-
farlr. Allur útbúnatJur s& bestl.
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvartJa o* legrstelna. : :
613 SHERBROOKE ST.
Phnne G. ai(S2 WWXIPBO
G. THOMAS
Bardal Block. Sherbrooke it,
Wianlpeg, Man.
GJörlr vitJ úr, klukkur og allskonar
gull og sllfur stáss. — Utanbæjar
vlögeröum fijótt sint.
TH. JOHNSON,
Úrmakari og Gullamiður
Selur giftlngaleyfisbréf.
Sérstakt athygll veitt pöntunum
og viö^jöröum útan of landi.
248 Main St. ■ Phone M. 6606
Upplýsingar óskast.
Heimskringla þarf a3 fá a5 vita um núverandi
heimilsfang eftirtaldra manna:
Th. Johnson, sfðasta áritan Port. la Prairie, Man.
Jón Sigurðsson, áður aö Manchester, Wash.
E. O. HallgTÍmsson, átSur a'ð Juneberry, Minn.
Miss Arnason, áður að Wroxton, Sask.
S. Davidson, áður að 1147 Dominion str., Wpg.
Mrs. W. L. Thomas, áður að Kimberley, Idahe.
Hjörtur Brandsson, áður 9318 Olarke St. Edmonton.
Steindór Árnason, áður að Wild Oak, Man.
Lárus Bjarnason, áður Oortland, Nebrasca.
Þeir sem vita kynnu um rétta áritun eins eða fleiri af
þessu fólki, eru vinsamlega beðnir að tilkynna það á
skriístofu Heimskringlu.
THE VIKING PRESS, LTD.
J. t. Swansen
H. G. Hlnriksson
J. J. SWANSGN & CO.
FMTEIG»ASALAR OG
prstnga nsfTllar.
Talsiml Maln 2507
Cor. Portage and Garry, Wlnnlocg
MARKET H0TEL
146 Prtnr >as Strert
& nóti markatUnusa
Bestu vinföng, vlndlar og aB-
hlyntng gðð. íslenkur veltlnra-
mahur N. Hallðórsson, ielhbwn-
ir Islendlngnm.
P. 6’CONISKL, Elgandl Wlaalprg
r , 'N
GISLI G00DMAN
TINSMIÐUR.
Verksteefcl:—Homi Toronto Bt. og
Notre Dame Ave.
Phuac
Garry 2088
Heftmllla
6«rry MN
Lagaákvarðanir viðvíkj-
andi fréttablöðum.1 -
1.) Hver maður, sem tekur reglulega
á móti blaði frá pósthúsinu,
stendur f ábyrgð fyrir borgtfn-
inni, hvort sem nafn hans eða
annars er skrifað utan á blað-
ið, og hvor'- sem hann er áskrif-
andi eða ekki.
2) Ef einhver segir blaði upp, verð-
ur hann að borga alt sem hann
skuldar því, annars getur útgef-
andinn haldið áfram að senda
honnm blaðið, þangað til hann
hefir geitt skuld sína, og útgef-
andinn á heimting á borgun
fyrir öll þau blöð, er hann hefir
sent, hvort sem hinn tekur þau
af pósthúsinu eða ekki.
3) Að neita að taka við fréttablöðum
eða tímaritum trá pósthúsum,
eða að flytja f burtu án þess að
tilkynna slíkt, meðan slík blöð
eru óborguð, er fyrir lögum
skoða-4 sem .tilraun til svika
(prima facie of intentional
fraud).