Heimskringla - 12.03.1919, Blaðsíða 5

WINNIPEG. 12. MARZ 1919
HEIMSKRINCLA
5. BLAÖ3JÐA
Ljúfar raddir.
Þegar “ÞjóSræ'kinn” hætti aS
safna "ljúfum röddum”, mæltist
hann til þess við þá, er meS slík- j
tim hætti kynnu aS vilja tala um
ÞjóSræknismáliS, aS senda grein-
ar sínar helzt til einhvers af ísl.
hlöSunum 'hér, er fús myndu aS
birta þær. Oss er sönn ánægja1
aS veita slfkum greinum viStöku í
hlaS vort og birta þær. Ein slík
rödd” barst oss frá Leslie ekki
alls fyrir löngu,, sem birt var í
bfaSinu. Nú kemur önnur sunnan
úr Bcindaríkjum, ljúf og ákveSin,
»em svona hljóSar:
Y.M.C.A., Louisville,
28. febrúar 1918.
Herra ÞjóSrætkinnl
Eg þakka kærlega fyrir allar
ljúfu raddimar”, sem “Heims-
kringla” hefir boriS mér. Þær
hafa glatt mig mikiS, þó eg aS
Hnu leytinu trúi því fastlega, aS
þaS séu til þúsundrr radda, er ekki
láta til sín heyra, meSal landanna
^éxna megin hafs. Og sú trú mín
er mér gleSiefni, því
"vér blessum öll þru hljóSu heit,
sem heill vors lands fá unnin,
þann kraft er studdi stoS á reit
og steina lagSi í grunninn."
HljóSu heitin eru o'ft undarlega
'haldgóS, og eg finn þaS og ski'l,
þó aS eg sé fjarlægur öllum "lönd-
t*rn aS þaS er ein ljúf rödd, ljúf
þögul alda, er ólgar nú í hverju
íslenzku hjarta. En svo þú heyrir
mína rödd, vildi eg benda á þaS
* því sambandi, aS þaS sé ekki ein-
göngu tungan, er oss lslendingum
ber aS halda viS. ViS þurfum og
eigum aS viShalda öllu því, sem
er “gott og íslenzkt” og er sér-
kennilegt viS þjóSIíf vort, bæSi í
'Hglegu lífi (aS svo miklu leyti,
oss er þaS mögulegt), og í
listum og vísindum. HvaS þjóS-
siSi snertir, þá er þaS margt, sem
vel er þess vert, aS hlúS sé aS, og
vil eg þá fyrst og 'fremst nefna ís-
lenzku glímuna. Hún stendur
vissulega jafnfætis fegurstu í-
þróttum heimsins og er íslenzkur
þjóSsiSur. Þá er rímnakveS-
■kapurinn eSa kveSskapur alveg
einstakur í sinni röS og getur ver-
>8 unaSslega skemtilegur, ef rétt
er meS hann fariS. Vel raddsett
nmnalög, sungin eSa kveSin af
góSum söngmönnum, eru eftir
mmu áliti hvarvetna boSleg og
^ómasamleg, ef þau eru fáguS og
steypt í móti smekkvísis og list-
gildis. ÞaS er gamall þjóSsiSur,
°g hann má ekki glatast. Vilja
ókki íslenzku söngmennimÍT og
tónskáldin reyna til þess aS byggja
Hg sín á “gömlu stemmunum",
®vo þau hafi dálítiS íslenzkari blæ
en þau hafa sum þeirra—lögin
þeirra? Þó eg sé ekki söngmaS-
*, þykist eg viss um þaS, aS
nmnalögin okkar séu auSug náma,
•etn hægt væri aS byggja mikiS á
*®m mundi rySja sér til rúms og
•érkenna oss, ef vel væri fariS
■*teS þau. SíSast en ekki sízt vil
benda máli mínu til hagyrS-
b>ganna: Þeir ættu aS yrkja sem
mest á íslenzkum “háttum”. ís-
íenzku vísumar hafa veriS öflug-
þátturinn í því aS haida viS
málinu og vernda þaS frá erlend-
nm áhrifum. Gömlu vísumar eru
meginþáttur islenzkra sagna, alt
^ »einni tíma. Einar Benedikts-
*°n segir:
"F'alla tímans voldug verk,
valla falleg baga.
Snjalla ríman stuSla-sterk
stendur alla daga.”
Eg ætlaSi mér ekki aS skrifa
^mgt mál um þetta efni, en í
þeirri von aS bendingar þessar
verSi teknar til greina, heiti eg
þverjum þeim, karli eSa ‘konu, er
^vkÍT bezta hringhendu um sjálf-
ValiS efni, olíumynd, af honum
e8a henni sjálfri, sem er minst $30
virSL Ef þetta er tekiS til greina,
•éka eg eftir, aS valldir

seu
*lenn> sem treystandi er til aS
ærna tim vísumar—þó mega þeir
*tenn ekki vera neinir þeirra, sem
egir eru til þess aS vera þátt-
^kendur—, og séS verSi um birt-
LESIÐ ÁLIT SEAGER WHEELER’S:
Framleiðanda Bezta Hveitis í Heimi MAPLE GROVE FARM
CHRISTIANSEN IMPLEMENT3, LTD.
WINNIPEG
Kæru Herrar,—
Eg hefi reynt til hlítar P.P. 31 Mulcher
Packer (mulings-hjólvél), sem þér send-
uti mér nýlega, og hún er hreinasta af-
bragó. Eg er hæst ánægtiur meJ þat5
verk, sem hún vinnur á eftir plógnum.
I>essi vél er endurbót á ötírum tegund-
um af samkyns vélum. Mér skal vera á-
nægja i ati ráSleggja öSrum aS nota
hana. Sá er plœgir akur sinn án þess
aS hafa þessa mulningsvél viS plóginn,
er á eftir tímanum og verSur af þeim
hagnaði er notkun hennar færir. Mörg
SEAGEk MHEELER, EIG.WDI
Rostlrern, Sask., 20. Okt. 1919.
uppskeran, sem léleg varS af vor-
plægSum akrl, hefSi orSiS ágæt viS notk-
un vélarinnar. — Mér þætti vænt um aS fá
söluverS á ySar 12 feta Packer og Pulver-
izes og aS vita hvort hægt er aS festa þá
stærS viS ySar smærri Packer, meS út-
færslu bita ef vill, og söluverS á þreföld-
um Pulverizer og Mulcher. Eg ætla aS fá
einn þeirra áSur en voriS kemur.
YSar einlægur,
SEAGER WHEELER
. . KiiKln betri
moDimrli um
fiííætl þeM.snra
niii iiIiiKMvfkln
er hæfft aíí fft,
en l>etta l»r£f,
er kom nlveg
óumhpMA. —
Skrififi omm eft-
ir myndabækl-
ins;i eba MjfliS
n a.1 m t a verk-
færnsnla.
Chrístíansen
Implements,
Limited.
Owena St.
Winnipeg
ingu þeirra í blöSunum til lslend-
ingadags, en þá sé uppkveSiS um
þaS, hver verSlaun hafi hlotiS.
Svo biS eg þig aS sjá um, aS mér
verSi send mynd af verSlauna-
hafa til eftirgerSar, og mun eg þá
senda hina áSurnefndu olíumynd
til þín eSa verSlaunahafa svo
fljótt sem auSiS er.
Vinsamlegast.
Pálmi.
Þannig hljómar þessi röddin og
hafi höfundur hennar þökk fyrir
hana. Vér efumst ekki um, a§
hagyrSingarnir íslenzku hér vestra
muni nú leggja sig fram aS yrkja
hringhendur, og verSur aS sjálf-
sögSu skipuS dómnefnd sam-
kvæmt beiSni hins heiSraSa verS-
launagjafa, og aSrar ráSstafanir
gerSar til þess aS máli þessu verSi
á veg komiS.
Sambandsþingið
(Framh. írá 1. bls.)
því. Áleit hann, aS þingiS hefSi
ekki lagalegan rétt til aS sam-
þykkja bannlög; væri }>etta mál,
sem fylkin vatSaSL og ætti hvert
fylki aS ráSa því, hvort þaS "hefSi
vínbann eSa ekki. Væri þaS jafn
ranglátt aS Quebec fylki, sem
væri á móti banni, skyldi vera
þvingaS til aS útrýma víninu, eins
og þaS, aS Manitoba fylki, sem
væri meS vínbanni, væri þvingaS
til aS hafa vínsölu. Sömu skoS-
unar voru aSrir liberalar, sem um
máliS töluSu í neSri málstofunni.
—VantaSi vin minn, Voraldar-
ritstjórann illa til aS vera kominn
aS tala yfir hausamótunum á sín-
um vínsinnuSu flokksbræSrum.
Annars virSist sú hreyfing fara
dagvaxandi í Canada, aS leyfa
sölu mildari vína, og ölfanga --
og er þaS sfzt aS lasta.
ToIImál.
Um tollmál hefir lítiS veriS tal-
aS á þinginu enn þá, en þess
minst aS sögn á flokksfundum
stjómarsinna, og fullyrt aS stjóm-
in muni ætla aS lækka tolla og af-
nema aS einhverju leyti á þessu
þinp, til þess aS blíSka skap
Vesturfylkja þingmanna, en algjör
endurslköpun á tollmála löggjöf-
inni verSur ekki gerS aS þessu
sinni. TalaSi Hon. J. Calder
lengi og vel yfir fylgismönnum
sínum aS vestan, meS þeim á-
rangri, aS þeir gera sig ánægSa
meS smáskamta í bráSina, í von
um meira síSar. En þaS sem
vakti mesta eftrrtekt var, aS helzti
hátolla maSurinn á þinginu, Cock-
shut frá Brantford, sem aldrei hef-
ir getaS séS nema tortíming í lág-
tollum, kvaS nú öSrum tónum.
Taldi hann sjálfsafneitun skyldu
allra á þessum tímum, og væri því
ekki nema réttlátt, aS hátolla og
lágtolla menn reyndu aS miSla
svo málum, aS vel mætti viS una
fyrir báSa parta — og gerSi Dr.
Clark, helzti lágtolla postuli þings-
ins, góSan róm aS máli Cock-
shuts. VirSast því góSar horfur
um samkomulag; aS minsta kosti
hafa Mackenzie liberalar víst en.KÍ
von um aS ná vestan þingmönn-
unum yfir til sín, iþrátt fyrir fyrir-
gefningar loforS og gullin fyrir-
heit.
Öldungadeildin.
Þrír af ráSgjöfum stjómar-
innar eiga sæti í öldungadeild-
inni, þeir Sir James Lougheed,
leiStogi stjórnarflokksins í deild-
inni, Hon. P. E. Blondin, póst-
málaráSgjafi, og Hon. G. Robert-
son verkamálaráSgjafi; tilheyrir
hann verkamannaflokknum og
gerSi Sir Robert Borden gott verk
þá hann gerSi Robertson aS Sen-
ator og síSar aS ráSherra. Er
Robertson maSur stiltur og gæt-1
inn og gagnkunnugur kjörum og
háttum vefkamanna.
LeiStogi liberala í öldunga-
deildinni er senator Bostock frá
British Columbia, en hann er á
Englandi um þessar mundir og er
því settur í hans staS fransk-
canadiskur öldungur, Roul Dan-
durand, hæfur maSur og höfSing-
legur. En.eins og eg gat um í síS-
asta blaSi, er öldungadeildin mest-
megnis skipuS háöldruSum heiS-
ursmönnum, sem ekki virSast til
annars í senatinu en draga kaup
sitt og sofa, og þaS hvorutveggja
gjöra þeir meS sýnilegri ánægju.
Eftir þriggja daga starfsemi, sem
telja má aS hafi veriS þriggja tíma
seta á dag, voru öldungarnir orSn-
ir svo örmagna, aS þeir slitu þingi
og tóku sér hálfs mánaSar hvíld.
Hve nær skyldi sá dagur upp
renna, aS öldungadeildin verSi af-
numin? Hún er gagnslaus, getur
þó veriS til bölvunar, en aldrei aS
liSi, nema fyrir þá, sem þar eiga
sæti—iþá elur hún. StjórnkjöriS
senat er í beru ósamræmi viS
þingræSisstjóm, og hefSi aldrei
átt aS líSast, sízt af öHu þar sem
skipaSur senator situr um lífstíS;
og venjulega dembir stjórnin inn í
öldungadeildina uppgjafa þing-
mönnum úr sínum flokki í launa-
skyni fyrir dygga þjónustu, sem
svo vitaskuld heldur áfram, þegar
stjórnarskifti verSa, og er ný
stjórn tekur viS völdum, meS mrk-
inn meirihluta kjósenda aS baki
sér, þá rennur hún móti steinvegg,
þar sem öldungadeildin er; mikill
meiri hluti hennar eru andstæS-
ingar, sem gera henni alt til bölv-
unar. öldungarnir eru óhræddir,
þeir þurfa engum aS standa reikn-
ing sinnar ráSsmenáku; þeir sitja
um lífstíS hvernig svo sem stjóm-
inni líSur; en þeir eru þakklátir
fráfarandi stjórn fyrir aS hafa sett
þá þar og þess vegna gera þeir
nýju stjóminni allan þann ógreiSa,
sem þeir geta. Nýja stjómin hót-
ar og hótar, en öldungamir hlæja.
Þá fer stjómin aS endurbæta sen-
atiS, og þaS gerir hún meS þeim
hætti, aS fylla sæti hvers þess and-
stæSings, sem upp af hrekkur,
meS manni úr sínum flokki, og
þetta gengur þar til stjórnin er bú-
in aS fá meiri hluta í öldunga-
deildinni; þá eru allar þær endur-
bætur gerSar, sem nauSsynlegar
þykja. — Svona hefir þaS geng.S
hvaS á fætur öSm, og geta allir
séS, hversu fráleitt slíkt er. Ann-
aS hvort er aS hafa þjóSkjöriS
senat líkt og í Bandaríkjunum,
eSa afnema þaS meS öllu, sem eg
tel happasælast. Ein þingdeild er
nóg; tvískift þing tefur fyrir fram-
gangi mála, en bætir sjaldaiv um
þau. En kostnaSurinn, sem af því
IeiSir, er ekkert smáræSi.
Sír Sam talar.
Á þriSjudagsvöIdiS stóS fyrsta
stórskotahríSin á þessu þingi, og
sem geta má nærri var þaS Sir
Sam Hughes, fyrv. fjármálaráSgj.,
sem sendi frá sér kúlnahríSina. Sir
Sam er stjómarsinni, en þaS skift-
ir engu; hann skammar hana eins
fyrir þaS—og í þetta sinn lá karl
ekki á liSi sínu. 1 fullar þrjár
klukkustundir þmmaSi hann og
hamaSist og undruSust allir þoliS
í karli, því nú gerist hann gamlaS-
ur. Mest talaSi hann um hemaS
og hermál, mintist fyrst á ýmsa
örSugleika, sem hann hefSi átt viS
aS stríSa þá hann var hermálaráS-
gjafi, og kvaS hann suma af meS-
ráSgjöfum sínum hafa veriS sér
versta. Nefndi hann þar til Sir
I
Geo. Perly, núverandi fulltrúa
Canada viS brezku hirSina, og Sir
Thomas White. Voru þaS ólag
legar sneiSar, sem Sir Sam gaf
þeim báSum. Um Borden talaSi
hann vel og sömuleiSis um sjálfan
sig. En alvarlegar vom ákærum-
ar sem hann bar á suma af her-
foringjum þeim, sem. stjómuSu
canadisku herdeildunum. KvaS
hann þá af þráa og heimsku hafa
orsakaS dauSa margTa hraustra
drengja, sent þá í opna fallbyssu-
kjaftana á óvinnandi vígjum, svo
sem viS Cambrai, og þaS án þess
aS þeir hefSu “tanks” eSa stór-
skotavélar til til hjálpar til þess aS
skjóta niSur fallbyssugarS fjand-
mannanna. Eins sagSi Sam, aS
herforingi sá, sem stjórnaS hefSi
áhlaupum á Mons ætti skiliS að
vera dreginn fyrir herrétt. Áhlaup
þetta var gert daginn sem vopna-
hléS komst á; réttum fjórum kl,-
stundum áSur biSu margir Can-
ada hermenn bana, en Mons var
tekinn. En þar 'sem Mons hafSi
ek'kert hergildi, var áhlaupiS aS
Sams dómi leikara sýning herfor-
ingjanum til dýrSar. ÁhlaupiS
var meS öllu þýSingarlaust og
þungamiSjan var því sú, aS hér
hefSi hundruSum irengja veriS
offraS án þess ástæSa hefSi
veriS til þess. Herforinginn bæri
sökina á dauSa þessara manna.
Margt fleira sagSi Sir Sam um
hermál og herstjórn, en hann hafSi
líka talsvert aS segja um innanrík-
ismál Canada; sérstaklega var
myndun samsteypustjórnarinnar
honum ásteitingarsteinn. KvaS
hann Sir Josep'h Flavelle eiganda
hennar og fÖSur. HefSi þaS ver-
iS ætlun hans í upphafi aS steypa
Sir Robert L. Borden og koma Sir
Sir Thomas White í hans stað;
hefSi hann (Flavelle) því fengiS
nokkra auSkýfinga í Toronto til
aS samþykkja vantraust á Borden,
en er þessir herrar fundu þaS, aS
conservatívi flokkurinn vildi ekki
skifta á Borden og White, og eins
hitt, aS Borden var vinsælli meS-
al liberala heldur en Sir Thomas,
þá fanst þessum herrum aS þeir
yrSu áS gera sig ánægSa meS
Borden.
Eins var Sir Sam tíSrætt um
ýmsar smásyndir stjórnarinnar,
1 svo sem aS kreppa aS frelsi
manna; kvaS hann stjórnina hafa
gert sitt bezta til aS múlbinda
menn meS því aS takmarka mál-
og ritfrelsi. KvaS Sam slíkt ó-
hæfu í frjálsu landi. HefSi stjóm-
in átt aS treysta á drenglyndi
manna, aS þeir hefSust ekkert ilt
- S meS munn eSa penna.
I ræSulok, eftir c,S hafa skamm-
aS stjórnina í fulla þrjá tfma, lýsti
Sir Sam því yfir, aS hann væri þó
fylgismaSur hennar, og tilfærSi
orS heilagrar ritningar, sem eru
eitthvaS á þessa leiS: ”þá, sem
hann elskar, þá agar hann.” En
þess má þó geta, ,aS liberalar
gerSu góSan róm aS máli Sams,
en stjórnarflokkurinn minni. Þó
voru þaS allmargir stjómarmegin,
sem klöppuSu, þá Sir Sam settist
niSur, og áheyrendumir, sem þétt-
skipuSu þingpallana --- þar er á-
valt fult þegar Sam talar — virt-
ust harS ánægSir meS ræSuna. Og
sá þingmaSur, sem talaSi næstui
Sir Sam, gamall sjókafteinn austan
frá Prince Ed. Island, og liberal,
sagSist vera á sama máli og Sir
Sam, og settist þar næst niSur.
Var þá hlegiS dátt af báSum
flokkum.
SíSasti ræSumaSur á þriSju-
dagskvöldiS var Dr. H. P. Whid-
den frá Brandcm; flutti hann
snjalla ræðu um landsmál á heild
sinni.
ÞingiS tók sér hvíld yfir ösku-
daginn.
(Meira.)
-------o-
Islenzk stúlka óskar eftir herbergi
og morgunmat hjá góðu íslenzku
fólki. Heimskringla vísar á. (24-25
Vinna óskast af manni, sem þaul
vanur er allri bændavinnu. Kaup sé
eftir samningum. Heimskringla vís
HVER ER
TANNLÆKNIR
YÐAR?
Varanlegir <Crov/ns,
og Tannfyllingar
—búnar til úr beztu efnuin.
—sterklega bygðar, þar sem
mest reynir á.
—þægilegt að bita með þeim.
—fagurlega tiibúnar.
—ending ábyrget.
$7
$10
HVALBEINS VUL-
CANITE TANN-
SETTI MfN, Hvert
—gofa ftftur unglegt útllt.
—rétt og vlsindalega gerðar.
—passa vel i munni.
—þekkjast ekki irá yðar eigta
tönnum.
—þægilegar til brúks.
—ljóanandi vel smiðaðar.
—ending ábyrgst.
DR. ROBINSON
Tannlæknir og Félagar hans
BIRKS BLDG, WBJNIPEO
7 herbergja íbúð til leigu, tt góð-
um stað f bajmim og ineð öllum
þægindum. Mánaðarletga $30 yfir
veburinn, $25 yfkr euæaarið. — Rlt-
atjóri lleimwkTÍivghi vlsiftr á.
Imperial Bank of
Canada
STOFNSETTUR 1875. — AÐALSKRIFST.; TORONTO, ONT.
Höfuðstóll uppborgaður: $7,000,000. Varasjóður: $7,000,000
Allar eignir.....................$108,000,000
125 fitibú f Domlnlon of CanailR. SparÍMjú1$Mdelld f hverja atibði, or uaft
byrja SparÍMjöbMroikniuK an«*í þvf ab l«‘KKja Inn 91.00 eba nieira. Vextlr
eru borjfaftir af peninKum j 5ar frfi iiinlecEN-deKi. OMkaíÍ eftir vibMklft-
um yflar. Áu«‘Kjiileg vifiMkiftl uaKlauM o* ftbyrscNt.
Útíbú Bankans er nú Opnað aí Riverton, Manitoba.
Loðskinn : Loðskinn : Loðskinn
SENDIÐ BEINT TIL OKKAR.—HÆSTA
MARKAÐSVERÐ BORGAÐ, SANNGJÖRN
FLOKKUN Á SKINNUNUM — ENGINN
DRATTUR Á NEIN5STAÐAR
Vér erum skrásettir hjá og viSurkendir af United
States War Trade Board og af öllum toliheimtumonn-
um stjórnarinnar undir leyfi P. B. F. 30. Þér getiS
sent okkur loSskinn meS okkar eSa ySar eigin merki-
seSli (tag), merktum: "Furs of Canadian Orlgin” og
loSskinnin komast hindrunarlaust.
SANNGJÖRN FLOKKUN
Reglur og venjur þessarar samkundu (Exchange)
fyrirbjóSa útsendingu aSlaSandi verSlista, — en vér
gefum yður hárrétta "expert” flokkun og borgum yS-
ur frá fimm til tuttugu og fimm centum meira á dollar-
inn heldur en vanalega faest hjá félögum, sem auglýsa
rrúkiS — og vér útrýmum alveg "miIB”
viðskíftum okkat viS ySur.
monnunum i
ST. LOUIS FUR EXCHANGE
7th and Chestnut St.,
St. LOUIS, MO., U.S.A.
Venjið yður á að lesa auglýsingar í Hkr.
B0RÐVIÐUR
SASH, DOORS AND
M0ULDINGS.
ViS höfum fullkomnar birgðir af öllum tegundum
VerSskrá verSur send hverjum þeim er þess óskar
THE EMPIRE SASH d DOOR CO.r LTD.
Henry Ave. East, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511
RAÞér hafið meiri ánægju
meiri anœgiaaf biaeinu ef v>ti8,
Oj meB siálfum yðar.aÖ þér haf-
i6 borgaö þaB fyrirfram. Hvernig standiB þér vjB Heimskringlu ?