Heimskringla - 08.10.1919, Qupperneq 1

SEN»m EFTIK
Okeypis Premíuskrá
yfir VERÐMÆTA MUNI
ROYAL CROWN SOAPS, Ltd.
654 Main St. Winnipeg
CRowN
XXXIV. ÁR.
WINNIPEG. MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 8. OKTÓBER 1919.
NÚMER2
CANADA
Sir Rabert L. Borden hefir sam' nóg drykkjarföngi og þetta f
kvæmt laeknisráði tek.S sér mán- helztu vínbansborg iandsins.
aSar hvíld frá stjórnarstörfum.
Hefir hann ekki náS sér ennþá eft- 1 Þakklætisháu'S Canada verSur
ír byltuna í Halifax. Þennan næsta mánudag þann 13. októ-
mánuS aetlar 'hann aS dvelja viS ber-
baSstaSi suSur í Bandaríkjunum.
Sir Geo. E. Foster gegnir stjómar-
formannsem'baettinu á meSan.
samt morSingjanum, og er haldiS þar í ríkinu. VarSar þaS 1000
sem aSal-vitni. AHir voru menn- dala sekt og fangelsisvist, aS gera
irnir undir áhrifum víns, og höfSu samtök sem skaSi eSa tálmi fyrir
BRETLAND
Járnbrautarverkfallinu mikla
iSnaSarframleiSslu í ríkinu, og
segja þeir, sem lögin sömdu, aS lauk á mánudaginn, eftir aS hafa
þetta ákvaeSi komi í veg fyrir staSiS í 10 daga og valdiS Iandinu
verkföll í öllum staerri iSnfyrir-
taekjum og þjóSnytjum.
50 þúsund dala verSlaunum
stór tjóni. Mun mest mega þakka
Lloyd George, aS sáttum tókst aS
koma á. Hélt hann svo knálega
raeSu yfir verkfallsmönnum á laug-
1 ríkinu Arkansas standa
hefir hefir British Columbia maSur daglega blóSugir bardagar milli! ardaginn, aS þeir létu skipast viS
einn, Norman B. Jarrow.. heitiS hvítra manna og svertingja og hafa org hans og fóru aS vinna á mánu-
SambandsþingiS heldur áfram fyrir fluS '^á Vanvouver eyju til 20 manns látiS lífiS í þeim róst- daginn. SagSi Lloyd George
störfum sínum haegt og bítandi. j JaPan- Yer®ur þaS aS vera án 1 um. Mestar eru óeirSirnar í baej-^ þ>eim meSal annars, aS gjaldþrot
ÞaS helzta, sem komiS hefir fyrir v‘Sdvalar á leiSinni, og mega aS'junum Helena og Elaine. Hefirjvofgi yfir landinu, ef þessu héldi
þessa síSustu viku, var aS neSri e‘ns Canadamenn taka þatt í sam- alla síSustu vikuna ekki gengiS a áfram, og af því leiddi hungur og
máfstofan feldi aS láta rannsaka kePn«nni. FlugiS verSur aS hafa öSru en hrySjuverkum frá morgni hörmungar yfir land og lýS. Einn'
Prestons kærurnar og Adamsons1 tekist fyrir 31 ■ des' ,92!-
símskeytin, eftir aS R. L. Richard-j Hörmulegur atburSur skeSi í
son hafSi fullvissaS þingiS um, aS Ottawa á laugar-daginn, er 7 manns
aldrei . sögu landsins hefSu kosn- ( köfnuSu af gasi, í húsi Peter Cardi-
ingar veriS unnar meS jafn heiSar- naj. Sprakk gaspípa um morg-
legum meSölum og kosningarnar uninn águr en fójkiS var vakna8.
1 . ^r' Ricbardson hefir tek- og breiddist gasiS á svipstundu um
i meiri eSa minni þátt í öllum a]t húsiS og kæfSi hjónin og b örn
sambandskosningum í síðastliSin
til kvölds. Hefir nú herlið verið ig lofaðist hann til aS sjá svo um,
kallaS til aS skakka leikinn, og eru ag öllum sanngjörnum kröfum
báSir þessir
gæzlu.
bæjir nú undir her-
■40 ar, og ætti hann því aS vita
hvaS hann fer, enda trúSi líka
þingiS honum, og vísaSi kærnnum
á bug. FriSarsamningarnir voru
samþyktir af þinginu í dag. Á
föstudaginn verSur því aS líkind-
um slitiS.
Aukakosningar til sambands-
þingsins fara nú óSum aS nálgast,
og eru allar líkur til aS þær verSi
harSsóttar í sumum kjördæmum.
Raunar eru horfurnar aS Sir
Henry Drayton, fjármálaráSgjaf-
mn nýi, verSi kosinn gagnsóknar-
laust í Kingston, Ont., og eins
MacKenzie King hjá eyjarskeggj-
unum í Prince. Óvíst er og, hvort
nokkur verSur í kjöri á móti Dr.
Tolmie, landbúnaSarráSgjafanum
nýja í Victoria B. C. Aftur verSa
harSsóttar kosningar í hinum fimm
kjördæmunum, þó einna heitastar
í Assinaboia kjördæminu í Sas"
katchewan; þar eru í kjöri Hon.
jVlotherwell, fyrv. landbúnaSar-
ráSgjafi í Saskatchewan stjórninni
af hálfu liberala, og Oliver R.
Gould úr baendaflokknum. Stjórn-
arflokkurinn hefir engan í kjöri, en
<tySur Mr. Could. Assinaboia
kjördæmiS heíir altaf veriS liberal
þar dl vi® síSustu kosningar, aS
þaS kaus Union liberal, sem síSar
var gerSur aS Senator, og af þeim
ástaeSum fer kosning fram nú. Mr.
\Motherwell var einn af helztu mót"
ítöSumönnum berskyldulaganna,
og sagSi sig úr Saskatchewan
stjórninni af þeim ástæSum, átti
ekki samleiS meS meSráSgjö'fum
sínum. Litlar eru líkur taldar til
aS hann nái kosningu aS þessu
sinni; er Gould maSur vinsæll 0g
hefir því nær óskift fylgi bænda.
Sir Henry Drayton fjármálaráS-
ejafi sambandsstjórnarinnar heim-
.ækir Winnipeg 16. þ. m. til þess
aS opna sigurláns bardagann hér.
Heldur hann ræSu hér um kvöld-
iS og skýrir frá fjárhag landsins og
tilganginum meS lántökunni.
Séra Ivens, verkamannaleiStog-
inn héSan úr Winnipeg, hafSi ver-
iS bóSiS aS halda fyrirlestur í
bænum Sarnia, Ont. StóSu verka-
manna/félögin þar fyrir boSinu. En
er heimkomnir hermenn fréttu
þetta, urSu þeir uppvægir og
heimtuSu af borgarstjóranum aS
hann bannaSi Ivens aS tala þar,
annars yrSi verra úr. VarS borg-
arstjórinn viS kröfum hermann-
rrnna og bannaSi Ivens aS halda
‘yrirlesturinn.
Dani einn í Toronto, Wilhelm
Hansen aS nafni, var stunginn til
bana á knæpu einni þar í borginni,
af manni, er Fred. Hanson heitir,
og mun vera sænskur. Annar
Dani, Charles Hansen, sem var
viSstaddur, var tekinn fastur á-
þeirra fimm.
Prinzinn af Wales hefir nú lok-
iS heimsókn sinni í Vestur-Can-
ada, og er nú á austurleiS; kemur
hann hingaS til Winnipeg á föstu-
daginn.
Næsta mánudag fara útnefning-
ar fram til Ontario þingsins, en
Herskýrslur Bandaríkjanna frá
6. ágúst 1917 til I. sept. 1919,
sýna manntjón hersins hafa num-
iS I 16,492; þar af hafi 35.585
falliS á vígvellinum, 14,782 dáiS
af sárum og 57,073, eSa rúmlega
helmingur dáiS úr sjúkdómum, og
verkfallsmanna yrSi komiS í fram-
kvæmdir. BáSir málsaSilar una
vel málalokunum og vegur Lloyd
ÖNNUR LÖND.
Noregur hefir ákveSiS aS ganga
í alþjóSasambandiS.
ÞjóSverjar hafa nú sent sendi-
herra til Parísar, og þannig hafa
George hefir vaxiS mikiS viS diplomatisk viSskifti tekist milli
þetta. Sagt er aS verkfalliS hafi' Frakklands og Þýzkalands aS
lega í ræSu, aS aldrei gæti gróiS Drotning NorSmanna. Maud,
um heilt milli verkamanna og auS- sem er dóttir Jitvar8ar heitins
valdsins á Englandi, á meSan Bretakonungs, mun vera hin fyrsta
verkamennirnir væru útilokaSir, drotning j heimi, sem kann aS
frá bví *S hafa hönd í bagga meS j stjórna flugvél. Hún flaug nýlega
stjórnáiSnaSarfyrirtækjumlands-|yfir Kjistjaníuborg og hafSi son
lns‘ J sinn, Ólaf krónprinz fyrir farþega,
Nýlega er látin í Wales á Eng- Norsk b,oS láta mikiS af t>es*«
landi hin heimsfræga söngkona, ' brekvirki drotningar.
Adelina Patti, 76 ára gömul. Um þýzki hershöfSinginn von der
40 ára bil var hún ein af frægustu j GoltZi ^ 8týrt hefir hersveitum
ÞjóSverja í Eystrasaltslöndum
Rússlands, hefir ásamt hershöfS-
ingjum sínum gengiS í liS meS
Bolshevikaihernum og tekiS þar
viS herstjórn. Eru þetta taldar
afleiSingarnar af því, aS banda-
menn höfSu krafist þess aS ÞjóS-
verjar hefSu sig á burt meS her
sinn úr Eystrasaltsfylkjunum, og er
þýzka stjórnin kallaSi Goltz heim,
brást hann þannig viS.
söngkonum heimsins.
kostaS England 75 miljónir ster-
lingspunda, eSa rúmar 7 miljónir á
dag. I
nýju. Hinn nýi sendiherra heitir
Kurt von Lesner greifi.
Karlotta hertogafrú af Saxe"
Miss Sylvia Pankhurst hefir ver- Meinihgen og systir Vilhjálms keis-
þar af drjúgasti parturinn úr iS sýknuS af kærum þeim, sem á
“Flúnni”. 205,69® særSust á víg'
vellinum, en eru allir taldir úr lífs-
hættu.
Öldungadeild Washingtons
kosningar verSa þann 20. Bænda- þingsins hefir þegar felt tvær
flokkurinn hefir nú 68 þingmanns- breytingartillögur viS friSarsamn-
efni á boSstólum og verkamanna- ingana. Um 70 aSrar liggja fyrir
flokkurinn 20. Conservativar og tiJ sömu afdrifa.
| liberalar bjóSa sig 'fram í öllum
kjördæmum, aS tveimur undan- í San Francisco, Cal., bar þaS;
skildum. Eftir því sem nú áhorfist, til tíSinda nýlega, aS maSur aS
eru kosningarnar harSsóttar.
BANDARIKIN
Wilson forseti er alvarlega veik-
ur og hafa sex læknar veriS viS
sjúkrasæng hans.
Belgísku konungshjónin komu
til New York 2. þ. m.. Var þeim
fagnaS forkunnar vel. Þau hættu
viS aS fara til Washington aS
sinni sökum veikinda forsetans. Á
föstudaginn flaug Albert konung-
ur s flugvél yfir New York. Eftir
aS hafa heimsótt Boston og nær-
liggjandi stórborgir ætla konyngs-
hjónin vestur til California og
dvelja þar um tíma.
Senator James Reed, demokrat,
en helzti og heitasti andstæSingur
friSarsamninganna, ætlaSi nýlega
aS halda fyrirlestur gegn þeim í
bænum Ardmore í Oklohoma, en
er hann sýndi sig var hent aS hon-
um fúleggjum úr öllum áttum, svo
hann varS aS flýja af hólmi og úr
bænum.
Rósturnar í Omaha, Neb., sem
getiS var um í síSasta blaSi, virS-
ast ætlá aS hafa alvariegar afleiS-
ingar. Hafa sex manns beSiS lí'f-
tjón af meiSslum, sem þeir urSu
íyrii-, og eru þó enn margir rúm-
fastir og alvarlega meiddir, þar á
meSal Smith borgarstjóri. Borg-
in er ennþa undir hervörSum, og
60 hvítir menn eru í íangelsi, á-
kærSir um aS hafa veriS leiStog-
arnir fyrir róstunum. HiS mikla
og skrautlega ráShús borgarinnar,
sem var gereySilagt, var nýlega
Þygt og kostaSi 1 /i miljón dala.
AnnaS eignatjón er sagt álíka mik-
iS.
Verkfall stálgerSarmanna held-
ur ennþá áfram, 'og er engin til-
hliSrun sjáanleg á hvoruga hliSina.
J. D. Rockefeller hefir gefiS 20
miljónir dala til styrktar Iæknis-
kenslu í Bandaríkjunum.
ÞingiS í Alabama hefir nýlega
samþykt lög, sem banna verkföll
nafni Edgar Woodcock, skaut til
bana annan mann, Edward C.
! Kelly, vegna þess aS hanrl hafSi
| sent konu hins fyrnefnda hýrt
auga.þá þau gengu framhjá.
J Yngsta brúSir í New York rík-
inu, svo sögur fari af, er í bænum
Malone. Miss Lillie May Latti-
more var aSeins I 3 ára gömul, er
hún í síSastliSnum mánuSi gaf
meS samþykki foreldranna hönd
sína og hjarta til R. G. Argielonis,
sem er 36 ára gamall. BæSi til-
heyra, brúSir og brúSgumi, hjálp-
ræSishernum. BrúSguminn er
Grikki.
Dómari einn í borginni Seattle
hefir veriS fundinn sekur um aS
hafa fimm flöskur af Whisky í fór-
um sínum á óleyfilegan hátt, og er
búist viS' aS hann missi embættiS
íyrir tiltækiS.
Hinar sjö Sutherland systur,
sem alkunnar voru fyrir hárvöxt
sinn og hármeSaliÖ, sem viS þær
er kent, eru nú orönar aSeins þrjár
talsins, Grace, Dora og Mary.
FjórSa systirin, Sarah, er nýdáin
aS Lockport N. Y., 75 ára gömul.
DómsmálaráSgjafinn í NorSur-
Dakota, William Langer, hefir
höfSaS meiSyrSamál móti blaÖinu
Fargo Courier News, og krefst
hann 50 þúsund dala skaSabóta
fyrir ærumeiSandi brígsIyrSi. Seg-
ir hann aS blaSiS hafi sagt, aS
hann hafi fariS til Menneapolis til
þess aS krefjaít þess af auSfélög-
um þar, aS hann fengi fjársjóS til
forráSa í þeirn tilgangi aS vinna á
móti The Non Partisans Leaguo,
Afturkall blaísins á þessum áburSi
segir dómsmálaráSgjafinn aS
nægi sér> eklli; blaSinu vill hann
auSsjáanlega koma á kné.
Scandinavian-American bank-
inn í Fargo N. D. er orÖinn gjald-
þrota, og er íormanninum og ráSs-
manninum kent um aS hafa dreg-
iS undir íig 1 /i miljón dala.
Bankinn var helzta hjálpar'hella
Non Partisan League, aS því er hvert mannslíf.
blöSin hér segja.
hana höfSu veriÖ bornar, aS hún
hefSi þegiS peninga frá Bolshevik-
um á Rússlandi til þess aS breiÖa
út skoSanir þeirra á Englandi. Er
Sylvia svo sem kunnugt er yngri
dóttir Emmaline Pankhurst, kven-
réttindakonunnar frægu. Mrs.
Pankhurst er nú á ferS um Banda-
ríkin, og er Sylvia á förum þangaS.
Stúlkum og konum í þjónustu
stjórnarinnar er aS fækka, og
kemur þaS til af því, aS margar
gegndu aSeins til bráSabirgÖa
t 'mSum manna, sem voru í hern-
um. Júlí 1914 voru 45 þúsundir
kvenna í stjórnarþjónustu, í nóv
ember 19)8 nam talan 220,000
og nú í ágústlok 1919 var talan
komin niSur í 1 70,000.
Þrjátíu og fimm hjóanskilnaÖir
voru veittir á einum degi af undir-
réttardómara einum í Lundúnum i
ágústmánuSi.
Hertoginn af Connaught, fyrr-
um landstjóri Canada, hefir á-
kveSiS aS peningagjöf sú, sem
Canadiskar konur gáfu frú hans,
sem nú er látin, skuli variS til aS
koma upp greiSahúsi, sem beri
nafn hennar, og verSi fyrir fyrver-
andi Canadiska hermenn í Lund-
únum.
Eftirlaun 'brezkra hermanna,
hjúkrunarkvenna, herforingja og
aSstandenda fallinna hermanna,
nema 96 miljónum sterlingspunda,”
eftir skýrslum, sem eftirlaunaráS-
gjafinn, Sir L. Worthington'Evans,
hefir lagt 'fram, og er þaS dálagleg
upphæS, og samt eru eftirlaun ó-
brotinna hermanna óvíSa lægri en
einmitt á Englandi.
Nýlega er dáinn í Cok á Irlandi
öldungurinn Jöhn O’Keefe, 100
ára gamall. Var hann orÖinn
langa-langafi þegar hann lézt.
Villidýr urSu 2 1 64 manns aS
fjörtjóni á Vestur-Indlandi áriS
sem leiS. Þar af hafSi fullur
helmingur orSiS tígrísdýrum aS
bráS, en 325 höfSu veriS drepnir
af leopards og 338 höfSu beSiS
lí'ftjón af úlfum og bjarndýrum.
Mest höfSu tígrísdýrin drepiS af
fólki í Madras. Á sama tíma voru
16,645 villidýr drepin, þar af
1260 tígrísdýr, 5303 leopards,
2270 bjarndýr og 1625 úlfar.
Höggormar höfSu drepiS 22,600
manns á árinu, en 50/> þús. þeirra
voru drepnir, svo aS 2 /i högg-
ormur hefir veriS drepinn fyrir
ara, andaSist í Baden 3. þ. m.
Ungverjar vilja ólmir fá kon-
ungs eSa keisarastjórn aS nýju,
eru ofÖnir þreyttir á lýSstjórninni,
sem kostaÖ hefir landiS nærfelt
1 4 biljónir króna á tæpu ári.
Gulan geysar
margir dáiS.
Perú
og
hafa
Þrjátíu manns biSu bana í spor-
vagnaslysi í Madrid, höfuSborg
Spánarí nýskeS.
Kosningar til franska þingsins
eiga fram aS fara 16. nóvember
næstkomandi.
ltalía hefir nú samþykt friSar-
samningana, og voru þeir undir-
skrifaSir af Vict r Emanuel kon-
ungi 7. þ. m.
MINNIN GARRIT ISLENZKRA
HERMANNA.
- Enn óný vil eg minna fólk bæSi í
Canada og Bandaríkjunum, og hvaS-
an annarsstaSar sem aS fslendingar
fóru í nýáfetaðið sítríó, aó gera svo-
vel og senda liið allra bnáðasta upp-
lýsingar gagnvart þeini til unilirrit-
aðrar.
Eftir bréfum að dæma, sem owa
Frá Ratanpura á Indlandi berast,. . , .
, , , | herast daglega, hefir petta fyrirtækl
þær fréttir, aS ferja, sem var á leiS ; ,75ns Sigurðssonar félagslns, að gefa
yfir Bans ána. hafi sokkiS og 30 út minningarrit, náð alnrenninigs
manns, mest kqnur og börn, h.vlli. fslendingar sýna l>að nú, eins
druknaS ' i og að undanförnu, að þelr kunna að
! ine+a það, sem gert er fyrir þá .Hom
Franska þingiS hefir samþykt þjóð: þeir meta það, sem hina ungu
friÖarsamningana breytingalaust. 1 íslon>!ku hetjur- se,n Káfu si* frMn 1
r- , . , ,, , ; ]>etta nýafstp.ðna stríð, háfa gert til
nnþa eiga la, Japan og hefja þjóðina í augum hins sið-
aða heims. En fólk dregur um of ati
senda nauðsynlegar upplýsingar við-
Bandaríkin eftir aS sam þykkja þá.
Hersveitir Bolshevika eru á
jvikjandi mönnunum og gleymir þvf
undanhaldi í Síberíu. Hefir borg- er hægt að hyrja ó prentun
in Tobolsk falIiS í hendur Kolt-1 )>ókarinnar fyr en öll nöfnin ent
chak manna, og voru þar 1 5,000 ! tengin.
Bolshevikar teknir til fanga. á! Mörg þau bréf, sem oss hafa borfet
e * o-i j- i t- r\ i • I innihalda ófullkomnar upplýsing'ar
huður-Kusslandi hefir Denikin ,. , ____. , „„ K„{
um ætt hermannsins, og er )>ví
hershöfSingi einnig boriS hærra1 naufteynlegt skrifa eftir frekari
hlut í viSskiftum sínum viS Bols-. upplýsingum- hetta alt tekur mik-
hevikaherinn, og stefnýf hann nú inn tfma og tefur fyrir utgáfu bókar-
aS Moskva meS her sinn. Petro-‘innar- Það er kki n6g að ??*** a”
■hermaðurinn heiti “Jonh Johnson,
foreldrar Mr. og Mrs. Johnson og séu
fædd á fslandi", eða “Jón Sigurðs-
son, foreldrar Mr. og Mrs. Sig. Kig-
urðsson, fædd á fslandi”. Það er bú-
ist við að mikil sala verði tyrir hók-
ina á fslandi, og til þess að hún hafi
nokkra þýðingu fyrir fólk ]>ar, er af-
ar nauðsynlegt að ættræfa her-
manninn eins vel og unt er. Eg vil
j.vi biðja fólk að greina: fult
algerlega fylgjandi aS lýSlendur hermannains, hvar hann er fæddur,
Breta hefSu full þjóSaréttindi í al-jnöfn foreldra hans (al-fslenzk nöfn),
þjóSasambandinu. KvaS hann hvar á tslandi ]>au voru fædd og
Frakkland eiga engar slíkar ný.; ^vay þau bjug^ Sömulejðis nftfn
lendur, sem gætu lagt til þrjár milj.
grad kvaS og vear mjög aSþrengd
og er búist viS aS Finnar meS
hjálp brezka flotans muni ná borg-
inni innan skams.
UtanríkisráÖgjafi Frakka Steph-
an Pichon, lýsti því yfir í franska
þinginu, þá friSarsamningarnir
voru til umræÖu, aS hann væri því
Arthur Henderson, verka-
mannaleiStoginn brezki, sagSi ný-
hermanna, eins og lýSlendur
Breta hefSu gert í heimsstríÖinu.
Gull hefir fundist í nýlendum
Frakka í Vestur-Afríku nálægt
Sauth Boulder. KváSu þar vera
munu ríkar námur, og streymir
fólk þangaS óSum í gíullleit.
Chin Yun Peng er orSinn stjórn-
arformaSur í Kína. Hann er
sagSur maSur frjálslyndur.
Hafnarverkamenn hafa gert
verkfall í Kaupmannahöfn, sömu-
leiSis ölgerSarmenn. Mega Kaup-
mannahafnarbúar vera án Gamla
Carlsberg þessa dagana og þykir
mörgum þaS háJbölvaS.
StórhertogadæmiS Luxemburg
hefir meS almennri atkvæSa-
greiSslu samþykt aS halda núver-
andi stjórnarfyrirkomulagi og
ganga í viSskiftasamband viS
Frakkland.
foreldra þeirra hvors um sig og hvað-
an þau voru. Ennfremur vil e« biðja
þó, sem senda skýrslur viðvíkjandi
mönnum, sem ekki fóru úr landi
bu't, að e-eina at hvtða ástæðum
þeir fóru ekki og hvaða starf þeir
höfðu í ihernum hér.
Eg vil taka það fram, að upplýs-
ingar og myndir verða teknar í
þessa hók af öllum þeim, sem í her-
inn fóru, hvort heldur sem sjálflioð-
ar eða herskyldaðir, hvort sem þeir
fóru úr landi burt eða ekki, en þeir
]>urfa að hafa eytt meiri eða minni
tíma í herþjónustu, við heræfingar
eða annað, annaðhvort í þessu landi
eða í útlöndum.
Munið eftir að senda upplýsingar
niú þegar ásamt mynd af heróiannin-
um, og sendið æfiágripin sem allra
fullkomnust. Það er mikið þægi-
legra fyrir félagið að stytta eða
draga úr þeim upplýsingum, sem
gefnar eru, heldur en að hæta við
þær.
Reynt verður eftir megni að senda
myndir aftur til baka til hlutaðeig-
enda.
Guðrún Búason
ritari nefndarinnar.
—--------------- -. 1