Heimskringla - 28.07.1920, Síða 2

2. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
l
WINNIPEG, 28. JÚLI, 1920.
illkynjaSri höfuSsýki, sem leiddi
um allan líkamann og niSur í fæt-
ur, og verkaSi þannig á fæturnar
aS þær gátu alls ekki kyrrar ver-
iS, þurftu ætíS aS vera á einlægu
ferSalagi. Samt mun fjölskyldum
þessum hafa batnaS fljótlega eftir
þann 29. júní, eSa ekki iheyrist um
lasleika þeirra síSan.
Pqlitík hefir haft heldur lágt um
sig hér aS þe3su sinni, enda aS
skeS hefir hér á meSal vor mestu ,Ieyti einMiSa hér í bygSinni,
Frá Piney Man.
19. júrlí 1920.
Herra ritstjóri!
ÞaS er orSiS nokkuS langt síS-
an aS nokkrar fréttir hafa sést á
prenti frá þessu íslenzka bygSar-
lagi hér viS Piney, og datt mér því
í hug aS reyna á minni mitt, meS
aS tína saman þaS markverSasta,
sem
síSustu mánuSina. Og er þá fyrst
aS byrja á tíSarfarinu þaS sem af
er sumrinu, Og má segja aS þaS
hafi veriS í lakasta lagi fyrir korn-
rækt alla, því fyrst í vor voru
kuldar og stormviSri yfir apríl og
maí. Seinni partinn í maí breytt;
samt um og gerSi þá rigningar
talsverSar, en engin náttúruhilýindi
fylgdu þeim samt, og mátti því
segja aS þær yrSu ekki aS sem
beztum notum, nema fyrir hey.
Því fór vel frapi, og mun því hey-
uppskera verSa hér í betra meSal-
lagi. — 1 síSastliSnar þrj'ár til fjór-
og hefSi aS öllu leyti fariS vel cg
skynsamlega fram kosningar hér
um slóSir, hefSu ekki þessir svo-
kölluSu Conserva-Liberalar fengiS
þá flugu í höfuSiS, a3 setja hér í
stundum. En þeir baeta því viS
'aS Norrisstjórnin hafi 6ft læknaS
þaS.
Þá kemur nú aS því, sem fólk
álment kallar glaSar stundir. Ekki
höfum viS hér samt líkst Voröld í
því aS kalla glaSar stundir, ef aS
einhver deyr eSa veikist. Nei, svo
sóttnæmir erum viS ekki hér, enda
'rnun Voröld ekki vera send hér
nema á þrjú heimili, og kemur
vanalega ekki nema einu sinni á
mánuSi, þegar bezt lætur, svo aS
illa er hægt aSvisýkjast af henni á
einn eSur annan hátt. ,
Jæja þáf eg var eitthvaS aS
minnast hér á glaSar stundir og
þessu kjördæmi
mannsefni Galla. Því hefSi þaS
ekki orSiS, hefSum viS auSveld-
lega komiS aS okkar þingmanns-
efni (bónda), sem óháSur var
báSum gömlu flokkunum. Og
ekki útséS ennþá nema aS svo
verSi, þrátt fyrir allavega gerSar
tilraunir Norris-klíkunnar til þess
aS koma bóndanum fyrir kattar-
upp sem þing- ; var ein sú stund hér laugardaginn
þann 1 0 þ. m., aS tilhlutan kven.-
hafa þann óverSskuldaSa heiSuT.
aS vera útnefndur sem forseti vi&
þetta tækifæri. Hélt hann snjalla
og hjartnæma ræSu og gat þess í
hvaSa tilefni aS fólk væri hér
saman komiS, og hverjir væru
frumkvöSlar aS því (kven'félag-
iS). ,Og bauS hin nýgiftu hjón
hjartanlega velkomin á meSal
bygSarbúa; sér í lagi konuna, þar
sem aS hún væri hér í bygS áSur
ókunn.
Á eftir honum stóS upp hver
ræSumaSurinn a'f öSrum, Magnús
Jónsson, B. G. Thorvaldsón, Jón
Árnason, Stefán Árnason, húsfrú
B. G. Thorvaldson o. fl.. SagSist
öllum mikiS vel og lögSu allir
karlmennirnir áherzlu á þaS, aS
félagsins Vonin hér, sem saman- - hin nýgiftu hjón mættu verSa
stendur alt af íslenzkum konum. gæfusöm á samleiSinni í gegnum
TillefniS til þessarar góSu stundar lífiS, og aS þeim mætti búnast vel
sýndist ekki mikiS; aSeins þaS aS og verSa frjósöm fyrir land og lýS_
einn maSur héSan úr bygSinni brá Þá er þessir höfSu lokiS ræSum
sér til Winnipeg, seint í júní, og [sínum, tók forseti aftur til máls, og;
ar vikur hafa veriS hér stöSugir „„r i ____•___i , .
s ner eoa kosmngu hans sem þing-
vindar og hitar og ekki komiS regn
úr lofti, og eru því allar kornteg-
ForstöSunefnd ílsendingadagsins 1920:
G. T. Jónsson, skrifari H. Haldoríon. Sig Björnsson
Th. Johnson varaforseti Th. BorgfjörS, forseti. Ó. Bjarnason féh.
Alex Johnson. N. Ottenson.
J. J. Vopni. Halldór SigurSsson. B. Ólafsson.
manns fyrir iþetta kjördælmi (Em-
erson). En sem betur fór voru
undir hér aS skrælna upp. Somu- | undantókningarlítiS flest allir land
leiSis þóknaSist nú skaparanum aS ar hér se^ aS hann kusu þrátt fyr.
gefá okkur hér 5 stiga frost aSfara- j ;r hingag komu hagyr8íngsins' frá
n°tt þess 1 5. þ. m., svo þaS hjálp- j Winnipeg M. M Hélt hann hér
aSi nú þurkunum hl aS gera allan' gamt ræSustúf og reyndi> meg þvf
kornvöxt ómögulegan aS þessu ]it]a ^ Qg þekkingu> sem hann
s*nn'‘ | hafSi á stjórnarfari, aS bæta úr
Þannig hefir nú honum blessuS- fyrir Norrisstjórninni. En þegar hinna mýgiftu hjóna og þau tekin
um þóknast aS breyta viS oss hér^ a8 hann var spurSur nokkurra al- fyrirvaralítiS upp í bifreiSina, ek-
þetta sumariS. Má vera aS þaS gengra en nauSsyn!e,gra spurninga, iS meS þau til bæjarins og aS sam-
sé vegna þess, aS hér höfum viS þntti mönnum hér hann verSa komuhúsi bygSarinnar, sem stend-
kom svo heim alftur hneptur í hiS
heilaga hjónáband. MaSur þessi
var Jón nokkur Jónsson, og giftist
hann stúlku (frá Baldur Man., aS
nafni Ólína ASalheiSur Josephson.
Þetta fanst nú blessuSum kvenfé-
lagskonunum og aSstandendum
þeirra, nóg efni til þess aS gera
bæSi sér og og öSrum, einkurm
nýgiftu hjónunum, glaSa stund.
Og á aflíSandi hádegi þess 1 0. þ.
m. var bifreiS ekiS heim aS heimili
Bœndur og búsýsla.
Því fyr, þess betra.
MaSur aS nafni N. D. Johnston,
verzlunarumboSsmaSur Canada-
stjórnarinnar í Bristol á Englandi,
var nýlega staddur í Edmonton í
verzlunarerindum. SagSi hann frá
því þar, aS fólk á Englandi óskaSi
einkis fremur en þess, aS nánari
viSskifti ættu sér staS milli Eng-
lands og Canada. Einkum lagSi
hann áherzlu á þaS, hve gott tæki-
færi væri aS selja smjör, egg og
svínakjöt héSan á markaSinum
þar.
ÞaS hafa aS vísu ekki veriS nein
vandræSi síSastliSin 4 eSa 5 ár,
aS selja þaS, sem ekki hefir veriS
þörf fyrir hér heima af eggjum.
Lítil líkindi eru einnig til aS verS
á smjöri og svínakjöti hrapi niSur
fyrst um sinn. En þaS hangir
samt sem áSur ský yfir gripamark-
aSinum. 1 Bandaríkjaþinginu er
nú barist fyrir því, aS endurnýja
aftur tollinn á gripum frá Canada. i
staSar hafa sézt. Samt bannar
brezka stjórnin nautgriparæktar-;
mönnum þar aS kaupa þá, eSa
flytja þá inn í landiS. 1 fyrstu
var bann þetta bygt á því, aS j
Canadiskir nautgripir spiltu fyrir
þeim kyninu á nautgripum þeirra.
En þegar þeirri mótbáru var ekki
lengur bót mælandi, var þaS bara
almenn regla, ser/i orsakaSi bann-
iS, og þaS þrátt fyrir ítrekuS lof-
orS á stríSstímunum um aS áf-
néma þaS meS öllu.
Komi hr. Joihnston þessu til veg-
ar, er þaS vxst, aS gripir héSan
yrSu sendir í haust til Bretlands, í
staS þess aS vera sendir til Banda-
ríkjanna, því eins og nú stendur á,
eru viSskifti viS þau ekki hin ást-
úSlegustu.
vanalega
Var
engan búsettan eSa fastan prest af iheldur
neinum trúarflokki.
Heilsufar hefir veriS hér ágætt
alt þetta vor og sumar. Samt var
sendur hingaS maSur frá Winni-
peg seint í júní, aS tilhlutun Norr-
isstjórnarinnar. Sá maSur var
kallaSur M. M. eSa Markús —
eSa eitthvaS þes^háttar. FerSaS-
ist hann hér um bygSina í tvo daga
og eftir þaS ferSalag hans sýktust
hér tvær fjölskyldur af einhverri
inn til svars. VísaSj ur í miSjum bænum. Var þeim
til næsta ræSumanns. þá sagt aS þar væri þeim ætlaS aS
ekki í hans verkahring aS dvelja þaS sem eftir væri þess
slíku. Svo aS óhætt má dags ásamt því fólki, sem þar væri
cvara
fullyrSa aS hingaS koma hans hef- j saman komiS, til þess aS gleSjast
ir ekki orSiS nein frægSaríör, j yfir giftingu þeirra.. Þegar inn í
hvorki fyrir hans eigin persónu eSa húsiS kom voru hin nýgiftu hjón
þá sem sendu hann; nema þetta I leidd til sætis fyrir rr.iSju öndvegi,
aS þessar tvær fjölskyldur urSu ! meS vinum út í frá á allar hliSar.
veikar í höfSi og fótum um nokkra! Þá er allir voru í sæti seztir stóS
daga. Sumir gárungarnir líkja því Upp öldungur nokkur, aS nafni
viS þaS, hvernig aS kýr verSi SigurSur J. Magnússon, og sagSist
agaa—
sagSi aS sér hefSi veriS cilfhent hér
peningafúlga sem gjöf til hinna
ungu hjóna, og ættu þau fyrir þá
aS kaupa eitthvaS þaS, er þeim
mætti til gagns og ánægju verSa,
til minningar um þaS fólk, sem þar
væri saman komiS. Einnig gat
hann þess aS hann hefSi lagt út á
þaS hála vaS aS gefa nokkrar vís-
ur til hinan nýgiftu hjóna, og las
hann þær upp í heyranda hljóSi og
afhenti vísurnar þvi næst þeim,
er þær voru ortar til (og hefir
sá, er þessar línur skrifaS, fengiS
aS taka alfrit af því hjá hlutaSeig-
endum og fylgir þaS hér meS til
birtingar). — Þar næst lýsti forseti
því yfir aS máltíS væri á borS bor-
in og baS alla aS borSum aS setj-
ast og vera glaSa og eta eins og
hVern lysti. Var því tekiS meS
ánægju mikilli og glymjandi lófa-
klappi. Var undir borSum setiS í
heila klukkustund, oig þó ekki öll
hroSin. Eftir þcx.S skemti fólk sér
viS samræSur og annaS þvíumlíkt
lengi kvölds. Fór svo hver heim
til sín, fullur bæSi af mat og á-
ARNAGUL
íshús á hcimilum bænda.
MeS hverju IíSandi sumri hafaj
bændur æ meira og meira fundiS!
Kæru börn!
Um leiS og vér tókumst á hend-
ur
hjá sér. En þegar hún var komin
fram fyrir áheyrendurnar, mundi
Til þess aS verjast vetrarkuld-
VerSi þaS gert, hlýtur afleiSingin* anum, er rmistlu fé variS árlega fyr-
aS verSa sú, aS gripir lækki í verSi *r þess aS verjast sum-
í Canada, sem numiS getur $20.00 arkitanum, hefir ekki neinu fé ver-
til $30.00 á hverjum grip, meS iS v*riS J meS bví aS leggja fyrir
^ i c . , , , , , | rumi hennar. AS ganga fram hia
txl þartarmnar a þvr, ao koma ser , , , , * ,
, , . j ykkur an þess aS tala viS ykkur,
■ a hexmilum sinum uti l ■>•.»
væri hio sama og aS sja ekki blom
in, sem fram meS veginum vaxa,
aS skrifa fáein blöS Heims~jhún ekki kvæSiS. Þar stóS hún
kringlu, virtist oss ekkert sjalfsagS-! þvi ráSalaus og feimnari en frá
ara, en aS ætla ykkur dálítiS af þurfi aS segja. Þegar hún hélt aS
öll von væri úti um þaS, aS hún
upp xshusi
í sveitum.
sem maSur gengur. ÞaS er aS
vísu þögult og hljótt þaS heimili,
gæti flutt kvæSiS, Jeit hún vand-
ræSaleg til móSur sinnar, sem sat
á meSal áheyrendanna. MóSir
hennar hafSi ekki haft augun af
henni, og hluttekningin, sem geisl-
sem engin börn eru á; engin brekj aSi úr augum hennar( leyndist ekki
og enginn hávaSi á sér þar staS,
sem truflar hina fullorSnu. En
á þaS
Ein-
haustinu, eSa undireins og byrjaS dá.ítiS af ís, er þaS þó auSveldara eitthv,a5 finst flestum vanta
er aS senda þá suSur. Þetta hefir en a® kaupa kol aS vetrinum. j heimili, sem barnlasut
orSiS til þess, aS griparæktarmenn ÞaS heifir veriS lagt ríkt á viS hverja geisla sem yngja og lífga
hér hafa upp á síSkastiS fariS okkur, aS spara. En aS því er hina eldri skortir þar. Um þaS
mjög ^ætilega í því, aS auka gripa snertir aS verja fæSu frá skemd- kemur öllum saman. Eins virSist
stofninn. ; um aS sumrinu á heimilum úti í oss þag meg blöSin. Séu þau
Ef hr. Johnston vildi færa Bret- sveit, er ekkert til, sem betur kem- ekki aS neinu ]eyt] he]guS börn.
um þá frétt aS þeir gætu auSveld- ur sér í því efni, en dálítill ísko’fi.
lega orSiS aSnjótandi nánari viS- ÞaS er aS vísu nokkur vinna viS
skifta viS Canada, meS því aS af- aS taka «pp ís. A8 standa viS.
nema tollinn á gripum héSan, þaS í hörkum á veturna, getur
gerSi har.n þatft verk. Og því vakiS þá spurningu hjá mönnum:
meira sem flýtt væri fyrir því verki “Borgar þetta sig?"
nemu
unum, sé engin kró meS \gullum,
þa; fyrir þau, eru þau svipuS og
barnlausa heimiliS, dauf og drunga
leg. Þess vegna er “Barnagull”
sett af staS. NafniS þekkiS þiS
litlu dótöur hennar. Hún gleymdi
alt í einu hvar hún var stödd og
feimnin 'hvarf af henni. En þá
mundi hún aftur kvæ8i,S. Byrj
aSi hún þá á aS hafa þaS yfir, og
gerSi þaS bæSi rétt og skipulega.
Og aS því loknu klöppuSu áheyr-
endurnir henin lof í lófa fyrir 'hve
vel hún leysti af hepdi hlutverk
sitt.
En vissuS þiS hverju þaS var
aS þakka,’ ’sagSi hún, þegar hún
var aftur komin í sæti sitt meSal
B.: MeS augunum auSvitaS.
Á.: ÞaS er nú rétt. Getur þú
æfinlega séS?
B.: Ekki í niSa myrkri.
* Á.: Svo er þaS. Þú þarft ljós
til aS sjá. Eh ef hér væri myrkur,
verSurSu þá var viS mig?
B.: Já, eg'heyri til þín.
Á.: MeS hverju heyrirSu?
B.: MeS eyrunum.
Á.: En ef eg þegSi, heyrirSu þá
til mín?
B.: Nei.
Á.: ÞaS er rétt. Til þess aS
heyra þarf hljóS. En geturSu þá
orSiS mín var, ef þú hvorki*sérS
mig eSa heyrir til mín?
B.: Já, eg get þreifaS á þér. (
Á.: MeS hverju þreifar þú?
B.: Gjarnan meS höndunum.
En annars findi eg til þín hvar sem
þú snertir mig.
Á.: ÞaS er rétt, þú finnur meS
öllum líkamanum, en til þess þárf
snertingu. En setjum nú svo, aS
kunningjanna, sem tölx^Su umhvej tu gætir heldur ekki komiS viS
Ef vér fréttum,
einS gaman
þess betra vaéri þaS. j En þaS þarf ekki aS bíSa Iengur! þaS meS rentu.
AS hlusta á Bandaríkin lesa upp en til sumarsins, til þess aS fá þeirri aS ykkur þætti
kostina: ViS skulum leyfa ykk- spurningu svaraS. A8 fá svalan “Barnaggullum” og hinum barna-
ur aS flytja Canadiska gripi inn til dx^ykk frá ískofanum ut a engiS gullunum, sem pabbi eSa mamma,
Bar.daríkjanna, ef þiS borgiS 27 aS drekka, eru þægindi, sem taka afi eSa amma, eldri systir eSa
af íundraSi í toll af þeim, er af skariS um þaS, hvort íshús séu bróSir, frænka eSa frær.di, hafa
nokkuS sem illa lætur í eyrum. En nauSsynleg eSa fkki. ! gefiS ykkur, yrSi þaS bæSi á-
fyrir Bretland aS segja. ViS leyf- AS leggja ís fyrir og geyma nægjuleg frétt og hvöt fyrir oss aS
um undir engum kringumstæSum hann yfir sumariS, er fremur auS-l gera þaS sem be«t úr garSi.
vel. Og vér óskúm aS þaS beri vel henni hefSi tekist þetta. “ÞaS, vi
var ált aS þakka geislanum frá
aS mommu.
aS flytja Canadiska gripi inn í velt. Fyriríhvert tonn af ís þurfaj
lar.diS,” er enn harSara aSgöngu. um 40 teningsfet af rúmi. Gólf|
Á meSan ástandiS er þannig, eru þarf ekki í ískofan, ogséjörSinj
ekki mikil líkindi til. aS hin nánu gljúp, þarf engar rennur. Undir;
viSskifti, sem Bretland æskir, ísinn þarf eins fets þykt lag af möl!
Ykkar vinur.
Stefán Einarsson.
Geislinn frá mömmu.........
ÞaS var einu sinni á samkomu.
ve|-Si mikil, þegar til framkvæmd- eSa kolasindri, og annaS lag eins! Skólabörnin héldu hana. Þar vai
anna kemur. þykt af sagi ofan á mölina. Á fjöldi fólks saman kominn, auk
Vestur-Canada er og verSur milli íssins og veggjarins er vana-| barnanna. Nokkru eftir aS skemti-
.engi enn griparæktarland. — lega eins fets rúm, sem meS sagi er skráin var KyrjuS, stendur lítil
Tveggja og þriggja ara gripir heS- fylt. Einnig er latiS ofan a ísinn stúlka upp, sem á aS hafa yfir und"
an, upp og ofan, eru einhverjir hin-!
ir beztu til slátninar, er nokkurs-1
fets þykt af sagi.
ui* fallegt en lítiS kvæSi. Hún
hlafSi lært þaS reiprennandi heima
Skilningarvitin.
(Ámi var nýkominn heim ur
skóla. Þeir gengu saman niSur
tún bræSurnir, Bjarni litli og hann.
Árna datt í hug aS kenna drengn-
um dálítiS um skil.úngarvitin, og
svo ræddu þeir saman þaS sem hér
fer á eftir. Bjarni vissj nú töluvert
áSur, en nú varS honum alt ljós-
ara).
Á.: Hvemig verSurSu var viS
þaS, sem erí kringum þig?
B. :Hvernig? Nú eg verS aSeins
var viS þaS.
Á.: Hvernig Veiztu aS eg er hé:
B.: Eg sé þaS.
Á.: Þú sérS þaS. MeS hverju
sérSu? 'N
GætirSu samt orSiS mín
var?
B.: ÞaS gæti vericý aS eg gæfý
þekt þig af lyktinni. af því aS þú
ert sá eini hér, sem reykir.
Á.: MeS hverju finnurSu lykt?
B.: MeS nefinu.
Á.: En nú skyldi eg ekki hafa
reykt lengi, og þess vegna væri
engin reykjarlykt af mér?
B.: Ja, ekki finn eg Iykt nema
lykt sé til.
Á.: Hefir þú þá nokkurn veg til
aS vita af mér, ef þessir eru ekki
færir?
B.: Nei, því aS ekki get eg
bragSaS á þér.
Á.: MeS hverju finnurSu bragS?
B.: MeS tungunni.
Á.: Og hvers vegna geturSu
ekki bragSaS á mér?
B.: Eg þyrfti þá aS bíta úr þér
stykki, en ekki má þaS.
Á.: ÞaS mun vera. ÞaS finst
ekki bragS aS öSru en því, sem
uppleyst er í munnvatninu. Og
nú geturSu sagt mér þaS, sem eg
spurSi þig áSan. ,Hvernig verS-
urSu var viS þaS, sem er í kring-
um þig?
B.: Eg sé þaS, heyri, finn, lykta
eSa bragSa þaS.
Á.: Og meS hverju verSurSu
var?
B.: MeS augunum, eyrunum,
húSinni, nefinu( tungunni.
Á.: HvaS heita þessi verkfærí
einu nafni?
B.: Skilningarvit.
Á.: Þetta er nú rétt. Næst skul-
um viS athuga nánar fyrsta skíln-
ingarvitiS.
(Unga Island.)
Ása litla.
Ása litla var undur góS og
greind stúlka. Eitt kvöld varS
ihún aS sitja í myrkrinb, því
mamma ihennar átti enga olíu til aS
láta á lampann.
Hún eirSi ekki inni og hljóp út á
hlaS. ÞaS var alstirndur himinn
og g'laSa tunglsljós.
Þa segir Ásta: “GuS er þá bú-
inn aS kveikja öll fallegu 'ljósin
sín. Hann er ekki olíulaus, eins
og hún mamma!”
(Bernskan.)
Fjögra-ára gamall drengur sá
einu sinni drukkinn mann rangla
eftir götunni.
“HeyrSu, mamraal" kallaSi
drengurinn, “hefir guS skapaS,
þennan mann?”
“Já, þaS hefir hann gert, dreng-
ur minn.”
Drengurinn þagSi dálitla stund,
en svo sagSi hann: "Á eg aS segja
þér, mamma? Ekki heifSi eg haft
hann svona.”
> i