Heimskringla - 28.09.1921, Blaðsíða 1

V
Sendi9 ettir verUlteta tll
HoyaJ Crovm Soap, Ltd.
664 Main St., Winnipeg
nmbú^ir
°f SandiQ aftir veríllsta ttl
íbúðir ^*7*1 Crow“ so«», uí
(64 Main St, Wlnalpet,
XX,XVI. ÁR
WWNIPBG, HAÍ'ÖTOBA. MIÐVIKUDAGINN 28. SEPTEMRER 1921
NúMER
CANADA
'trl Winnipeg síSastl. sunnudag til stoSaS J>á á einn og annan Ihátt ®f au(k.a-iherrétltinum á Irlandi, er
aS sitja á ráSstefnu, er félagiS ■viS aS kama verkum sínum fram. Herstjórnin enska setti þar á stofn.
_____ ! heldur hér þessa vikiu. Viinnu- Lr nú veriS aS rannsaka þaS mál. 1 sambandi viS þenna hæstarétt-
leyisiS og ibreytmg á þjóSfélags- ÞaS þykir fleiruim en Evu gömlu arúrskurS er þess getiS, aS ef til
Meeighen forsætisráShierra Can- ,eru helztu málin, sem forboSnu eplin girnilleg. vill miuni hann þykja ranglátur
ada kom til Winmpeg a mánu- sagt er ag ,fyrjr fUTÍdinum liggi aS ,, . . _ j 1 • • gagnvart herdómurunum. En þess
dagskvöldiS var. Hélt ha-rin strax ræga Kona, er Mrs. E. Maden heftir, ag gætaj ag ]ö,g þau> sem
daginn eftir vestuir til 'Portage La og heirna 1 Zl'on’ l11” var nýlega veiti öllum brezkum þegnum
Prarie. Byrjar hann þar kosninga Otnefning þingmannaefna sinna selctu® u,:n_^ J9 anlc vernd.hafi ekki inini aS halda nein
bardagann, sam nú er fyrir hönd- er haett viS aS liberölum í SuSur- a* f^rlr a æ aat ° ruvísi en bæ|]ia njgur Uppþot, sem séu ein-
um. il Portage var honuim tekiS Wiinnir,ecr o-ano-i il1a FUbWr-;™ ogln nýj'u um cining venna Wyfi'lcg í stríSi. Þau mál
er ‘m!eiru varSi en þaS,
uppþot standi dengi eSa
1 -Portage var honum tekiS Winndpeg gangi ilk. Flokkurinn um; buning
meS isöimu viShöfn og hann hefir er klofinn í tvent og vilíl hvorugur bjoS,a- Halsmal‘S ,a jr®yju benn’| séu til,
þar átt aS venjast, endla er hann klofningurinn neitt hafa saman viS fT SV° atort’ a ba aaat | hvort
gongu
i séu
Fyrir öSrum arm
þuimlungum of langt niSur á bak
i henni og brj óst.
þar fæddur og uppaliinin og á þar k,rn.n ag sæ\da.
gaimilla kunningja og viini á hverju ;num er David Philip, en hinum
•trái. AS austan komu meS hon- Dimcan Gaimeron þingmaSur. — Wilson fyrv. forseti Bandá-
um Hon. H. H. Stevens frá B. C.,j *‘Slíkt verSur oft á sæ”. ríkjanna er mjög andstæSur •friS-
sem nýveriS var útnefndur verz.1- ^ arsamningunum, sem Banda’ríkm
unarráSgjafi, s'en'ator W. H. Opinm fund ætla bændur og hafa gert viS t’ýzkaland. Suimir
Sharpe, George Buskard, ritari verka'menn í Selkirk kjördæmi aS senatorarnir í Bandarí¥jastjórn-
Meighens og fleiri. MeSian Meig- ]Ta,fa 4 miSvikudaginn kamur í inni eru honuim sammália, og"iþyk-
hen stóS viS í Winnipeg, rak Winnipeg. Til umræSu verSurj ir ekki ugglaust aS þaS mál verSi
hver heimsoknin til hanis aSra, þar uitniefning þingmanns fyrir vakiS upp einhvern góSlan veSur■
voru Iþar á meSial ekki einungis ]íjnrclaemjg> £,ru a]ljT andstæS- dag.
pólitiskir fyligsimenn 'hans heSan jnig,ar nu_verandi sambandsstjórn-
úr bæ, heldur einnig margir vrSs- ar þanglaS boShiir, og verSur
vegar aS úr 'fylkinu og nokkrir fra ,mannii á aS spyrja, Ihvort nú eigi
vesturfylkjunum, Sask., Alta og1 a8 3ætta Slg aS útnefna ,bara I Bandankjunum e.gn Wra er á
skamit. iÞar á meSal séu grund-
vaWarreglur réttlætisins, sem ekki
sé haegt aS brjóta í 'bág viS, nama
meS /þv* móti aS móSga iþjóSfé-
lagiS í heild sinni.
óákveSin og grautarleg; telja þeir
hana ekki mál skýrra og vafa-
lausra hugsana. En hvaS sem
þessu líSur, virSast þó fleiri vera
imeS enskunni, af því aS hana sé
í viSskiftum öfflum málum nciuS-
synlegra aS kenna. Og nokkrir
prófessorar halda því fram, aS
ákvæSi, er leyfi herdómstólum aS
»rípa til þeirra ráSa, til þess aS
þaS haíi veriS fyrir vankunnáttu á
enskri tungu og iþar aif 'leiSandi
þekkinigarleysi á ibrezkum hugs-
unarhætti aS kenna, aS þeir urSu
undir í stríSinu.
B. C. Út í stjórnmál var hér eigi stjómarandstæSing
mifciS fariS viS Meighen, enda ega veTkamanns.
gafst ekki' tímli til þess á þriSju-
daginin, þar sielm Ihann hafSi á-
staS bónda
MoKenzie King, leiStogi 'iilber-
kveSiS aS hajda sína fyrstu kosn-; ala, er ®a)gt aS' hafi ihætt viS aS
kigaræSu hér vestur frá þann bjóSa sig ifram á Prince Edwiard
saima dag í Portage. Komverzl-; Island, og muni sækja um sæti í
un Oanada er knál, sem hann hefir | North York í Ontario, sem er
áhuga ifyrir og lét hann í Ijós, aS hans gamla þingsæti; en árenni-
tillögur þæT er hann hafSi í huga ]eg,t kvaS þaS samt ekki þykja
í sambandi viS þaS, yrSu skýrSar fyrir bann, og er enn í orSi aS
í ræSu hanis í Portage. Eftir því ^ leita aS sæti fyrir hann einhver3-
sem næst var komist, vill harnn aS f taSar í Quebec.
eftirlit sé im'eS kornsölunni á eitt-j
hvaS svipaSan hátt og Canada |
Wheat Board var, sem nuimiS var
úr 'löguimi éftir stríSiS. A8 öSru
leyti var iítiS á kosningar minst j
eSa mái þau er þar aS lúta, enda
skamt þess aS bíSa, aS gerS verSi
rækileg grein fyrir þeim. Til
Portage fór héSan ifjöldi manna
mieS forsætisráSherranum; og — !hér í Winnipeg, sem nemur 1
vegna þess aS fundarhúsiS þar centi. I’aS kam bros á andlitin
TÚmaSi ekki mannfjöldan, sem á barnamönnunum viS þessa góSu
þar var til þess aS hlýSa á ræSu' frétt.
Ormarækt er alveg nýr at-;
vminuvegur, sem nú er fariS aS;
reka á Englandi. Hefir maSur í;
Leeds byrjaS á þessu. Ormamir
eru ræktaSir í moldar- eSa Ieir-
beSum, sem til þess eru gierS.
Samkvæmt skýrsluim um þaS , HagnaSur er mikiil talinn í þessu,
efni, er hellmingur allra jarSa í þar sem 6 ormar eru seldir fyrir
1 penny. Háfa oft veriS seld 20
pints af þeim á dag í einni búS, I
og þar selm 400—500 ormar eru
í hverju pni'ti, sést aS þaS er tals- l
verS upphæS, sem kemur inn fyr-
ir þá á dag. Ormarnir eru notaSir
tiil beitu.
I iþeim búa. Ails er taliS aS séu
6,488,366 'bújarSir þar.
BRETLAND
John E. Lowry, umsjónarmaS-
ur talsímanna í Manitoba, segir aS
táisímí verSi iaigSur út til Mikleyj-
ar í Win.ninewatn® í haust; býst
Á Englandi er vleriS aS smíS:.
nýtt skip, sem taiiS er stærsii
jiksfliutingaskip í heimi. Naf .
! ess er “Majestic” og er eiganc
ess White Star félagiS. Skipi.
í er 56,000 smálestir, lengd þess þá
• afna a ;miUi 956 fet og hæSin frá
i-ili upp á þiifar 102 fet. Breidd
þess er um 100 fet. Vélarnar, eT
knýja þaS, hafa 100,000 (he.vtöfl
Kona ein á Englandi var sökuS
um þaS, aS hafa stoliS tveim dýr-
indis hringum í sölulbúS einni.
Hún var strax tekin, en hringamir
fundust ekki á henni. Var hún
þá skoSuS í X-geisilum, og kom
ljós, aS ‘hún hafSi gleypt þá.
Hringu'nutm var ináS.
Af írsku málunum
nýjar
rniklar
fréttir
eru
aS
ekki
segja.
hann vS aS sírnimn þangaS verSi
fullger í nóvember.
»•.ri.íii- r , Lk'dirtektir Breta viSvíkjandi síS.
Iitronm eru j, sem eru eltir ^.iiuí
.‘-kipinu, en Svo eru 4 önnur, stem'
ná hálfa leiS eSa mteira. Traust-i
BrauS lækkar í verSi — ekkií leiki 'skipsnis er sagSur mjög imik-
strax, en á laugardaginn kemur j ill, og til þess aS gera se.m hættu-
minst aS ferSast meS því
ustu kröfum íra verSa ekki kunn- j
ar fyr en á fimtudagmn í þessari j
viku. Á sunnudagimn var er sagt j
aS allimik'Iar óeirSir og uppiþot
hefirl hafi byrjaS á Irlandi og aS herliS-
ekkert veriS sparaS. ÞaS er
víSast þakiS efnum, sem óbrenn-
hans, varS aS hafa annan fund á
öSium staS og töluSu þar H. H.
Stevenis og fleiri. Þegar blaSiS
fer í pressuna, eru ekki aSrar frétt
ir en þessar komnar af fundmum. I 7^'”
Um 'inntak ræSanna er því ekki
hægt aS geta íþessu númteri blaSs.
*ns. Forseti fundarins í Portage
var Hon. Hugh Armstrong ifyrv.
f j ár mál ar á Sihexra Maniit ob a.
' anleg
l .
I stiga
ASal-
svo aS
eru, itil varnar teldi.
Manni, söm var aS setja upp' 3L,;gu þess má einangra,
auglýsingaspja’ld yfir dyrum á1 hægt sé aS ganga um há’ á hveríu
stór'byggingu eínni á Portage Ave' sem gengur'
á þriSjudaginn var, varS alt í einu j 1,1 °g 'fra 111X1 haS’ , , iUT vrssara
kemur 1 veg fyrir , , .
landi, til aS mæta hverju sem a
straetiS.
og
HæSin,
datt
sem
niSur á
hann féll,
450 eldklukkur eru
Þá er
verkfæri, seim kemur í
þaS, aS reyk slái niSur á
iS brezka hafi orSiS aS koma til
sögunnar til þess aS skakka leik-
imn. N'okkrum skotutm var hleypt
af og sprengikúluim kastaS. l’rír
menn dóu og 37 særSust í þess-
ari atrennu. Jam.es Craig, for-
, , maSur Ulsterstj órnarinnar, kveS-
serstakti aS efla herliSiS á ír-
AS byggja upp Ástralíu meS
því aS imenn frá Bretlandi flytji
þangaS oig setjist þar aS, er hug-
mynd sem blöS í Ástralíu ræSa
af kappi um þessar mundir. Htefir
einn leiS'andi blaSamaSurmn þar
Sir Joseph Carruthers vakiS máls
á því, og eru uppástungur hans,
aS uim miljón imanna frá Bretlandi’
sem færir séu aS vinna aS búskap
flytji til Ástralíu og fái þar eina
miljón bújarSa til aS setjast aS á.
En tál þesá aS hægt sé aS koma
þessu í verk, þurfi aS ieggja Iþess-
um mönnum til 150 imiljónir dala
og segir Carruthers stjórnir Ástra-
líu og Bretlands aetbu aS leggja
þaS fram báSar aS jöfnu. Telur
hann haogt aS fá nóg af afbragSs
jörSum í Ástralíu og England seg
ir hann á margan hátt hafa hag af
þessu. 1 staS þess aS styrkja
vinnulausan lýS á Englandi meS
fjárframlögum í þaS endalausa,
væri mifclu ráSlegra fyrir þaS aS
styrkja þá sömu menn á þennan
hátt. Undir eins og Japar 'heyrSu
þetta, buS.ust þeir til aS leggja
menn þesisa og fé þeim 'til styrktar
fram. En ÁJstralía er samt ekki
líkleg aS ganga aS því. ÞaS sem
er í vegi aS Bretar gangi aS þessu
er fjárframifagiS aS sagt er.
um, og hann ráSleggur öSr
þjóSum aS 'fara gætilegar aS í
garS Rússlands en þær hafi gert.
NeySina, ®em yfir vofi, en sé ekk-
ert lík því ®em látiS sé af, sagS*
hann stafa af tilraunum annara
þjóSa till aS reyna aS svelta Rúao-
land inni meS viSskiftabanni.
Hann sagSist ekki ineita því, aS á
vissum stöSum væri fátækt svo
mikil, aS fólk gæti ekki ’lagt í nein
íyrirtæki í 'umbótaáttina. En sú
kreppa vissu allri þar af hverjn
stafaSi, og fól'kiS væri ákveSiS í
því, aS sýna heiminum, aS iþa’í
ætlaSi elcki aS láta bugast og a#
Rússland gæti sjálft séS fyrir aS
afstýra vandræSunum á þessum
svæSum. En neySin mikla, sem
um væri talaS, • ætti sér staS *
Eystiasalitslönduinuim, þar sem
samlbandsþjóSirnar réSu, og þar
væri hjálpar vænst frá Moskva.
Um bamauppfræSslu í Rússland*
fjölyrbi ræSumaSur og ilau'k lofa-
orSi á hana; kvaSst hafa talaS viS
1 2 ára unglinga, sam fleytt hefSu
sér vel í frnösku iog ensku o. «.
frv. Á alt stjórnarstarf og eftirlk
leit hann björtum augum, end*
væri rússneska þjóSin því ednhuga
fylgjandi. — AuSséS var, aS
sumum álheyrendanna geSjaSist
ekki aS þessum fréttum, en eng-
inn treysti sér þó itil aS sanna, aS
þær væru ekki réttar, enda talaSi
þarna maSur, sem nýlega var bú-
inn aS sjá ástandiS imieS eigin
augum, en las ekki fróttimar af
því gegnum ainnara gler.
þillfa
MálliS, seim ireis út af kornrann-
eóknarnefndininii í sum.ar og áfrý-
aS var, stendur nú yfir og þrætast
Jögmenn :frá hliS begigja málsaS-
ila um þaS í dóimssalnum hér dag
eftir dag. iFyrir hönd stjómar-
innar -er E. L. Newooimlbe K. C.,
en fyrir hönd kornkaupaifélaganna
A. B. Hudson K. C. MáliS snýst
var ekki yfir 20 fet, en maSurinn j Unmu11 af bjbrgunarbátum VerSur
'Hann á aHP®nu> eru 2 þeirra mótorbáit-
ar allstórir, og em á þeim tæki til
beiS samit bana af falliniu.
bét Mancil Hodgin og var 66 ára
gamall.
BANDARDÍIN
Ed
w.m
Bandarí k jaima Surinn
Naulty hefir lengi haft í ráSl aS
fara í flugvól! til NorSurpólsins. Er
um þas7 hvort "stjóminTafi 'hlft | undribúnmgúrinn nú svo vel á veg
rótt 'til ,aS skipa nefndinia eSa ekki
Heldur Hudson því fram, aS mál-
iS komi undir þá grein laga, sem
heitir eignar- og borgaraleg rótt-
indi (Property and Civil Right),
en Newco’mbe segir þaS koma
undir þá grein sem inefnist eftirlit
á 'velferSarmálum ilandsins Good
komiinn, aS Naulty býst viS aS
geta lagt aif staS í iþessum mánuSi
(sept.). Hann ætlar aS leggja
upp frá Poinlt Barrow í Alaska á
fluigvél, Sem ttekur 4 menn, og ef
kleyft Jieynist, ætlar hann aS
lenda öSruhverju á ísnum, og gera
ýmsar rannsóknir, einkum á haf-
Govemment of Canada), og aeg- strau'mum og hreyfingu íssins.
b stjórninia því haía haft vald tilj VeI,n fer 100 mílur á klukkustund
aS ekipa nefndina.
MáliS er óút-
kljáS.
Mál D. W. Bayley þ. im. í
og getur haft meS sér bensín til
50 stunda flugs. Ef ekki verSur
hæigt aS lenda áísnum, ætlar
Naulty aS fara í einum áfanga frá
Winnipeg, sam þannig stendur á, Aliaska yfir NorSurpólinn og til
«S iskólanefnd Kinge George V. ^ Spitzbergen. Sonur hans er far-
skóla vísaSi' Bayley frá yfirkenn- inh til Evrópu til þess aS undirbúa
arastöSu viS skólann Vegna truar- framhiald flugferSarmnar frá Spitz
ekoSana hans, kemur fyrir oháSajbergen til höfuSborga NorSur-
nefnd á laugardaginn kemur.; 'anda og London.
BáSir málsaSilar, Bayley og skóla
nefndin, mæta þar og verja mál
sitt. 1
Fulltrúar fyrir One Big Union
félöig víSsveg'ar um Canada koimu
EitthvaS af lögregliumönnum
aS senda þráSIaus skeyti. Á
sjálfu skipinu eru 3 skeytastöSvar.
Er h in stærsta iþeirra svo stór, aS
senda má skeyti frá henni alla leiS
till lands, hvar seim skipiS er stett
á A/tlanbshaifniu. — Til þess áS
taka rugg af skipiinu, sam á svo
mikinn þátt í sjóveikinni, em auk
hliSarkila holir sívalningar (anti-
rolling itanks) á hliSum þess. Til
eldsneytis verSur olía höfS. Um
4000 ifarþega getur skipiS flutt á
fyrsta, öSru oig þriSja farrýlmi. —
En eitt af því allra eftirtektarverS
asta viS þetta skip eru samkotnu-
hallirnar (Pulblic Halls) á því.
Eru þær 3 íaílsins og má þar hafa
'saimsæti eSa skemtanir um ihönd
eSa ganga um sér til hressimgar
eftir vild; þar 'er og imatur og ann-
aS sæligæti, sem í magann er lát-
iS, til isölu. En ekki eru öll þæg-
indi skipsins talin meS þessu. Þar
eru einnig sundlaugar til aS baSá
sig í og bókasafn stórt. ÞaS virS-
ist sem 'fátt af þeím þægindum,
sem hægt er aS vonast eftir
skipi, skorti þar.
ÞaS hefir vakiS mikla attiygli,
aS hæstirétturinn í Dublin hefir
dettur. Á mánudaginm var þó alt
kyrt ag friSsamlegt aftur.
ÖNNUR LÖND.
Á Þýzkalandi' er nú mikiS bar-
ist fyrir því, aS enska verSi kend
þar á hærri skólunum. Til þessa
btefri auk latínu franskan veriS .
látin sitja fyrir öSrum málum, og;
hefir veriS ein af lögboSnu kenslu
greinunum. Þessu vilja I’jóS-
verjar nú breyta og skipa ensku á
þann bekk, þar sem franskan hef-
ir setfS. ÁstæSurnar, sem ÞjóS-
verjar 'færa fyrir þ'essu, eru þær,
aS enskan sé líklegiust til aS verSa
imáliS, sem alþjóSallög og fundir
verSi skráS á og fari fraim á, aS
minsta kosti næsta imannsaldur.
Auk þess sé enskan verzlunarmal
og hafi veriS notuS óspart í þeim
skilningi a Þyzkalandi undanfar-
iS, af því aS iþaS hafi þar sem
víSar veriS óumsflýjanlegt. En
þekkingu á emsku hefSu viSskifta-
jmenn og bankaimenn orSiS aS
i læra í tómstundum og alveg utan
aj skó'la til þessa, og hefSi sú kunn-
átta, sem þannig var fengin, veriS
mjöig ófullkomin. ABtur mæla
Tryggingarlöggjöf Frakka. Ný-
lega hefir franska stjómiln lag* fyr
ir þing Frakka lagafrumvarp um
tryggingar gegn sjúkdómum, slys
um, elli og dauSa. Karlar og kon-
ur, sem Ihafa laun, sem ekki fara
yfir 10 þús. framka eru skýld tfl
þess aS greiiSa nokkuS fé til hins
ppimbera sér tiil tryggingaT. Jafn-
framt gjaldi því sem almennin'gur
greiSir verSa atvinnurekendur aS
leggja fram upphæS fyrÍT hvern
sirm verkamann jafnháa og sjálf-
ur verkamaSurinn hefir orSiS aS
greiSa. Mönnium þeim sem skyld-
ir eru bil aS tryggja sig á þennan
hátt, er skift niSur í 6 ‘flokka eft-
ir launum og greiSa þeir misjafn-
lega há tillög. Þeir sem trygS'ir eru
á þenna hátt eiga rétt á ókeypis
læknishjálp ef þeir veikjast eSa
verSa fyrir slysi. Þess utan 'hálf-
um vinnulaunum fyrstu 6 mánuS-
ima. VerSi þeir lengiur frá verk-
um, fá þeir mánaSarlega útborg-
un iminst 45 franka og mest 2 10
fr. VerSi þeir ekki vinnuifærÍT eft-
ir 51/2 ár, eiga þeir rétt á árslaun-
um, mimst 500 fr. mest 1500 fr.-
um. Deyi maSur sem trygSur hef-
ir veriS, er fjöilskyldunni borgaS
út minst 150 fr.; mest 1500 fr.,
eftir því hverjum kaupgjalds-
flokkinum maSuTÍmn hefir heyrt til
Allir sextugir menn eiga sam-
kvæmt laga frumvarpinu rétt á
ellistyrk frá 500 frönkum upp í
3000 franka.
sumir vísnidamenn og m'entafröm
ónýtt marga, dauSadóma yfir ýms uSir ekki meS þessari breytingu.
um áhangendum Sinn Feina, semjSegja þeir .frönsku sem latínu
Chicago á aS reka úr embætti hafa veriS fyrir aS ^faj skýrara og gleggra mál en ensku
fyrir aS hafa veriS í vitorSi meS ! °r°tlS 'Wn Stjómarmnar 1Mn; aS,og aS á frönsku verS: hug9unm
vínbannslögbrjótum þar og aSJ bafa vopn undir HöndumDauSa-sjáifstæSari og óblandaSri en a
i /4 /-Jm K n l'n — vC _ k . ' 1 * 1. _1 . _ 1 .. . ™ _ A n rKV
dóimarnir hafa veriS kveSnir tipp ' ensku, sem í þeim skilningi l'sé afar
John Knight, sem setiS 'hefir á
fundi verkamannaráSisin's The
Third Intemationale” í Moskva
nýlega, flutti erindi í Winnipeg s.
1. 'föstudag, fyrir 3000 áheyrend-
um, um Rússland og ástand þess.
Ekki gefst hér færi á aS segja frá
ö!lu, er hann sagSi; en bent ska!
á þaS, aS hann álítur eymdina og
hungriS á Rússlandi alt annaS en
frá hefir veriS sagt hér í blöSun-
Norbhcliffe lávarSur sagSi í
ræSu, er hann hélt nýlega í Ástr-
alíu, aS þaS væri ótiihlýSilegt a«S
Ástralía og Nýja Sjáland skýldu
ekki hafa fulltrúa á Washington-
ráSistefnunni. Kvaó' hann K> rra-
hafsmálin snerta þau lönd meira
en imörg önnur, er samt hefSu
kvaddar veriS til aS senda full-
trúa þangaS.
HerkostnaSur. — Nú þegar svt
mikiS er talaS um aS afvopna
allar þjóSir, er ekki úr vegi aS
gera sér hugimynd um, hvaS sé
unniS viS þaS í glærurn pening-
um, þó annaS, svo sem mar.nslíf-
in er tapast, séu ekki metin neins.
HerkostnaSur Englands var
1913 $391,000,000. en 1920
$1,1 19,000,000.
Frakklands; 1913 $350,000,-
000, en 1920 $988,000,000.
Italíu: 1913 $149,000,000, en
1920 $1,036,000,000.
Japans: 1913 $95,000,000, en
1920 $271,000,000.
-Bandaríkj anna: 1913 $237,-
000,000, en 1920 $1,736,000,00
Þessi 5 stórValdi heiimsins
lögSu því til samans fram fé til
herútbúnaSar áriS 1913 $1,283,-
000,000, en 1920 $5,351,000,-
000. MeS öSrum orSum, ef her-
kostnaSur þessara þjóSa vasri
lagSur niSuT, græddu þær yfir
fjórar biljónir sextíu og níu milj-
ónir dala á því. -— Stjórnarkostn-
aSur þessara landa var áriS 1913
sem hér segir; Á Frakkilandi 900
miljónir dala; á Italíu 500 milj.;
í Japan 270 mil.; á Englaindiv850
milj., og í Bandaríkjiunum 1150
miljónir, eSa satmtails no'kkuS yfir
fjórar biljónir dala, eSa ekki þaS
sem KerúthaldiS kostar nú. — AS
þörf væri á aS létta einhverju a>f
þjóSunum af kostnaSinum, isem
á þeim hvílir, sannar ef til vill
ekkert betur en skuldir þeirrá nú.
En þær eru á hvem nef sem hér
segir: Á Frakklandi $1,099.; á
Italfu $475.; á Englandi $816.; í
Bandaríkjunum $782.; í Japan
$300.; á Þýzkalandi $40,000. Og
eitthvaS imjög nærri því sem þaS
er á TÞýzkalandi, mun þaS láta
hjá öjSrum þjpSum.
--------o-------
<