Heimskringla - 28.09.1921, Page 7

L IINNIPEG 28. SEPT. 1921.
HEIMSKRINGLA
7. BLA»5£>A
iy.v-ín^
77r3 D.ominioá\
Bank
HORM (OTRE BAMR AVE. ©O
SHEttBMOOKE ST.
Hðím«Möll ujsfb.
V«rMjé»or ......
Allar eSjcvir . . .
...« 7*M^f
.. . I7A0MM :
Sérstakt. athygli veitt rlíiakBt-
um kaupnianoft og varíltmarM-
aga.
Spariajó'ðsdtódim.
V.-xíir af innateeöufé Krskidir
jafi! Ii.-'ir og annarasteöar.
Vór bjóðuin velkomin amá mmb
stór vlfkikiíti.
\
PHOHK A MU.
?. B. TUCKER, RáðsmaíSur
^.‘n’crnsonwiaKianciHxnaHHaMaKftB
RannsókDarferoit *
Áfríku.
Þrátt fyrir allan þann fjöida
rannsóknaríerSa, sem farnar hafa
vftriS inn í MiSAfríku á síSustu
áratugum, eru mikil landflaemi þar
emn, sem enginn hvítur miaSur hef
ir augum litiS, og því æriS verk-
efni til rannsókna enn. Enda líSur
aldrei heilt ár svo, aS ekki leggi
eánhver leiSangur þangaS, og oft
fleiri en einn.
Til London kom nýlega einn
þessara ilandkönnuSa, Philips aS
««fni. Hefir hann rannsakaS land-
’ iS ’viS vötnin í M:S-Afríku, fariS
umhverfis Victoria-, Aibert- og
Kivuvatn, rannfakaS eidfjaila-
bryigginn Ruvenzpri og fariS víSa
! um Kongoríki þiS belgiska. \
ferSalaginu fann hann nýja kyn-
stofna sem aldrei hafa séS hvíta
menn áSur og voru margir þeirra
mannætur. Á staS sem nefndur er
Wardi fann hann minjar eftÍT
kynstofn sem nú er aldauSa. Enn-
fremur fanst ný tegund af gorilla-
öpum, fjallategund, sem heldur
sig eigi neSax en 8000 fetuim yfir
sjávarmáii. Ruvenzorfjöll eru sum
staSar alt aS 6000 metra há og
næsthaestu fjöll í Afríku. Rhilipps
hafSi meS sér heim til Enigliands
ýmsar merkar minjar, 'beinagrind-
ur af mönnum og dýrum, og enn-
! frenrur tók hann meS sér svo af
; höfSingjurn hinna nýfundnu kyn-
! stoína.
Þá hefÍT Wilhelm Svíaprins ver
S í rannsóknarför í Belgísku
Kongo og er enn. 'LagSi hann upp
í nóvember 'mánuSi í 'fyirra frá
Vestur-Afríku og ætlaSi suSur í
MiS-Afríku og síSan norSur í
Nílardai. ll för meS honum voru
Nils Gyldenstolpe greifi, kvik-
myndari frá Svensk 'Filmsindustri
og Arrhenius, sænskur imajor í
( belgíska Ihernum í Kongo og átti
hann aS vera 'leiSsögumaSuT. ÞaS
I aefj'r s-S'ast frézt af þessu'm leiS-
AQULL
ÞaS skyggir ekki m'ikiS á igleSi
þessara ibama. Þau höfSu séS í
stórbæ einum þaS sem ikallaS er
hér "Merry-go-round”, eSa á Is-
landi er kalIaS “hringreiSin”.
Þeim þótti mjög gaman aS sitja
í henni. Og þegar þau kqmu 'heim
báSu þau pabiba sinn aS gefa sér
hringreiS. Pabbi þeirra var svo
góSur aS búa hans til fyrir þau,
og sjálS þiS hana á myndinni.
AuSvitaS verSa börhin aS snúa
henni sjálf, í staS þess aS hring-
reiSinni í bænum, sem þau sáu.
er snúiS meS vél. En Iþeim þykir
siaimt eins gaman aS þessiari reiS
he'ma hjá sér, o-g lofa palbba sín-
um og imömimu því, aS vera altaf
góS börn fyrir þaS, aS þau gáfu
þe.'m IhringreiSina.
ur í bragSi: “Ekki er því þannig
variS me^S mín börn; eg vildi ekki
missa neitt þeirra fyrir nokkurn
mun.”
Hvernig getur þessu vikiS
viS," sagSi gesturinn.
ÞpS skal eg sagja þér,” sagSi
skólakennarinn brosandi. "Eg
hefi leitast viS aS kenna bömun-
um mínum eina dýnmæta list%,—
listina þá aS hlýSa. Er þaS ekki
satt, drengir,” sagSi hann enn-
fremur.
Jú! kölluSu börnin öll í einu.
“Og þiS hlýSiS líka mömmu
og palbba fúslega,” bætti faSir
þeirra viS.
“Já, já,” sögSu bömin, og litlu
telpumar ibættu viS: “Okkur þyk-
ir vænt um mömmu og pabba."
Gesturinn sat ‘þegjandi. Hann
hafSi á hinu fátæka heimili 'lært
þau dýrmætu sannmdi, aS þaS
eru aSeins óhlýSin iböm, sem eru
foreldrum sínum til byrSi.
S p i í a! a s a m s k< > t i n.
Eg hefi, þar til nú, dregið a.ð senda eftirstöðvarnar af samskot-
u mtil spítalans á Akureyri, því mig langaði til að birta um leið viður-
kenningu fyri? f>eim peningum, sem eg sendi þann 15 júní s.l. Nú
Kefi eg fengið þá viðurkenningp og set hana hér orðrétta:
“Undirskrifaður hefir í dag meðtekið ávísun krónur 7556.82 ^
aura (sjö 'þúsund fimm hundruð íimtíu og sex krónur áttatíu og tvoj
aura) á Den danske Landmandsbank frá The Royal Bank of Canada. i
— Innlagða í bréfi frá hr. A. C. Johnson, Winnipeg, og er það gjöf frá'
félaginu Helga magra til sjúkrahússins á Akureyri.
SíeingTí'mur Mattháassen
héraðslæknir.
Öll samskotin voru að upphæð $2182.84, við það bætast banka-j
vextir $5.04, samtals $2187.88. Upphæðin, sem eg sendi í júní, var
$1500.00, í krónum 7556.82. t>að sem eg nú sendi, voru $687.88,;
eða kr. 3456.60. Einnig sendi eg ávísun frá hr. Árna Eggertssyni,
fyrir arðmiða, sem haan innleysti, 130 kr. ávísun frá Önnu Thordar-,
son, Gimli, 50 krónur og ávísun á herra Tómas Björnsson á Akureyri,
frá herra Sigfúsi Magnússyni, Yakima, Waslh., 10 kr. Alls verður
það, sem sent er, kr. 1 1,203.42. j
Fátæka heimiIitS.
i
Það var einu sinni fátækur
skólakennari. Svo erfitt átti hann
oít uppdráttar, aS hann vissi ekki
hverniig hann átti aS fara aS því
aS fæ.Sa og klæSa fjölskylau
sína. Börnin voru níu, og aS sjá
þeim .hóp fyrir uppeldi var alt,
annaS en auSvelt 'fyrir har.n og
■konu hans. Samt var haún glaS-
ur yfir fearnahópnum sínum. Og
hann var bæSi stiarfsamur og góS-
ur maSur. Kona hans fylgdi hon-
um ótrauS í baráttu lífsins og þau
voru samhuga í því aS ala börn'
sín upp í guSsótta og góSum siS-
um. Og þaS ríkti ávalt, þrátt i
fyrir fátæktina, friSur og gleSi á
heimiili þessarar fjölskyldu.
Einu sinni, þegar veriS var aS
borSa imiSdegisverS, bar gest þar
aS garSi. Honum varS starsýnt
á fearniahópinn viS feorSiS og hve
k'.vrteis iþau voru meSan þau möt-
uSust.
Gesturinn, sem vissi um hag
ke^narans, sagSi meS hluttekn-
ingu viS hann: “Vesalings maS-
ur, þú átt viS erfiSan hag aS
búa."
“Eg," seg'.r skólakennarinn
undrandi. ' HvaS áttu viS?”
“Eg á viS barnahópinn þinn,”
sagSi gesturhm. ”Og af honum
eru sjö drengir. Eg á aSeins tvo
drengi, og þeir ætla alveg aS
leggjta miig í gröfina.”
Skólakennarinn mælti þá glaS-
Komst aldrei áfram.
I Drenigur, sem aS ýmsu leyti var
vel gefinn, og margir bjuggust viS
aS mundi fyr eSa seinna verSa
hafinn til hárrar stöSu, koimst|
samt aildrei neitt áfram eSa . upp
á viS í heiminum. ÁstæSumar j
fyrir því sagSi einn vinnuveitandi í
han's þessar:
I iHann var nöldrunarsamur.
j Hann hafSi augun á klukkunni.
; Hiann vann aldrei neitt ótil-
kvaddur.
! iHann treysti ekki sjálfum sér.
, Hann spurSi aSra oft aS því,
j hvernig Ihann ætti aS vinna verk
sín.
Hann hafSi sér stöSugt til af-
iSÖkunar: “Eg gleymdi því”.
' Hann gekk aldrei aS verki meS
j óskiftum huiga.
Hann lærSi ekkert af yfirsjón-
um sínum.
Hann var ánægSur meS þaS,
aS vera eftitbátur annara.
Flann eySilagSi hæfileika sína
:v:co því aS hálígera ait, sem hann
Hann valdi sér þá fyrir vini,
srtm hann gat ekkert nýöegt lært
af.
Hann þorSi aldrei aS fram-
kvæma neitt af eigin hy.ggjuviti
eSa dómgreind.
Hann áleit ekkert þess vert aS
læra þaS vel.
iHann reyndi aS láta mer.n
halda aS ha.nn væri aS vinna.
Hann hélt þaS vott gáfnafjörs
og mikilmensku aS hafa Ijót orS á
vörum.
Hann lét sér annara um skemt-
anir, en aS komast áfram í feeim-
inum.
(Honum skildist aldrei, aS laun
verkanna eru önnur en þau er fel-
ast í vinnugjaldinu.
Drengir og stúlkur! Ef ykkur
langar til aS komast áfram og
verSa ykkur sjálfum og iþjóSfé-
laginu, sem þiS lifiS í, til gagns og
sóma, þá IátiS þessar berJ; - —
hjálpa ykkur til þess.
RáS.
RáS vil eg þéT gelia góS,
glaSi, unigi imaSur,
hvar sem þér á heinrsins slóS
hlotnast verustaSuT.
Alt hiS bezta, er orka má
iSji hö'nd og tunga;
‘lít meS vonbrigSi’ aldrei á
aSköst lífs og þunga.
Ef þú hyggur auSri hönd
eftir höppurn bíSa,
inn á sorgar eySiströnd
æfistundir líSa.
Gefma skyldu—i§;æt þar aS—
ger m eS tmu sinni;
fcrsL’t til annars æSra þaS
auSnu verSur þinni.
(Or ensku.—J. J )
Dr. Steingr. Matthíasson skrifar mér með viðurkenningunni mjðg
hlytt og vinsamlegt bréf og sendi mér póstspjald með mynd iþeirri a,
££m nér er að ofan og lét eg búa til eftir því mynd, sem hægt væri að ^
prenta, svo fólk gætiséð þástofnun, sem það var að styrkja með þess-
um gjöfum sínum. Útskýring myndarínnar er: íbúðarhús dr. Matt-^
þíassonar; 'byggingin, sem yjfir það sést á, sóttvarnarhúsið, svo eldri,
spítalinn, og byggingin sem fáninn blaktir yfir, er hinn nýi viðbæíir j
við spítalann. Húsið niðurundan er íveruhús Carls Stíhiött og bygg-j
ingin út og upp er skóli. Mér er kært að sjá þessa mynd, því hún er
af mínum æskustöðvum, og mér rennur til hjarta þegar eg sé hana.
Dr. Matthíasson biður mig að láta sér té nöfn allra þeirra, sem
gáfu til samskotanna, og læt eg hér fylgja hans orð um það, til hvers
þann ætlar þau: “Þegar nú þessum vinsamlegu samskotum er lokið
langar mig til að gera fallegt minnisspjald og setja í ramma. Hugsa
eg mér að skrautprenta nöfn allra þeirra, er gefið hafa, og bið eg yð-
ur því að láta nöfnin mér í té, og ennfremur ef til er mynd af félaginu
“Helgi magri , að þér gerið svo vel að senda mér hana. Bæði yrði
þetta til prýðis á spítalaganginum og öðrum til eftirbreytni.”
Um leið og eg skila af mér þessum samskotum, vil eg af heilum
* hug þakka öllum þeim, sem fyrir orð mín og félagsins Helgi magri,
urðu til þess að styrkja þau. Mér líður hálfpartinn illa yfir því, að
þau eru nú hætt, því eg vildi svo feginn mega halda áfram að senda
hjálp til þessarar stofnunar, sem er svo fátæk af öllu því, er aðrar
slíkar stofnanir hafa og sem gerir þær svo aðlaðandi og fullkomnar.
Eftir að dr. Matthíasson skýrir mér frá í bréfi sínu, að fénu skuli á-
reiðanlega verða varið til þess, sem ákveðið var, segir hann; “Ef
afgangur verður, er mér kærara að kaupa ýms hjúkrunargögn og inn-
anhússmum, eins og t. d. hægindastóla, við eigum enga brúklega”.
En það er líka bezt, ajS þau standi eigi lengur yfir, því fólk er sjálf-
sagt or^)ð leitt á betlinu, en væru ein'hverjir, sem vildu halda áfram
að gefa, er eg fús — já, glaður — að veita því móttöku, ef þeir ekki
sjáiíir vilja^senda það beintfrá sér. Eg skal áreiðanlega koma því til
skila.
Með innilegu þakklæti, fyrir hönd Helga magra
Albert C. Johnson,
907 Confederation Life Bldg.
Winnipeg, Man.
angri, aS Wilhelm prins hafi orS-
iS veikur afv mallaria og liggi nú
þungt haldiwn suSur í Afríku.
Hefir veriS talin hætta ibúin lífi
hans sökum loftslagsins og ónógr-
ar ilækníishjálpar. Hefir hann feng
iS mararia tvisvar sinnuim áSur á
ferSum sínum í Afríku og Amer-
íku. Er viS ibúiS aS hann verSi aS
hætta viS aS halda ferSinni á-
fram og Ihverfa ihiS feráSasta heim
til sín.- Wilhelm prins er orSinn
frægur LandkönnuSur og þykir
einkurr. merk ferS sem hann fór
um Austur-Afríku 1913. ÁriS
1920 yar hann á ferSalagi um
MiS-Ameríku og gerSi þar mik-
ilsverSar mannfræSilegar athuig-
anir. Mbl.
an orSstýr og Ihlaut vinsæildir TjaldbúSakrirkju. Enda er þa<
vestra. H.onum voru haldrn þrjú niSurstaSa málsins. VerSur ef t>
samsæti aS skilnaSi og hann vilil síSar, ef heritugleikar leyfa
sæmdur gjöfuim. Trýggvi er nú nánar minst á þaS mál.
kominn til Akureyrir, en mun ætla (Dagur.)
aS hverfa til Reykjavíkur til dval- —— ---------------—
ar. I JÓNAS STEFÁNSSON
Dagur býSur hann velkominn. frá Kaldbak.
ViS ritstjórn Heimskringlu tóku á íslendrnigadaginn á Gimli 192
Björn Pétursson og Stefán Einars- -----
son, og virSist blaSiS bera þess 1 lifsins skóla lærSur var.
vott, aS vel sé séS fyrir ritatjórn- Hans ljóSa mál
ví hrifinn kvaS hann ástaróS
arrs.
g klökkur ihilýddi á iandnámsljóS
H. Þ.
VESTAN UM HAF.
I byrjun júnímánaSar s. 1. lét
Gunnl. Tr. Jónsson af ritstjórn
Heimskringlu og ílutti alfarinn
heim til Islands. Gunnl. Tryggvi
er ættaSur af Akureyri. Hann fór
vestur úm hafa fyrir 1 3 árum síS-
an, ungur og umkomuh'tiH, eins og
miargir, sem vestur hafa ’flutt.
Hann gerSist fljótt mieSritstjóri
Heimiskri'nglu og síSan einkarit-
stjóri Ihennar þegar Baldvin Bald-
vinsson ihætti. Nokkru síSar lét
hann «f ritstjóminni og hvarf aS
öSru, en tók viS henni aftur
nokkrum árum síSar. Eitt aðal-
frægSarverk Tryggva í blaSa-
menskunni var árás hans á leir-
skáldsmúginn vestra. Hún var
þörf og hin skarpasta, en ekki aS
sam'a skapi vinsæil af þeim, seim
hlut áttu aS máli. Var sú viSur-
eign eftirminnileg. ÞaS var eins
og hann hefSi stjakaS viS bý-
flugnalbúi og stóSu á honum vopn
•hvaSianæfa. En Tryggvi varSist
drengilega í iþeirri iSandi kös.
Yfir höfuS gat Tryggvi sér góS-
mni.
Samskotin til sjúkrahússins á
Akureyri hafa haldiS áfram vest-
an hafs. Árangurinn af Þorra-
blótinu, sem getiS var u>m áSur
hér í blaSinu, varS lítiiil, vegna
þess aS óveSur spiiti fyrir sam-
komunni. En Vestur-lslendingar
undu ekki þeim úrslitum málsins.
Þeir hófu 9amskot um allar bygS-
ir. Þann 6. júlí s.l. var npphæS-
in orSin 2029 dollarar og þó ekki
0.11 kurl koimin til grafar, en sam-
skotafrestur útrunninn. Margir
hafa gefiS rausnarlega. Þó hefir
þar skaraS fram úr L. H. J L.ax-
dal, Milvaukee, Oregon. Hanr
gaf 150 dollara og lætur svo um
mælt, aS hann gefi þá til minn-
ingar um foreldra sína.
VerSur væntanlega hægt síSar,
aS gera grein fyrir endanlegri niS-
urstöSu samskotanna. En heila
þökk er skylt aS flytja Vestur-
Islendingum fyrst og seinast fyrir
bróSurbug þeirra og dremgskap.
Mjöig merkileg jmálaferili hafa
staSiS yfir í Winnipeg milli safn-
aSarbrota TjaiIdbúSiarsafnaSaT út
af kirkjueiigninni. Hefir þar endur-
tekiS rig þaS, sem gerSist fyr í
Dakota, aS eignarrétturinn veltur
á trúarjátningum. Grunur leikur
á aS málaferlum þessum hafi ver-
iS hrundiS af staS meS undirróSri
Kirkjufélagamanna hinna lútersku j
í þeim tilgangi, aS svæla undir sig
af lærSra manna iangt þar bar;
meS lffi og sál
KSJ-njiewav-
Gigt.
t'udru’ erð . ht'luiaiu‘kutnir .uögð ul
þeim. sem mjAltur reyuali liuuu.
Voriö 1SS3 varB eg gagntekinn af
ilikynjaöri vöBvagigt. Kg leiö slík-
ar k.vaiir, sem euginn getur gert sér
í hugarlund, nenia sem sjilfur heiir
reynt þær. Eg reyndi meöal eftir
meöal en alt arangurslaust, þar tli
loksins aö eg hitti á ráð þetta. l>aT>
læknaöi mig gersamlega, svo að síö-
an hefi eg ekki til gigtarinuar
fundið. Eg hefi reynt þetta sama
me'öal á mönnum, sem legið höíðu
um iengri lima rúmfastir í gigt, t
stundum 70—80 ára öldungúm, og '
aliir haía fengið fullan bata.
“E* hafðl sfira verki, líkt or
eldingai ía-ru I gegnum hver mtn
lihn möt.'’
Eg vildi að hver sem þjáist af
vöðva eða bólgugigt vildi reyna
heimalækninga meðal mitt, sem
hefir inn undraverða læknigakraft.
Sendu enga peninga, en aðeins nafn
þitt. Eg sendi þér meðalið til
reynslu og ef þú finnur að það ltckn
ar þig, þá sendir þú verðið, sem
er etnn dottar. En gleymdu þvi
ekki, að eg vil vil, ekki peninga .
þína, nema að þú sért ánægður að f
senda þá.
Er þetta ekki sanngjarnt? Hvers
vegna að kveljast lengur þagar
hjalpin er vlð hendina? Skrifið til
Mark. H. Jackson, No. 744, Purston
Bldg., Syraense, N. T.
Mr. Jaaik'son ábyrgist sannleikrgildi
ofanrltaðs.