Heimskringla - 25.06.1924, Qupperneq 1

VERÐLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBUÐIR
ROYAU,
CROWN
SendiTS eftir ver'ðlista til Royal
Crown Soap Ltd., 654 Main St.
Winnipeg.
VE RflLAUN GEFIN FYRIR
COUPONS OG UMBÚÐIR
ROYAU
CROWN
SenditS eftlr vertilista til Royal
Crown Soap Ltd., 654 Main St.
Winnipeg.
XXXVin. ARGANGUR.
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 25. JúNf, 1924.
NÚMiER 39.
Korngróður mun yfirleitt vera
skemra kominn en vanalega á þess.
uin tíma árs, sem nemur um 10 dög
um. Vorið hefir víðast verið bæði
þurt og sérstaklega kalt, en þó er
búist við allgóðri uppskeru, ef
meira regn fæst og unvfram alt
meiri hitar. útlitið er sagt að sé j
bezt í Manitoba. Haglskaðar hafa |
ennþá sem komið er engir orðið.
verkfallið var hafið á ýmsum stöð.
um í austurfylkjunum. Lauk því þó
strax á flestum stöðum nema í
Montreal, Toronto og Windsor. Á
þessum stöðum horfir til vandræða
því hvorugir viija undan láta, póst-
þjónar eða stjómin.
Frá Ottaua er símað .að stjórnin
muni ætla að láta leggja fyrir sig
öll möguleg gögn með og móti
Oow’s Nest Pass samningnum, á
föstudaginn kemur. Er búist við
að sendinefndir úr öllum áttum
sambandsins muni streyma til borg
arinnar þessa viku. Álitið 'hefir
verið að stjórnin myndi fremur
fylgjandi, að endurnýja samning.
ínn hvað vesturfylkin snertir, er
samningstíminn er útrunninn 6.
júlí n. k. En járnbrautarfélögin
bæði hamast svo á móti því, að nú
er talið vaíasamt á hverja sveifina
stjómin muni hailast.
Erá Ottawa er símað, að lítið út_
lit sé á því að til Hudsonflóabraut-
arinnar verði veitt fé á þessu ári,
þrátt fyrir öflugar tiiraunir bænda.
flokksins í þá átt. Er álitið að
stjórnin rnuni jafnvel hlynt málinu,
en vilji hliðra sér hjá þvf að á-
kveða nokkuð um það nú í ár og
muni bera við fjárskort. Er jafnvel
álitið að hún muni vilja láta ræða
það á fundi er haldinn verður í
Winnipeg, til þess að fjalla um
járnhrautalagningu.
Sú frétt berst frá British Col.
umbia, að Siccani Indíánar, sem
heima eiga í dalverpi Findlay-ár.
innar, séu í þann veginn að uppræt.
ast með öllu af holdsveiki.
Eerðamaður, sem nýlega hefir far
ið um dal þenna, skýrir svo frá, að
nú sé ekki eftir af öllum kynþætt.
inum nema einar tvö hundruð
manneskjur, og flest þeirra sé ann.
aðhvort blint eða með hræðilegum
kaunum. Mlargir hafa þegar lagst
fyrir í bælum sfnum og bíða dauð-
ans. Aðrir staulast um í fjöllunum
til þess að leita að elgsdýrum, en
flestir fá ekkert veitt fyrir sjón.
depru og veslast smátt og smátt
upp af hungri. Verður ekki hjá
því komist að taka undir með ferða-
manni þessum, er hann segir að á.
stand þetta sé ekki einungis
hörmulegt heldur smánarlegt, og
þess væri óskandi, að fylkisstjórn.
in í British Columbia eða Canada.
stjórnin yndi bráðan bug að því,
að létta undir með aumingjum þess
um eins og frekast væri nokkur
kostur.
á stjórnmál Evrópu. Stjómar-
breytingin var einnig sjálf að því
leyti gagngerðari en venja er til,
að ekki var einungis skift um for.
sætisráðherra, heldur og um for-
seta ríkisins. Millerand varð ekki
lengur vært sem forseta, er frjáls.
i lyndu flokkarnir fengu s\-o stór-
i feldan meirihluta við kosningarn.
í ar sem raun varð á. Hinn nýi for-
| seti, Gaston E>oumergue, hefir feng
ist við stjórnmál um iangt skeið.
Hann varð fyrst ráðherra 1902. Síð.
an hefir hann verið f mörgum
ráðaneytum og um eitt skeið for-
sætisráðherra. Ekki er samt bú_
ist vð að hann láti mjög til síni
taka sem forseti, enda em völd
Frakkiandsforseta tiltölulega lítil.
En þess meiri tíðinda vænta menn
af stjórnarformensku Herriots, hins
nýja forsætisráðherra. Hann þykir
mikilhæfur maður og frjálsiyndur í
besta skilningi. Hann lét verða sitt
fyrsta verk, að afturkalla skipun
fyrverandi stjórnar, um að 7000
bjóðverjar skyldu gerðir rækir úr
RuhrJiéraðinu. Hinsvegar virðist
hann einráðinn í þvf, að krefjast
með alvöru, að Þjóðverjar greiði
skaðabótarkröfur, svo sem frekast
verði viðkomið, og þeim verði ekki
leyft að smokka fram af sér af_
ivopnunarfyrirmæjum friðarsamn-
inganna.
Dánarminning
Og fáein minningarorð.
í miðrf síðUiStu viku var búist við
aimennu verkfalli meðal póstþjóna
um endilangt Canada. Ekkert varð
þó úr því í vesturfylkjunum, en
Önnur lönd.
J. C. Smuts, forsætisráðherra sain.
bandsríkja Suður.Afríku, bað um
lausn frá embætti sínu 23. þ. m. eft.
ir að hafa ibeðið mikinn ósigur við
nýaafstaðnar kosningar. Foringi
þjóðernissinna, Hertzog, hefir verið
kvaddur til þess að taka við stjórm
inni. Þykir bersýnilegt af kosning.
unum, að áhrif Englendinga séu
þverrandi í landinu, því Hertzog er
þeirra lítill vinur.
Ofsalegt óveður skall yfir því nær
ondilangan efrihluta Missiuppidals-
ins síðastliðinn sunnudag. Nokkrir
menn mistu lífið, en eignir skemd-
ust svo nemur mörgum hundruðum
þúsunda dollara virði. Yfirleitt
hafa gengið hin mestu óveður yf.
ir norðurhluta Bandaríkjanna síð.
ustu viku. Telst mönnum svo til,
að 33 menn hafi látið lífið fyrir
þessar sakir, tvær síðustu vikurnar
í Minnesota og Norður. og Suður-
Dakota.
Áfengissölunefnd Manitobafylkis
hefir gefið út tilkynningu um að
iframvegis verði ekki afgreiddur
nema einn kassi af áfengi til neins
kaupenda á viku. Er það gert til
þess að koma í veg fyrir misbrúk-
un á víninu, sérstaklega að menn
geti gert sér vín stjómarinnar að
verzlunarvöru.
þess að beygja sig undir ákvæði
þeirra ef bandamenn geta orðið á
eitt sáttir að halda sér við þær.
Ramsay MacDonald, forsætisráð-
herra Breta hefir boðið Bandaríkj.
unum að taka þátt í störfum fund-
ar er hann efnir til meðal fulltrúa
bandamanna, til þess að ræða um
skaðabótatillögu sérfræðinganefnd.
ar þeirrar, er venjulegast er kend
við Ameríkumanninn Dawes. Þykir
líklegt að Bandaríkjastjórnin sinni
boðinu. Tillögur Dawes-nefndar.
Innar þykja skásti samningagrund.
völlurinm, sem ennþá hefir verið
bent á um það, hvernig Þjóðverj-
bni eigi að verða gert kleift að
ffreiða skuldir sínar. Þjóðverjum
bykja þær að vonum sjáifum næsta
^aðgengilegai;, en þó hefir þýzka
ríkisþingið fyrir sitt ieyti lofast til
Útnefningin til forsetaefnis er enn-
þá á döfinni meðal stjórnmála.
flokka Bandaíi|kjanna, Repudilic-
anaflokkurinn hefir að vfsu lokið
sínum útnefningum, svo sem áð.
ur hefir verið getið um hér í blað-
inu. Ooolidge hlaut útnefninguna,
svo að segja gagnsóknarlaust, og
varaforsetaefni er Dawes, sá sem
frægastur varð fyrir nokkrum vik.
um fyrir tillögur sínar um skaða-
bótamál Þjóðverja. En það virð.
ist ganga alt örðuga með fæðing-
arnar hjá democrataflokknum.
Keppinautamir eru aðallega tveir.
Al. Smith, ríkisstjóri New York
ríkis, og McAdoo, fyrverandi fjár-
málaráðherra )Bandaríkjanna, og
tengdasonur Wilsons sál forseta.
öllum kemur saman um að báð-
ir séu mienn þessir hæfileikamenn
miklir. En þaff þykir ljóður á ráði
r^kisstjórans, hve samband hans
hefir verið náið við Tammany
hringinn alræmda í New York.
Hinsvegar sætir McAdoio álasi
ýmsra fyrir það, að ihann hafi not-
að sér aðstöðu sína, sem tengda.
sonur forsetans, og nafn sitt, sem
fyrverandi fjármálaráðherra um
skör fram, til þess að auðga sjálf-
an sig. Sjálfur leggur hann mesta
áherzlu á það í útnefningaijbá(r.
áttu isinni, að hann ætli að hreinsa
til á stjómarskrifstofunum og lofta
þar fyrir alvöru út eftir olíu-
hneykslin miklu.
Þykkja allmikil er uppkomin ir.illi
brezku stjórnarinnar og Mexico
stjómarinnar. Hefir sendiherra
Breta verið vísað úr landi úr
Mexico. Gera Bretar þá grein fyrir
þeirri ráðstöfun að sendiherra hafi
reynt að verja brezkan þegn, ekkju
eftir enskan bankastjóra, gegn yf-
irgangi Mexico.stjómarinnar, er
■hafi ætlað sér að sölsa undir sig
eignir hennar. En Obregonstjómin
segir, að Cummins sendiherra
hafi farið með sífeldan undirróður
fyrir hönd amerískra auðmanna,
gagnvart mexikönskum hagsmun-
um, og verið hinn stjrfnasti í öllum
viðskiftum.
Brezka stjómin hefir tekið upp
þykkjuna fyrir sendimann sfnum,
og er helzt útlit fyrir, að slitið
verði öllu stjórnmálasambandi milli
landanna um hrfð. Virðist öll Suð-
ur.Amerfka vera á bandi Obregons
forseta, því engir sendiherrar það-
an fylgdu Cummins úr hlaði, nema
frá Chile, — Prússlandi Suður.
Ameríku.
Sýnt þykir þegar, að stjórnar.
breytingin sem varð á Frakklandi
um miðjan þennan mánuð, muni
geta haft hin gagngerðustu áhrif
Það þykir sæta tfðindum, og
enda óvenjulegum, að áfengis-
smyglarar hafa hafið verkfall á
Jerseyströndinni í Bandaríkjunum
Þykjast þeir næsta hart leiknir af
“bootlegging”-höfðingjum þeim, er
ráða þá til vinnunnar. Þeir fara út
á rúmsjó á næturþeli til þess að ná
f vöruna, en fá ekki nema einn doll.
ar í þóknun fyrir hvern kassa, er
þeir skila á land. Má það vissulega
ekki teljast mikil borgun, þegar
þess er gætt, að þeir fá ekki flutt
nema tiltöiulega fáa kassa í einu á
sínum litlu bátum, og eru auk þess
í stöðugri hættu um, að verða
teknir höndum aif lögreglunni. Ekki
eru þetta þó þeirra einu vandkvæði
því að nú er komin upp heil stétt af
áfengisræningjum þar á ströndinni,
sem hefir þá iðju, að sitja um karla-
garmana og hrifsa af þeim fenginn.
Þykir þyrstum Ameríkumönnum,
horfa til stórvandræða út af
verkfalli þessu, og vonast þeir fast.
lega eftir, að sætt komist sem
bráðast á.
------------0-----------
*
Ur bænum.
íslenzkir bændur ættu að veita
eftirtekt auglýsingu frá W. G. Mc-
Key, er stendur hér í blaðinu. Hann
ætlar að koma upp tókembuvélum,
er búa ullina í lopa undir spunann.
Helga Emily Johnson andaðist á
almenna sjúkrahúsinu í Moose Jaw"
Sask., þriðjudaginn 8. maí síðast
liðinn, af afleiðingum af upp-
skurði við svæsinni botnlanga-
bólgu.
' Holga heitin var dóttir Ásmund-
ar Johnson að Sinclair, Man. og
fyrri konu hans Sigríðar Helgu (d.
21. fobrúar 1912).
Helga Emely var tæpra 19 ára
gömul þegar hún dó; fædd 15. maí
1905. 1 vetur vann hún við síma-
störf í Moose Jaw, þar til aðeins
tveim dögum áður en hún dó. Upp
að þeim tíma var hún glöð að
vanda og frískleg, svo enginn
hugði að hún ætti svo skamt eftir
ólifað. T. d. sama daginn og hún
fór á sjúkrahúsið til uppskurðar
skrifaði hún föður sínum meðal
annars: Nú er eg stödd á sjúkra-
húsinu hér í Moose Jaw. Eg- hefi
verið dálítið lasin nú í fáa flaga.
en hefi samt unnið. Eg gekk hing-
að í dag og hefi ekki miklar þraut-
ir á morgun fer eig undir upp-
skurð og er ekkert hrædd. Þetta
er svo algengt. Vertu bara rólegur.
Eftir daginn á morgun mun ieg
senda þér línu aftur, en eins og þú
veizt, þá er afmælisdagurinn minn
í næstu viku, 15. maí, og þá verð
eg 19 ára; og ef þú gætir, hefði mér
þótt vænt um að þú hefðir komið
vestur um það leyti.”
1 þetta sinn var dauðinn svo
sajótur að verkum, að faðir hennt-
ar kom vestur til að sækja hana
heim til sín, aðeins eitt stutt skifti
og í síðasta sinni, því áður en hann
fékk þetta bréf hennar var honumi
símað að hún iægi liðið lfk. Og
oft er lífið svona fallvalt og leikur
eins og á þræði: mjög svo alvar-
legt málefni og athugunarvert ung-
um sem gömlum, að engu er að
treysta, ekki einu sinni æskunni,
með sínar sterku þrár, vonir og
langanir.
(Helga heitin var jarðsett í graf- (
reit Sinelair héraðsins sunnudaginn
11. maí, að viðstöddum fjölda fólks
aí ýmsum þjóðum; var það ein sú
fjölmennasta jarðarför sem farið'
hefir fram frá kirkjunni þar í hæn- [
um. Hin framliðna var lögð við |
hlið sinnar elskuðu míóður, konunn
ar er ástvinirnir nrunu sakna með-
an lff leynist í brjósti, en gleðjast [
svo sannarlega af því að hinumeg-1
(Framh. á 5. bls.)
Blindi öldungurinn
— Tcitur Guðmundsson Tait. —
4,-II., 1832—8.-3., 1923.
í vestri sólin sígur,
í svefninn fellur mál.
í útlegð æfin hnígur
og íslenzk tunga og sál.
Þótt kvarti ei karlmanns lundin,
er klökkur hugur sá,
sem íslands ást er bundin,
en ei má þangað ná.
Hér falla tár á foldu,
en fræ þau döggva ei nein,
því orðstír eins grefst moldu
og útlendingsins bein.
Og grafir þöglar geyma
það gull, sem drenglund á' —
það flest, sem fegurst heima
skein feðra von og spá.
Og hann, sem hér er kvaddur,
var heima-maður sá,
sem öflum Islands gladdur
leit ættland stórri þrá.
Þar vann hann verk með snilli
í vortrú gróandans;
og guðs og góðra hylli
var gjöf og launin hans.
Með sæmdaríkum svanna
hann sannrar ástar naut.
Hann samúð sannra manna
og sóma margan hlaut.
A herðum hreppstjórn bar hann
og höldur nýtur bjó.
Og bjartsýnn bóndi var hann,
mót bliki sólar hló.
Mót Ægis öllu liði
hann undir Jökli fór
og upplauk aflans hliði
svo arður reyndist stór.
Hinn sami á sjó og landi,
hann sýndi rögg og dáð.
Og hverjum harmlíðandi
hann holl og nýt gaf ráð.
Hann bygði bæi og kirkjur
á barnsins æskugrund,
unz angraði augun myrkur
svo ei til starfs sá mund.
í fullan fimtung aldar,
var falið augnaljós,
og sólar sýnir faldar
við sortans myrkurós.
Hans handtök voru vörður
og vitar heimaþjóð,
en huga heiður fjörður,
sem hjúfrast aftanglóð.
Þau lýstu er löng var njóla
og ljósblik ekkert sást,
sem kærast kerti jóla
og kvæði um forna ást.
Sem barn í skuggsjá Skuldar
sín skoðar vonlétt spor,
um æfiheiðar huldar,
þá hlær við æskuvor —
í skygðum trúarskildi
svo skáldsins las hann rún,
að heilög himins mildi
sé hinstu föðurtún.
Hann sá, við endi ára,
hvar æðsta hnossið skein,
sá þerrir tregatára,
sem trúin þekkir ein.
Sem þoku sundrar sólin.
og söngvar eyða þögn,
svo á sá alt af jólin,
sem æðst ber trúarmögn.
í vörmum vinahöndum
hann vestra dvaldi í ró,
en fjarri feðraströndum,
þar fyrst hann grét og hló.
Hann sá í heimþrá hallir
og heilagt arinbál,
sem íslands synir allir,
sem eignast móðursál.
Þ. Þ. Þ.