Heimskringla - 25.06.1924, Page 3

WINNIPEG, MAN, 25. JÚNÍ, 1924.
HEIMSKRINGLA
l. BLAÐStDA
kennilega tilraun dönsku sjómar-
arinmar til þess að stofna nýlendu
á Grænlandi.
Ásamt meg þessu ætti að geta
þess, að svo virðist seui það sé al-
gengt álit í Danmörk, að varð-
veizla Skrælingja gegn útlendum
viðskiftum, annara en Dana, sé
megintilgangur þeirra með strand-
þanninu. Og er það einmitt nú eft-
irtektarvert iað talsverð hreyfing
virðist vera orðin í þá átt að líkna
It.vargaiiausum Skrælingjum, eftir
Wöðunum að dæmia, síðan sarnn-
ingatilraun húfst milli Dana og
Norðmanna um ríkisréttinn yfir
Grænlandi. Nýlelga hefir og verið
iialdinn fyrlrlestur í Höfn urn “sið-
aða Skrælingja”, sem vakið hefir
allmikla efttirtekt. Að “varðveita
Grænland fyrlr börn landsins” á
með öðrum orðum að vera skýring
og réttlæting ástandsins f hinni
gömllu íslenzku nýlendu og þess
banns sem hindrar þjóðirnar frá
viðskiftum við landið. Eftir samn-
inginm við Norðmtenn hlýtur það
samt að verða erfitt að vemda
Nkrælingja fyrir áhrifum siðmenn-
ingarinnar og mjætti sú ástæða ef
til vill verða til þess að stranda-
bannið yrði yfirleitt afnumið.
Eg ætlaði mér ekki hér að þessu
sinni a ðfara frekar út í einstök at-
riði þessa máls, með því að svo
örlítið hefir til þessa verið gert í
þá átt að skýra það fyrir þjóðinni
alment á íslandi. En ef til vill
bjóst eg við að þær fáu athuganir,
sem eg hefi sett hér fram, kynnu að
gera það auðveldara sfðar að líta
dýpra á ýmg einstök söguleg efni
Grænlandsþrætunnar. Yæri sér-
stakleg ástæða til þess nú þegar,
að snúa sér að þeirri spurning,
hvernig löggjöf ísl^nds og stjóm
hefir, að því leyti sem til hennar
kasta gat korrnið, farið með þetta
málefni gagnvart drottinvalds-
kröfu Dana fyrst og fremst, — og
sfðan gagnvart afstöðu máisins nú,
yfirleitt, meðal annara þjóða. A]l-
menningsálitið á íslandi hefir látið
til sín heyra. En á því er enginn
tefi, að þessi þræta fer nú fyrst al-
varlega að vekja athygli úti um
heiminm, eftir þau bráðabirgða úr-
slit, sem orðin eru um deiluna
inilli Noregs og Danferkur.
-----------0-----------
Ferðaminningar að
heiman og grendinni.
Eg byrja þenna kafla við ára-
mótin 1922, á gamlársdag, það
kvaddi mánn. með nöprum norðan
næðingi, lirfðarlaust og bjart. Lft-
ið var átt við að brenna út gamla
órið, eins og svo oft var gert á
mínum uppvaxtarárum.
Eg hygg, að það sé að fara úr
móð, eða hverfa við vaxandi menn-
ing, hafi þótt fáfræðislegt að eyða
tíma og fjármunum í það, að vera
að brenna út gamla árið, þó mér
hætti við að segja það sama, eins
og gamla fólkið á flyrri tíð, að
hvert gamla árið eigi ekki annað
skilið en að greftrast og gleym-
ast í öskuihaugum tímans.
Þetta var nú alls ekki svo til-
finnanlegt fyrir okkur þarna á
Hetllu'landi. Það v|ar nóg iannað
til skemtunar, því um kvöldið fór
fram hjónavígsla, einn af frændum
mfnum, Hólingeir Stefánsison tók
upp á þeim góða og gamla sið, að
fara að gifta sig á gamílárskvöld.
Yar konuefni hans ungfrú þorbjörg
Árnadóttir Kristjámssonar Buch frá
Eossseli og Siguríbjargar Þorláksi-
dóttir frá Torfunesi í Höldukinn.
Margir munu kannast við Kristján
Buch frá Eossseli, sem einn hinn
mesta atorku- og etarfsmann sinn-
ar tíðar; eg man vel eftir honum
í fyrsta skifti sem eg sá hann, var
hann næturlangt ihjá föður ,mín-
um við slátt á túni, var eg þá 11
ára að aldri, þótti mér tvent sér-
staklega einkennilegt við hann,
hvað hann var stór og brúnamlkill,
og hvað hann brýndi með stuttu
íbrýni, spm rekið var Upp f horn-
stikil, samit ibeit hjá karli, sem, í
vatn væri brugðið. En teigurinn
Um morguninn, eftir föður minn
og hann var furðu stór; faðir minn
bjó þeim báðum í hendur því
hann var hesti ljáasuniður og beit
vfst sæmilega vel.
Hiólmigeir er ®oniur heiðurshjón-
anna, Stefáns Guðmundssonar og
Guðrúnar Jónasdóttir, sein jvarna
hafa ibúið yfir 40 ár. Hafa þau nú
látið af búskap, og þesisi sonur
þeirra tekið við jörðinni.
Vík eg þá aftur að aðalefninu.
Voru hjón þessi gefin saman í kirkj
unni á Grenjaðarstað af séra Helga
Hjálmarssyni. Eáir voru þar við-
sbaddir utan söngfólk af staðnum,
tveir bræður brúðgumans og svara-
menn, sem voru faðir brúðgumans,
og eg ,sem rita þessar línur. Það
er ekki til siðs hér á íslandi, að fólk
fjölm'enni til kirkju óboðið, þó að
hjónavígsla fari frami, nema ef það
er við messugjörð, þá mun það
eiga sér stað, að það komi mun
fieira en endrarnær. Þegar heim
kom var tekið til, beldur fimlega,
að drekka 'SÚkkulagði og kaffi,
m‘eð fínasta brauði fleiri sortumL
Voru þar mörg góð minningarorð
töluð til brúðhjónanna af öllum
sem þar voru viðstaddir, sem var
bara heimilisfólk: spilað, sungið og
skernt sér margvíslega fram eftir
nóttunni, að því búnu gengu
menm til sængurs með fyrirbeiðslu.
Þá rís nú karlinn á tætur með
nýárinu, það heilsaði manni ibjart
og kalt hríðar og kaldi fram í miðj-
an janúar, eftir það einlægar hlák-
ur og blíða til sumarmála, gerði þá
hret og kuldatíð til tuttugasta
maí, varla að það væri vimnandi
úti við túnávinslu nema dag og
dag. Úr því fór dálítið að hlýna,
Fór eg þá enn é stúfana mteð að
leita mér eftir atvinnu, því ekki
hefur verið um hana að gera í
krirtgum aðsietur mitt og nægur
vinnukraftur á heimilinu, sem er
frekar lítið og nú mikið bætt hvað
sléttum og öðrum búþrifum viðvík-
ur, svo alt er nú orðið hand-hægra
og fullkomnara.
Lestagangur er að hverfa úr
sögunni í staðinn korrunir vagnar og
bifreiðar, eins og þörfin krefur að
sér, þvf víða eru vondir vegir, þó
víða séu þeir ibættir, og það stór-
kostléga, og er það margri fátækri
sveit til mikils sómia og minning-
ar um starf til þrifa og í rétta átt,
sér maður einn þennani mannvirkja
veg liggja eftir Beykjadal og til
Húsavíkur, sem er aðal verzlunar-
staður þessara sveita. Vegurinn er
svo vel gerður, að það mætti
leggja hann jámbrautarteinumt
Bifreiðar gana eftir honum, fer það
þó illa með þær sökum hraun-
grjóts ofanfburðar.
Eg vfk þá aftur að sjálfum mér,
þar sem eg stend á Hellulands
hlaðinu, heinnil mínu hér á íslandi.
albúinn til ferðar í atvinnuleit.
Stíg eg upp f vagm, sem stóð hlað-
inn heyi, og tilbúinn að leggja af
stað út á Húsavík. Voru frændur
mínir að fara með þetta heyhlass
til markaðar.
Sjaldan er l>ó svo farið í kaup-
stað, að ekki sláist stúlka með í
förina; kvenfólkið hefir gaman af
að létta sér upp eftir ýms þving-
andi störf, sem það er bundið við
mánuðum saman, og svo má það
til með að koma í búðirnar og líta
á vörurnar, eftir þörfum og tísku,
og svo fá eitthvað gott í poka,
sem húðarsveinar láta þær h)afa
fyrir lítið. Svo komum við til
Húsavíkur, öll hálfstirð eftir keyrsl
una, því ónotalegt <er að sltja á
þessum vögnum til lengdar.
Eg hafði frétt að væri kominn
góður fiskur vig Grímsey, jafnvel
hlaðafli, lítið létu eyjarskeggjar
bera á þessu, því ekki langar
þá til að móborskipin hnigist
þangað til að hrifsa úr hönidumí
þeirra ^björg þá og lífsviðurværi
sem drottinn sendir þeim upp að
landsteinunum, og sem er aðal lífs-
björg þeirra, því ekki er það altaf
sem þeir ná því, þó nærri landi sé,
fyrir ógæftum og sjógangi. Jæja,
þá er eg búinn að tína upp það,
sem eg læt duga úr heimahögum
í þetta sinn, og kem því næst að
Grímseyjarförinni.
Eg lét hugan bera mig fljótt á
atvinnu í Grímsey. Og þegar á vik-
una kom, voru þrír bátar að búa
sig til ferða út f eyna. Hafði eg
þvf hraðan á, náði mér far með
skipi, sem heitir “Víkingur”, og for-
maður Jón Sörimson, sagði hann
mér, að eg gæti fengið pláss á
(Framhald á 7. sf5u)
BS" LÆKNAR:
Dr. M. B. Halldorson
401 lo7d BI4*.
3krlfstofusíml: A 3674.
Stundar sérstaklega lungnasjdk-
dóma.
Er at) (inna & skrifstofu kl. 11—13
f h. og 2—6 e. h.
Helmlll: 46 AUoway Ave.
Talsiml: Sh. 3168.
Dr. A. Dlöndal
818 SOMERSET BLDG.
Talsími N 6410
Stundar sérstaklega kvenajúk.
dóma og barna-sýúkdóma. Aí
kitta Id. 10—12 f.b. og 3—5 e.h.
Heimili: 806 Victor St
Sími A 8180..........
Dr. J. Stefánssoo
21« HEDICAL ART9 BLDtt.
Horni K.nnedy og Graham.
Stnndar tlixd.pi iitn-.
nrf- o( kvrrka-.Jðkdéma.
Atl kltta frft kl. 11 tll II L k
ot U. S tl t r k
Tal.lml A 3.121.
Hrimll 37S Rlvcr Ave.
DR. B. H. OLSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor Graham and Kennedy Sts.
Phone; A7067
Viðtalstími: 11—12 og 1—5.30
Heimili: 723 Alverstone St.
WINNIPEG, MAN.
BETRI GLERAUGU GEFA
SKARPARI SJÓN
Augnlækaar.
204 ENDERTON BUILDING
Portage antt Haigrave. — A 6645
Talsími: A 1834
DR. J. OLSON
Tannlæknir
Cor. Graham & Kennedy St.
216 Medical Arts Bldg.
Heimasími:B 4894
WINNIPEG — MAN.
Talelmll AHHHU
Dr.J. G. Snidal
TANNLŒKNIR
§14 Somemt Blwck
Portagc Ave. WINNIPBO
DR. C H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur yðar dregnar et$a lag-
aSar án allra kvala-
Talsími A 4171
505 Boyd Bldg. Winnipeg
DR. ROVEDA M. T. D., M. E„
Sérfrseðingur í fótaveiki
Rist, il, hæl, táberg, etc., vís-
indalega, lagfærð og læknuð-
Líkþorn og innvaxnar neglur á
tám, skjótlega læknað.
Innsólar til stuðnings og þæg-
inda, búnir til eftir mælingu.
242 Somerset Blk. Phone : A 1927
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
Dr- S. G. Simpson N.D., D-O. D.C,
Chronic Diseases
Phone: N 7208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
ES- LYFSALAR :
Daintry’s Druf Store
MeSala sérfræíingnr.
‘Vörugæði og fljót afgreiðsla’
eru einkunnarorð vor.
Horni Sargent og Lipton.
PLone: Sherb. 1166.
23P LÖGFRÆÐINGAR : ^
f—--------------------------
Aral Anderaon K. P. Oarlail
GARLAND & ANDERSON
LttGFRÆÐINGAR
Phoie i A-219T
W)1 Klectrlc Kallnay Chaaben
A Arborg 1. og 3. þriffjudag k Sft.
W. J. Lindal J, H. Linda’
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræðingar
3 Home Investment Building,
(468 Main St.)
Talsími A4963
Þeir hafa einnig skrifstofur að
Lundar, Riverton, Gimli og Piney og
em þar að hitta á eftirfylgjandi
timum:
Lundar : Annanhvern mifivikudag.
Riverton: Fyrsta fimtudag í hvcrj-
un> mánuSL
Gimli: Fyrsta Miövikudag kveri
mánaSar.
Piney: ÞriCja föstudag i roánufji
hverjum.
Talsímar: N 6215 og A 7127
Boimar, Hollands & Philp,
Iðgfræðingar.
603 4 Electric Raiiway Ohambers
WINNIPEG
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfræðingitr.
hefir hetnúld til þese »8 flytja
máj baeði í Manitoba og S**k-
atchev^m.
Skrifstofa: Wynyard, Sask.
FASTEIGNARSALAR:
J. J. SWANSON & CO.
TaLsími A 6340.
808 Paris Building, Winnipeg.
Eldsáby r gð a ru mboð smenp
Selja og annast fasteignir, ót-
vega peningalán o. s. írv.
MATSÖLUHÚS: ‘
WEVEL CAFE
Ef þú ert huugraður, þá komdn
inn á Wevel Caíé og fáðu þér að
borða. Máltíðir seldar á ðllum
tfmum dags. Gobt felenzkt kaffl
ávalt á boðstOlr.m- Svaladrykklr,
vmdlar, tóbak og allskon&r saet-
mdL
Mrs. T. JACOBS.
BIFREIÐAR
TIL LEIGU OG SÖLU:
KING GE0RGE H0TEL
Eina íslenzka hóteliS í baen
(Á homi King og Alexander)
TL Bjarnasea '
RáSsroaðor
BRAUÐGERÐARHÚS:
ÍSLENZKA BAKARÍIÐ
selur besta.r vörur fyrir lægsta
verð.
Pantanir afgreiddar fljótt og
veL
— Fjölbreyttast úrval —
— Hrein viðskifti. —
BJARNASON BAKING CO.
Sargent & McCee
— Sími: A 5638 —
THE ARROW SERVICE
Við flytjiun fóik og varning
hvert sem er
ÓDÝRAST
í borginni. — Beynið okkur-
Sími dag og nótt: J 5700
Vist á klukkutimann,
eða eftir samningum.
Homi Arlington og Manltoba
J. T., ráðsmaður-
Dubois Limited
EINA ISLENSKA UTUNAR-
HÚSIÐ I BÆNUM.
Sími A 3763—276 Hargrave
Alt verk fljótt og vel að hendi
leyst. Pöntunum utan af landi
sérstakur gaumur gefinn. Eini
staðurinn í bænum sem litar og
hreinsar hattfjaðrir.
Eigendur:
A. Goodman
R. Swanson
Dubois Limited.
KLÆÐSKERAR:
Skrifstofusíml
N 7000
Helmasiml
B 1353
J. A. LaROQUE
klæðskeri
FöT B«I?r TIL EFTIR M.ELINGU
Sérstakt athygll veltt lögun, viB-
gerí og pressun fatnaiSar.
219 Montgomery Bldg.
215*4 Portage Ave-
A. G. LÉVÉQUE
Loðfataskeri
Tilkynnir, að bann hefir opn-
að vinnustofu að 291 Eort St.
Otr er reiðubúinn að taka að
sér allskonar saum og vlð-
gerð á loðfatnaði.
291 Fort St. — Phone A 5093
Saml Strong-
Endurskoðari reikninga.
Endurskoðar bækur verzlana og
annara félaga.
Phone A2027—607 Lombard Bldg.
WINNIPEG.
FINNID MADAME REE
mestu spákonu veraldarinnar — hún
seglr yhur elnmltt þatS_ aem þér TllJ-
U5 vita i öllum málum lífslns, ást,
glftlngu, fjársýslu, vanðrœtSum. —
Suite 1 Hample Block, 27314 Portftgft
Ave., nálægt Smitb St. VitStalstímar:
11 t. h. til 8 e. h. ‘
KomitS meti þessa auglýsingu— þah
gefur ytiur rétt til atS fá lesin forlög
ytiar fyrir hálfvlrtsi.
MRS. SWAINSON
627 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrvals-
birgðir af nýtízku kvenhöttum.
Hún er eina íslenzka konan sem
slíka verzlun rekur 1 Winnlp**.
Islendingar, látiS Mrs. Swain-
son njóta viSskifta ySar.
DANS-KENSLA.
Hin miklu viðskifti gera okkur
mögulegt að halda áfram.
$5.00 námskeiðinu
Próf. Scott N 8106
Kenslutímar eftir hádegl og &
kvöldin. Einnig sérkensla á
hvatSa tima sem er.
290 Portage Ave. (Yfir Lyceum)
Half Block from Eatons.
Money to Loan.
If you require a loan on your
furniture, house or farm we
can arrange for you such a
loan.
EXCHANGE
House for farm
or
Farm for house
Insurance of all kinds
WM. BELL CO.
Phone: N9991
503 Paris Bldg., Winnipeg
BROOKS CHEMICAL
FERíriLIZER
TIL
ÞROSKTJNAR
ALLRA
Jurta, burkna, jarðepla og grasa.
Klnnlg ná allar korntegundlr full-
um þroska tvsim vikum fyr en
vanalega ef þessl áburtSur er not-
atSur.
LeititS upplýsinga
Brooks Aniline Works, Ltd.
Room 9, Board of Trade Bldg.
Winnipeg, Man. Tals.: N9282
SpyrJitS verzlunarmenn.
TH. JOHNSON,
Ormakari og GulUmilSui
Selur giftlngaleyfisbráf.
Réretakt athygli veltt pöntunuai
og YltSgJörttum ótan af land)
264 M&in St. Phone A 4637
StofnitS ekki lífi ytSar og annara I
hættu.
HaldttS vindhlífinni á hil yhar
skygtSi metS
STA-CLEAR
og fertsist óhult
Sta-Clear Sales Agency
Room 5, Board of Trade
KomitS og sannfærlst
BurtSargjald á pöntunum borgatS af
oss.
CHARLES AUGER
hjá
Domminion Motor Co., Limited
Eort og Grtaham Str.
Eord og Lincoln bílar, Eordson
dráttarvélar
Brúkaðir bflar á sérstaklega lágu
verði.
TALSIMI: N7316
HEIMASÍMI: N 1434
A. S. BARDAL
selur llkklstur og annast um út-
farlr. Allur útbúnatSur eá bestl
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnlsvartSa og legsteina._
843 SHERBROOKE ST.
Phonet N 6607 WINNIPItt