Heimskringla - 07.12.1927, Side 3

I
WINNIPEG 7. DES. 1927.
HEIMSKRIN GLA
3. BLAÐSIÐA,
Om
C
I
I
e
i
i
c
I
i
I
i
i
í
í
i
i
i
•9i
A Strong, Reliable
Business School
MORE THAN 1500ICELANDIC STUDENTS
HAVE ATTENDED THE SUCCESS BUSINESS
COLLEGE OF WINNIPEG SINCE 1909
It will pay you again and again to train in Winnipeg
where emplóyment is at its best and where you can
attend tlie SUCCESS BUSINESS COLLEGE whose
gradúates are given preference by thousands of em-
ployers and where you can step right from school into
a good position as soon as your course is finished. The
SUCCESS BUSINESS COLLEGE, Winnipeg, is a strong,
reliable school—its superior service has resulted in its
annual enrollment greatly exceeding the combined year-
ly attendance of all other Business Colleges in the whole
Province of Manitoba. Open all the year. Enroll at
any time. Write for free prospectus.
'Yze&ediL
BUSINESS COLLEGE, Limited
38514 Portage Ave.—Winnipeg, Man:
hann eflaust áleit rétthæstan til svars,
þá. var svari'ð á þessa leið:
“Farið og kunngerið Jóhannesi
bað, er þér heyrið og sjáið: blindir
fá sýn og haltir ganga, likþráir íhreins
ast og daufir heyra, og dauðir upp
TÍsa, og fátækum er boðað fagnaðar-
erindið.”
Svarið inniibindur í sér, að vísu,
stafthæfingu um yfirvenjulegt vald
þekkingarinnar yfir efninu og efnis-
bölinu; en kjarni svarsins, samnefn-
-arinn, sem öll einstöku atriði ganga
upp í, er ekkert við efni riðinn. I
færri orðum er svarið þetta: Farið
og kunngerið Jóhannesi það, er þér
heyrið og sjáið: kœrleikann,
■miskunnandi og bjargandi bágstöddum
úr líkamlegri og andlegri neyð. Þetta
svar ætlast Kristur til að fullnægi Jó-
hannesi sem sönnun þess, að hann sé
sá, sem koma átti, guðssonurinn, end-
urlausnarinn. Þar með er það sagt,
að æðsta sönnun fyrir guðdómi er
kærleikurinn. Guðdómur og kœrlcik-
tir er eitt og hið sama. Frumeigind
guðs er kærleikurinn, auk þess sem
hans er og: “ríkið, nnátturinn og dýrð-
in”„ en allt er það arfleifð harna
hans, lífsveranna, er hann hefir gert i
mynd sinni og líkingu.
Vér vitum ekki hvernig Jóhannes
brást við þessari orðsendingu. Hitt
vitum vér, að þess konar rökfræði fór
alveg fyrir ofan garð og neðan hjá
fariseunum. Svipuð fyrirbrigði virð
ast gerast enn þann dag i dag. I
auka-atriðunum hanga menn. Þrátt
fyrir fordæmi Krists fara menn villur
vegar í þvi, að ímynda sér, að þetta:
— að gera brauð a'ð steinum, berast í
lofti, ganga á vatni, metta þúsund-
ir á ósýnilegum nægtum, að íiholdgast
eða afholdgast, að fæðast eða rísa
upp með einum eða öðru mhætti —
að öll þessi merku efnisfyrirbrigði
séu fullgild sönnun guðdóms. En þau
eru það ekki — í hinni sérstæðu, sönn
ustu merkingu, er Jesús aldrei missti
sjónar á. Þau sanna það eitt, að sá,
eða þeir, er láta slíkh. hluti verða,
vita aðferðina, eru kunnuigir þess-
um lögmálum tilverunnar; eiga þá
þekkingu, er gefur þeim dásamlegt
vald yfir efninu. Þekking er vald.
En ekki er vald þekkingarinnar nauð
synlega ávalt gttðdómlegt. Djöfl-
arnir eiga, að sumra sögn, töluverða
þekkingu og' vald, og verða ekkii þar
fyrir guðdómlegir ! Vald þekkinigar-
innar á öllum sviðum Hfsins, andleg-
um og efnislegum, verður þá fyrst
guðdómlegt, er það birtist í sambandi
við hinn sanna guðdóm — kærleik-
ann. Því að “þótt eg talaði tungum
manna og engla, en hefði ekki kær-
leika, yrði eg hljómandi málmur og
hvellandi bjalla. Og þótt eg hefði
spádómsgáfu og vissi alla leyndar-
dóma og ætti alla þekkingu, og þótt
eg hefði svo takmarkalausa trú, að
færa mætti fjöll'úr stað, en hefði ekki
kærleika — væri eg ekki neitt.”
Kærleikurinn einn er guðdómur, og
Ikærleiksvilj i Krists, að stíga niður í
takmarkanir holdsins, gerast fátækur
vor vegna, til þess að vér mættum.
auðgast af ihans fátækt, — sá vilji er
hin mikla sönnun fyrir guðdómi hans.
Sú ráðsályktun, að koma og lifa og
líða, mönnunum til líkamlegrar og
andlegrar endurlausnar, var af guð-
dómi gerð. Hitt er svo örsmátt auka
atriði, á hvern hátt hann ferðbjó sig
í efnisíheiminn. Hins vegar fæ eg ekki
séð, að á því þurfi að taka hart, að
trúhneigðir menn lýsi því yfir, að
þeir liafi svo dýrðlegar hugmyndir
um Krist, að þeim þyki sennilegt, að
hann hafi getað ferðbúið sig, með
hverjum þeim hætti, er hann sjálfur
hefði kosið, venjulegum eða yfir-
venjulegum.
En samkvæmt þessum skilningi á
iguðdómi — og það er ótvíræður
skilningur Nýja testamentisins, —
verður það, um tíma og eilífð, aldrei
annað en fjas ógætninnar, að frjáls-
lyndir menn hafni guðdómi Krists.
Wynyard 16. nóv. 1927.
Friðrik A. Friðriksson.
* * *
Nokkrar athugasemdir langar rit-
stjóra Heimskringlu að gera, áöur en
langt líður. við í'Eftirmála” þenna í
sambandi við erindið “Kristvitund”.
er birtist i síðasta blaði.
Ritst.
Upton Sinclair.
og auðvt.ldið í Bandaríkjimtim.
I.
Ef talið berst að því hver muni vera
mestur merkismaður síðustu alda, þá
má búast við að sumum mönnum, er
lært hafa söguhrafl með álíka skiln-
ingi og páfaigaukur margföldunartöfl-
una, detti fyrst í hug Napoleon eða
einhver annar þvílikur blóðhundur og
mannaslátrari. Það er því góðra
gjalda vert, að sögufræðsla §é veitt
um hin raunverulegu mikilmenni, er
berjast með afli andans fyrir meiri
menninigu ,og farsæld jarðarbúa. I
“SJidrni” í ár er grein eftir Einar
Hjörleifsson Kvaran rithöfund um á-
gætasta ritfork Vesturheims, a. m. k.
á vorUm dögum, mann, sem veit hvað
hann vill, og berst ótrauður og hlífð-
arlaust fyrir rétti alþýðunnar gegn
þrælkun og svívirðinigum dollaravalds
ins. Það er vel að það tímaritið,
sem ætlað er að skipa tignarsæti í
íslenzkum bókmenntum, flytji slík
lifandi fræði eins og lýsinguna á
baráttu Sinclairs við argasta fjanda
menningarinnar á vorum döigum,
auðvalds-mútu-hringana, og ef slíku
heldur áfram, ætti félagsmannatala
Bókmenntafélagsins að margfaldast
á skömmum tíma.
“Hvergi er spámaður minna met-
inn en í landi sínu,” sagði Kristur.
Auðvalds- fræðirit Bandaríkjanna
forðast að nefna Upton Sinclair á
nafn. Hann er jafnvel ,ekki nefndur
Siglingar til Gamla Landsins
GANADIAN
NATIONAL
yflr nAvemlier oif de»eml»er hnfa nukafarlentir ok svefnvajscna sem
KunKa lielnn lelfi uft nkipNhlltS tig hnfa nambiind vifl öll eim.sklpa-
félöK, er sírIu til Bretlandn og annara Kvröpu_hnfnarataöa.
SÉÐ UM VEGABRÉP Fastsetjið nú
Lág
Fargjöld
VPIR DESEMBER
HAPNSTAÐA
Svo yöur veitlst
heztu liægrindi
The Canadlan Na-
tional seiur ftfram
haltlandl farmiöa
ft öll elmMklpafö-
liÍK yflr Atlunts-
haflö o k **r um
öll liæwrindi viti-
vfkjnndl avefn-
klefum ba*ÖI ft
vögrnum ojt eim_
nkipum
EF ÞÉR EIGIÐ KUNNINGJA
Á GAMLA LANDINU
ySGCCCCGCCCGCCCGCCCCOSCCGCCCCfi i N A F N S 1 90000 PJ oooooooc [O ] cccc L oooooooc DJ
I ——— *=—
The Hermin Art Salon
gerir ‘Hemstitching” og kvenfata-
saum eftir nýjustu tizku fyrir
lœgsta vertS.
Margra ára reynsla og fullkomn
asti vitntsburSur frá beztu sauma-
skóium landsins. Utanborgar pönt
unum fyrir Hemstitching sérstakur
gaumur geflnn.
V. BElVJAMtXSSOlV, elgandi.
600 Sargent Ave. Talslllli 34 153
J
Dr. C. H. VROMAN
TANNLÆKNIR
Tennur ybar dregnar etia
ar án ailra kvala.
lagatJ-
TALSIMI 24 171
505 BOYD BLDG. WINNIPBO
L. Rey
í
Farmiðar
TII. OG ERA
öllum
Stöðum
A
Jörðinni
SEM ÞÉR VILDUÐ HJÁLPA AÐ
KOMA 1 ÞETTA LAND, ÞÁ HAF
IÐ TAL AF OSS. VÉR MUNUM
SJÁ UM ALT ÞVÍ VIÐVÍKJANDI
ALLOWAY & CHAMPION
«07 Main St. AVInnipep:, Man. Teiephone 26 861
umboösmenn fyrir
THE CANADIAN NATI0NAL RAILWAYS
Fruit, Confectionery
Tobaccos, Cigars, Cigarettes
Phone: 37 469
etc.
814 SARGENT Ave.
Emil Johnson
Service Electric
524 SARGENT AVE-
Selja rafmagnsáhöld af öllum teg.
undum.
Viögerðir á Rafmagnsáhöldunj,
fljótt og vel afgreiddar.
Slmli 31 507. Helmaalmli 37 380
spocccoscccccccooccoeo
MltS B. V. ISPKLD
Planlat A Teacher
STUDIOi
666 Alveratone Street.
Phone 137 030
Dr. M. B. Hai/dorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23 674
Slundar aérstaklega lunguasjúk-
dóma.
Br aH flnna á zkrlfatofu kl. lá_u
f h. og í—6 e. h.
Heimlll: 46 Alioway Ave
Talalmli 33 158
menn, sem nefnd er ‘ Who is Who”,
né í viðbæti þeim við Encyclopedia
Britannica, sem gefin hefir vterið
út í Bandaríkjunum”. Blöðin eru
flest i klóm auðvaldsins. Þau eru
heldur ekki vön að minnast á þenna
snjalla andstæðing húsbónda þeirra,
Mammons, nema til þess að svívirða
hann, og fréttastofa, sem símaði um
700 blöðum “sannleikann” af nýj-
ustu viðburðum, sendi þeim þá frétt,
þegar Sinclair stóð í baráttu fyrir
því, að ekki væri farið með námu-
menn Rockefellers eins og verst var
farið með eignarþræla á fyrri tím-
um, að frú Sinclair hefði verið
hneppt í fangrfsi fyrir óspektir á
stætum úti. Fyrir þessa lygasögu
gerði faðir frúarinnar hana arf-
lausa, — og Sinclair tókst ekki að
fá dóm yfir fréttastofunni.” Dóms-
valdið þar vestra er oft þefvíst á
vilja dollaravaldsin’s. Fuller komst
lengst, en smærri samlokur voru til
áður.
Frá því er sagt í grein E. H. Kv.,
að þegar Upton Sinclair var að kynna
sér ástandið í kolanámunum í Colo-
rado, sem Rockefeller átti, áður en
hann skrifaði “Kola konung” (sem
fyrir nokkrum árum var þýddur á
íslenzku og kom út í Alþýðublaðinu),
þá stóft’ yfir verkfall í (námuni(m,
Nánuimenn höfðust við í tjöldum
ineð fjölskyldur sínar. Árás hafði
verið gerð á þá; þeir höfðu verið
barðir, og líka hafði verið skotið
á þá. Þar á eftir var igerð skot-
hríð á þá með vélbyssum; tjöld þeirra
höfðu verið brennd, og þrjár konur
þeirra og fjórtán börn höfðu týnt
lífinu. Blöðin gátu ckki um frcssi
tíðindi.*)”
I grein E. H. Kv. er frásögn um
baráttu þá er Upton Sinclair háði við
auðvaldið, er hann skrifaði “A refil-
stigum”, hina frægu árás sína á kúg
un og svivirðinigar slátrunar- og
kjöthringanna miklu nálægt Chicago.
Sú bók er til á íslenzku, og getur sá
maður ekki talist fylgjast með í því,
er merkast er í bókmenntunum, sem
ekki hefir lesið þá bók. En erfitt
ætlaði að reynast að koma henni iit
í fyrstu. Það tóks't þó að lokum
vegna óbilandi dugnaðar Sinclairs, og
deilurnar um hana og lygarnar til
varhar niftursirftuhringunum urðu
fjöllunum hærri. Neytendur niður-
suðuvaranna vöknuðu við vondan
draum, þegar matvælasvikin urðu
kunn. Sinclair hafði ætlað að hæfa
lesendurna í hjartað, en hæfði flesta
í magann. Roosevelt forseti lét
rannsaka málið og fékk fulla vissu
HEALTH RESTORED
Lœkningar á n lylja
Dr- S. O. Simpson N.D., D O. D,0,
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
DAINTRY’S drug
STORE
Meðala lérfræðingw.
‘Vörugaeði og fljót afgreiðtla'
eru einkunnarorð vor,
Horni Sargent og Liptoa,
Phone: 31 166
í A. S. BARDAL
■sönnun guðdóms. Sá hinn dýrðlegi | í Bandaríkjaskrá þeirri yfir þekkta
um, að lýsingin var rétt. En hann
kom aðeins litlum bótum fram. Auð- |
valdið var öfluigra en ríkisvaldið. |
“Kjötjarlarnir virtust eiga hvert |
bein í landbúnaðarnefndum sgm- —
bandsþingsins.”. Og kjör verká- r?
lýðsins treystist Roosevelt ekki til að
fá bætt, eða a. m. k. varð ekki úr
þvi fýrir honum.
Sinclair hafði merkilegar fréttir
að segja, þegar trúnaðarmenn forset
ans höfðu farið til verksmiðjanna
og séð — og staðfest sögu hans. Þá | u
fór hann til aðalfréttastofu Banda-!
ríkjanna, “Associated Press” (þeirr-
ar er fyr var nefnd, en þetta var,
áður), sem þá símaði fréttir til eitt I
hvað 700 blaða með möngum tugum
miljóna af lesendum. Hann taldi
siálfsagt að bjóða 'henni fréttirnar. j
Þá gerðist atburður, er honum þótti
kynlegur þá. • Hann er farinn að
venjast sliku nú. Fréttastofan þver-
neitaði að birta fréttir hans,” — úr-
slit rannsóknar þeirrar er sjálfur
forsetinn hafði látið framkvæma, af
þvi að hún sannaði svívirðingar doll-
t.ravcldisins.
Upton Sinclair þekkir manna bezt
vald auðhringanna yfir blöðum auð-
valdsflokkanna. “Til þess að gera
stjórnmálavgldið undirgefið sér,” seg
ir hann að iðnaðarvaldið haldi uppi
“tveimur stjórnmálafitokkum, sem
keppi hvor við annan, leggi fram
miljónir af dollurum til þessara
stjórnmálavéla”..... “Baráttan milli
þessara flokka sé í rattn og veru
ekkert annað en látalæti, því að báð-
ir hafi þeir sama markmiðið: að
efla auðvaldið. Og eitt af verkfær-
unum, sent iðnaðarvaldið notar til
þess að ráða við stjórnmálavaldið.
er blaðanrennskan.”
“Viðskiftavaldið tryggir sér blöð-
in með fernu móti: I fyrsta lagi með
því að eiga blöðin; í öðru lagi með
því að eiga eiigendur blaðanna; í
þriðja lagi með auglýsingarstyrk; í
fjórða lagi með mútum. Með þess-
um hætti ihefir þetta vald náð yfir-
ráðum yfir fréttunum og þeim skoð-
unum, sem koma fram í blöðunum,
svo að aörir komast þar ekki að.” ....
A þessa leið lýsir Sinclair ástandinu.
seltir likkistur og nnn&st um At
farir. Allur AtbúnaTiur sft bestl
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarba og legr®telna.__:__
S48 SHERBROOKE ST
Phonet 86 607 WINNIPE3Q
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFANSSON
Islenzkir lögfrœðingar
709 Great West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main St
Hafa einnig skrifstofur að Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man.
TH. JOHNSON,
Ormakari og GulLmiSui
Selur glftlngaleyfisbráL
•er«akt atfiygll veltt pöntunua
06 viTJgJörflum útan af landl.
284 Maln St. Fhone 24 637
Dr. Kr. J. Austmann.
WYNYARD
SASK
dr. j. stefánsson
216 MKDICAl. ARTS BLBO.
Hornl Konnedjr og Graham.
ttudaf elncOmKti anama-, ,, _
■ef- oK kverka-.jflkdflM.
V* hltta frfl kL II tll U 1
•m kl. I tl 5 e- b
„ , ,, Talalmli 21 834
Heimlll: 63S McMillan Ave. 42 6911
DK. A. BLttNDAL
(02 Medlcal Arts Bldfl.
Talsiml. 22 296
Stundar sérataklega kvensjúkdóma
og barnasjúkdóma. — AtS hitta:
kl. 10—12 f. b. og 3—6 e. h
Helmill: 806 Vlctor St,—Simi 28 130
J. H. Stitt . G. S. Thorvaldsou
Stitt & Thorvaldson
Lögfr. og málafærslumenn.
807 Union Trust Bldg.
Winnipeg.
Talsími: 24 586
J. J. SWANSON & CO.
Ulmlted
R E N T A I. 8
I NSUR A N C m
B B A L K 8 T A T ■
MORTGAGBS
600 Parla Bnlldlaa, Wlnnlpe*. Maa.
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenskur lögfrœðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
*) Auðkent hér. — Alþbl.
I einni af bókum sínuni lýsir Sin-
clair því, hve háskólar Bandarikj-
anna séu algerlega háðir auðvald-
inu. Eftir aft sú bók kom út, sögði
ýmsir háskólakennararnir af sér em-
bættum sinum, “af því að þeim fannst
þeir ekki geta i þeim setið, eftir að
flett hafði verið ofan af því, sem
bókin gerir að umræðuefni”, eins og
k»na Upton Sinclair sagði við E. H.
IKvaran. I bókinni er því lýst hversu
"ntestu auðmennirnir hafa með hönd
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Arts Bldfl.
Cor. Graham and Kennsdy II.
Phone: 21 834
VlStalstimi: 11—12 of 1—6.16
Heimlll: 921 Sherburn St.
WINNIPEG. MAN.
Cari Thorlakson
Ursmiður
AHar pantanir með pósti afgreidd-
ar tafarlaust og nákvæmlega. _
Sendið úr yðar til aðgerða.
Thomas Jewelry Co.
666 Sargent Ave. — Sími 34 152
Talslmli 28 889
DR. J. G. SNIDAL
TANl«l.tKK!SIR
•14 Someriet Bleek
Portagc A.VO. WINNIPBO
| Dr. Sig. Jul.
! Johannesson
! stundar almennar leekningar.
532 Sherburn Street,
Talsími: 30 877
um yfirstjórn háskólanna og vaka
yfir því hverjar skoðanir þar koma
fram. Þetta er auðvitað afleiðing
þess, að svo mikið af háskólunum er
stofnað af gjöfum auðmanna, og
þessar menntastofnanir verða líka
að mæna eftir stuðningi þeirra til
þess að fá sér haldið við.” — Sama
lifa á gjöfum ríkismanna. I þeim
mun og sú hætta alls ekki ókunn í
Ameríku.
Sinclair segir í annari ’bók, að auð-
valdið hafi einnig náð fullum tök-
um á lægri skólunum þar vestra, “það
ráði yfir fénu og kennurunum, haldi
þeim hræddum, launi þeim illa og
neiti þeim um borgaraleg réttindi
sín; það ráði yfir börnunum, þjálfi
þau andlega, bæli þau og fylli huga
þeirra með eiturhuigsunum, — til þess
að þau verði þess albúin að hata og
hættan vofir yfir fríkirkjum, sem e{ þörf gerist að tjarga fiSra Qg
drepa án dóms og iaga þá menn, er
reyna að beita sannarlega amerísk-
um hugsjónum í Ameríku og aft
vemda jafn-vel réttindi fátækjing-
anna eins og auðmannanna” Áhrif-
(Frh. k 7. bls.)