Heimskringla - 19.02.1930, Qupperneq 5

HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSÍÐA
*
WINNIPEG, 19. FEB., 1930
Minning
Albert Hall Davidson
Sonur Mr. GuSmundar DavíSsson-
ar og konu hans Sólveigar, sem búa
fyrir nýjum sannindum. Margir
ætla a8 þeir listamenn er beita kýmni
og kaldhæðni í ritverkum sínum, séu
kaldlyndir og kærleikssnauðir menn \
sem fyrirlíta allt og alla, nema þá
helzt sjálfa sig. Þetta er hinn mesti j
misskilningur. Þeir unna þeim oft- j
sinnis 'bezt, sem þeir þannig taka mest |
til. Og þarf ekki lengra að fara en
til Sinclair Lewis, sem er eitt hið
mesta háðskáld sem nú er uppi. Eng-
inn maður hefir ort naprara háð ym
meðborgara sina en Lewis. í sögum
sínum dregur hann upp hinar afkáran-
legustu myndir af svokölluðum
“hundraðprócenturum,” sem standa þó'
lífslifandi fyrir hugskotssjónum les- ■
arans. Oftar en einu sinni hefir það
komið fyrir, að blaðamenn í Evrópu,
sem þekktu lítið til í Bandaríkjunum,
hafa þózt finna allan sannleikann um
manngildi meðal Bandaríkja,borgara,
í Babbitt og öðrum erkibsnum sem
fram konta í skáldverkum Lewis. En
þá hefir Lewis jafnan risið upp, húð-
skammað þessa blaðamenn fyrir fá-
fræði þeirra og <6ýnt þeim fram á
helztu kosti sem menning Bandaríkj-
anna á í fórum sínum. Á þessu
verður séð hversu Lewis ber orðstír
þjóðar sinnar fyrir brjósti, þó hann
reiði refsivöndinn yfir hana. Hann
ann henni hugástum og vill aga
hana. Hann hefir leitað og fundið
hvað helzt stendur þjóðinni fyrir
þrifum á leig hennar til meiri sann-
leiks og fegurðar. Hann hefir öðl-
ast þann kærleik sent á það á hættu
að verða misskilinn, er hann grípur
voðann úr höndum óvitans þótt slíkt
tiltæki geti vakið hryggð og gremju.
Eramh.
hér spöl frá Sinclair, en hafa pósthús
“Antler, Sask.” Hann var fæddur
1. april 1905 og mun hafa drukknað
14. nóvemiber síðastliðinn ofan um ís
á hinu svokaliaða Moose Lake, sem
er uni 65 mílur norður af þorpinu
The Pas.
Þetta ágæta ungmenni var aðeins
24 ára gatnall, þegar þetta yfirtaks
sorglega slys kom fyrir er fól hann
okkur öllum sýn á svo sviplegan
hátt.
íHann var allra hugljúfi á öllum
tímum, með síbrosandi mannúðar- og
vinarandlit, sem flutti með sér sól og
yl til allra. Hann var mjög fríður
piltur og yfirtaks fallega vaxinn, en
eins var sála ihans, hrein og göfug.
Það sýndi hann ætíð ljóslega með
sinni prúðmannlegu framkomu, hvar
sem han var staddur og með hverjum
sem hann var.
Æjtíð hafði hann verið hér hjá for-
eldrum sínum. Var hann þeirra
augasteinn, stoð og stytta og með
sínum yfirtaiks dugnaði átti hann
drjúgan skerf í feikna framleiðslu á
því heimilí, nú á síðari ^rum. Mbð
þessu snögga sorgartilfelli rikir þögn
og þungi yfir byggð vorri og aðstand-
endum unnið það sár, sem mun seint
og illa gróa. En þó munu bjartari
dagar koma aftur, er sá sem gefur
og tekur býður oss öUum til fundar
hjá sér.
Með dýpstu og einlægustu hlut-
tekningu til hinna aldurhnignu for-
eldra og einkasonar þeirra nú, Valdi-
mars o<r allra aðstandenda, ekki að-
eins frá oss öllum íslendingum hér,
heldur einnig frá öllu því fólki sem
hefir aðsetur sitt hér í nágrenni og
þekkti þenna ágæta unga mann.
Sinclair, 4. íebr., 1930.
A. Johnson.
P. S.—Með þessum áminnsta unga
manni mun Mr. Ólafur Goodman hafa
drukknað og eru leifar þeirra ófundn-
ar. Mr. Goodman var til heimilis
hér í byggð fyrir noþkru síðan, mjög
vel látinn maður af öllum hér. Vott-
um vér ekkju hans og öllum að-
standendum vora innilegu hluttiekn-
ingu. —A. J.
ÚR BÆNUM
Mr. Ragnar Eggertson, frá Wyny-
ard, kom híngað til bæjarins á mánu-
daginn í heimsókn til föður sins Árna
Eggertssonar fasteignasala.
iHér liefir legið á almenna sjúkra-
húsinu nokkurn tíma undanfarið, Mr.
Sigtryggur Sigvaldason frá Baldur,
Man. Er hann nú á batavegi, sem
betur fer, og fær vonandi brátt fulla
heilsu sína aftur.
^ðOOCOeOSCððOCCOOÐOGOOSOOO&ððCOSOðGOSOO&dSOGOOOOCOOð^
NEALS STORES
“WHERE ECONOMY RULES”
EGGS, B. C. Fresh Firsts,
Dozen........................
B. C. Fresh Extras Dozen.
BUTTER, Pride of the Wtest,
Fancy Creamery, 1-lb. Brick ...
SPANISH ONIONS, Firm and Flavory,
3 lbs......................
ST. CHARLES EVAP. MILK TALLS,
3 Tins............
/ 50c
53c
42c
lOc
29c
BACON, Swift s Delico Brand, Sliced Cellophane,
Wrapped 4-lb. Packet...................j
CHEESE, Chateau Brand
4-lb. Brick ...........................j g^
PINEAPPLE, Dishco Brand, Singapore Whole
Slices, No. 2 tin ...................... 10C
SARDINES, Crossed Fish, Norwegian, In
Olive Oil, js, 2 Tins..................ZSC
BLUE RIBBON BAKING POWDER
1 pd. baukur .........
MUSTARD, Libby’s Prepared,
9-oz. Jar ...................
DATES, Excellence Fancy
Hallowi, 2-Ib. Pkt.........
20c
9c
21 c
lc SALE RICE
Extra Fancy Giant Head
2 lbs. 25c 3 lbs. 26c
733 Wellington (vlð Beverley) 717 Sargent Ave.
759 Notre Dame Ave. 666 Sargent (horni Agnes St.)
’->5®®oooococoacoooocccoooooooecoscooocococooc«cocooooo!:
Magnús Halldórsson
Fccddur 27. nóv. 1850.
Látinn 17. okt. 1929.
"Við landið batt hann litla tryggð,
og langt um fegri þótti bygð,
hið breiða blikandi haf.”
(Matth. Jochumson).
Magnús Halldórsson, Ijóshúsvörð-
ur á Gimli, Man., og um full 40 ár
einn af fengsælum fiskimönnum við
Winnipeg-vatn, andaðist 17. okt. s. 1.
á Befcel, á Gimli.
Hann var fæddur 27. nóv. 1850, í
Krísuvík i Gullbringusýslu. Faðir
hans var Halldór, fyr bóndi í Krísu-
vík, Magnússon, fálkafangara Gunn-
laugssonar, frá Árbæ í Höltum í
Rangárvallasýslu. Móðir Magnúsar
hét Margrét Þorleifsdóttir frá Ara-
koti á Skeiðum, Ófeigssonar. Er
ætt #Magnúsar heitins rakin ítarlega
af hinum ættfróða Bjarna Guðmunds-
syni. Var Magnús af ágætu fólki
kominn, bæði i föður og móður ætt.
Upigur missti Magnús heitinn föður'
sinn, og einnig dó móðir hans, er
hann var á ungþroska-aldri. Hin
síðari æsku ár sín, var hann til heim-
ilis í grennd við Reykjavík. Farinn
var hann að stunda sjó áður en hann
næði 14 ára aldri. Um tvítugs aldur
fór hann að Auðnum á Vatnsleysu-
strönd, til Gtiðmundar útvegsbónda
þar. Gerðist hann formaður á út-
veg Guðmundar.
Sjó stundaði hann nærri einvörð-
ungu þaðan í frá. Þótti hann list-
fengur og einkar heppinn formaður.
Hafið var honum kært, frá barnæsku
til hinstu stundar, elskaði hapn það,
og kunni kappi við að etja. Til
Vesturheims fór Magnús árið 1886;
kvæntist hann það ár heitmey sinni
Guðlbjörgu Jónsdóttur, ættaðri úr
Haukadalssókn í Árnessýslu. For-
eldrar hennar voru Jón Guðmundsson
siðar bóndi á Setbergi við Hafnar-
fjörð og kona hans, Guðrún Egils-
dóttir. Fyrsti dvalarstaður þeirra
Magnúsar og Guðbjargar var á Gimli.
Síðar nam hann land, 3 mílur vestur
frá Gimli bæ, og nefndi Sóleyjarland.
Bjugu þau þar í 4 ár; en fluttust þá
til Gimli, og bjuggu þar æ síðan. Þau
eignuðust 5 börn; dóu 3 þeirra ung,
en tvær dætur eru á lífi. Magnúsína,
og Margrét Jútíana, báðar til heimilis
á Gimli. Guðbjörgu konu sina misti
hann 26. apríl, 1928. Auk nefndra
dætra þeirra hjóna, er syrgja góðan
föður, er Magnús harmaður af ung-
þroska dóttur-dóttur Guðbjörgu Ruby
að nafni.
Magnús var, eins og þegar hefur
verið áminst sjómaður á íslandi, var
það því eðlilegt þegar hingað kom,
að liann leitaði út á vatnið til að afla
sér brauðs. Gerði hann það og jafn-
an öll dvalar ár sin hér; enda árin
sem hann bjó á landi sínu, stundaði
hann vatnið, og ávalt síðan, að meira
eða minna leyti.
Mun óhætt að fullyrða að í full 40
ár var hann fiskimaður á Winnipeg-
vatni. Var hann hepnismaður og
fengsæll; mátti segja að hann þekti
vatnið og svipbrigði þess, sem lif-
andi vera væri. Magnús var merk-
ur maður á margan hátt; einkar
vandaður og ábyggilegur til orða og
verka. Lifði hann meira inn á við,
en út á við. Þrekmaður til sálar
og líkama, og beztur þegar að á-
reiyndi. Hann sló ekki tilfinningum
sínum út að jafnaði, en þær voru djúp-
ar og skapgerðin styrk. Hann var
greinagóður og fróðleiksgjarn. Mun
hann hafa verið all-vel hagorður, en
fór dult með. Við burtför hans
hefur týnst ýmiss fróðleikur, er átt
hefði að verða bókfærður; því að
Magnús bjó yfir ýmsum sjaldgæfum
> fróðleik.
Magnús var frábær iðju- og at-
orkumaður, er gekk til hvers verks
með hófstiltri festu og varð vel ágengt
Blómgaðist hagur þeirra hjóna, svo
að efnalega urðu þau sjálfstæð, og
altaf voru þau veitandi. — Magnús
heitinn tiliheyrði lúterska söfnðinum
1 á Gimli, og var jafnan góður stuðn-
ingsmaður hans, ásamt fólki sínu öllu:
trú hans var yfirlætislaus og orðfá,
en virkileg og djúp. Ellin hafði
ekki sett djúp merki á Magnús
Halldórsson; hann gekkk beinn og
karlmannlegur, enda sællegur unz
sjúkdóm bar að höndum. Hann
fékk. að mér skilst aðkenning af slagi,
morgun einn, síðastliðið haust, er
hann var á heimleið, eftir að hafa
slökt á vitaljósinu, við innsiglinguna
á Gimlihöfn. Þjáðist hann all mjög,
en bar þjáningar sínar með karl-
mensku og rósemi, og fann sig örugg-
an í föðurumsjón algóðs Gðs. Hann
andaðist þann 17. okt., naut hann góð-
rar hjúkrunar á Betel; en þar hafði
heimili hans verið hina síðustu mán-
uði; svo önnuðust og dætur hans um
hann, af fremsta megni, og hjúkruðu
honum deyjandi.
Jarðarför hans fór fram þann 22.
október. Var fyrst kveðju athöfn á
Betel, en síðar frá heimili hans, að
viðstöddu miklu fjölmenni.
Jarðarförin fór fram frá lútersku
kirkjunni. Margt samferðafólk
hafði safnast þar sarfnan til að kveðja
hann. Hann var lagður til hvíldar
í Gimli grafreit, og moldum ausinn
af þeim er þessar línur ritar.
Sig. ölafsson.
Islandsbanki gjaldþrota?
Cavalier 5-2-30.
Heiðraði Ritstjóri Heimskringlu:—
Miðvikudajginn J>ann 5. þessa mán-
aðar kom sú fregn í dagblaðinu Grand
Forks Herald, Grand Forks, N. D., að
íslandsbanki hefði lokast á þriðju-
daginn 4. þ. m. Það þætti mörgum
gömlum og góðum Islendingi slæmar
fréttir, ef sannar væru, og við vorum
að vonast að sjá eitthvað um það i
íslenzku vikublöðunum þessa viku, sem
er að líða, en þar mun ekki vera
neitt um það, og væri óskandi aö
fréttin sé ekki rétt. Við hér í Norð-
ur Dakota erum búnir að kynnast svo
vel hvað það er að hafa lokaða banka
að við vitum að það getur þrengt
að efnahag fólks, þegar það kemur
fyrir, og þetta væri mjög slæmt fyr-
ir íslendinga eins og nú stendur, rétt
fyrir hátíðina. Væri gott ef þú gæt-
ir lofað okkur að vita það rétta i
næsta vikublaði, helzt ef fregnin væri
ósönn.
Virðingarfyllst,
/. K. Einarson.
Heimskringla hefir spurst fyrir um
þetta hjá þeim bönkum hér, er skifta
við ísland. Höfðu þeim í gærkveldi
enn engin skeyti borist, er staðfesta
fregnina. Væri vonandi, að hún sé
ósönn.—Ritstj.
Spurningar og svör viðvíkjandi
ástandi sporvagnanna
Spurning: Er Strætisvagnafélagið að tapa á sporvögnunum?
Svar: Já.
Spurning: Hvað er innifalið í reksturskostnaði?
Svar: Vinnulaun, skattar, vextir á höfuðstól, er allt er jafn nauð-
synlegt og þýðingarmikið. Frá þessu reiknað, liöfum vér
tapað á flutningatækjunum árlega sem hér segir.
1927 . $492,838.00
1928 .......,....$617,000.00
1929 ............$555,000.00
Spurning: Hefir Winnipeg Electric félagið farið fram á að sér sé bættur
allur þessi skaði?
Svar: Nei.
Spurning: Hefir Winnipeg Electric félagið farið fram á að sér sé leyft
að hafa saman allan reksturskostnað félagsins í samræmi
við úrskurð Public Utilitíes nefndarinnar?
Svar: Nei.
Spurning: Er það satt að sporvagnafélagið sé skyldað til að borga fyrir
asfalt lagningu á milli sporanna og 18 þumlunga beggja vegna
út fyrir sporin, og kosta allt viðhald hennar árlega?
Svar: Já.
Spurning: Hver er ástæðan fyrir því?
Svar: Þetta eru leifar frá dögum hestavagnanna, er hestar gengu
fyrir vögnunum og bókstaflega tróðu upp göturnar; en nú á
tímum er þessi hluti meir notað-ur af öðrum en Strætisbrauta-
félaginu.
Spurning: Borgar Winnipeg Electric á sama hátt og önnur iðnaðar-
fyrirtæki bæði eigna- og verzlunarskatt?
Svar: Já.
Spurning: Hver er þessi 5% skattur á öllum inntektum félagsins sem
félagið sækir um undanþágu frá og nemur $169,000 á ári?
Svar: Þessi 5% skattur stafar einnig frá eldri tíð, er félagið hafði
einkaleyfi á öllum mannflutningi um strætin. Nú, með svo
að segja almennri notkun bílanna, hefir einkaleyfi þetta sem
næst horfið, og réttlætir alls ekki þenna skatt, er borgast
verður úr fargjaldi þeirra er nota sporvagnana.
Spurning: Hafa aðrir bæir gefið eftir þenna skatt, og útsvörin til við-
halds strætunum?
Svar: Já. Á ári hverju eru ýmsir bæir er viðurkenna óréttmæti
þessara útsvara.
Spurning: Sækir Winnipeg Electric félagið nú um að fá fargjöld hækkuð
upp í 7c á manninn?
Svar: Umsókn félagsins fer fyrst fram á að 5% skatturinn á
öllum tekjum félagsins sé gefinn eftir, þessu næst að rauðu
farmiðarnir og afsláttur á sunnudagafargjöldum sé afnumdir,
svo að öllum sem vagnana nota séu gerð sömu skil, að undan-
þegnum skólabörnum, fargjöld þeirra skuli haldast hin sömu.
Sjái bæjarráðið sér ekki fært að verða við þessum tilmælum,
þá sé félaginu í þess stað leyft að færa fargjöldin upp í 7c,
nema skólabarna, er haldast skulu hin sömu.
Félgið ásetur sér alls ekki með umsókn þessari að hækka fargjald
skólabarna.
WINKIPEG ELECTRIC
COMPANY