Heimskringla - 08.02.1933, Blaðsíða 1

YOUR JUMBO
SWEATER
BEAUTIFULLY CQo
CLEANED from
—-PHONE 37 266-
Pei'íKs
«For Real Smartness*
MEN'S SUITS
Steamed, Brushed 50 C
and pressed- wWU
--PHONE 37 266-
PertKs
XLVII. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 8. FEBR. 1933
NÚMER 19
ÞORBJÖRN BJARNARSON
SKÁLD LÁTINN.
Símfrétt barst blaðinu í
morgun um það að Þor-
björn Bjarnarson (Þorska-
bitur) skáld hafi látist að
heimili sinu, Pembina, N.D.
í gær (7. febrúar), kl. 10
að morgni. Jarðarförin fer
fram næstkomandi föstu-
dag. Þessa merka og vin-
sæla skálds og manns
gefst ekki tími til að minn-
ast að þessu sinni, og
verður það því að bíða
næsta blaðs.
Rússa hálfu er því engin trygg-
ing enn fengin fyrir eyri af lán-
inu. Sambandsstjórnin hefir því
ekki hlaupið að því, að fleygja
miljónum ; þetta félag ennþá,
eigi vegna þess að hún sé við-
skiftum þessum andstæð, held-
ur vegna þess, að alla trygg-
ingu vantar fyrir að þau séu
nokkuð annað en hugarburður.
Þetta er alt og sumt sem mál
þetta snertir sambandsstjórn-
ina.
Nú ber hins að gæta, að hver
einstaklingur eða félag getur
eins og allir vita rekið öll þau
viðskifti við Rússland, er menn
gimir með hverja þá vöru, sem
innflutningur er ekki bannað-
ur á. Og þær eru fáar. Þessir
menn, sem um þessa kúasölu
KÚASALAN TIL RÚSSLANDS. eru að hugsa, geta því hindr-
------ unarlaust komið henni á, ef þeir
Oft hefir pólitískur gaura- geta fengið Rússland til þess að
gangur og vitleysa gengið langt. gera viðskiftin við sig, og þeir
En vér ætlum að með nokkr- kæra sig sjálfir um að hefjast ]
um rétti megi þó segja, að slíkt handa til þess. En á þessu
hafi sjaldan lengra gengið, en hvorttveggja virðist vera einhver!
í blöðum liberala í sambandi brestur. Og hvað er. þá um
við þessi rússnesku kúakaup. þetta mál frekar að ræða?
Viku eftir viku hefir verið töngl f sambandsþinginu hafa orð-
ast á því að sambandsstjórnin jg talsverðar umræður um þessa
sé að svifta Canada dýrmætum fjárveitingu til þessara manna.;
verzlunarhlunnindum, með því Virðist engum þingmanni hafa
að taka ekki góðmótlega þess- dottið í hug, að hún gæti veitt
um viðskiftum, sem nú bjóðist. verið að svo komnu. Og svo
Rússinn á að bíða rólegur og óbökuð sem hugniyndin er enn
gæzkuríkur með gullpottinn á ieggja flestir þingmenn lítið
borðinu, reiðubúinn að dýfa báð Upp ur henni, nema hvað svæsn
um lúkunum ofan í hann og Ustu stjórnarandstæðingar nota |
strá Fýrisvallafræinu út á með- hana til þess að bregða stjórn- ,
al canadiskra bænda. En það sé inni um að hún sé á móti við-
nú til svona, sambandsstjórnin skiftum við öll önnur lönd. —
vilji ekki hafa viöskifti við neitt Sumir þingmanna sögðu um
land, og lýður þessa lands, og í fjárbeiðnina, að hún væri hrein-
þessu Úlfelli bændur sérstak- asta markleysa (pure punk).
lega, bíði óbætanlegt gulltjón Aðrir að skrafið um þessi við-
við það. skifti bæri á sér eyrnamark
Hvað er annars sannleikurinn “pólitísks þvaðurs gulu blaða-
um þessi margumræddu kúa- menskunnar”. Og Mr. James
kaup Rússlands? Malcolm, fyrrum viðskiftaráð-
Samkvæmt því, sem komið herra Canada, kvaðst ekki finna
hefir í ljós í Ottawaþinginu, hef- Bennettstjórninni að sök, þótt
ir maður nokkur í Winnipeg sótt hún legði ekki miljónir dollara
um lán til sambandsstjórnarinn- fram af opinberu fé til reksturs
ar til þess að reka átta, miljón fyrirtækja einstaklinga. Eins og
dollara viðskifti við Rússland. hér ætti sér stað, meinti það
Viðskifti þessi eru þau, að mað- gróða er næmi hálfri annári
ur þessi fyrir hönd félags eins miljón dollara til fyrirtækisins,
(syndicate) hér selji Rússlandi 0g hvað mikið sem hann væri
um hundrað þúsund kýr fyrir andstæður einni stjórn, ætlaði
olíu og kol. Hvort félag þetta hann ekki að £era henni sakir
er hér til eða ekki, virðist eng- a brýn fyrir að vera varfærin í
inn þingmanna vita um. Einn slíkum fjárveitingum, jafnvel þó
þeirra hélt að það væru aðeins fullkomin trygging væri fyrir
tveir menn. En nú er ekki nema viðskiftunum fengin að öðru
eðlilegt, að stjórnina fýsi að leyti.
vita eitthvað um þá, sem til Þetta eru nú þær upplýsing-
(hennar sækja um nokkurra ar, sem í sambandsþinginu hafa
miljóna dollara lán.Allar upplýs- komið fram í málinu, enn sem
ingarnar eru þær, að maðurinn komið er. En úr því að mál
heiti Serkau, sem um þetta lán þetta hefir að umræðuefni ver-
sækir. Og þær upplýsingar eru ið\gert, ér vert að geta þess,
með þessu gefnar, að þetta lán að byrjað var að hreyfa því um
sé trygging til hans eða þessa þær mundir sem forsætisráð-
félags í Winnipeg fyrir hönd herra var í Lundúnum á Eng-
Rússlands. Sambandsstjórnin er landi. Og það kom brátt í ljós,
með öðrum orðum beðin að hvað fyrir vakti með því. Það
greiða féð í stað Rússlands, átti að vekja óvild hjá Bretum
gegn endurgjaldinu, þegar olían til Bennetts út af því, að hann
og kolin séu komin í peninga. hefði verið að gera leynisamn-
Af sjálfu sér leiðir nú, að sam- inga um viðskifti við Rússland
bandsstjórnin vilji vita, hvað á sama tíma, og liann hefði
Rússland hafi um það að segja verið að gera samninga við
að hún gangi í ábyrgð fyrir Breta um það, að skifta heldur
gripaverðinu fyrir það til þess- við Canada en Rússland. Og
ara manna. Og stjórnin biður sum blöð á Englandi gripu frétt-
að sýna sér samninga þá, sem ína glóðvolga. Og hrakyrðum
félagið hafi gert við Rússland rigndi yfir forsætisráðherra fyr-
um þessi viðskifti. Minna mátti n- þetta, þrátt fvrir það að liann
það varla vera fyrir að svara þá lýsti þetta tilhæfulaust. Alt
fyrir það út þessu^fé. En svo ber því með sér að þetta mál
langt sem kaupsýsla þessi er hafi veriö hafið sem pólitísk
komin, af blaðaskvaldrinu um “plata”. Og það lítur satt að
hana að dæma, hafa engir segja eig1 út fyrir að það verði
samningar enn verið um hana nokkurntíma annað og meira
gerðir, af “félaginu í Winni- en pólitískt. Tárin, sem sum
peg” við rússnesku stjórnina. liberalblöðin hafa verið að hella
Og aðalumboðsmaður rússnesku út vegna hins tilfinnanlega
stjórnarinnar í Norður-Ameríku, taps, sem Canada á að hafa
og sem býr í New York, veit orðið fyrir, af því að Bennett
ekkert um þessi viðskifti. — Frá sé andstæður þessum viðskíft-
um, eru ekkert annað en það
sem á góðri íslenzku hefir ver-
ið kallað krókódílstár. Meðan
Bennett var á Englandi, gekk
það glæpi næst af honum að
gera viðskiftasamninga við
Rússa. Þegar hann var til Can-
ada kominn, var blaðinu snúið
við, og þá var það orðið höfuð-
sök gegn honum, að gera ekki
viðskiftasamning v>ð Rússland.
Þessi pólitík liberala fer að bera
nafnið kúapólitík með rentu.
Það mætti margur ætla, að
Rússland sé ekki eins hrifið af
því, að haldið sé uppi fyrir það
æsingum gegn stjórnum ann-
ára landa eins og látið hefir
verið, ef það fer ekki að að-
stoða liberala eitthvað í þessu
máli, og gefa einhverja von um
að það standi á bak við þá, svo
hægt sé að minsta kosti að
leggja málið fyrir stjórnina í
Canada og sverfa út úr henni
fé til fyrirtækisins eða hafna
því. Rússland leggur ekkert
fé fram til þess hvort sem er,
og Winnipegfélagið ekkí held-
ur. Það er ekki nema verðskuld-
aður pólitfskur greiði, sem Rúss
land gerði með því að sam-
þykkja viðskiftaáformið.
Ef stjórnin á að leggja féð
fram í því yfirskyni, að hún sé
að bjarga hag bænda hér með
því, því þá ekki eins að greiða
það beint til þeirra? Hví þarf
Rússland og þetta W'nnipegfé-
lag að sitja að gróðanum af
þessari veitingu hins opinbera?
Stjórnin gæti eins vel lánað
bændum það og lofað þeim að
hafa kýrnar eftir sem áður. Þær
væru. ávalt eins fullnægjandi
veð og nokkuð annað. En auð-
vitað dytti pólitíski leikurinn
með því úr sögunni.
ara, og Mr. Sullivan, þakkaði mánaða,” var haft eftir de Val-
hann framkomu sína gagnvart; era forseta írska frírfkisins ný- j
AFMÆLISSTEF.
sér við yfirheyrsluna.
AÐ HÆKKA VERÐ Á HVEITI.
Hið hræðilega lága verð á
hveiti háir nú svo hveitirækt-
inni í þeim löndum, sem hveiti
hafa til útflutnings, að til gjald- ar löggiltu, er de Valera hóf
lega. Við Breta fýsir hann
samt að semja um einhverja
rýmkun vlðskifta, en að hon-
um verði mikið ágengt í því
efni, er ekki talið líklegt. ír-
land er að tapa stórkostlega á
innflutningsbanninu, sem Bret-
þrots horfir, segir Mr. John 1.1 bará(tuna við þá um hinn ár-
McFarland, er aðaleftirlit hefir
haft með hveitisölu Samlag-
anna' í Canada; og með sam-
tökum hve'tiræktarmanna í þess
um löndum, um að sá minna,
lega landskatt og hollustueið-
inn við krúnuna.
* * *
Fullkomnasta lækningin við
hálseitlabólgu (goitre) er rad-
STUBBS-MÁLIÐ.
álítur hann eina ráðið til þess j ‘um geislun, sagði dr. George E.
að hækka verðið. Bændur vest-1 Pfahler, frá Philadelphia, á
urfylkjanna, eru honum yfirleitt læknafundi í Montreal nýlega.
sammála um þetta. Nokkrir
ætla að með lækkandi gildi pen
Alt mér nú í augum vex,
öll er heilsa Tlúin,
árin lifað sjötíu og sex,
senn er æfin búin.
Þó mér á það lítið lízt,
og lífið gangi ei harðar,
bráðum sjálfur verð eg víst
að vistast neðan jarðar.
Sálin fer til himna heim,
hvað sem þar við tekuri
almáttugur í þeim geim
engan frá sér hrekur.
7. febr. 1933.
B. M. Long.
-Annar læknir dr. M. K. Wylder: peg> eftir að bygðir og bæir hafa
að nafni sagði á þessum sama teflt sér til móts.
inga muni verðið einnig hækka
en Mr. McFarland heldur að
það verði ekki nema um stund-
ar sakir.
Forsætisráðherrar sléttufylkj-
anna þriggja hafa íhugað þetta,
og á fundinum í Ottawa fóru
þeir fram á það við forsætisráð-
herra Bennett, að hann reyndi
að koma á fundi með hveiti-
ræktarmönnum annara landa
og Canada, til þess að vita,
hvort þeir væru þeirri hugmynd
fráhverfir, að koma sér saman
um nokkra takmörkun í hveiti-! kringlunni og féll svo að segja
fundi, að innan skams mundu
menn leita sér heilsubótar með
því, að taka sólbað í háloftinu
(stratosphere) eða " ofarlega í
gufuhvolfi sjarðar, vegna þess
að þar væru útlra-fjólubláir
geislar miklu meiri og næmari
en niðri víð jörðina.
* * *
Fáheyrt slys vildi til í hockey
leik norður við Roseisle, Man.,
s. 1. föstudag. Einn hockeyleik-
arinn, George Green að nafni,
J. Snydal
J. W. Jóhannsson
Carl Thorlaksson
627 Sargent Ave.
* * *
RECULATIONS GOVERNING
COMPETITION FOR “MILLEN-
IAL HOCKEY TROPHY”
rækt.
Af fundi þessum getur ef til
vill ekki orðið bráðlega. En á
því er enginn vafi að hveiti-
ræktnrmenn í Bandaríkjunum
og Argentínu, sem sízt eru bet-
ur staddir en candiski bóndinn,
vilji ekki alt til vinna, er til
þess gæti orðið að hækka verð
hveitisins,
V
PRINS ÁGUST WILHELM
OG NAZIFLOKKURINN.
Yfirheyrslu Mr. Stubbs lauk
s. 1. föstudag. Tvo eða þrjá síð-
ustu dagana kom í raun og
veru lítið nýtt fram í málinu. j yfirgefa flokk Hitlers. Að öðr-
Yfirheyrslan laut mest að því um kosti yrði lífeyrir hans lækk
að svara gagnspurningum frá aður til muna.
Vilhjálmur fyrv. Þýzkalands-
keisari, sendi einum syhi sínum,
August Wilhelm, boð fyrir síð-
ustu kosningar í Þýzkalandi, að
Col. Sullivan .lögfræðingi yfir-
heyrslunnar. En þær snertu auð
vitað þau atriði, sem áður hefir
verið minst á. Urðu spurningar
og svör þeirra Mr. Sullivans og
Stubbs, all-hvatskeytisleg ann-
að veifið. En ekki kvað þó að
því nema einn daginn, þann
fyrsta er gagnspurningarnar hóf
ust. Það var eins og síðari dag-
ana væri á meðvitund þessara
manna, Mr. Sullivans og Mr.
Stubbs, að það væri að slá
tveim tinnum saman, að viðhafa
orðaglettur, svo tvo síðari dag-
ana var þessi gagnprófun að
miklum mun vægari.
Að henni lokinni mælti Mr.
Stubbs á þessa leið: “í dómara-
starfi mínu og öllu lífi hefi eg
1. This Trophy to be known
as “Millenial Hockey Trophy”,
is donated by the “Icelandic
National League” for perpetual
26 ára að aldri, varð fyrir skot- annual competition in Hockey.
2. The Trustees of .the Tro-
phy shall be tlie Executive, for
the time being, of the Icelandic
National League.
3. The purpose of the Tro-
phy is to promote interest in
the game of Hockey among the
young people of Icelandic des-
ceht and origin and their as-
sociates.
4. The Trophy shall be pre-
samstundis dauður niður. Skot-
kringlan hitt hann í brjóstið.
Sagði lækn'rinn að höggið hefði
orsakað hjartabilun. Eru ekki
sögð dæmi til þess, að slíkt hafi
áður orðið hockeyleikara að
bana.
* * *
Einn af Albertaþingmönnun-
um, Mr. Alfred Speakman frá
Keisarinn gamli kvað nú orð-
inn fráhverfur Hitler. Um tíma
bjóst hann við, að hann yrði
sá, er keisaranum kæmi aftur
til valda. Hafði hann þá ekk-
ert við það að athuga, að son-
ur hans fylti flokk Hitlers. Fjár-
munalega er meira að segja
sagt, að keisarinn hafi stutt HIN
Hitlers hreyfinguna. En nú skip
ar hann skylduliði sínu að fjar-
lægjast Hitler. Og August Wil- Hér á eftir birtist reglugerð
helm vill hann að fari til ítalíu. Hockeybikars Þjóðræknisfélags
Red Deer, gerð' tillögu um það sented annually to the winning
í sambandsþinginu s. 1. mánu- J team or club by the President of
dag, að vextir á peningalánunu the Icelandic National League
væru lækkaðir. Tók stjórnin til-j0r by someone appointed by
löguna til greina og var nefnd
þingmanna falið að líta inn í
málið og vita hvað hægt væri
að gera í því. Lánskuldir stjórna
og einstaklinga í Canada kvað
Mr. Speakman nema 12 biljón-
um dollara. Rentur af þeim
næmu um 720 miljónum dollara
árega. Kvað hann til of mikils
ætlast, ekki sízt á þessum tím-
um, að íbúar Canada gætu inn-
unnið sér svo mikið fé fram
yfir þarfir sínar, að þeir gætu
greitt þessa summu.
ÞRIÐJA HOCKEY-
SAMKEPNI.
En August Wilhelm neitaði að\
yfirgefa flokk Hitlers, þó mis-
•klíð leiddi af því milli feðganna.
Til ítalíu kvaðst hann þó ekki
ófús að fara um stund, því að
hann gæti, þó hann væri þar,
eins fylgst með og unnið með
lifað eins og mér var unt eftir J Hitler. Það er haldið að prins-
ráðunum, sem Polonius gaf La-1 ínum leiki hugur á, að ná sér í
ÝMSAR FRÉTTIR.
ertes syni sínum í Hamlet: —| herforingjastöðu
Vertu trúr sjálfum þér. Af þvílum.
mun vissulega leiða, eins ogi ---------
nótt fylgir degi, að þú verð'r á-
valt öðrum trúr.”
Ennfremur bætti hann við:
“Eg hefi komið svo fram eins
og samvizka mín hefir leiðbeint
mér. Finnist þeim, sem iim það
hafa að segja, að eg hafi fylgt
stefnu í störfum mínum, sem
ástæðu gefi til að eg verði að
víkja, mun og hlýta þeim dómi
og taka því sem maður.”
Hátíðleg þögn var í réttar-
salnum meðan Mr. Stubbs flutti
niðurlag ræðu sinnar.
Nú verður tveggja vikna hlé
á réttarhaldi þessu. Að þeim
tíma liðnum flytur Mr. Stubbs
yfirlits- og síðustu varnarræðu
sína í málinu.
í þýzka hern-
Islendinga í Vesturheimi, sem
gefinn var hinni uppvaxandi
kynslóð í tilefni af þúsund ára
afmæli Alþingis 1930.
Annað ár samkepninnar kom
hr. J. Baldvin frá Glenboro í
Argylebygð með flokk af skauta
görpum, sem hann hafði sjálf-
ur þjálfað og sigldi heim aftur
með frægð og frama sem sigur-
vegari, eftir frægar atlögur og
drengilega framkomu við keppi-
nauta sína, sem voru þessir: í-
í síðastliðin 23 ár, var í gær
(7. febrúar). Frostið varð 42
stig fyrir neðan 0-markið á
mælinum (Fahrenheit). 1 Ken-
ora, Ont., var þó enn kaldara.
Þar var 46 stiga frost. í Sas-
katoon varð það 38, en í Churc-
hill norður við Hudsonsflóa,
ekki nema 36 stig. Nálega það
sama hefir frostharkan verið
hér nú um 4 eða 5 daga í senn.
í fyrradag t. d. 40 stig í Winni-
peg.
* * *
“Hollustueiðurinn við brezku
þróttafélagið Fálkinn (sigurveg-
Kaldasti dagurinn í Winnipeg arar fyrsta árs), og flokkar frá
Selkirk og Lundar, sem allir
sýndu mikla snild í íþrótt þess-
ari, veglyndi og frama.
Lesið reglugerðina með at-
hygli, því henni verður fylgt ná-
kvæmlega.
Allir þeir, sem hafa í hyggju
að keppa um bikar þenna í
þetta sinn, eru hér með beðn-
ir að senda skriflega tilkynn-
ingu til einhvers undirritaðra
nefndarmanna fyrir 15. febr. n.
k. Óskar nefndin eftir fljótum
krúnunnar verður numinn úr
Yfirheyrslumanni, Ford dóm- stjórnarskrá írlands innan 3
him.
5. Such winning team or
club shall be responsible for the
safe keeping of the Trophy, and
shall deliver same back to the
Trustees thereof in the week of
Feb. 15th of each year.
6. Competition for the Tro-
phy shall be limited to clubs,
and teams whose personell is
predominently of Icelandic de-
scent or origin.
(a) Each competing team
must have not Jess than three
Icelandic playing members.
7. All players, to be eligible,
to be of and including Canadian
Intermediate standing.
(a) Players of professional
standing. automatically barred.
(b) Any player or players,
having played more than one
game in Senior company, the
current hockeý’ season is not
eligible.
8. Any dispute as to eligi-
bility for competition for this
Trophy either as to teams or
individuals, shall be determined
by the Executive of the “Lea-
gue” or by a committee thereof
appointed for the purpose,
whose decision shall be final.
9. Dates for playdowns will
be given w'hen all entries are re-
ceived by Trustees. Their de-
cision will be final w’here and
when all games are to be play-
ed.
10. Playdowns will be held
by towns making entries where
most suitable to all concerned.
Semi-finals and finals will be
played in Winnipeg. All games
to be played under Amateur
Hockey Rules.
11. The terms and regula-
tions contained herein may be
og ákveðnum undirbúningi, því revised or altered from time to
í næsta blaði býst hún við að time, as deemed desirable by
geta birt úrslitaáætlun um sam- the Executive of the Icelandic
kepnina, sem fer fram í Winni- National League.