Heimskringla - 29.11.1933, Qupperneq 1

D. D. Wood & Sons Ltd.
Verzla með ryklaus kol og
kók. “Þeir hafa lagt til
hitann á heimilunum í
Winnipeg síðan ’82”
Símar 87 308—87 309
XLVIII. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVIKUDAGINN 29. NÓV. 1933
NÚMER 9.
FRÉTTÍR
Ttalía
hefir
notkun
lagt algert bann
á innfluttu hveiti.
Semur ekkí
rat fyrverandi forsætisráðherra,
er frá völdum fór s. 1. viku, var
á mtói öllu makki við þjóðverja.
y.g Og hinn nýi stjórnarformaður
i Camille Chautemps kvað vera
• líkt stemdur. En hitt skoðar
jhann ekki skaða neitt, að kom-
ast að því, hvað fyrir Hitler
Osamkomulag er talsvert sem , . * .. . , , ,
A „ ,, iVaki, eða hvort nokkur alvara
stendur ínnan viðreisnarflokks i „ . . . TT... ».
| fylgir mali hans. Þo Hitler segði
■Roosevelts-stjornarmnar. Etnn! . .
,, , ». ,, . „ :sig ur þjoðbandalagmu og ur
af hagfræðis-raðunautum Roose 1X
„„ 0 logum við afvopnunar ráðið,
velts, O. M. W. Sprague aði, , ,
. , f.._ . .1 kvað hann ekki ofus á að semja
nafni, hefir sagt stoðu smm
lausri. Ástæðan sem hann gef-
ur fyrir því, er sú, að stefna
Roosevelts í peningamálum sé
ekki trygg og af óvissunni um
gildi peninganna sé lánstrausti
landsins stefnt í hættu.
við einstakar þjóðir.
* * »
Nýgiftur maður fyrirfer sér
George C. Beeson hét maður,
sem gifti sig í Winnipeg s. 1.
miðvikudag. Hann var 25 ára
gamall. Segir ekkert sérstakt
af þessum fyr en kemur fram
á sunnudag. Gengur hann þá
út, en litlu seinna fréttir konan
hans, að hann hafi fleygt sér í
Rauðána og drekt sér. Þann
dag hafði hann búist við að
atvinnu. Hafði hann og sagt
konu sinni, að hann væri góðum
efnum búinn, en það reyndist nú
eitthvað annað. í tösku er
hann skyldi eftir heima hjá sér,
var bréf er frá öllu skýrði. Hafði
hann áður verið giftur og kona
hans er á lífi og til heimilis í
Dauphin í Manitoba. 1 bréfinu
skýrir hann ennfremur frá því,
að hann iðrist þess er hann
hafi gert þessari seinni konu
sinni rangt til, og að hann sjái
ekki annað fært en að binda
enda á það alt saman með því
að hafa það eins og nú er fram
komið. Frá nafni eða skyld-
fólki seinni konu hans, skýrir
fréttin ekki.
* * *
Tala atvinnulausra
í Bandaríkjunum
Samkvæmt skýrlsum frá
American Federation of Labor
voru í október-mánuði 10,076,-
000 manns atvinnulausir í
Tilraun gerð til að
kveikja \ herskála
Tilraun var gerð laugardag-
inn 18. nóv. til að kveikja í her-
skála Grenadier Guards her-
deildarinnar í Winnipeg. Eldur
gaus upp á þremur stöðum í J®«da af stað með konunni til
einu í byggingunni. Eftir þessu EnSlands- Kvaðst eiga þar vísa
var þó tekið í tíma, svo tjón
varð ekki að.
* h. *
Hættulega veikur
Sir Arthur Currie stjórnandi
McGill-háskólans og yfirmaður
canadiska hersins á stríðsárun-
um, liggur hættulega veikur.
Hann sýktist 7. nóv. af stíflun
í blóðkerum heilans og var í
gær talinn fyrir danðans dyrum.
» * »
Múgur manns brýst
inn í fangelsi
í bænum San Jose í Califom-
íuríki, sátu tveir menn í fang-
elsi. Hétu þeir Thomas H.
Thurmond og John Holmes.
Höfðu þeir meðgengið, að hafa
rænt og myrt Brooke Hart,
ungan auðmannsson í bænum.
Síðast liðinn sunnudag braust
múgur manns inn í fangelsið og
hafði þessa fanga á brott með
sér og líflét þá á hinn hryðjuleg-
asta hátt. Verðir fangahússins
börðust gegn múgnum, en það
kom fyrir ekki; voru sumir
verðimir talsvert meiddir. Dyr
fangelsisins voru sprengdar upp
og fangarnir teknir. Var -farið
með þá út í garð hinumegin
götunnar við fangahúsið. Af
föngunum voru þar rifin klæði
og þeir hrjáðir og óþyrmilega
leiknir, unz snara var knýtt
um hálsinn á þeim og þeir
hengdir 10 fet upp í tré. Dingl-
uðu þeir þar nokkra stund áður
en þeir létu lífið, að 6 þúsund
manns áhorfandi. Hrópaði múg-
urinn heiftarorðum til fang-
anna.
Inni í fangelsinu var alt brot-
ið og bramlað í viðureigninni
við gæzlumenn fangahússins.
Þennan sama dag fanst lík
Brooke Hart í San Francisco-
firðinum. Var það mjög skadd-
að og þótti bera vott um, að
Hart hefði verið tekin af lífi á
hrottalegasta hátt. Þegar fregn-
in af líkfundinum barst út,
greip fólkið æði það, sem lýst
er hér að framan.
* * *
Sendiherra Frakka á
leynifundi hjá Hitler
Fyrir helgina bauð Hitler
stjórninni á Frakklandi að senda
mann á sinn fund til að skegg-
ræða um stefnur í utanríkis-
málum. Hefir Frökkum ekki
verið neitt um þetta, en til þess
að láta ekki á-sannast, að þeir
væru á móti því að eiga tal við
Hitler, hefir sendiherra Frakka f
Þýzkalandi farið á fund hans.
Virðast Frakkar ekki gera sér
hugmynd um, að slíkt hafi
nokkuð verulegt í för með sér.
Þeir eru ákveðnir í að sinna engu
Förukonan
Eg opnaði hurðina í hálfa gátt,
Því hræsvelgur nístandi var.
Þar stóð hún svo klæðlaus og kuldaleg.
“Þú kaupir eitt skóreima-par.”
Eg horfði til jarðar hugsunarlaust,
Gaf hikandi kurteislegt svar:
Eg þarfnast ei neins sem þú hefir hér.
“Guðs þakkir.” Og horfin hún var.
Eg lokaði hurðinni. Hlýtt var í sal,
En hrollur í sál minni bjó,
Því grenjandi hríðin um götuna þaut
Og glugginn minn fyltist af snjó.
Og eitthvað mér gerði svo órótt það kvöld,
Eg andvaka um nóttina lá:
Því þurfti hún að vera svo klæðlaus og köld
Sem kalið og skýlislaust strá?
Og hversvegna var þessi hríð svona köld,
Og hversvegna frostið svo grimt,
Og hversvegna rokið svo hryssingslegt,
Og hversvegna myrkrið svo dimt?
P. S. Pálsson.
Otto prins
Um framtíð Otto Prins í Aust-
urríki er nú mikið rætt í Ev-
rópu. Zita ekkjudrotning og
móðir hans hefir aldrei gert sér
annað í hug, en að sonur sinn
yrði með tíð og tíma viðurkend-
ur ríkiserfingi og að hann sett-
ist í stól föður síns, sem var
síðasti keisari í Austurríki. En
fyrir því máli hafa til þessa fáir
verið spentir, aðrir en vildar-
vinir Hapsborgar-ættarinnar. —
Nú er að verða sú breyting á
þ'essu, að sagt er að þjóðimar
í Austurríki og Ungverjalandi,
séu ekki fráhverfar Otto prinsi,
og mundu jafnvel taka því vel,
að gera hann að konungi sínum.
Otto prins er 21 árs að aldri.
Hann er nú að ljúka við skóla-
nám sitt. Og í vetur er fullyrt,
að opinberað verðl með honum
og Maríu prinsessu af Savoy.
Hún er yngsta dóttir konungs-
ins á ítalíu. Hann verður því
hvað líður í alla staði vel undir
það búinn, að taka við ríkis-
bús forráðum á óðali föður síns.
Otto prins hefir verið gerður
Frá Elfros, Sask., var símað í
gær til þessa bæjar, að Eiríkur
Sumarliðason væri dáinn. Lézt
hann s.l. mánudag á sjúkrahúsi í
North Battleford. Hann var 73
ára. Var hann um langt skeið í
Winnipeg, en nokkur síðari árin
til heimilis hjá dóttur sinni Mrs.
S. J. Jackson í Elfros, Sask.
Líkið verður flutt til Winnipeg
og er ráð gert fyrir að útförin
fari fram frá Sambandskirkju.
Dagurinn hefir ekki verið á-
kveðinn.
* * *
Árni Eggertsson fasteignasali
lagði af stað vestur til Wynyard,
Sask., í gærkveldi. Fór hann í
þjóðræknis-erindum og í sam-
bandi við samkomur þær er
deildirnar í Wynyard og Leslie
hafa þessa viku.
* * *
Sigurður Skagfield söngvari
kom í gær vestan úr Saskat-
chewan, Hélt hann sainkomur
í Wynyard, Leslié, Foam Lake,
Banadaríkjunum. Er það að- að heiðursborgara margra bæja
eins 11,000 meira en í septem- í Austur-ríki. Þykir það bera
ber-mánuði, og telja skýrslura-
ar þann mun minni en áður, og
ætla að þar komi viðreisnar-
starf stjórnarinnar til greina.
* * ¥
Landa-ágirnd
Kóralla eyjar sex og allar
ofur litlar þó, liggja sunnarlega
í Kínverska-sjónum. Eru þær
miðja vega milli Borneó-eyja
og þess hluta Indo-Kína, er
Frökkum heyrir til. Út af eigna-
rétti á þessum eyjum rífast nú
Japanar og Frakkar. En vegna
þess að eyjarnar eru óbygðar og
verðlausar, hefir engin litið þær
girndarauga fyr. Japanar telja
þær sér vegna þess, að fyrir
meira en 10 árum byrjuðu þeir
brennisteinsvinslu á þeim. En
hún fór brátt út um þúfur,
vegna þess að loft reyndist þar
barneitrað, og um 120 verka-
menn, sem unnu þar, dóu allir.
En Frakkar eigna sér eyjaraar
af því að þær eru á skipaleið
þeirra til Indo-Kína. Annars
hafa hvorki þeir né aðrir haft
eyrisvirði upp úr þessum eyjum.
Skip sem þama hafa átt leið
um, hafa stöku sinnum rekið
sig á þær, því þær eru hálfgerð
blindsker, en að öðru leyti hefir
engum dottið í hug að gefa
þeim nokkurn gaum og því síð-
ur ágirnast þær. En þrátt fyrir
þetta lenti í svo hart milli
Frakka og Japana út af eyjum
þessum á einum alþjóðafundi á
þessu hausti, að til alvarlegrar
miskliðar horfði. Og heims-
þjóðirnar eru í standandi vand
ræðum með að skera úr mál-
af vopnunarskrafi. Albert Saur- inu.
vott um, að mikill hluti þjóðar-
innar muni ekki andstæður
honum, að hann sýnir honum
þessa virðingu af sjálfdáðum .
Ungverjaland er enn kon-
ungsríki, þó engan hafi það
konunginn. Stjómir beggja
landanna er þó sagt, að ekki
séu hrifnar af skiftunum. Ótt-
ast þær, að það verði ekki með
sældinni unnið, að koma Haps-
borgarættinni aftur til valda.
Vilja þær helzt, að sneitt sé hjá
því, vegna þess að því hljóti að
fyígja ýms vandræði.
Aðal-mótspyrnan gegn Otto
prinsi, kemur þó frá smáríkja-
sambandinu (The Little En-
tente). Eru það ríkin Norður-
og Suður Slavía og Rú-
manía. Verndarar þeirra eru
Frakkar. Óttast þeir að með
nýju stórveldi í Austurríki og
Ungverjalandi, sé ríkjum' þess-
um og jafnvel allri Evrópu
hætta búin. Og sjálf hóta þessi
smáríki stríði, ef reynt verði, að
koma Hapsborgarættinni aftur
til valda. Ef til vill óttast
Frakkar samband hennar einnig
við Þýzkaland síðar meir, þó
Otto prins lýsi því skýlaust yfir,
að hann sé andvígur Nazistum.
En um samband þessara smá-
ríkja, er aftur sagt, að Mus-
sólin sé ekkert gefið. Að hann
sé því bæði af þeim ástæðum og
öðrum móti Frökkum, en með
því að Hapsborgar-ættin sé
aftur reist við og sett á veldis-
stól, þykir líklegt. Og kirkjan
í Róm kvað af sömu ástæðum
vera Otto prins fylgjandi.
Spurningin verður þá, hvort
FJÆR OC NÆR.
Sigvaldi Johnson frá Leslie,
Sask., leit inn á skrifstofu Hkr.
s.l. mánudag. Var hann í við-
skifta-erindum í bænum. Alt
fremur stórtíðindalaust kvað
hann vestra.
Frh. á 8. bls.
FRA ÍSLANDI
draumur Zitu ekkju-drotningar
eigi eftir að rætast innan
skamms? Þrátt fyrir alt sem |Humboldt og Regina. Var hon-
á daga hennar hefir drifið, hefir um hvarvetna tekið tveim hönd-
hún aldrei gefist upp við að um og dáðst að söng hans.
reyna að koma áhrifum sínum
fram. Og nú er hún búin að
koma máli sínu svo fyrir, að
sonur hennar mun taka við því,
og berjast sjálfur fyrir að ná
konungdóminum. Eftir að keis-
ara-ættin misti völd í Austur-
ríki, er sagt að Zita drotning
hafi átt við þröngan kost að
búa, svo þröngan, að hún og
börn hennar hafi vel vitað hvað
kuldi og klæðleysi var og mat-
arskortur að minsta kosti þann
tíma sem keisara fjölskyldan
dvaldi í lítilfjörlegum kofa í
Funchal á eyjunni Madeira.
* * *
Stjórnin á íslandi fallin?
1 stuttri og ógreinilegri frétt
í enskum blöðum, er þess getið,
að stjórnin á íslandi hafi orðið
að segja af sér. Einnig að því
hafi fylgt órói og verkföll. Gefið
var í skyn, að það stæði í sam-
bandi við atkvæðagreislu um
bannmálið, eða að meiri hluti
atkvæða andbanninga hefði
ekki verið nægilega mikill til
að afnema bannlögin. Önnur at-
kvæðagreiðsla þyrfti því að fara
fram.
Hvað sem frétt þessari líður,
er það einkennilegt, að blöð
hafa nú ekki borist frá Islandi
hingað vestur í nærri þrjár vik-
ur, sem annars koma vikulega.
Maður bíður bana af skoti
Rvík. 2. nóv.
Maður að nafni Þorvaldur
Hammer, úr Grindavík, sem ráð
inn var um tíma hjá Markúsi
bónda Sigurðssyni á Svartagili
Þingvallasveit fór í smalaför í
fyrradag. Hafði hann með sér
byssu til þess að skjóta rjúpur
um leið. í gær fanst hann skot-
inn til bana í hrauninu. Hafði
skotið komið í bakið.
Álitið er að hann hafi haft
byssuna bundna á bakið með
ól. Mun hann hafa dottið, ólin
slitnað um leið og skotið þá
hlaupið af og í bak mannsins.
Jón Ólafsson stálgerðarmað-
ur hjá Manitoba Iron Works fé-
laginu í þessum bæ, lagði af
stað í skemtiför til Bretlands og
íslands s.l. föstudag. Fór kona
hans og sonur með honum. Er
Mrs. Ólafsson af skozkum ætt-
um og er óvíst að hún fari til
íslands. Foreldrar hennar eru
í Aberdeen og er sennilegt að
hún verði hjá þeim meðan Mr.
Ólafsson heimsækir æskustöðv-
ar sínar. Að öðru leyti vakti
fyrir Mr. Ólafsson, að kynna
sér ef þess væri kostur stálgerð
á Epglandi. Hann er nú hvorki
meira né minna en einn af
fremstu mönnum í þeirri iðn í
Canada. Til þessa lands kom
hann skömmu fyrir stríðið að
heiman. Hefir hann ekki slegið
slöku við, að hafa síöan numið
þessa erfiöu iðngrein til hlítar
eins og raun er á. Hann hefir
haldið hér fyrirlestra um hana
á meðal enskra iðnaðarmanna.
Mr. Ólafsson gerði ráð fyrir að
verða alt að því ár að heiman.
* * *
Mr. og Mrs. W. H. Paulson
frá Leslie, Sask., voru í bænum
yfir helgina.
öskufall á Austurlandi
Rvík. 7. nóv.
Mistur mikið fór yfir Austur-
land s.l. laugardag og sunnu-
dag, og fylgdi því öskufall svo
mikið að sporrækt varð á jörð.
Askan er ljós að lit, og þóttust
sumir finna af henni brenni-
steinslykt.
* * *
íslenkzir einblendingsdilkar
á brezkum markaði
Samband ísl. samvinnufélaga
hefir nú í haust flutt til Bret-
lands rúmlega 200 skrokka af
einblendingsdilkum frá s. 1. vori.
Þeir dilkar eru undan íslenzkum
ám og hrútum þeim af brezku
holdakyni, er fluttir voru hingað
í fyrra. Dilkarnir, sem út voru
fluttir, voru frá Halldórsstöðum
í Laxárdal ,en þar rekur Hall-
gi-ímur Þorbergsson tilraunabú
með enska féð, og frá Hólum í
Hjaltadal.
Skrokkarnir af þessum tvö
hundruð einblending^dilkum
voru geymdir í kæliklefa út af
fyrir sig í Brúarfossi, og var
þess jafnframt óskað ,að þeir
yrðu seldir sérstaklega eöa a.
m. k. væri fengið um þá sér-
stakt álit kjötskoðunarmanna í
Bretlandi, og það af þeirri á-
stæðu, að þess hefir af ýmsum
verið vænzt, að einblendings-
ræktin myndi bæta íslenzkt kjöt
og gera það útgengilegra á
brezkum markaði.
Nýja dagblaðið átti nýlega
tal af Jóni Árnasyni fram-
kvæmdastjóra útfultningsdeild-
ar Sambandsins. Hafði hann
þá um morguninn fengið sím-
skeytf frá skrifstofu Sambands-
ins í Leith, þar sem skýrt er
frá því, að kjötið hafi líkað ve’
og sé hér um mikla framför
(great improvement) að ræða
í íslenzkri kjötframleiðslu.
* * *
Enn eitt bifreiðarslys
Rvík. 3. des.
í fyrrakvöld kl. 9£ fór Jóna-
tan Þorstinesson áleiðis til
heimilis síns með strætisvagni,
og voru í fylgd með honum
piltur og tvær litlar stúlkur. Úr
strætisvagninum fóru þau við
Grenásveg, sem liggur sam-
hliða þjóðveginum unz þau
komu á móts við Hálogaland,
þar sem Jónatan átti heima, en
einmitt þar liggur reiðvegurinn
yfir þjóðveginn. En í því að
Jónatan fer þarna yfir veginn
kemur bifreiðin R.E. 878 og
ekur á hann. Bar Jónatan
aðra litlu stúlkuna í fanginu
þegar slysið varð, og voru þau
bæði þegar flutt á Landsspítal-
ann og lézt Jónatan þar í gær-
morgun kl. 10J.
Bifreiðarstjóri sá er stýrði
bifreiðinni heitir Hallgrímur
Aðalbjömsson, Skólavörðustíg
15. Málið er í rannsókn, en
upplýst er að bifreiðin hafi ekið
hratt.
Litlu stúlkuna mun lítið hafa
sakað.
Jónatan Þorsteinsson var
fæddur að Arnarhóli í Gaul-
verjabæjarhreppi 14. maí 1888.
Var hann dugnaðar- og athafna
maður, og um skeið einn af
umsvifamestu kaupsýslumönn-
um bæjarins. Síðari kona hans
er Hulda kjördóttir Eggerts
kaupmanns Laxdal frá Akur-
eyri. Lifir hún mann sinn á-
samt tveim bömum þeirra.
* * *
Rigningar
Óvenjumiklar rigningar hafa
verið hér sunnanlands í sumar
og haust. Meiri rigning en
nokkru sinni áður hefir verið
mæld hér á landi á athugana-
tímabilinu var í Vík í Mýrdal þ.
8 f. m. og var úrkoman þá 150.3
mm. Mest mánaðarúrkoma sem
mæld hefir verið hér á landi,
var nú í september, Og var hún
583.7 mm.
* * *
Úr Hornafirði
Heyskapur var þar mikiH en
hey hrakin. Haustið var slæmt.
Álíka mörgu fé var slátrað þar
og að undanförnu, eða um 7000
fjár, en fé var með rýrara móti.
Súðin tók saltkjötið til Noregs,
en nokkuð var selt nýtt til Vest-
mannaeyja.
* * *
Úr Húnavatnssýslu
Um 16 þús. sauðfjár hefir ver-
ið slátrað á Hvammstanga á
þessu hausti og sau.ðfjárslátrun
er þar nú að fullu lokið. Um
það bil helmingur af kjötinu var
frystur. Hálft annað þús. sauð-
fjár var rekið í haust úr hérað-
inu til slátrunar í Borgaraesi
og Hafnarfirði. Einnig var síð-
ari hluta sumars töluvert af
heimaslátruðu dilkakjöti flutt á
bílum til Reykjavíkur og Hafn-
arfjarðar. Sauðfé var í rýrara
lagi. Heyfengur var í sumar
bæði mikill og góður og upp-
skera úr görðum mun betri en í
fyrra. Tíð hefir verið fremur
stilt undanfarna daga og jörð
er auð í bygð.
* * *
Bifreið ekur út af
Rvík. 1. nóv.
Bifreiðin R. E. nr. 999 fór út
af veginum nálægt Keflavík í
gær og skemdist allmikið. Var
bifreiðin full af fólki en engin
veruleg meiðsl urðu þó.
—Nýja Dagblaðið , .