Heimskringla - 29.11.1933, Page 8

8. SÍÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 29. NÓV. 1933
FJÆR OG NÆR
Frh. frá 1. bls.
Séra Guðm. Árnason messar
næstkomandi sunnudag 3. des.
á Oak Point.
* * *
Næstkomandi sunnudagskvöld
flytur Mr. B. E. Johnon erindi
í Sambandskirkjunni í Winni-
peg. Hafa leikmenn safnaðar-
ins umsjón guðsþjónustunnar.
* * *
Messur í Sambandskirkjum
Nýja-íslands yfir desember:
Árborg s.d. 3. kl. 2 e. h.
Áines, s.d. 10. kl. 2. e. h.
Riverton s.d. 17. kl. 2. e. h.
Jólasamkomur í þessum kirkj-
um verða auglýstar síðar hér í
blaðinu.
* * *
Kvenfélagið “Eining” á Lun-
dar, heldur Bazaar í kjallara
Sambandskirkjunnar á Lundar,
föstudaginn 8. des. n.k.
Selt verður með sanngjörnu
verði ýmiskonar fatnaður á
börn, prjónles og íslenzkur mat-
ur, svo sem rúllupylsa, slátur,
kæfa, brauð, vínarterta, o.s.frv.
* * *
Laugardagskveldið hinn 9.
des. verður haldið Auction
Bridge Drive í húsi Mr. M.
Thorvaldson að Riverton. Þátt-
tökugjald 25c, veitingar ókeypis,
4 verðlaun. Byrjar kl. 9. e. h.
* * ¥
Fólk er beðið að muna eftir
Bazaar Sambandskvenfélagsins
í Riverton, sem haldin verður
í Sambandskirkjunni f Riverton
9. des.
* * *
Samkoman, sem haldin verð-
ur af Jóns Bjamasonar skóla í
samkomusal Fyrstu lútersku kl.
8 e. h. á fimtudagskveldið í
þessari viku ætti að verða á-
nægjuleg. Þar fer fram stuttur
leikur. Ennfremur skemta
söngflokkar Miss Halldórson
með íslenzkum og enskum
söng. Þar verður og fleira til
að vekja unað. Kaffi og brauð
handa öllum. Inngangur er ekki
íþróttafélagið “FÁLKIN”
Mánudagskveld;
Unglingar frá kl. 7—8 e. h.
Eldri frá kl. 8—10 e. h.
I.O.G.T. húsinu
Þrið judagskveld:
Stúlkur frá kl. 7—10 e. h.
Fundarsal Sambandssafnaðar
Banning St. og Sargent Ave.
Föstudagskveld:
Hockey, ki. 7 til 9 e. h.
Sherburn Park, Portage Ave.
WEVEL CAFE
692 SARGENT AVE.
PHONE 37 464
Þar hittast Islendingar, utan
sem innanbæjar, við máitíðir og
hið nafntogaða Þjððrækniskaffi.
Soffía Schliem
Thura Jónasson
Gunnar Erlendsson
Teacher of Plano
594 Alverstone St., Phone 38 345
UNCLAIMED CLOTHES
All New—Not Worn
Men’s Suits & Overcoats
479 PORTAGE AVE.
I. H. TURNER, Prop.
Telephone 34 585
“WEST OF THE MALL—BEST
OF THEM AIX.”
J. J. 8WANS0N & Co. Ltd.
REALTORS
Rental, Insurance and Flnanclal
Agent*
Sími 94 221
600 PARIS BI.DO. — Wlnnipeg
KAUPIR GAMLA GULL-
MUNI FYRIR PENINGA
ÚT f HÖND
CARL THORLAKSON
Úrsmiður
699 Sargent Ave., Winnipeg
íslenzka gull- og silfur-
smiða stofan
seldur, en tekið á múti gj
iö dyrnar. Allir ve’komnir.
* * *
Senior Hockey
í Olympic skauta skálanum,
Church og Charles: Vikings vs. i
St. Norbert Les Canadiens, —
laugardaginn 2. des. kl. 8. e. h.
Hjálpið íþróttafélaginu með því
að koma á leikina. Þetta er
fyrsti leikurinn og er því á-
ríðandi að fjölmenna.
* *
Þióðræknisdeildirnar í Wyn-
yard og Leslie ætla að minnast
fullveldisdags íslands, sem að
vanda með samkomum. Verð-
ur samkoman í Leslie fimtudag-
:nn 30. nóvember, en í Wyn-
fard föstudaginn 1. des. Til
skemtana hefir vel verið efnt á
báðum samkomunum. — Dr.
Rögnv. Pétursson sem staddur
í er vestra, flytur ræður á sam-
komunum. íslendingar eru
] mintir á þá ágætu skemtun, er
þeirra býður.
* * *
Silver Tea og Home Cooking
Sale
Kvenfélag Sambandssafnaðar
í Winnipeg hefir sölu á heima-
1 ‘'lbúnum mat í samkomusal
kirkjunnar fimtudaginn 30. nóv-
ember. Salan byrjar kl. 2. e.h.
Verður fæst af þeim gómsætu
íslenzku réttum, sem þarna
verða til sölu, hér taldir. En
hvernig er t. d. rullupylsa, blóð-
mör, lifrapylsa, heimabakað
brauð og ótal tegpndir af kaffi-
brauði og öðru sælgæti. Og svo
auðvitað kaffi að hressa sig á
°ir>s og íslenzkar konur einar
fá það bezt búið til. Þá er og
hægt fyrir þá að fá forvitni
sinni svalað, er fýsir að vita
“itthvað um framtíðina alls-
endis ókeypis. Konurnar sem
verða svo framsýnar, að kaupa
barna mat til að leggja á borðið
heima hjá sér, munu ekki sjá
ólundarsvip á eiginmönnum sín-
um við þá máltíðina.
* * *
Jón Sigurðssonar félagið (af
I.O.D.E.) heldur fund næsta
briðjudagskvöld, 5. des. kl. 8
e .h. að heimili Mrs. J. 'Krist
4ánssonar, 788 Ingersoll St.
* * #
Stefán Anderson, Mr. og Mrs.
Magnús Magnússon, Hjálmar
Helgason, Joe Thorsteinsson og
Mrs. Bjarnason, öll frá Leslie
Sask., komu til bæjarins fyrir
helgina og héldu aftur heim
leiðis á mánudagskvöld.
* * *
Kristrún í Hamravík
Ný skáldsaga með þessu
nafni, eftir Guðmund G. Haga
lín, hefir mér verið send til sölu
hér vestra. Er bókin 200 bls.,
iwentuð með stóru letri og á
góðan, þykkan bókapappír.
Verðið er $1.60, að meðtöldu
póstgjaldi. Svo hefi eg nú sent
til allra kaupenda “Kvöldvökur”
10. —12. hefti, svo að þeir hafa
þá fengið allan yfirstandandi ár-
gang. Og gleymið nú ekki að
enda mér andvirði þeirra, $1.75,
fyrir jólin.
Magnús Peterson
313 Horace Ave., Norwood, Man.
* * *
G. T. Spil og Dans
á hverjum þriðjudegi og föstu-
degi í I. O. G. T. húsinu, Sar-
gent Ave. Byrjar stundvíslega
kl. 8.30 að kvöldinu. $23.00 í
verðlaunum. — Gowler’s Or-
chestra.
* * #
Það verður bæði gaman og
fróðlegt að fara á skemtisam-
komuna sem verður haldin
11. des. í samkomusal Fyrstu
Lútersku kirkjunni. Gaman að
sjá brúður (marionettes) leika
sem lifandi fólk í smáleik. Það
er í fyrsta sinn sem þær hafa
leikið á íslenzkri samkomu. Það
er fróðlegt og ánægjulegt að
hlusta á Mrs. W. Líndal. Það
er yndislegt að hlusta á söng
og hljóðfæraslátt. Mrs. K. Jó-
hannsson og Mr. Ragnar verða
þar. Sjö skeið lífsins (tableau)
með söng, píanó og fíólín. Mrs.
Hercus er ágæt í sinni list.
u ajóurnir og Jack
cA. t n, þiö þekkjið þá. Nóg
sagt Skemtun þessi verður
: ldin undir umsjún deildar nr.
1, Fyrsta lúterska kvenfélagsins.
* * *
Menn ættu að athuga bóka
auglýsingu frá S. Sigurjónssyni,
738 Banning St., sem birt er hér
í blaðinu.
* * *
Úrslit bæjarkosninganna
Þessir hlutu kosningu í bæjar-
stjórn í Winnipeg 24. nóv.:
Borgarstjóri
R. H. Webb, endurkosin
Bæjarráðsmenn
í fyrstu kjördeiid
C. H. Gunn
Mrs. McWilliams
Herbert Andrews
í annari kjördeild:
Paul Bardal
Thomas Flye
M. W. Stobart
r þriðju kjördeild
J. Bluínberg
J. A. Barry
Jacob Penner
Skólaráðsmenn í annari deild
eru:
Dr. Warriner, Mrs. McLennan
og Mrs. R. W. Queen-Huges —
dóttir John Queens, verka-
mannaforingja.
liaföi Einar bóndi í Nesi, þegar grísku spekingar. Hann hefiri
kaupfélögin voru að bvrja, með-
an ;andiö hai'ði hvorki vegi,
síma, 'urýr, skúla, skip né póst-
göngur, svo að Jieitið gæti, enn
síður banka, sem nokkurs væri
megnugur. í austurhluta sýsl-
unnar var Jón á Gautlöndum
mestur skörungur. Hann var
mikill vexti, höfði hærri en fólk-
ið, eins og sagt er um suma
leiðtoga fornþjóðanna. Hann
var víkingur til allra átaka,
þingskörungur og héraðshöfð-
ingi. Ekki var hann slíkur lær-
dómsmaður sem Einar í Nesi,
en þó átti hann ágætt og fjöl-
breytt bókgsafn ,og átti mikinn
þátt í að Mývetningar komu
sér upp hinu bezta og mesta
lestrarfélagsbókasafni, sem ver-
ið hefir til í sveitum hér á landi.
Annar af áhrifamestu leiðtog-
um Þingeyinga var sr. Benedikt
Kristjánsson í Múla í Aðaldal.
Hann var sonur Kristjáns bónda
á Illugastöðum í Fnjóskdal, sem
af er komin mikil ætt og merki-
EFTIR 50 ÁR
Frh. frá 5 bls.
stiórn í skóla hans. Úr öðrum
sýslum kæmu jafnmiklir náms-
menn eða meiri, en félags-
bneigðin í ungmennúnum virtist
vera einna mest í því héraði. Að
nokkru leyti býr sú æska, sem
nú vex upp í Þingeyjarsýslu, að
því, að þar hefir í hálfa öld
starfað samvinnufélag, sem náð
hefir til mikils hluta af heim-
dunum í sýslunni. En að ennþá
meira leyti á núverandi æska
þessa samvinnuhneigð að þakka
erfð frá eldri kynslóðum.
Eg álít, að um 1880 hafi hið
almenna ástand í Þingeyjar-
sýslu hæft betur fyrir sam-
vinnustarfsemi heldur en í öðr-
um landshlutum. Og þár áð
auki var héraðið svo giftusamt.,
að eiga óvenjulega mikið af á-
gætum gáfumönnum, flestum ó-
skólagengnum, og þeir lögðu
orku sína fram í þágu hins
fyrsta kaupfélags. Tveir af
bessum mönnum voru þá mest
þektir utan sýslunnar. Það
voru þeir alþingismennirnir Ein-
ar Ásmundsson í Nesi og Jón
Sigurðsson á Gautlöndum. Ein-
ar bjó búi sínu að Nesi við
Eyjafjörð, sat á þingum og sinti
héraðsmálum. En jjjfnframt því
nam hann sex eða sjö erlend
tungumál og fylgdist með í bók-
mentum og félagsmálum vest-
rænna þjóða. Nokkrum árum
eftir að Kaupfélag Þingeyinga
var stofnað, lýsti Einar í bréfi
framtíðarskipulagi samvinnunn-
ar: Kaupfélag við hverja höfn.
Þau hafa bandalag milli sín
sameiginlega stjórn. Þau hafa
umboðsskrifstofur í næstu lönd-
um, þess sem með þarf og skip
förum. Slíka yfirlitsgáfu
ekki átt neinn háreistan fyrir-1
lestrasal, ekki þegið nein laun1
fyrir starf sitt, ekki haft læri-
sveina, sem undir forsjá hans
hafi búið sig undir embætta-
próf og brauðatvinnu. Benedikt
hefir fyrst og fermst safnað í
bókasafn sitt og héraðsins hin-
um beztu félagsmálaritum, sem
fáanleg hafa verið. Hann hefiri
lesið þessi rit, sennilega ekki
öll, en miklu meir en nokkur
annar hérlendur maður. Og
hann hefir opnað hug sinn fyrir
æskunni og gefið henni án end-
urgjalds af auði þekkingar sinn-
ar og hugsjóna. í hálfa öld hefir
Benedikt Jónsson dregið að hér-
aði sínu félagsvísindi samtíðar-
innar og dreift þeim til allra,
sem við máttu taka, ýmist með
viðræðum eða með því að lána
bækurnar til lestrarhneigðu og
fróðleiksfúsu mannanna, sem
hann þekti í sýslunni.
Seinast en ekki sízt ber að
telja hinn fyrsta kaupfélags-
MESSUR 0G FUNDIR
i kirkju Sarn Iwndssa fuaðar
McHsur: — á hverjutn Hiinnudegt
kl. 7. e. h.
Safnaðarnefndin: Fundir 2. og 4.
fimtudagskveld t hverjum
mánuði.
Hjálparnefndin. Fundir fyrsta
mánudagskveld í hverjum
mánuði.
Kvenfélaglð: Fundir annan þriðju-
dag hvers mánaðar, kl. 8 að
kveldinu.
Söngflokkurinn. Æfingar á hverju
fimtudagskveldi.
SunnudagaHkóIlnn: — A hverjui'V
sunnudegi. k1. 11 f. h.
leg. Benedikt virðist hafa ver-, stjóra á íslandi, Jakob bónda
ið eini óskólagengni maðurinn, Hálfdánarson frá Grímsstöðum
sem tók verulegan þátt í byrj-
unarstarfi kaupfélaganna. í ætt
hans og eðli var djúp frelsis-
þrá og óbeit á allri kúgun. Of-
beldi og harðstjórn dönsku
verzlunarinnar á Húsavík gerði
þennan efnaða en eldheita kenni
mann að einskonar byltingar-
manni í verlunarmálum. Honum
fanst, og það með réttu, mann-
dómi sínum stöðugt misboðið
af hinum harðhentu og yfirlæt-
isfullu þjónum selstöðuverzlun-
arinnar. Þess vegna gerðist
hann þegar í byrjun hinn öflug-
asti forvísgismaður kaupfélags-
. ins. Þriðji höfuðleiðtoginn í
j samvinnumálum Þingeyinga var
Benedikt Jónsson á Auðnum.
Hann var efnalítill og barna-
margur smábóndi og bjó á lít-
illi jörð í Laxárdal. Ekki hafði
hann gengið í skóla nema hjá
sjálfum sér. En hann notaði
vel tómstundirnar, þegar frá
barnæsku, og á unga aldri hafði
1 hann numið án kenslu tungur
\ Norðurlandaþjóða, Þjóðverja og
! Breta. Hann sameinaði bók-
lestur, ritstörf, fræðimensku og
einyrkjabúskap smábóndans í af
skekktri sveit betur en nokkur
annar íslenzkur bóndi hefir gert
á síðasta mannsaldrinum. Bene-
dikt á Auðnum var hinn mikil
aðdráttarmaður félagslegra hug
mynda. Þrátt fyrir fátækt sína
kom hann sér upp fjölbreyttu-
félagsmálabókasafni, og átti
Jafnframt meginþátt í að koma
á fót lestrarfélagi samvinnu-
manna í Þingeyjarsýslu, sem
síðan hvarf inn í hið prýðilega
bókasafn á Húsavík, sem nú
hefir verið bygt yfir vandað hús,
einskonar minnisvarði um braut
ryðjendur samvinnunnar í því
héraði.
Benedikt á Auðnum bjó til
orðið kaupfélag. Og hann hefir
nú í hálfa öld verið raunveru-
lega prófessor í félagsmálaefn-
um Þingeyinga. Hann hefir
starfað eins og hinir fortiu
við Mývatn. Hann var á miðj-
um aldri, er hann tók við fram-
kvæmdarstjórastöðu við hið ný-
stofnaða kaupfélag. Hann hafði
alderi gengið í skóla og verið
alinn upp á afskektu heimili í
Þingeyjarsýslu. En hann var
eðlisgreindur maður og hagsýnn
og umfram alt styrkur í lund.
Hann hopaði aldréi á hæl undan
erfiðleikunum og þeir voru
margir. Festu hans, drengskap
og þreki má að mjög miklu leyti
þakka, að Kaupfélag Þingeyinga
komst af barnaldrinum.
/ Framh.
Kol í færeyjum
Að tilhlutun dönsku ríkis-
stjórnarinnar hafa verið rann-
sakaðir á síðastliðnu sumri
möguleikarnir fyrir kolavinslu
í Færeyjum. Voru tveir sér-
fræðingar gerðir út af örkinni
og ferðuðust þeir um eyjarnar,
athuguðu skilyrði til vinslu og
tóku sýnishorn á nokkrum
stöðum. Þessi sýnishorn voru
síðan send til Englands og
rannsökuð þar. Reyndust sum
sýnishornin ágætlega. En ekki
er vitað, hversu mikið muni
vera til af þeim kolategundum,
og eftir því sem annar sendi-
maðurinn skýrði frá, mun það
ekki vera jafnmikið og margir
hafa ætlað áður. Frakkneskir
men nhafa tryggt sér ráð yfir
miklum hluta af kolasvæðinu
og kostuðu þeir rannsóknina
að nokkru leyti.
—Nýja Dagbl.
ENDURMINNINGAR
Frh. frá 7. bls.
viknum stað.
yrði var við mig.
Exlra Miles With
Little Exlra Cost
Because They Last Longer
Seiberling Air Cooled Tires
Not to Forget tbe^Seiberling “SpeciarjService” Tire
Selberling Sales & Service
575 Portage Avenue Phone )5 398
þolanlega hlýtt, og aftur sofn-
aði eg, en vaknaði fyrir dag-
renning, beið þó boðanna þang-
að til eg heyrði fótatak uppi á
lofti, og þó mig sárlangaði í
morgunkaffið, þá varð eg nú að
laumast út, því eg hafði stolið
húsaskjóli. Það var að byrja
að birta og jörð öll var héluð.
Eg flýttri mér að spenna uxana
fyrir vagninn og komast af stað.
Framh.
Munið eftir að til sölu eru á
skrifstofu Heimskringlu með af-
falls verði, námsskeið við helztu
verzlunarskóla bæjarins. Nem-
endur utan af landi ættu ^ð
nota sér þetta tækifæri. Hafið
tal af ráðsmanni blaðsins.
/ /
BJARMI
/ /
kostar $1.50 árg. Nýir áskrifendur fá
í kaupbætir einn eldri árgang eða 60c
virði af ritum þeir er hér eru auglýst
til sölu. Góð jólagjöf.
BÆKtTR OG RIT TIL SÖLU:
Ný saga:—
"þess bera menn sár’’ I......$1.00
t skóla trúarinnar.............. 1.25
Vitranir Sundar Singhs,
ób. 50c, b. 1.00
1 fótspor hans...... 50c, 80c, b. 1.25
Einfalt líf, Wagner, (fæst um
miðjan des.)..............b. 1.00
Tvær smásögur, Guðr. Lárusd.......25
Helgi hinn magra, fyrirlestur
dr. J. bj. .....................30
Ljóð úr Jobsbók, Vald. bisk.
Briem ..........................30
trr blöðúm frú Ingunnar, Dahl.....15
Um Zinsendorf og bræðrasöfnuð .15
Páll Kanamori, post. Japansm......25
Arásir á kristindóminn, E. Levy .15
Sókn bg vöm, Dixon.................15
Hvers vegna eg gerðist kristinn .10
Vekjarinn 6, Hinzta kveðjan, o.fl. .15
Aðalmunur gam. og nýrrar guðfr. .15
Sonur hins blessaða, S. A. G......15
Hegningarhússvistin í Rvik ........15
Nýtt og gamalt, I-III, hv. lOc. öll .25
Skerið upp herör, sr. Fr. Fr......10
Friðurinn við vísindin, s. S. Stef. .05
Ræða við biskupsvígslu, V. Bríem .5
Heimatrúboð, S. A. G.........i... .05
Trumbúsalagarinn, Cox..............15
Andatrú vorra tíma, K. Vold........15
Yms ofangr. smárit heft saman .60
tsl. myndakort .....5c hv., 6 á .25
Hefi fleiri bækúr og rit, sendi skrá
sé um beðið
S. Sigurjóns8on,
738 Banning St., Winnipeg

BRENNIÐ KOLUM EÐA
KÓK TIL ÞESS AÐ FÁ
GÓÐAN HITA
Per
:- DUMIIMION (Lignite) Ton
í Lump $ 6.25
_ Cobble 6.25
MURRAY (Drumheller)
Std. Lump $10.50
a Stove . 10.25
í FOOTHILLS
n Lump .$12.75
r Stove . 12.25
MICHEL KOPPERS COKE
Stove .$13.50
Nut . 13.50
McCurdy Supply
Co., Ltd.
49 NOTRE DAME Ave. E.
Símar: 94 309—94 300
BifreiðarFerðir
Afsláttar fargjöld til allra
staða. Ferðist með hinum
nýju hituðu ‘Sedan’ bílum.
Farþegjar allir vátrygðir.
Æfðir bílstjórar.
Sýnishorn fargjalda:
Wpg til Regina... $ 7.00
Wpg til Calgary .... 14.00
Wpg til Saskatoon .. 9.50
Wpg til Toronto.. 18.75
Wpk til New York .. 23.50
Spyrjið eftir fargjöldum til
allra staða
THE
Drivers, Syndicate
439 MAIN St.
Sími 93 255 Winnipeg