Heimskringla - 14.03.1934, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 14. MARZ 1934
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
UPPREISNIN A “BOUNTY”
°g
NÝLENDAN Á PITCAIRN
Þýtt af G. E. Eyford
Framh.
Þetta göfugmannlega tilboð
var með þökkum þegið. Hann
gaf Nobbs mörg góð ráð og
leiðbeiningar, og hvatti hann til
að leggja sem mesta stund á
eppelsínu rækt, kvað hann það
mundi þeim að góðu koma, því
sala og eftirspurn, eftir appel-
sínum ykist árlega.
Á þeim árum er fyrst var
farið að tala um að leggja niður
fanganýlenduna á Norfolk og
flytja nýlendufólkið frá Pitcairn
þangað, kom kristniboðs bisk-
upi nokkrum, er var þar suður
frá, Selwyn að nafni, í hug að
Norfolk væri mjög vel í sveit
komið, sem miðstöð, meðal
kringumliggjandi eyja, til að
stofna þar biskupsdæmi, sem
35 nærliggjandi eyjar gætu legið
undir.
Hann hugsaði sér að setja
þar á stofn skóla, sem yrði mið-
skóli, fyrir æskulýð allra ey'-
anna; þar sem unglingum væri
kendur kristindómur og önnur
almenn fræði pg þannig búnir
undir að fara sem trúboðar út
á meðal svertingjanna á suður-
hafs eyjunum. Hann bar þetta
mál upp fyrir nefndinni, sem
hafði flutningsmál Pitcairn
írianna með höndum, en nefndin
félst ekki á það. Nokkru síðar,
er Pitcairn fólkið var sest að á
Norfolk, kom þetta mál til um-
ræðu aftur. Þá var kominn
annar biskup þangað, Patteson
að nafni. Hann fór fram á að
fá suðvestur partinn af eyjunni
fyrir skóla og trúboðs stöð.
Nýlendumenn tóku ekki vel í
það mál, þeir voru hræddir únv,
að með því að flytja marga ^
hálfheiðna unglinga þangað frá
öðrum eyjum, mundi það hafa
III og siðspiliandi áhrif á þeirra
æskulýð.
Nýlendu fólkinu fanst líka
með þessu væri verið að þrengja ^
að kostum sínum og troða á
rétti sínum til eyjarinnar, sem
þeir héldu að væri alveg óyggj-
andi, samkvæmt þeim samn-
ingum er þeir gerðu við um-
boðsmenn stjórnarinnar; en í
þessu tileflli var um allstóra
sneið af eyjunni að ræða, sem
farið var fram á að lögð væri
til trúboðsstöðvarinnar og skól-
ans, endurgjaldslaust. Þeir
höfðu hingað til ekki gert sér
grein fyrir því, að með því að
flytja frá Pitcairn til Norfolk,
höfðu þeir mist þá sjálfstjórn
og hið óbundna sjálfræði, sem
þeir höfðu notið frá blautu
barnsbeini. Með lægni voru þeir
fengnir til að gefa eftir, með
því móti að þeim var lofað að
þess skyldi gætt, að sem minst-
ar samgöngur yrðu meðal ný-
lendumanna og trúboðsskóla-
nemendanna. Auk þessa gramd-
ist nýlendumönnunúm, að ýms-
ir æfintýra menn, sem komu
með hvalfangara skipum til eyj-
arinnar, tóku sér þar lönd og
settust þar að. Þeir urðu þess
nú varir að þeir áttu ekki land-
ið, og hver sem var, gat keypt
svo mikið land sem hann vildi,
ef hann hafði peninga að borga
nýlendustjórninni fyrir það. —
Þetta höfðu þeir ekki þekt og
a/ldrei hugsað út í, alt þetta vakti
almikla gremju og óánægju
meðal þeirra. Auk þess komu
nú árlega nýjar fyrirskipanir og
reglur, sem þeim var sagt að
hlýða og hegða sér eftir, sem
þeir höfðú aldrei heyrt eða
hugsað um. Þetta alt vakti
hina mestu germju meðal ný-
lendu manna, og tók langan
tíma þar til landstjóranum tókst
að sansa þá, og fá þá til að
samlaga sig öðru fólki. Smátt
og smátt vann Patteson biskup
traust og vináttu þeirra; hann
leitaðist við að vera þeim til
hjálpar og leiðbelningar, eftir
megni.
Næstu árin áttu nýlendumenn
mjög erfitt uppdráttar, sem
stafaði af þrælastríðinu í Banda tveggja ára gamalt. -
ríkjunum, því á þeim árum Young þrjátíu ára
Moses tveir menn og konur þeirra,
gamall, komu oss fyrir sjónir, sem al-
lagðist að mestu niður hvala- átti 6 börn með konu sinni, sem I varlegar og siðlátar manueskj-
veiði í suður höfunum, sem var einu ári eldri en hann; voru
ur, sem ólú börn sín upp í góð-
um siðum. Alt fólkið leit út
hafði áður verið mikið stunduð þannig á eynni 13 börn og 4
á amerískum skipum, sem komu fullorðnar manneskjur. Þegar,
til Norfolk, bæði til að kaupa þeir voru spurðir úm hvers- fyr'r að vera heilsugott og á-
vistir og taka vatn; höfðu ný- vegna að þeir hefðu tekið sig nægt-
lendumenn gert mikla verzlun upp frá Norfolk, og yfirgefið fé- i í>eir vonuðust fastlega eftir
við þá, og fengið hjá þeim bæði iaga sína, svöruðu þeir að kon- fimm aðrar fjölskyldur
klæðnað og annað er þá van- urnar sínar hefðu ekki þolað mun{iu flytja þangað frá Nor-
folk, en hvort það hefir orðið
veit eg ekki. Þegar eg kvaddi
þessa vini vora, spurði eg þá,
ef þeir sæu ekki eftir að hafa
ltorfið aftur til Pitcairn, svör-
uðu þeir svo ákveðið að ekki
Þetta er alt eðlilegt, en óefað ! sv° væri. alls ekki- Áður vér ; bjarga þessari afskektu smá- öf áhrif
hefir heimþráin valdið mestu í|loSðum a stað gafum ver þeim þjoð. - Af frændum þeirra a
hagaði um, í skiftum fyrir þær loftslagið þar og auk þess hefðu
afurðir er þeir höfðu að bjóða; ’ þeir þráð æskustöðvar sínar og
leiddi þetta til þess að nýlendu- ekki fest yndi á Norfolk. Svo
menn höfðu loksins ekkert til hefði hinar mörgu reglur og
, að klæðast í, og engan rúmfatn- frelsistakmarkanir, ,sem þeim
að. Alt sem hægt var að nota voru settar, gert sitt til að
var tekið til að reyna að skýla hvetja þá til að hvérfa til baka.”
nekt kvenna og barna, glugga
tjöld hvað þá annað. • _ __J| |
það sem vér gátúm mist af á
. „ ,, , . iholdum og ymsu þvi er ver
syo þægilegt til þess að bua til Eg for i land a skipsbatnum, hé]dum að þeim æti að gagni
rumfatnað ur, gat ekki þnfist á með emn af yfirmonnum skips-' gem þessir vinir vorir
Norfolk, svo þetta vesaþngs ins með mer og skips prestinn. du að endurgjalda með því,
hraknmgsfolk varð að vera upp Þar var ekki glæislegt úm að &ð forsynja 0Sg með þeim bezti,
á aðra komið, eða réttara sagt litast, öll hus í þorpinu voru Avöitum er ti] voru a evnni
kaupa af óðrum margar þær fallin niður, nema þau tvö, sem; 1>etta sama kvold lyftum við
nauðsynjar sem.þeir gátu veitt fjölskyldurnar bjuggu í; skóla Iekkerum sigldum út á hafið.
sér á Pitcairn eyjunni. Árið husið og bænahusið voru bæöi en yér gátum ekki losað ogs við
1868 voru nýlendu mennirnir alveg fallinn í hrúgu. Þeir þ, hugsun> &ð einhverntíma
orðnir 300 að tölu, þar af helm- sogðu að þessi eyðilegging væri muudi koma að því að eyjan
ingúr konur og helmingur karl- mest að kenna sjómönnum, sern , . ði nflíH1 H1 h _ð
menn. Heilsufar fólks var gott,, hefðu brotiö skip sitt við eyna 1 Ju ^ZutóM er
og yfirleitt betra en verið hafði meðan hún var mannlaus og;það ^ ði Qg tímar li8u- vér
á Pitcairn. Uppfræðslumál, svo rifið það besta af trjáviðn- kvöddum þessa vini vora> með
þeirra voru nu komin á fastan um ur husunum og bygt ser bát klokkum hug og óskuðum þeim
grundvöll, barnaskólann í þorp- ur þvi, sem þeir hefðu komist a &llrar hamingju og blessunar>
inu sóttu nú 45 börn, sem nutu tii Tahiti. Qg með þær hugsanir f huga
fastrar kenslu. Auk þess var | a meðan eyjan var mannlaus voruni) sáum vér hina hæstu
þar á eyjunni hærri skóli, sem hafði fénaðinum sem eftir var tinda pitcairn hyerfa yið sjón_
Patterson biskup hafði stofnað skilinn fjolgað, svo þeir höfðu deiladrhringinn, sveipaða purp-
(St. Barnabas College) og var yfirfljótanlegt að sauðfé, svín-________________________________
vel sóttur, af ungmennum frá um og geitum. Nautgripir þeir
ýmsum nærliggjandi eyjúm. — er aðmíráll Moresby flutti til
Ótti sá er nýlendumenn höfðu eyjarinnar, hafði og fjölgað að
um að þessir nemendur við hinn mun, en voru nú orðnir svo
sameinaða skóla, sem komnir' viltir að ekki var annað hægt
voru frá öðrum eyjum, mundu við þá að gera en skjóta þá aila.
hafa spillandi áhrif á þeirra j Þessar tvær fjölskyldur höfðu
ungmenni, reyndist ástæðulaus því eins og stóð yfirfljótanleg-
með öllu. Biskupinn og kenn- an forða og þurftu ekki að kvíða
arar skólans vöktu nákvæmlega j fyrir skorti. Eitt hvalfangara
yfir því, að hinir útlendu nem-jskip hafði komið til eyjarinnar
endúr skólans, blönduðu sér eftir að þeir komu þangað aft-
ekkert inn í málefni nýlendu-1 ur> til að fá sér vistir og vatn,.
manna. Eftir að þrælastyrjöld- önnur skip höfðu þeir ekki séð
inni í Bandaríkjunum lauk, hóf- ’ eða orðið varir við f tvö ár.
ust aftur hvalaveiðar í suður-j j þvf frúmstæða ástandi sem
höfunum og við það blómgaðist þessar fjölskyldur nú voru, þar
verzlun og viðskifti nýlendu- sem engin lög eða nein yfirráð
manna að miklum mun, því nú Voru viðurkend, nema sú til-
gátu þeir sélt hvalföngurunúm finning ein> að breyta eins rétt
afurðir sína og fengið hjá þeim og sanngíarnlega hver við ann-
það, sem þá vanhagaði mest an sem framast var mögulegt,
um. , til þess að vernda velvild og ein-
Á nýársdag 1870 var stórhá- mSu sín á milli, sýndist ætla að
tíð hjá nýlendufólkinu, í tilefni blessast ágætiega vel, eins ov
af því, að þá var lagður horn-|verið hafði áður meðal forfeðra
steinn að nýrri kirkjubyggingu, þeirra, þar til glæframaðurinn
þeirri fyretu sem þeir höfðu \ J°sva Hill, kom til eyjarinnar.
komið sér upp, og sem þeir Þeir sögðu okkur að augnamið
höfðu lengi þráð að eignast. — j slft væri, þegar að börnin væru
Með þessari kirkjubyggingu k°min UPP að koma á
urablæju kvöldsólargeislanna.”
Síðan að þessar tvær fjöl-
skyldur af Youngs ættinni
fluttu aftur til Pitcairn 1858,
hefir fólkinu fjölgað; svo nú er
hátt á annað hundrað manns í
þessari litlu eyju. Litlar sögu
hafa farið af því síðan. Það
hefir lifað út af fyrir sig, og
liðið vel, þar til nú. Eins og
getið var um í upphafi þessar-
ar frásagnar hefir einhver ó-
þekt hnignunarsýki lagst, sem
Þér sem notið—
TIMBUE
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
Birgfilr: Henry Ave. East
Sími 95 551—95 552
Skrifstofa:
Henry og: Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
má lesa til frekari skýringar, í
dauðlegt farg A eyjarbúa. Mennj^ 4rs febr befu Umarlutas
ao “Current History”.
bíða með óþreyju, eftir
heyra, hvað hinum ensku lækn
Vc.r hægt að misskilja þá. að, um tekst að gera til þess að
G. E. Eyford
Norfoik, er það að segja, að
Fyrir nokkru ætlaði Hitler að
halda ræðu í Berlín. Hann ók
til fundarstaðarins í leigubíl og
þekti bilstjórinn hann ekki. —
Þegar þangað kom bað hann
bílstjórann að bíða eftir sér og
keyra sig heim, þegar hann
hefði aflokið erindinu. Þessu
neitaði bilstjórinn ákveðið og
þeim eins og fóikí á öllum suð-
urhafseyjunum, líður illa. Þjóð-
ernislega eru þeir ekki orðnir
neitt. Blöndun og samrennsli
annara þjóðerna hefur alger-
lega náð yfirhöndinni og mán-
aðarlega ganga nú kvartanir og
klaganir til stjórnarinnar í
Ástralíu út af illri meðferð, saSðist endileSa verða að fara
alslags vöntun, og oki verzlun- heim- tU að hlusta á ræðu Hitl“
ar stéttarinnar, sem sýnast að ers 1 lltrarPÍð. Yfir þessú var
hafa bæði Norfolk, og flestar Hitler svo ánæSður. að hanu
suðurhafs eyjarnar í járngreip- ^af bilstjóranum 10 mörk. En
um sínum. hann missklldl gjöfina og sagði:
“Eg gef ekki baun fyrir þennan
heimskingja, hann Hitler. Eg
Nýja Dagbl.
Gullöld þessara eyja er liðin. j
og með hinni evrópiskú og |
amerísku verzlunar siðmenn- iskal kl®a-
ingu, sem hefir lagt hramma j ..~
sína yfir þær, er nú, í staðin KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
fyrir allsnægtir, komin almenn I BORGIÐ HEIMSKRINGLU
bágindi og hrörnun. Um þetta | LESIÐ HEIMSKRINGLU
höfðú þeir gróðursett sitt litla
þjóðfélag á grundvelli víðtek-
innar venju, trúarbragðalegra
helgisiða.
Hér endar frásögnin um
þessa sérkennilegu nýlendu-
menn, sem síðan hafa búið við
mjög misjöfn lífskjör á Nor-
folk eyjunni, og eru nú bland-
aðir blóði, við hvíta og svarta
menn, er þangað hafa komið og
sest þar að, svo lítið eða ekkert
er eftir af hreinkynjuðum frum-
stofni nýlendumannanna er
komu frá Pitcaim.
Eins og að framan er getið,
fóru tvær fjölskyldur af Young’s
ættinni, aftur til Pitcairn og
settust þar að. Tveim árúm
síðar, eða 1860, kom kafteinn
Montresor á skipinu “Calyposo”
til Pitcairn eyjarinnar. Hann
gaf greinilega skýrslu um eyj-
una eins og hún leit þá út, og
afkomu og ástand þessara
tveggja fjölskylda er þar voru
þá. Frásögn hans er meðal ann-
ars á þessa leið:
‘‘Þegar vér komum í ná-
munda við eyjuna, komu tveir
bátar á móti okkur. Það voru
hinir ungu menn er tóku sig upp
frá Norfolk 1858 og hu'rfu aftur
til fósturjarðar sinnar, Pitcairn.
William Young, 33 ára gamall,
var giftur ekkju, sem átti 6
börn af fyrra hjónabandi, sem
þau tóku með sér, og auk þess
áttu þau eitt bam sem var
samslags fyrirkomulagi hjá
sér og sett hafði John
Adams forfeðrum þeirra, og gef-
ist hefði vel ætíð síðan meðal
nýlendu fólksins. Börnin voru
öll skýrð og þeir höfðu eins
og áður, tvær guðsþjónustu
samkomur á hverjum sunnu-
degi, auk þess sem þeir hófð'i
daglega bænagerðir kvölds og
morguns á heimilum sínum.
Eg vil geta þess að þessir
Meira Tóbak Fyrir Peningana
og Poker Hands, að auk
með
TURRET
FINE CUTS
Þér græðið á þrjá vegu með því að
reykja Turret Fine Cut—þér fáið
meira tóbak fyrir peningana, þér
njótið meiri ánægju af hinum mjúku
og svölu vindlingum er þér vefjið
sjálfir og þér fáið Poker Hands að
auk. Poker Hands í hverjum pakka
eykur við verðmætið. Fyrir þær fáið
þér—ókeypis—margra dollara virði í
gjöfum,
Borgið minna og fáið betri vindlinga
með Turret Fine Cut. Byrjið í dag!
Það borgar sig að “Vefja sínar sjálfur,,
úr
TURRET
FINE CUT
VINDLINGA TOBAKI
GEYMIÐ POKER HANDS
Imperial Tobacco Company of Canada, Limited
Lyst-freistandi brauð við hverja máltíð er ljett að búa til úr
Royal Yeast Cakes
Royal Yeast Cakes bera í sér full-
an hefunarkraft—árangurinn því
óbrygðull. Þetta kemur til af því
að hver kaka er vafin upp sér í
loftheldum vaxbomum pappír. Þér
fáið þær í fullkomnu ástandi og
þær geymast ferskar svo mánuð-
um skiftir. 'Engin áhætta að þær
missi kraftinn. I meira en 50 ár
hafa þær verið hámet efnisgæða
—í dag eru Royal Yeast Cakes
notaðar á 7 af hverjum 8 cana-
diskra heimila, þar sem þurra-ger
er notað til heimabakninga.
KAUPIÐ VÖRUU BtrNAR TIL I CANADA