Heimskringla - 27.06.1934, Qupperneq 1

XLVIII. ÁRGANGUR.
NÚMER 39.
WINNTPEG MIÐVTKUDAGLNN 27. JÚNÍ, 1934
ÞING HINS SAMEINAÐA
KIRKJUFÉLAGS
eiga hlut að máli,, en lætur þá |
í þess stað sæta sektum fyrir |
ráðaleysi fyrir henni með það.
mál sem önnur. J
_______ | Þar sem bæði stjórnin og fiski J
verður haldið, eins og áður ráð hennar °S ÞinS hefir nú!
hefir verið auglýst í kirkju gam-^™^'^ bvl að líta á ástæðurj
bandssafnaðar á Gimli dagana, °f' jKshrajnaiuia, €* þarna |
7. til 9. júlí næstkomandi.
Þingið hefst laugardaginn 7.
júlí kl 4. síðdegis. Forseti flyt- Það að reyna að ná ser 1 Þessi,\
ur ávarp og að því ioknu verður |bundaseiði tU matar á Þessuhf|
byrjað á þingstörfum. timum> kolluðu flsklinenn tdl
þessa fundar sem á er minst
hér að framan. Er skemst frá
að segja, að þar var samþykt,
að biðja Walter J. Lindal, K.C.,
er á fundinum var, að fara á
fund Bracken-stjórnarinnar og
fá í lið með sér Joseph Thorson,
K.C., og Skúla þingmann Sig-
fússon ,ef honum svo litist, og
vita hvort ekki væri á einhvern
skynsamlegri hátt hægt að ráða
fram úr þessu násílaveiðismáli,
en með fjársektum, eða því, að
taka veiðiföng og báta af fá-j
tæklingunum, og sem þeir að
líkindum hafa að láni þegið hjá
einhverjum er betur skildi á-1
stæður þeirra en Bracken-
stjórnin, og sem þeir því enn
eru í skuld um. Það hefði geng-
ið ærið seint, að greiða þá
skuld, þó þeir hefðu haft netin,
þv{ lengi er verið að fiska hver
hundrað pundin af seiðum þess-
um, og þó 1 til 2 cent fáist fyrir
pundið, verður ekki mikið til að
leggja í sparisjóð af því, allra
sízt þegar í hlut á heimilisfaðir
er 9 hnokkum í ómegð á fyrir
að sjá, eins og sagt er, að á-
statt hafi verið fyrir einum, er
veiðarfærin og skipið var tekið
af nýlega. Auk þessa var fimm
manna nefnd kosin á fundinu'm
til þess að vera til staðar, ef
tali væri hægt að ná af stjórn-
inni og leggja fyrir hana tillög-
ur fundarins í málinu. í þeirri
nefnd eru Ág. Elíasson, Th.
Jónsson, Arthur Bristow, Skafti
Halldórsson og séra Jóhann Sól-
mundsson, allir frá Gimli. Munu
þeir flestir í bænum staddir í
dag.
Hvernig máli þessu lýkur,
KVEÐJA
\
Ort undir söngkveðju Sig. Skagfields
á Sumarmálasamkomu, 1934
Á laugardagskvöldið kl. 8.30
flytur séra Eyjólfur J. Melan
erindi.
Guðsþjónusta verður flut't í
kirkjunni klukkan 2 síðdegis á
sunnudaginn, séra Guðm. Árna-
son prédikar.
Á sunnudagskvöldið kl. 8.30
flytur séra Philip M. Pétursson
erindi.
Samband kvenfélaganna held-
ur ársfund sinn í sambandi við
þingið. Efnir það til sam-
komu á mánudagskvöldið þ. 9.
Verður tilhögun á henni nánar
auglýst síðar.
Umræðuefni þeirra, sem er-
indi flytja á þinginu verða einn-
ig auglýst í blaði því af Hkr.
sem kemur út næst áður en
þingið hefst.
Stjórn hins Sameinaða
Kirkjufélags.
NÁSÍLAVEIÐI OG SEKTIR
All-fjölmennan fund, er oss
hermt, að fiskimenn í Nýja-ís-
landi hafi haldið í skólahúsi í
grend við Gimli s. 1. sunnudag.
Efni fundarins var að ræða um
fiskimál, eða það sem á síðustu
tímum er markverðast að gerast
í þeim, en það er násílaveiði, og
sektir í sambandi við hana.
Þeir er á bökkum Winnipeg-
vatns búa virðast eitthvað hafa
gefið sig við násílaveiði seinni
árin. En þeir hafa grimmilega
goldið þess og net og skip verið
tekin af þeim fyrir vikið af
stjórn Manitobafylkis.
Hvað er násíli? Nafn það
hafa íslendingar gefið fiskiteg-
und, er á ensku máli er nefnd
“sauger” og talsvert hefir auk-
ist í Winnipegvatni, einkum síð-
an öðrum fiskitegundum fækk-
aði, er veiddar hafa verið. —
Saúger hefir ekki verið veiddur
fyr en nú á kreppuárunum. —
Hann er mjög lítill fiskur eða
svipaður og vænt síli ,hefir sting-
ugga á baki og skráptennur í
kjafti,. Netariði er varla til
nægilega smár fyrir hann, og
hann veiðist mest á því að kjaft-
urinn festist í netin eða möskv-
ana. Meðan fiskifélögin höfðu
ekki rifið allan ætan fisk upp
úr Winnipegvatni, leit enginn
við násílinu. Það þótti ekki
þess vert að hirða það, ekki
einu sinni til að gefa hundum,
því bakuggana varð að skera
af því, en það var of fyrirhafn-
armikið fyrir ekki meiri mat
en var í því.
En nú í þessu árferði verða
fátækir menn flestu fegnir. Þeir
er á bökkum Suður-Winnipeg-
vatns búa hafa veitt vatnskvik-
indi þetta og eitthvað getað
fengið fyrir það. — Gyðingar
fundu víst fyrst markað ein
hvern fyrir það. Fískilög ná eng-
inn yfir násílið af því að það
hefir ekki verið markaðsvara.
En netin eru smáriðnari, en
leyft er að nota, sem það er
veitt í. Og það er fylkisstjórn-
in að sekta veiðimennina fyrir.
Þar sem ekki veiðist annar fisk-
ur á þessum sömu miðum, hefir
Þú heilsaðir frænda hjörtum
í hrifning fyrsta sinn
með tónstaf töfra björtum
og tign, sem leitaði’ inn.
Og enn er sama svifið
um sólskins tæru mið,
sem örfar alt sem lifir
og ýtir dauðu við.
í kvöld með kveðjusöngum
þú knýrð á margar dyr,
og reflar rós á vöngum
hvar ríkti vetur fyr.
Og þó um augun ýði
mig undra skildi lítt,'
og ýmsir ættu í stríði
að inni byrgja sitt.
Þeir hreinu hljómar kalla
á horfin sumar mál,
og út til íslands fjalla
þeir ögra gleymdri sál.
Það gneistar guðamáli
frá gullin-tóna slag
í himin braga báli,
sem breytir nótt í dag.
En svanir suður fljúga
með söng um hæð og dal,
og hljómum bláloft brúa
er bygðir kveðja skal;
en þá er sem menn sjái
hve sveit er brugðið fyrst,
og hvísl frá hverju strái
um hvað þeir hafi mist.
Við búum enn sem endur
við íss og storma bál,
og réttum hug og hendur
að hylla sumarmál.
En hvort þau oftar óma
með oss við söngin þinn,
er gátan getu tóma.
Það geymir framtíðin.
Sem fugl, er storma stirðir,
úr stúr og vængja þröng
í hvarfið fram um firðir
hann flýgur burt með söng.
Eg vona að vængir dugi
og verði Skagfield minn
þér, létt um leik í flugi
og létt um sönginn þinn.
Jón Jónatansson
fleira en kreppuha sjálfa hafaj
tafið fyrir, að jafnvægi kæmistj
á í neyzlu og framleiðslu.
FRÁ fSLANDI
LANDSKJÁLFTINN
JÓNAS PÁLSSON FÆR STÖÐU
VIÐ COLUMBIAN COLLEGE
Blaðið “Daily FTovince” í
Vancouvér flutti þá fregn ný-
lega ,að landi vor Jónas Pálsson
píanókennari, hafi verið ráðinn
yfirkennari í píanóspili og tón-
fræði við Columbian College í
New Westminster, B. C. Þetta
er einn elzti og bezt þekti há-
skóli í British Columbia-fylkinu.
Einn af kennurum skólans
fer þeim orðum um ráðningu
Jónasar, að hann sé “brilliant
master of pianoforte”, og með
ráðningu hans geti skólinn gef-
ið hærra stig í söngment en
áður.
Kunningjar Jónasar, og það
eru flestir Vestur-íslendingar,
því hann er þeim öllum kunnut,
sem afburða söngfræðiskennari,
fagna þessum heiðri hans og
óska honum til hamingju í hinni
nýju virðulegu stöðu, sem þeir
vita að hann muni gegna
sjálfum sér og þjóð sinni til
sóma.
FORD SÉR BREYTINGU
f VÆNDUM
Detroit, 21. júní—Eftir Henry
verður ekki sagt um fyr en þeir Ford höfðu bloðin bað f Sær> að
hafa lokið erindi sínu við stjórn- hann sæi bá breytingu óúmflýj-
'anlega í iðnaði Bandaríkjanna
framundan, að vinnuvikan yrði
aðeins 5 dagar og sex klukku-
stunda vinna á sólarhring. —
ina.
HENRY A. SIFTON DÁINN
Segir hann kost á að starf
rækja allan iðnað landsins með
því. Þetta segir hann í vænd-
um. Nú þegar heldur Ford því
fram, að menn væru farnir að
vinna sex daga á viku, ef “þeir”
hefðu ekki látið sig hlutina
skifta. Hann svaraði ekki neinu
spurningunni um hverjir þessir
“þeir” væru, en hann kvað
VERÐUR FYLKISSTJÓRA-
EMBÆTTIÐ í ONTARIO
LAGT NIÐUR?
Toronto, 25. júní — Á mánu-
dagsnóttina lézt í borginni Tor-
onto, Henry Arthur Sifton, son-
ur Sir Clifford Siftons, ráð-
gjafa í Laurier-stjórninni og Kæru Vestur íslendingar!
eiganda fjölda blaða í Canada,
þar á meðal blaðsins Winnipeg
KVEÐJA
Ottawa, 25. júní — Mitohell
F. Hepburn, leiðtogi liberala í
Ontario og sá er við forsætis-
ráðherra-stöðunni tekur þar, lét
það ótvírætt í ljós í dag við
fregnrítara, að fylkisstjóra-em-
bættið yrði lagt niður. Þegar
hann var spurður að því hvort
að hann gæti slíkt þar sem
fylkisstjóri væri tilnefndur af
landstjóminni, svaraði Mr. Hep-
burn, að fylkið greiddi honum
laun, en því yrði hætt, er hann
tæki við stjómarformensku.
Mr. Hepbum er tiltölulega
ungur maður og framgjam og
finnur mikið til ábirgðarinnar
sem nú hvílir á honum. Þannig
hefir hann ennfremur gefið til
kynna, að aðstoðarráðgjafarair
verði allir 'reknir og eflaust fleiri
í stjómarþjónustu, sérstaklega
hafi þeir sýnt að þeir væru
flokksmenn. Alla yfirmenn
Hydro-kerfisins kveðst hann
ætla að reka úr stöðum sínum
Og um þetta talar hann sem
sérstaka bjargráðanauðsyn.
Þeir sem eittihvað þekkja til
Eg hefi nú dvalið á meðal ykkar í 3 ár. Eg get því miður
ekki náð til ykkar allra sem hafið verið mér vel, til þess að!flokksinála renna grun í þá
sem
Free Press. En helzta eign þakka ykkur allar þær ógleymanlegu ánægjustundir sem eg hefi' miklu “nauðsyn”, sem til
hans var Armsdale orkufélagið notið á meðal ykkar, en gjaman vildi eg þrýsta hendi hvers I mannaskifta rekur á stjóraar-
er var miljónafélag. Þegar Sireinf, með islenzku kveðjunni: “Verið blessuð og sæl”. Eg bið' skrifstofum við hver stiómar
Clifford dó 1929( tók sonur Heimskringlu að flytja til ykkar þessi kveðjuorð, og óska ogU™°fUm Vlð hV€r StJÓrnar
hans við þessum stofnunum og'7n0“ar að a"ir Canada-Isiandingar megi sem lengst vera íslend->8K1Itt
. * . . “ ingar, þvi eg hygg að ekkert þjoðarbrot í þessu landi, hafi til
er sagt, að honum hafi fanst brunns að bera eins mikla náttúrulisthæfni eins og íslendingar,
stjóra þeirra vel úr hendi. —jsem vitanlega, með vaxandi mentun og þroska, gæti orðið sér-
Hann var víðkunnur maður orð- stæð hér í Canada.
inn þó aðeins 43 ára væri er.
í þessu sambandi vil eg nefna öldunginn Jón Friðfinnsson, sem
hann do. Hary Sifton var hann er ejnn aí þejm g.jdri V.-lslendingum, sem eg get talið mér mik-
vanalega nefndur. Fæddur var^inn ávinning, af að hafa kynst. Mér þykir vænt um að hafa
hann í Brandon í Manitoba því orðið þess megnugur, að sýngja nokkur af hans sönglögum, og
þar átti faðir hans heima, áður!vil eS sérstaklega nefna lagið hans “Vor”, við kvæði Jóhanns
en hann varð ráðgjafi lands-1S’:gurjónssonar skálds’ um ^tt& laS finst mér að óhaett mimi
stiórnarinnar en mentun sína|vera að SegJa’ að sé eitt það lanShesta íslenzka lag sem
stjornannnar en mentun sma samið hefir verið. Það er fjöldi eldri V.-lslendinga sem standa
fekk hann i Toronto-háskoJa. eins Qg “klettar úr hafinu” að mentun og gáfum annara þjóð-
flokka hinnar canadisku andlegu sléttu. Jón Friðf. er einn af
þeim sem hæst ber höfuð, gráhært og göfugt, á sviði tóna og
laga.
MACDONALD TEKUR
SÉR HVÍLD
VERKFALLI LOKIÐ
Flin Flon, Man., 25. júní—Á
Hann hefir best munað^ eftir “hlæjandi lækjum, hoppandi hjalla
fundi er verkfallsmenn í Flin af hjalla” og einnig þegar “rómsterkir fossar til fjallanna kalla:—
Flon héldu s 1 sunnudag var!finnið Þið vorið, vorið”. En — hefir ekki þetta Vestur-íslenzka
samþykt að hætta við kröfuna Jtónskáld sem átt hefir fslenzkustu hörpuna — verið “einmana
^ tr i « t, ... , nnil 1 iiaiiaciai .
um að Hudson s Bay Minmg i
and Smelting félagið viðurkendi' Mættu Vestur og Austur Islendingar taka höndum saman og
verkamannafélagið _____ (Mine heiðra mesta tónskáld Vestur-íslendinga, Jón Friðfinnsson nú —
, TT . s „ . þeðar kvöldsólin strýkur geislum sínum og gyllir tóna hæðir —
# Workers Union of Canada) en hans dýrmætustu eign. Ungu Vestur-ísllndingar, menn og
fynr longu komið til mála, að^um það var krafa gerð er verk- konur! Hefjið merki hinna öldnu höfðingja ykkar. Verið út-
fá að nota smærri riða á þeim fallið hófst. Mun verkfallinu verðir íslenzkrar menningar, eins og þeir hafa verið — með
fyrir násílið. En síðan Brack- J með því lokið og 1300 manns, hreinskilni og djúphyggni raunveruleikans.
en-stjómin tók við eftirliti fiski- sem þátt tóku í því, er sagt að Þökk Vestur íslendingar.
veiðanna af sambandsstjóranni, byrji bráðlega aftur að vinna Ykkar
hefir flest lent í útdeyfu og hjá námufélaginu. 1 Sig. Skagfield
London, 22. júní — Forsætis
ráðherra Ramsay MacDonald
hefir loks ákveðið að taka sér
jriggja mánaða hvíld. Hafa
læknar um langt skeið ráðlagt
honum þetta, en hann hefir ekki
farið eftir því fyr en nú. Em
bætti forsætisráðherra gegnir
Stanley Baldwin í fjarveru hans.
Fregninni af þessu fylgir, að
ólíklegt sé ekki að Mr. Mac-
Donald komi vestur um haf og
dvelji í Canada og Bandaríkj-
unum eitthvað af hvíldartíman-
um.
Ýmsir eru að spá því að Mac-
Donald muni ekki aftur taka við
stjómarstöfum. Sjálfur viður-
kennir hann það ekki. En
einhvemtima hlýtur að því að
koma, að hann verði að hætta
að vinna frá því í býtið um
morgna og til lagnættis, eins og
hann kvað oft gera.
Rvík. 3. júní
Nokkuru áður en blaðið fór
í pressuna í gær varð vart land-
skjálftahræringar hér í bæn-
um. Mun það hafa veirð kl.
12.43 e. h. Laust eftir að
prentun blaðsins var byrjuð,
bárust fregnir um mjög snarpan
jarðskjálftakipp norðan lands.—
Átti blaðið þegar tal við Þorkel
Þorkelsson veðurstofustjóra og
fekk hjá honum þær upplýsing-
ar um lanskjálftakippin, er þá
voru fyir rhendi, og tóksit að
koma þeim í allmikinn hluta
upplagsins.
Þ. Þ. skýrði blaðinu frá því,
að landskjálftakippur þessi hefði
verið allmikill og ætti sennilega
upptök sín fyrir norðan land.
Fekk blaðið síðar þær fregnir
frá veðurstofunni, að Þ. Þ. hefði
komist að þeirri niðurstöðu, að
upptök landsjálftans væri senni-
lega 300 km. í norðaustur frá
Reykjavík og þá í mynni Eyja-
fjarðar eða í Grímseyjarsundi.
—Telur Þ. Þ., samkvæmt fregn-
um, sem borist hafa frá Eyja-
firði, að upptökin séu e. t. v.
skamt frá Dalvík, því að þar
varð mest tjón af völdum land-
skjálftans. Á Akúreyri var kipp-
urinn mjög snarpur og var kl.
12.43 er hans varð vart þar, og
samkv. fregnum frá öðrum stöð
um norðan lands og vestan varð
hans vart á þeim tíma. Varð
kippsins vart öfáum sekúndum
síðar í Reykjavík. Á SiglufirðL
ar kippurinn öllu snarpari en á
Akureyri, eins og hermt var í
blaðinu í gær, og sögðu fregnir,
að þar hefði alt leikið á reiði-
skjálfi. Á JCrossum við Eyja-
fjörð spmngu veggir og í Dal
vík urðu mjög miklar skemdir á
húsum. Skemdirnar á sumum
húsunum eru svo miklar að fólk
>orir ekki að hafast við í þeim,
og var búist við því, að það
myndi hafast við í tjöldum í
nótt. andsjálftans varð vart
víða í Húnavatnssýslum, Skaga-
firði, á Vestfjörðum og á Snæ-
fellsnesi. Þar varð hans vart
m. a. á Svelgsá í Helgafellssveit,
en hinsvegar ekki í Stykkis-
hólmi. Hefir það komið fyrir
áður, að vart hefir orðið land-
skjálfta á Svelgsá, þótt engar
hræringar hafi fundist í Stykk-
ishólmi. —
Nánari fregnir bárust eftir að
það sem birt er hér að framan,
var skrifað, og verður hér getið
þess, er eigi hefir áður verið
tekið fram, eða ítarlegri fregnir
hafa borist um aðallega skeyft-
u'm til veðurstofunnar og frétta-
stofu útvarpsins.
Fyrstu fregnir af landskjálft-
unum í Húnavatnssýslu bámst
útvarpinu í símtali við fréttarit-
ara þess á Prestbakka í Stranda
sýslu. — Sagði hann, að kippur-
inn hefði staðið í eina til tvær
mínútur. — Hristingurinn fanst
greinilega bæði í húsum og inn-
anstokksmunum, og mun þetta
hafa verið snarpasti kippurinn,
sem fundist hefir þar um slóðir
í mörg ár.
Á Borðeyri og Hvammstanga
hafði einnig orðið landskjálfta
vart, að því, er sama heimild
telur.
Þá símaði fréttaritari útvarps-
ins á Siglufirði, að þar hefði
kippurinn fundist kl. 12.45 og
virtist hann koma úr suðaustri.
Hlutir á búðarhillum hrundu og
klukkur hættu að ganga. Við
Dr. Pauls verksmiðjuna var
verið að reisa hábryggju og
hrundi það, sem reist hafði
verið.
Á ísafirði fanst landskjálftinn
MlUHí