Heimskringla - 27.06.1934, Síða 2

2. SIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 27. JÚNl, 1934
AGNIR
(Þýtt úr ensku)
IV.
Við erum þá bræður
Hann var hvers manns hug-
ljúfi. !>egar hann sat í skrif-
stofunni og einhverjir komu inn
til hans, tók hann þeim með
vinsemd og kurteisi.
Hann gengndi öllum helztu
störfum í söfnu'ðinum, sótti
kirkju kvelds og morguns á
sunnudögum og fór jafnvel
stundum á bænasamkomur þar
að auki á miðvikudögum. —
Hann var sannkristinn maður.
Hann var bankastjóri. I>að
var rétt fyrir jólin. Hann var
önnum kafinn að telja peninga.
Alt í einu eru dyrnar opnaðar
og inn kemur lítill drenghnokki
á að gizka sex ára. Hann er
illa klæddur — berfættur og
berhöfðaður. Hann hikar við
er hann sér gólfið klætt dýrum
dúkum og þorir tæplega að
stíga á þá.
en horfir löngunar fullum aug-
um á brauðið.
Bankastjórinn byrjar: “Faðir
vor.”
Hinn hefir eftir: “Faðir vor’’.
“Þú, sem ert á himnum.”
“Þú, sem — — nei, heyrðu!
Hvað sagðirðu? Sagirðu* ‘Fað-
ir vor’.”
“Já.”
“Hvernig stendur á því? Er-
um við þá bræður? Er það
mögulegt?”
‘Ja—a—á”.
“Hvers vegna ertu þá .svona
harður við hann litla bróður
þinn?”
“Eg er ekki harður við þig!
Við hvað áttu?”
“Eg er svo ósköp svangur og
þú lofar mér ekki að borða
vmnur
um sönnum afreksverkum sem Það er auðvelt að benda á nokkra hættu,
mannkynssagan getur um. mæður, sem hafa átt slíkum nokkum sigur.
Á meðal allra þjóða er það forlögum að sæta að þau hefðu Sig. Júl. Jóhannesson,
sama sagan, að safnað hefir gert karlmenn annaðhvort að
verið saman ösku látinna hetja, óstjómlegum vörgum eða í-
sem börðust í minnihluta og stöðulausum ræflum — en þær
hún (æskan) geymd í gull- eru síglaðar og kátar.
kerum minninganna eins og Fáir skilja til fulls hversu
helgur dómur, sem allir hneigja mikið þeir eiga góðri móður að
sig fyrir. þakka, og fáir finna það eins
Minni hluti! Ef einhver beit- og það er fyr en hún er — dáin.
ir sér fyrir rétt mál, þótt réttur-
inn sé leiddur eða dreginn und- VIII. |
ir böðulsöxina, en ranglætið sitji Hugleiðing
purpuraklætt í hásætinu, þá er
samt bjarmi framundan. yfir lífshafið ólgandi og ómælis-
ERINDI FYRIR MINNI
VESTUR-ÍSLENDINGA
17. júní 1934
flutt af J. Einarssyni
aldrei hetju saga þegar tililt er tekið
til landshátta og enda fremur í
lífsspeki. Um Sæmundar Eddu
þýddi mætti segja að hún sé samstæð
víða bókum Indlands. Hvergi,
sem eg til þekki er eðli norður-
landa búa lýst eins vel og í
Örvar Odds sögu. Hún lýsir
hvenig þrákelkni. og karlmenska
setur til síðu skynsamlega yfir-
vegun. Á gamalsaldri, eftir að
hafa mist alla sína beztu ást-
vini í vígafeðlum þá sá hann
Herra forseti,
konur og menn:
Eg hefi ef til vill spurt ykkur
jgieiomg fyj. en gef ehki stiit mig um j “af vizku sinni” segir sagan að
Eg sendl eldheit öænarorð ut &ð endurtaka ■ dag> hversvegna hann hafði rasað um ráð fram,
,, , „ ,. , mætum við hér í dag og köllum j °S að hann hefði ætíð sigur
Þótt allra fingur bendi á þig vítt, og eg sá að andi bænar ,. ° 1
ö . . , hatiðisdagmn íslendmgadag? —
með fyrirlitningu og háði; þott mmnar vermdi hverja einustu w ^ f
allra varir formæli þér, — ef öldu; þær bárust með áhrifum . h .
þú hefir réttlætið þér við hlið, mínum að sérhverri strönd til- mnn vo ' , , i eat a]drei vfiri]nrii»
þá hopaðu hvergi. verunnar; en eg beið með djúpri Fyrir 30 árum var eg í Argyle ,
Láttu það aldrei draga úr eftirvæntingu og þrá eftir svari. bygð staddur á íslendingadegi. i ' bækur frá fornu os nvíu
En svarið, sem eg fekk, var Forseti dagsins lýsti yfir í 8 .““ÍJ0™ nyJU
mín eigin bæn, sem fluttist til nn afS Þessi dagur væri helgað-j f j11 u snnn'
baka á öldum lífshafsins ó- ur íslendingum einum. Þennan f . ... a Þar er mikið að
mælis víða. dag fengu engir annara þjóða
Þá sá eg að tilveran tak- menn að taka þátt í skemtiskrá
Þannig hefir verið komist að markalaus er ekkert annað en da^ms.
*““*“• , ““ ““Tnf;|orði, aðmóðurástinséhineina flóð°Sfjarasálarminnar°Sað banðhannhvern-semveravddi
“Hvaða erindi átt þú hingað h*n sagðl hann* í* h*ÍÆ dygð, sem syndafallið hafi ekki ^ minn er ströndin. sem öld’ velkommn, sem vildi vmna meÍ.J Látið ykkur beÍT^Ti
t drenenr minn?” snvr hanka- tekið mér í munn orðm. Faðir|_________ja, £ ur tilverunnar skella á — íslendingum til fagnaðar °g • y þe a
Eg sem óteljandi sinnum framfara. Þetta var skiljanlegt a varna 1 verða.
hafði derpið á dyr alverunnar til og náttúrlegt á þeim tíma þegar yrir n0 rum arum stofnaöi
brauðið fyr en eg er búinn aö .
tala við þennan nýja pabba'f^klark að Þu sert í mrnni-
minn!’’
hluta.
inn drengur minn?” spyr banka
stjórinn brosandi. “Eg kom
bara svona hinsegin. Það er
svo
Bankastjórinn tók klút upp úr
vasa sínum, hann þú’rfti, að
þerra á sér augun.
Eg hefi oft legið lengi á
vor”, en eg hafði aldrei fyr skil-
ið það eins og nú að flakkarinn
VII.
Góðar mæður
unnið á.
Hvort sem vér trúum sögunni
yfir menslíum mönnum og tröll-
um þá voru til annarleg öfl,
sem hann hafði þreytt við enn
Megi V.-
og £
ar ísl. bækur frá fomu og nýju
læra, þið munuð vorkenna hin-
um mörgu, sem ekki sáu fyr
AHa aðra "daga ársins : en f endalok vertíðar þá sér til
hugraunar hve oft á æfinni. ó-
o kalt úti,” svarar litli gest- °S bömin hans eru systkim um syndafallið eða ekki, Þá er þegg að spyrja hvað eg ætti að allur þorri íslenzkra landnema f°fugui *slendingur’ sera Jon
inn og strýkur glóbjarta lokk- mm- Eg hefi aldrei fyr skilið Þa< vm a mo uras m er or gtarfa, fann þag nd> ag alveran var enn með fullu fjöri og Jarnason s ° a 1 Winnipeg,
urinn og strýkur glóbjarta lokk
ana frá augunum.
“Hvár er hann pabbi þinn?
“Eg á engan pabba.’’
“En hún mamma þín?’
Eg hefi aldrei fyr
ihvað það þýddi að vera kristinn
„ j maður, og samt þóttist eg vera
, það.”
V.
óna allra mannlegra dygða. —
Þótt hún sé reynd í eldi allra
hugsanlegra hörmuga, þá
brennur hún aldrei út né slokn-
ar. Hversu oft sem barnið vill-
sem við hann er kendur. Mér
starfa, fann það nú, að alveran var enn með fullu fjöri og
sjálf lá við fætur mér og beið þroska hugsandi og starfandi,
eftir skipun frá mér um það, sem þeir voru uppaldir. En hefil æflð fundist að hann muni
hvað hún ætti að verða. margt breytist á mannsaldri. Nú meðal annars hafa meint að
Eg sem hélt að eg sjálfur eru tíltölulega fáir Isltenzkir gefa V''ísL verkefni ef fil Vl11
. , , . . , , væri skapaður, er í raun réttri landnámsmenn á ferli en þeirra i 61 fltt en 1>að’ sem var gott veik'
™ “níí «* -■» sltapar, og öll tilveran afsprengi fyllir sköröin, og Þar'l* á[a™ a*
bíður eftir óskiftum vilja sálar sem þetta fólk, sem við nú köll-
minnar til þess að elska — um Vestur-íslendinga og sem
elska alla og alt. upp hefir alist í mjög svo ólíku
Það, sem eg hélt að væri bæn andrúmslofti þá finst
breiðir góð móðir ávalt út opna
jarma á móti týnda syninum og
“Eg á enga mömmu.”
“Hvað viltu?” ' Erfðaskrá stríðanna
“Eg er svangu’r.” J Sérhvert stríð arfleiðir mann
Bankastjórinn kallar á þjón kynið að þremur herdeildum. j glötuðu dótturinni, ef þau snúa
sinn og skipar honum að sækja Sú fyrsta eru særðir menn, ó- j keim aflur>
brauð. Þegar hann kemur með færir til vinnu; þeir eyða en | Mógurhjartað kólnar aldrei.
það glaðnar yfir ltila gestinum. j framleiöa ekki. Onnur herdeild-|Þag er eing Qg drottinn gitji þar
“Þú sagðist ekki eiga neinn in eru syrgjandi konur og menn(gjálfur Qg kjndi eilífan eld Þótt
föður?” 1 sem reka burt gleðina úr land': brimlöðrið á ólgusjó mannlífsins Það Var bæn salar mmnar tn nytir borgar þessa ágæta lands.
gangi yfir móðurina, gefst hún
aldrei upp.
Enginn maður er svo spiltur
að hugsunin um hana móður
“Nei.”
“Þú átt víst föður!’
allra;
“Nei!”
“Guð er faðir okkar
veiztu það ekki?”
“Nei, hvaða maður er það?
“Þekkirðu hann ekki?”
“Nei!”
inu og með henni fjölda af
heilladísum. Þriðja herdeildin
!eru letingjar, sem nenúa engu
öðru en vinna glæpi.
VI.
Minni hluti
Hvað er minni hluti?
Allar
efla starfsþrek V.-ísl. og það,
sem er gott er æfinlega til nota.
Ef við hefðum ekkert erfiðis-
starf með höndum þá er hætt
sálar minnar til hins eilífa var spurningin viðeigandi. Eg veit jvið að við fllotum með sfraumn-
bæn hins eilífa til minnar — þið hafið öll löngun til að verða íum að feiSðarosi- ES hefi tekið
eftir því aö V.-ísl., sem að kveð-
sin um það að lyfta Fyrsta skilyrði til þess er hverju 111 og se-m ni°ta virðingar og
sjálfri sér upp í það hásæti kær- afli og efni þið hafið til þess að trausts 1 landinu halda enn við
leikans, sem hún hafði reist dreifa. Þið hafið öll lært, að lslenzkri tun§u °g lesa ísl. bók-
mentir. Við höfum dæmi þess
sjálfri sér — það var bæn minn- meira eða minna leyti, hvernig( ,
hans’leiki'ekki eins* og M»nr ar.elgin sáiar rækla skai JM. Ptanta tré og á-j J ^ag;
vorblœr um allar þœr gróöur- , , a ' t,aí 'd [. taka sætl a vextl °- s’ ,rv' Þar eru lyrstu engin takmörk sett Svo ee
iausu eyðimerkur, sem heimur haSt.oIa Ws. og stJornar “ »•» •» vita hva5a tre e5a, vík aftur að J B skóía bá
inn hefir skapað i hjarta hans Tar ,bæn mmnar etg,n s41ar tl] Íar»ar4veMir þroskast i á-jv;m(g"ur J]a®, oa lamS
“Hefir þér aldrei verið kent þær hetjur sem hamingjan hefir :og dragi stöku sinnum harð- kærleika sms um Það að verða kveðnu loftslagi og 1”rog g
að biðja?’
“Nei!’
sveitungi okkar Jón Bíldfell
jsent heiminum, hafa heyrt til|asta frostið úr jöklinum, sem að VÍljU’ °S fií vilf síns um það jafðveg þarf fyrir hinar ýmau ítar]e£a um skólamálið
minnihlutanum. Ekki er mögu- úrslit og v0nbrigði hafa skilið nð,V®rð^.að kærlmka ~ Þegar teSundir- Nu er það mín bjarg- g '
----- ' þvi marki er nað þa opnast oll fost trú að íslendingar eigi ríkan jV ?ö nat 5 les ð Það m ð
‘Hamingjan góða hjálpi þér, leSf að benda á nokkrar um- eftir á háfjallatindum óska .t* ,, x . ~ . ~ -----<=...."“ínthve-li <svn po- nraipmri pWí
bam! Að þetta kirstna land bætur í félagslegu stjórnarfars-'þeirra og hugsjóna> sem hann lð dfðarmnar alveranffr andlegan akur verðan aðhlynslu um það hér S
skuli eiga sex ára gömul böm, iegu eða trúarbragðalegu tilliti, ■ ^tti forðum. itungutak 1:1 ^ess ,að mæIa og ræktunar. En minnist þess b
sem ekki kunna að biðja! — sem ekki hefir haft framgang, Karlmenn eru þrekmenni en °.S sklIianleSa Slna íyrstu og að í frjóum jarðvegi þroskast ill1 yfá eg benda ykkur á einn af
Heyrðu drengur minn, krjúptú fynr blóðuga baráttu einbeitts1 konur f vissum skilningi; en !!ðUStU fetninSu> sem er — gresi mjög svo frekar
enn í
siðum fornmanna. Á hátíðum
| þeim er hættara við að missa ^ maður’ skaPaður af kær' magurri ’jörð. Megi, V.-ísl ætíð gerðu Þeir oft að stfSa á stokk
sem, talsvert af eðlilegri gleði og
hafa þessi tvör atriði í huga. — Iog strengja heit að gera eitt-
Af þessu er auðsætt hve áríð-,hvert hreystiverk innan ákveð-
niður þama við stólinn, spentu minnihluta.
greipar svona eins og eg geri, og Það er minni hlutinn,
og biddu svo guð; eg skal hafið hefir mannkynið upp allar jmeðsköpuðu léttlyndi — tapaj - —------------ | .
kenna þér það, hafðu eftir mér þær tröppur, sem það hefir talsverðu af ánægjunni og r ... andi er að þekkja einkum okkar ms tlma eða Þa að taka fram-
orðin!” komist. Það er minni hlutinn, traustinu, sem æskan hefir í °rn , . andlegu jarðvegi til framfara og tlfiarstefnu breytta frá þeirri,
“Já,” svarar litli glókollur; sem komið hefir til leiðar öll- för með sér. , . °nm agð‘ saman vmngina, bkkar andlega arf til leiðbein-jsem Þeir iðkuðu. Hvernig væri
leit aftur og varð að iðrun. ingar og uppörvunar> Hér f að við stígjum á stokk í dag
I Canada er fólk af mörgum og lofu®um aö leggja dálítið af
1*0!? í-2ínU._ValdÍ Wóðum og tungúmálum. Lands mökum 111 skólans á hverri
og fylkja stjórnir kljúfa þrítug-j ykkart samkomu. Þar er göf-
VINDLINGA TÓBAKIÐ
ER ENGAN Á
JAFNINGJA!
j stendur, hvað sem aðrir gera.
I Þeir eru þrælar, sem ekki
þora að fylgja fram sannleik-
: anum á móti ofurefli.
er,
Varðveitið Poker Hands
til þess að fá betri
Vindlinga Pappír ÓKEYPIS
öllum kemur saman um að "CHAN-
TECLER" og "VOGUE" sé bezti vindlinga
pappirinn—pér fáið 4 stór bókarhefti af
öðru hvoru—ókeypis fyrir aðeins eina heila
samstæðu af Poker Hands, hjá næStu Poker
Hands verðlaunabúðinni eða með pósti frá P.O.
Box 1380, Montreal.
Og POKER HANDS ad auk
an hamarinn að skapa hér sér-
kennilega canadiska þjóð, þar
sem allir séu steyptir í sama
móti. Öllum ungdómi er veitt í
deiglu — melting pot — þar
sem hreinsast skulu og afnem-
ast sérkenni þjóðflokkanna. Eg
Líttu ebki hryggur á það f n'lög sv0 »lvurle«a góðan
hðna; gerðu sem mest og heet fr“gnr_ Þees_arEr _ankennilegu
úr því, sem yfirstendur; það
er þín eign.
Blessun þess dags sem
kemur aldrei til mín aftur.
Aðal guðspjall lífsins er þetta:
þektu skyldu þína og gerðu
hana.
að
sem þeir geta gert.
Það borgar sig að “vefja sínar sjálfur” úr
Impcriai Tobmcco Company of Canada, Limited
TURRET
FINE CUT
VINDLINCA TOBAKI
manndóms þess er þeir hafa
erft. Þið vitið hvernig fer ef
þið sækið hálfvaxið tré í skóg
höggvið allar rætur þess og
Menn gera minna en þeir eiga ^11'1® svo heim fil P^ýðis og
gera ef þeir gera ekki alt, iiagsmuna' Þjóðemis rætur
standa enn dýpra, varist að
höggva þær eða skera í sundur.
i Þeir bíða aldrei ósigur sem ^g trui ekki á þjóðar hroka en
| falla í orustu fyrir réttan máls- eg dllt alveS nauðsynlegt fyrir
stað. hverja þjóð sem er að vernda
_ og verja hvert það ágæti, sem
Sigurinn tilheyrir þeim, sem hun &eSnum aldir hefir alið og
aldrei þreytist að reyna, jafnvel Þ^oskað, ef þess er ekki gætt, er
þótt litlar séu líkur til sigurs. i sönnum manndómi hætta búin.
— i Við íslendingar höfum að baki
Efasemdir vorar eru svikarar,1 okkar sögu mjög merka og ísl.
sem láta oss tapa því, sem vér bókmentir jafnast á við það
ef til vill hefðum eignast ef vér hezta sem skrifað hefir verið,
hefðum reynt.” sá er dómur fræðimanna. Eg
held aukheldur við skörum oft
farm úr. Allir dást að Iliasar
drápu Homers, sem frægastur
aðferðar að eg óska af alhug
að V.-ísl. láti ekkert valdboð ,, ,
afníá úr huga þeirra minningu 0 s.y du af framtlðar V.-ísl.
ug heitstrenging og ykkur sam-
boðin. Svo enda er þar sem eg
byrjaði með spurningunni: Megi
þeir, sem hér búa í framtíðinni
og annars allir V.lsl. halda
þeirri siðvenju að tigna, sem
íslendingadag einn dag á ári
hverju í minningu þeirra er
komu þessari hefð á og sann-
færingu fyrir því að ágæti ís-
lenzks manneðlis heimti sem
að þeir hlúi að íslenzkum gróðri
þá mun vaxa í Vesturheimi afl-
mikill mannfélags skógur af ís-
lenzkri rót.
BÓKASAFN BÆJARINS
Hikandi menn láta grautinn
kólna í spæninum á leiðinni frá
j diskinum upp að munninum.
Eins og menn hafa veitt eftir-
tekt er almenna bókasafnið í
bænum (Carnegie Library) að
reyna að viða að sér eins miklu
af bókum og því er unt. Hefir
það beðið íslenzku blöðin sem
önnur blöð, að birta eftirfylgj-
andi línur í því sambandi.
íslenzkar bækur hafa verið
gefnar af og til síðan 1906, en
af þeim er nú ekki eftir nema
213 bækur. En sakir fjárskorts
hafa engar útlendar bækur
nema franskar verið keyptar.
Þegar þess er gætt að mikill
fjöldi bóka gengur svo úr sér að
er allra hetjuskálda, samt finst árlega verður að kasta svo þús-
mér að t. d. örvarodds saga I undum bóka skiftir, svo að út-
Sá, sem aldrei leggur út í standi þar mjög nærri, sem Jáns bókaforða safnsins nær nú