Heimskringla - 27.06.1934, Page 5

WlNNIPECr, 27. JÚNl, 1934
/lEIMSKR'NGLA
5. SrT'-i
Athugunarvélarnar stýra sér
sjálfar jafnvel skrifa niður at-
hugunarnar, er því alt svart á
hvítu hvað sem um mennina
verður. Auk þeirra verður
mesti urmull af hreyfimyndum
tekinn í þessari ferð. Radio-
phone verðu einnig í kúlunni
svo hægt verður að tala við
menn á yfirborði jarðar hven-
ær sem sækilegt þykir.
Bæði vísindamenn og aðrir
bíða með óþreyju eftir að þessi
ferð sé farin og búast við mikl-
um og góðum árangri af henni.
Efnið í þennan greinarstúf er
tekið úr júlí númeri hins ágæta
tímarits Landfræðisfélagsins
amerikanska, National Geo-
graphic Magazine.
M. B. H.
* Magnesium er afar aðdá-
anlegt frumefni. Léttara er
það en aluminum ,og glansar
h'kt og tin en þó með mismun-
andi ljóma. Hægt er að kveikja
á því með eldspítu og brennur
það þá með reyklausum skær-
um loga og er askan skjallhvítt
duft (magnesia). Er það brúk-
að tii meðala eins og flestir
munu kannast við. Annað al-
gengt meðal er magnesium sam
einað súrefni og brennisteini
(laxersalt) og það þriðja mag-
nesium sameinað súrefni og kol-
efni, sem oft er nefnt magnesia
þó það nafn tilheyri að réttu lagi
því fyrst nefnda.
Vegna þess að magnesium
ljósið er svo hvítt og bjart er
það oft notað við myndatöku
þar sem sólarljós kemst ekki að.
Einnig við útbúnað flugelda.
Þessa litlu málsgrein varð
mér á að setja hér vegna þess
að eg á bágt með að minnast á
nokkurt frumefnanna án þess
að skýra frá eðli þess að ein-
hverju leyti. Því ekkert sýnir
betur ættgöfgi allra hluta en
skoðun og þekking á sjálfum
frumefnunum.
fjórðung úr mínútu, og var tjóninu er 200,000 krónur, og
sterkastur í byrjun. Annar taldi hann það síst of hátt.
minni kippur fanst rétt fyrir kl.
2 síðdegis. Flestum virtist Skemdir því minni,
stefna landsjálftans hafa verið er nær dregur fjöllum
af suðri eða suðaustri. | f sveitunum umhverfis Dalvík
í Ólafsfirði varð landskjálft- hafa orðið miklar skemdir.
ans einnig vart. Útvarpið átti mestar að ætlað er neðan til í
tal við símstöðina þar í dag, og Svarfaðardal, en minni er dreg-1
var sagt, að þar hefðu engar ur fram til fjalla. Fólk á Dal-
| verulegar skemdir orðið, en vík segir hann hafast við í tjöld- 1
reykháfar sprungu í nokkurúm um og berast vel af, eða vonum
húsum. fremur.
! Á Blönduósi fanst kippur
einnig upp úr hádeginu, og Hræringar halda áfram
segir fréttaritari þar, að kippur- Síðari hluta dags í gær og í
, inn hafi ekki verið mjög snögg- nótt og í dag hefir orðið vart j
,ur, en varað drykklanga stund, við hræringar, en ekki vitað til
og hafi allmikill hristingur verið að þær hafi gert tjón, fram yfir
í sambandi við hann. það sem orðið var.
Þá fanst landskjálftinn einnig
á Húsavík, á sama tíma og hin- Nánara um skemdir á húsum
um stöðunum. Þar brakaði og °g öSrum mannvirkjum.
brast í húsum, sagði fréttarit- — Flóðalda
Fathers of Confederation (Stofnendur Canada sambandsins)
hvað eftir annað vakið athygli I
arinn þar, og brotnaði þar lítils- Fréttaritstjóri Dags á Akur- fjrgj j dag og í nótt var alveg[son myndhögvari. Hann hefir
háttar af búsáhöldum og leir- eyri fór í gær norður til Dalvík- óvenjulega heitt.
munum í ýmsum húsum. Úti ur þegar eftir að landskjálftinn
fyrir varð landskjálftans mikið varð, til þess að kynnast vegs- f Hrísey hafa 48 hús skemst,
vart, svo fólk riðaði á götum, ummerkjum og leyfir að haft sé sum mjög mj|<jg
og jafnvel féll, en engin meiðsl eftir sér það sem hér fer á eftir ( Til vjgóótar þeim fregnúm
urðu eða skemdir. Kippurinn til viðbótar því sem útvarpið gem borigt hafa ftf landskjálft.
var verulega snöggur á Husa- birti um atburðina í gær. anum barst útvarpinu í kveld
vík, og fanst nokkuð lengi. Á Hrappsstöðum, Böggvis- gyohljóðandi símskeyti frá frétta
Annar stuttur vægur kippur stöðum, Upsum og Karlsá urðu vitara útvarpsins á Akureyri:
síðan í gær og síðast kl. 6 í Að þessu sinni var úthlutað (öllum stríðsföngum og gíslum
morgun. til 10 listamanna, 1350 kr. til.verði þegar slept.
hvers. Er búist við að Imaninn verði
Mikill hiti j Einn þeirra, 6em nú hlaut að ganga að skilmálunum.
i Hiti var 22—23 stig á Siglu- þenna styrk ,var Sigurjón Ólafs- * * *
Frá landi Abrahams
j Enski fornfræðingurinn pró-
á sýningum í Kaupmannahöfn fessor Wooley er nýkomin heim
og er talinn einhver allra efni- fjj Lundúna úr rannsóknum sín-
legasti lærisveinn próf. Utzon- um { Asíu> Hann hefir fengist
Franks. Verk hans bera yjg ag láta grafa j hinar eld-
vott um sterkt og frumlegt ein- gömlu rústir borgarinnar Úr í
listdómar
FRÁ fSLANDI
Frh. frá 1. bls.
einnig, og sagði fréttaritari, að
hann myndi hafa staðið um
hálfa mínútu. Kippurinn var
ekki mjög snarpur, en öldugang-
ur þess meiri og hrukku allir
hlutir niður af hillum. Er ó-
venjulegt, að landsjálftakippir
finnist á ísafirði.
Mest brögð virðast hafa verið
að landskjálftanum í Dalvík.
Útvarpið átti í dag tal við Sig-
úrð Jónsson þar, og sagði hann,
að i hlutar húsa hefðu orðið
fyrir meiri eða minni skemdum,
og húsin eyðilögð til íbúðar. —
Sum voru hrunin að nokkuru
leyti, önnur sprungin og skekt.
Aðeins 4 eða 5 hús voru lítið
sem ekkert skemd. Fólk í Dal-
vík hefir flúið úr húsunum, og
hafa tjöld verið pöntuð frá
Akureyri. Veður var þar gotlt í
dag. Innanstokksmúnir skemd-
ust mikið. Frétt hafði Sigurður
að einn maður hefði handleggs
brotnað, en ekki vissi hann til
að önnur meiðsl hefðu hlotist
af.
Jörð sprakk víða, og eru sum-
staðar stórar glufur. Vegurinn
er sumstaðar sprunginn, og þá
helst við endana á brúnni yfir
Svarfaðardalsá, en brúin sjálf
er lítið skemd. Einkennilegt
þykir, að landskjálftinn virðist
hafa verið miklu meiri vestan
Svarfaðardalsár, en austan meg-
in árinnar hafa skemdir orðið
mjög litlar, þótt landskjálftans
yrði þar einnig töluvert vart. —
Ekkj hafði Sigúrður fengið
neinar nákvæmar fréttir úr
nærliggjandi sveitum, en heyrt
hafði hann að eitthvað af pen-
ingshúsum hefði hrunið.
Á Akureyri gekk jörð í öld-
um, og hú léku á reiðiskjálfi,
með braki og brestum. Póst- og
símabyggingin þar, steinbygg-
ing, sem áður hafði sprungið
nokkuð af völdum landskjálfta,
skemdist af nýjum sprungum,
og gliðnuðu þær eldri. Aðrar
verulegar skemdir urðu ekki þar
í bæ. Kippurinn stóð yfir um
fanst í Husavik uni sexleytið i miklar skemdir á husum. í | Hreinn Pálsson í Hrísey skýr-
gær. í Gnmsey fanst kippurinn páagerði, sem er nkiseign, eru lr SVq frá j símtali í dag:
greinijega. í Málmey fanst öll hús fallin. Læknahúsið í Ár-1 j Hrísey varð landskjálfti kl.
hann einnig, og var snöggur og gerði hefir skekst i grunni »og f2.45 í gær. Jörð gekk í öldum
harður, svo að mikið hrapaði töluvert brotnað og lyf skemst j og hús nötruðu. IVIinni kippir
úr Þórðarhöfða. ,mjög. — Vegurinn yfir Hrísa- og hræringar voru við og við
Hólmvíkurfregn segir, að tjörn er rifinn á hundrað metra j jmngað til nú kl> 17 30 f dag> en
einnig þar hafi orðið vart við kafla. Bærinn á Hrísum er fallj|fara þó minkandi. — Kl. 2, 4 og
allsnarpan kipp. Hús hristust inn að miklu leyti. Brúin a g f nótt voru snarpir kippir og
og myndir hreyfðust á veggj- Holtsá er ófær. Sjómenn ur kárnaðl þá um skemdir sem
um, en skemdir urðu engar. ^Dalvík sáu flóðöldu af land- urðu f aðal landskjálftanum í
Frá Árnesi, er sögð sama saga, skjálftanum og stefndi hún frá gær Landskjálftans varð vart í
einnig úr sveitum þar í Hrólfsskeri á Ölafsfjarðarmúla. i
segir
Kaldæu. — Þessum rannsóknar-
leiðangri er nú lokið að sinni,
fengið og var hann kostaður af brezka
HITT OG ÞETTA
og
kring. j Brennisteinsfýla fanst á Dalvik arnjr kendu gruus, — Tvö stein-
Frá Ystafelli símar fréttarit- um og eftir landskjálftann, og hhg - Hrfsey hafa sprungið svo
ari, að snarpur landskjáltakipp- móða settist á járnhluti er uti j)au eru ekki fbúðarhæf. Reyk-
ur hafi fundist um alla Súður- voru. Smákippir funidst þar háfar hafa brotnað í flestúm
Þingeyjarsýslu eftir hádegi í öðru hvoru síðari hluta dags í húsum á eynni. Alls hafa
dag. Er það stærsti landskjálfta-j gær, einkum um kl. 18 og afturiskemst 48 hús.
kippur, sem komið hefir þar uru hl. 19.30. — Tjöld voru send i Eftir matl hreppsnefndar og
síðasta aldarfjórðung. Mesturjfl*á Akureyri til Dalvíkur í gær-, Sveinbjarnar Jónssonar bygg-
var kippurinn í Reykjadal, I ............. ingamestara eru skemdir á ein-
hrundi þar af hillum, myndir Skýrsla frá skipstjóra á norsku stökum húsum metnar frá 50
duttu niður af veggjum og torf- fiskiskipi, er var statt í vestan- tii t2000 kr. Kirkjan er öll
bæir skemdust. Engar skemdir, verðum Eyjafjarðarál, þegar jsprungin og situr laus á grunn-
urðú annarsstaðar í sýslunni landsjálftinn varð inum annarsvegar. — Peninga-
svo vitað sé. | Fréttaritari útvarpsins á Siglu hús eru meira og minna fallir
Frá Sauðárkróki símar frétta- | firði sendi útvarpinu í dag svo- j og skemd. Fólk í Hísey flýði
ritari, að snarpur landskjálfta- j látandi skýrslu Svinö skipstjóra j ,f tjöld úr flestum húsum og
kippur hafi komið þar kl. 12.42 á norska fiskiskipinu Hindholm-' miklum óhug sló á menn. Tog-
sjó kl. 12.45 í gær líkt og báit-
Etaklingseðli,”
inn.
Sigurjón hefir áður
sýningarviðurkenningú fy™- ríkissafninu í Lundúnum og há-
verk sín í Danmörku, og er hon-j skólanum j Pennsylvaníu. —
um spáð hinni glæsilegustu Lundúnablöðin hafa það eftir
framtíð. - Wooley, að hann þykist hafa
[ fengið sannanir fyrir því, að
jmenning þessa lands hafi verið
miklu eldri og auðúgri en menn-
Ófriðnum í Arabíu lauk ing Forn.Egyfta.
með sigri Irakmanna Meðal annars hefir Wooley
Bardagar hafa staðið yfir í komið niður á geysistóran
Arabíu undanfarið milli Ibn kirkjugarð, sem hann telur að
Sauds konungs í Iark og Iman- munj vera frá því um 6000 ár-
sins af Yemen. um f. Kr. Á litlu svæði hefir
Veitti Irakhernum betur í við- hann opnað 200 grafir og þar
ureigninni og standa nú friðar- hafa fundist 770 skrautker,
umleitanir yfir. krukkur og föt mjög haglega
Ibn Saud gerir þær friðarkröf- gerð úr gulli, kopar, kristal og
úr, að Imaninn skuldbindi sig skeljum, og ber sá iðnaður vott
til þess að greiða honum fullan um háa menningú og þroskaðan
herkostnað og byggi engar nýj- fegurðarsmekk. Þegar rann-
ar víggirðingar á landamærum sókn Wooleys hófst, vissu menn
ríkjanna fyrst um sinn. Enn- mjög lítið um forfeður Abra-
fremur kerfst liann« þess, að Frh. á 8. bls.
í dag, og staðið í 20 sekúndur.
Til viðbótar frétt frá Dalvík,
segir í símskeyti frá fréttaritara
útvarpsins á Akureyri, að húsið
á Dalvík er mest skemdist,
hangi aðeins saman á járninu.
Víða fóru eldstæði úr skorðum,, ingskaldi á vestan. Allir voru á
og kviknaði í einu húsinu af þilfari nema vélamenn.
þeirri ástæðu, en varð slökt
áður en tjón hlaust af. Skriða
hljóp úr fjalli hjá Dalvík, en
gerði lítil spjöll. Bærinn Gull-
bringa í Svarfaðardal, sem er
itorfbær, hrundi að mestú leyti,
og skemdir hafa orðið á stein-
húsi að Krossum á Árskógs-
strönd. Fregnmiði “Dags’’, sem
gefin var út í dag, segir að
hús muni hafa fallið að mestu
í Hrappsstaðakoti í Svarfaðar-
dal, og skemst í Fagraskógi.
Landskjálftans hefir einnig
en, sem var statt í Eyjarfjarðar- ] arar sem staddir voru í Eyja
ál vestanverðum kl. 12.45 í gær:; fjarðarmynni höfðu sig á brott.
Við vorum á leið til Siglú- —Vísir.
fjarðar kl. 12.45 í gær og skipið I * * *
var á fullri ferð. Veður var hið Sigurjón Ólafsson, myndhöggv-
besta á sjó og landi, en stinn- ari fær listamannastyrk
í Danmörku
Fyrir nokru var úthlutað lista
mannstyrk í Danmörku úr sjóði
Emmu Bærentzen. Samkvæmt
orðið vart í Mývatnssveit, í Ax-
Alt í einu kom geysimikill
hnykkur á skipið, eins og því
væri svift aftur á bak eða, að ] skipulagsskrá sjóðsins á að út-
það hefði rekist á grunn á fullri hluta úr honum á árl hveríu
ferð. Hrikti þá og brakaði í 13“i4 Þúsúnd krónum til efni-
hverju tré, og nötraði skipið leSra' listamanna, sem
stafna milli. Vélamenn komu;iokið hafa námi- fil að ful1'
þjótandi upp og héldu að skipið komna siS 1 list sinni- Þykir Það
hefði steytt á grunni. Skips- f Danmörku mikill sómi fyrir
menn áttuðu sig ekki fyrst ílhvern ungan
stað á þessum atbúrði, þar sem, styrk úr síó«i Þessum
vitað var að þarna voru engar
grynningar eð brimboðar.
listamann að fá
Ferðist til íslands
með
Canadian Pacific
Eimskipunum
Hin hraða sjóferð frá Canada eftir
hinni fögru St. Lawrence siglingaleið
Þriðja flokks farrými frá Montreal eða Quebec til Reykjavlkur—
Aðra leið $111.50
Báðar leiðir $197.00
Fargjöld örlítið hærri með “Duchess” og ‘‘Empress” skipunum.
Öll þjónusta ábyrgst hin ánægjulegasta
Vegabréf ónauðsynleg
Sendið heim eítir konu yðar og börnum eða heitmey, og látið
þær ferðast með Canadian Pacific til þess að tryggja þeim
greiða og þægilega ferð. Vér ráðstöfum öllu aðlútandi hinu nauð-
synlega landgöngu leyfi.
Eftir frekari upplýsingum spyrjist fyrir Hjá næsta umboðsmanni
eða skrifið til
VV. C. CASEY, Steamship General Passenger Agent,
372 Main Street, VVinnipeg, Man.
arfirði, og víða á Sléttu, en ekki
var hann mjög snarpur á þess-
um stöðum.
Nánari fregnir frá Dalvík
Tjónið þar áætlað yfir
200,000 kr.
. I
Þegar við litum í áttina til
lands sáum við kynlega sjón og
mikilfenglega. Gat að líta
hrikalegar öldur hverja af ann-
ari ríða í vesturátt, og bar þær
við fönnótt fjöllin. Öldur þess-‘
ar hnigu ekki og risu eins og
venjulegar sjávaröldur, heldur
hnikluðust þær og ryktust á-
3. júnífram með geisisnöggum kipp-
Útvarpið átti í dag ital við sr. | um. Á þetta horfði skipshöfn-
Stefán Kristinsson, prófast að in öll, og hafði enginn séð slíkt •
Völlum í Svarfaðardal, um land-1 fyr. Ekki virtist þetta standa
skjálftann á Dalvík og þar í 'lengúr en um hálfa mínútu. Tvö !
grend, og kvað hann land-
ekjálftann hafa verið miklu stór-
fenglegri og tjón meira en vitað
var, er útvarpið flutti fregnir í
gær af atburðum þessum.
önnur fiskiskip, Tampen sem
var statt alldjúpt norðvestur af
Gjögir, og Norstein, sem var 10
sjómílur norðvesltur af Sauða-
nesi, urðu greinilega vör við
landskjálftann á svipaðan hátt
og Hindholmen, en ekki mun
hann hafa verið eins stórfeng-
legur þar sem þau voru stödd.
Skemdir 'á 31 af 35 húsum
Mörg húsanna gerónýt
Af 35 steinhúsúm í Dalvík
kvað hann ein 4 óskemd að því
er séð yrði, en öll hin meira og Hræringar áSiglufirði
minna skemd. Mörg þeirra sagði | Á Siglufirði hefir orðið vart
hann gerónýt. Lauslegft mat á allmargra landskjálftahræringa
ör^r-
ydiíHjÖraí*
‘áskrútls F.