Heimskringla - 16.01.1935, Blaðsíða 3

HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA.
WINNIPEG, 16. JANÚAR, 1935
BRÉF TIL HKR.
Það mun ekki ósanngjarnt
að senda nokkrar línur nú um
áramótin til að þakka fyrir
gamla árið og óska til hamingju
á því nýja. Árferði var hér
gott á hinu' liðna ári. Voraði
að sönnu nokkuð seint, en tíð
hagstæð yfir sumar mánuðina,
þótt köld væri. Mun hafa oröið
frosts vart í hverjum mánuði.
Þrátt fyrir það varð uppskera
fyrir ofan meðallag og nýtni
góð.
Það var byrjað að þreskja
með ágúst mánuði, en svo kom
óþurka kafli sem tafði fyrir um
mánaðar tíma, eftir það mátti
heita góð tíð fram undir jól, þá
kólnaði fyrir alvöru, svo mælir-
inn sagði 40 fyrir neðan og
hélst kalt veður til ársloka.
Góð uppskera og sæmilegir
prísar á bænda afurðum, hafa
gert mikið til að rétta við hag
bænda og þar af leiðandi ann-
ara stétta manna líka. Er það
almælt að verzlun og innheimta
á gömlum skuldum, hafi verið
töluvert betri en á undanfömum
árum. Það er áætlað að $500,-
000 virði af vörum hafi verið
selt í þessum bæ. Innibindur
það vitaskuld vörur af öllum
tegundum, bæði nauðsynja vör-
ur og munaðarvörur, þar með
talið gas, kaffi, sykur og tóbak
(ekki brennivín).
EJr þetta mikil verzlun í svona
litlum bæ með strjálli landsbygð
í kring og takmörkuðu verzlun-
ar svæði. Sýnir það glögglega
að bændur hafa skildingaráð og
að hin heimsfræga “kreppa”
hefir ekki fest hér eins djúpar
rætur og alment er látið í veðri
vaka.
Það þarf ekki að lýsa þessum
bæ, því það var gert í Hkr. í
haust er leið. En það má geta
þess að þó nokkrar nýjar bygg-
ingar hafa risið upp og tölu-
verðar aðgerðir á þeim gömlu
hafa átt sér stað, mun sá kostn-
aður nema nálæg $8,000. —
Nokkuð mörg hús og lot, hafa
einnig gengið kaupum og söl-
um. Engin hús eru auð á þess-
um tíma.
TöluVert fjör hefir verið í
skemtunum af öllu tæi. Pic-
nic-in byrja vanalega 24. maí
og er haldið áfram fram á
haust uppihalds lítið. Þá, strax
og frost koma, tekur skauta-
húsið við og heldur áfram til
vors. Milli þessara aðal skemt-
ana eru dansar, myndasýning,
tómbólur og spil. Á samkomu-
húsi bæjarins fer varla úr dag-
ur, að það sé ekki eitthvað á
ferðinni og er áætlað, að á
því einu, hafi verið eytt um
$10,000 til skemtana á síðasta
ári. Svo eru skóladansar og
fjósdansar þar að auki. Öll
félög, bæði kristin og ókristin,
þurfa að hafa dans, einu sinni
og tvisvar á ári og fróðir menn
segja, að þau séu ekki færri en
20 í bænum og fari fjölgandi
árlega. Á þessu sést, eins og
áður var að vikið að hér er
ekki um neina kreppu að tala,
hún hvarf af sjálfu sér þegar
prísar bötnuðu, og sama er að
segja um atvinnuleysið sem svo
mikið hefir verið hárómað, að
undanförnú.
Það mun vera álit Winnipeg
manna að hér sé ekki um neina
íslendinga að ræða, og ef þeir
séu nokkrir þá séu þeir frá-
sneiddir íslenzkum félagsmál-
um. Við skulum nú athuga
þetta nánar og sjá hvernig fer.
í bænum teljast vera sem næst
500 manns. Þar af munu 70
íslendingar og af þessum 70
eru yfir 20 fæddir á íslandi! 25
erú í Þjóðræknis-deildinni “Ið-
unn” í Leslie. (Konur eru taldar
með þar sem maðurinn er í fé-
laginu). Væri nú gaman að
vita.hvort aðrir bæir standa sig
betur í þessu efni?
Vitaskuld einblinda þeir ekki
á það sem íslenzkt er, því eins
og gefur að skilja, hafa þeir
öðrum borgara skyldum að
gegna. Fyrir utan, að tilheyra
Nokkur kvæði
eftir Jak. J. Norman
ÁSTANDIÐ
Frost og fjúk í sinni
Fennir í mynni,
Þögn um þekking og snilli
Þoka um hylli:
ísar á uppfræðslu leiðum!
Urðir á mannfélags heiðum.
Dimt er um dali og skörð,
Döpur og lífvana jörð.
GUNNAR LINDAL
Gunnar er liðinn;
Gröfin er lokuð!
Hljótt er í heimkynni
Hagyrðingsins;
Bygðin er þögul—
En bjart er yfir
Minningu merkisbera
Góðvilja og gleöistunda.
Þögnuð er rödd ins þjála manns,
Sem Ijóðlínur las er leiftraði af;
Þökk fyrir viðkynning, vinur kæri,
Og þökk fyrir viljann til velfarnaðar.
Við skulum halda í horfi þínú
Hvað sem að fer að öðru leyti,
þó munu flestir af þínum vinum
Finna það glögt að fækkað hefir
Ljóðstaf lágróma bygðar.
SIGURÐUR JÓHANNSON SKÁLD
Að þreifa eftir þér hjá oss
Er þarflaust, vinur minn,
Því guð hann hefir gripið þig
í góða faðminn sinn!
Og þetta kallast dauða dá
Að dvelja í faðmi hans, —
En lifa hér við stríð og starf
Er stefna og vilji manns.
Þig sagðist hafa dauðann dreymt
—Og dáið svefni í—
En við það fundið fyllra líf
Með frelsi — og viti í því.
Nú ert þú horfinn okkur frá.
Á önd þín dýrri sjóð?
í betri heimi, betra Mf—
Og betur kveðið ljóð?
hinum ýmsu félögum, þá eru
þeir vanalega í bæði skóla- og
bæjarstjórn.
Eftir síðust skýrslum, er mat
skattgildra eigna bæjarins 366
þúsund. Þar af í höndum ís-
lendinga rúm 55 þúsund, sem er
hartnær sjötti partur. Er þvf að
sjá, að þeir standi nokkuð jafn-
fætis öðrum í því tilliti. Ó-
borgaðir skattar nema minna
hjá þeim en öðrum.
Ef það sem nú hefir verið
sagt, er ekki nóg til sannfær-
ingar um það, að hér séu ó-
mengaðir og þjóðræknir íslend-
ingar, þá má benda á það, að
þeir hafa gefið hinum ýmsu
pörtum bæjarins sem þeir búa
í, íslenzk nöfn, svo sem: —
Reykjavík, Akureyri og Blöndu-
ós. En þeir sem búa á og ná-
lægt aðalstræti, segjast eiga
heima í sjálfri kóngsins Kaup-
mannahöfn!’
En hvað sem því líður og
hvað sem um efnahaginn er,
þá er eitt víst, að við erum allir
heilsugóðir þótt gamlir séum,
og ekki hefir einn einasti verið
grafinn í bæjar grafreitnum til
þessa tíma. Hitt kom fyrir á
síðasta ári, að íslenzk kona
gifti sig, þó yfir sjötugt væri.
Þótti það svo mikil nýjung, að
bæjarbúar settu á stað dansleik
mikinn í heiðursskyni — brúð-
gúminn var einnig yfir sjötugt
— og dönsuðu þau engu síður
en þeir sem yngri voru og ó-
giftir — geri aðrir betur. Nei,
gamla fólkið er ekkert að hugsa
um að deyja, það er eins og
það hafi tvöfaldast í roðinu
síðan það fór að fá ellistyrk-
inn, þá kvað Valdi:
Nú er eg kominn, eftir marga
raun,
með ótal kaun.
Yfir lífsins ódáðahraun,
á eftirlaun. —
að þeir þyrftu að gera eitthvað
til að gleðja fólkið. Sendu þeir
því norður undir heimsskaut,
eftir tveim afar stórum jóla-
trjám, grófu þaú niður á aðal-
stræti bæjarins og lýstu þau
upp með 100 rafmagns Ijósum
af öllum litum. Varð af þessu
svo mikill dýrðar Ijómi að Betli-
hem stjarnan dofnaði að mun.
Sankti Kláus lét þó ekki standa
á sér. Hann er ennþá jólaguð-
inn hér og fólk virðist mjög
ánægt með hans framkomu.
Þetta fyrirtæki kaupmanna
mæltist vel fyrir svo að gert er
ráð fyrir að hafa enn fleiri tré,
á næstu jólum.
Þá mún nú nóg komið að
svo stöddu. En til að árétta
það, að hér séu ennþá íslend-
ingar á lífi, með íslenzka tungu,
íslenzka hugsun og íslenzka
•braglist, þá langar mig til að
setja hér fáeinar vísur, eftir
“Valda”, sem allar eru hér
fæddar)vað gefnum tilefnum og
hljóða þannig:
|
Innheimtu menn
iSkuldakröfu skjá hrafnar,
skeyta saman nótumar
•með tönnunuin.
En rentu rentu reikningar
reka burtu sálirnar,
úr mönnunum.
I
Kóngurinn biður að heilsa
Vesturheims löndum, víst er það
virðingar ljósin skína.
Kóngurinn danski Bennett bað
að bera kveðju sína.
I
Vinnuhjú
Vinnuhjúin, verka smá,
j værðar fá að njóta.
j Sannleikanúm sefur hjá
j samvizkan — til fóta.
Jöfnuður
[ Við skulum gera lífið létt.
: Landið má til að verða slétt.
J Skeytum ekkert um álfana og
tröllin.
Upp með dalina og niður með
fjöllin.
Hvað um það, allir erú á-
nægðir yfir því, að vita að gam-
almennum líður þolanlega, af
hvaða þjóðflokki sem þeir eru.
Þegar verzlunarmenn bæjar-
ins komust á snoðir um það, að
þeir hefði selt hálfrar miljón J ræflar aúflans trosna.
dollara virði af vörum — þar á j Holdið er í taumi trekt,
meðal 28 bíla — þá fanst þeim trúarskrúfur losna.
Bilun
Af mér reitist ró og spekt,
Á FERÐ OG FLUGI
Eftir S. Björnsson
Framh.
Nú sóttu þrír synir Stefáns
G. Péturssonar mig til Bjargar
og tóku mig heim með sér 12
mílur suðvestur af bænum. Er
Stefán sonur Guðmundar Pét-
urssonar föðurbróður míns, —
Tók Guðmundur þarna heimilis-
réttariand í Yellow Medicine
County árið 1878 og nefndi að
Glæsisvöllum. Ekki skil eg nú
að óþekt sléttan hafi borið nafn
með rentu þá, en nú gerir stað-
urinn það sannarlega. Hefir
Stefán bygt tvílyft hús á dálitl-
um hól með steinsteypu kjallara
undif. Að austan og norðan er
ræktaður skógur. Túrbina drif-
in af gasvél er í kjallaranum,
sem raflýsir alt húsið og hlöð-
una. Tveir súrheysgeymar
(septie tanks) eru grafnir í jörð
fast við húsið. Fjögur stór
svefnherbergi og baðrúm eru á
efra lofti, en 3 setustofur og
eldhús niðri. Þar að aúki er
stórt fordyri innilugt flugnavír,
eru þar stólar og borð, legu-
bekkur og hengirúm (ham-
mock). Að aftan eru og tvö
stór herbergi innilugt flugna-
vír, það neðra brúkar húsfreyja
til þvotta og geymslu, en hið
•efra fyrir svefnherbergi á
sumrum. Eg hefi lýst þessu
húsi svona nákvæmlega til þess,
að gefa lesendum hugmynd um
íbúðar hús sumra landanna í
Minnesota. Hvergi nokkurstað-
ar hefi eg séð eins reisuleg hús
og vandaða húsamuni og út-
byggingar eins og þama á
þessu svæði, sem íslendingar
byggja.
Fyrst þegar eg kom, ávarpaði
eg Mrs. Pétursson á íslenzku
og spurði hana hvort hún tal-
aði ekki móðurmálið. “Ekki
mikið, en eg skil það.” íslenzk-
an er á förum úr ísl. bygðinni
í Minnesota. Þriðja kynslóðin
talar hana yfirleitt mjög lítið,
eða alls ekki, kannske les og
skilur hana nokkuð.
Kona Stefáns er Lilja Snorra-
dóttir Högnasonar og Vilborgar
Jónatansdóttur frá Eiðum í
Eiðaþinghá, þá konu, eða stúlku
kysti eg á hestbaki á ferð yfir
Fljótsdalinn þegar eg fór alfarin
frá Valþjófsstað til Þórunnar
föðusystur minnar og Nikulásar
Jónssonar að Odda við Seyðis-
fjörð. Sá eg hana aldrei síðar.
Fór hún til Ameríku með hópn-
um, sem fór árið 1873, og var
Páll bróður minn í þeim hóp.
Var hún farin frá Milwaukee
til Redwing í Minn. þegar eg
Best eins og er
Sínúm eigin orlögum,
engin ráðið getjjr.
Eg er líka í efa um
að það færi betur.
Vor
Sólar brosi fagnarfold,
frost úr mosa læðist,
vorið losar maðk úr mold,
mörkin flosi klæðist.
Traust
Þótt köld mig gröfin kalli,
og hverfi sólar ljós.
Þótt mold á fjalir falli
og fölni lífsins rós.
Sá mikli alheims andi,
sem öllu veitir líf.
Eg veit hann ver mig grandi.
Eg veit hann er mín hlíf.
Þetta er nú ekki nema h'tið
sýnishom af því sem til er í
pokahorninu hjá “Valda”. —
Margt fleira er þar að finna og
þar á meðal hin snjalla vísa:
“Gyðingurinn gaf mér brugg”,
o. s. frv., sem margir kannast
við.
En nú skal enda með því, að
endurtaka þakklæti fyrir gamla
árið og óska til heilla á því nýja.
Það er vonandi að sálin vakni
hjá kaupendum þínum, svo að
sú skömm spyrjist ekki, að þú
hafir dáið fyrir örlög fram.
vegna vanskila frá þeirra hálfu.
—Foam Lake, 9. jan. 1935.
J. Janusson
kom þar 1876. Vorú börnin 4
heima, 3 piltar og ein stúlka,
en elzti sonurin Gordon vinn-
ur á póstúhsinu í Minneota hjá
Halldóri A. Jónssyni bróður
Jóns A. Jónssonar. Er Halldór
giftur Mörtu sysur Lilju. Nú
var eg þarna í heila viku og
átti góða og skemtilega daga,
því nóg var til að lesa af amer-
ískum tímaritum og fréttablöð-
um. Tefldum við Stefán skált
á kvöldum og mátti eg hafa
mig allan við ,að verða ekki
undir í þeim leik. Hafði eg þó
telft töluverð síðastliðin tvö ár-
| in, því við landamir í Ballard
höfúm taflklúbb og teflum einu
sinni í viku yfir vetrar mánuð-
ina, en Stefán mjög lítið seinni
árin.
Nú fór eg aftur til Jóns og
Bjargar og var þar í viku á ný.
Frh. á 7. bls.
Bní^ott^TW (Dunpangí.^{
*" mca(«WATio «rr mav i«/a
SKÝLI - ÖRYGGI
SJÁLFSTÆÐI
Öruggasta leiðin til þess að ná öllu þessu er með
því að stunda búskap í Vestur-Canada
MANITOBA, SASKATCHEWAN, ALBERTA LÖND
ERU Á LÁGN VERÐI Nú
Sendið með pósti og áritan yðar fyrirspuma miðan,
eftir ókeypis bæKlingi um
ÓUNNIN OG ENDURBÆTT LÖND TIL SÖLU
HEY og HAGAGÖNGU
LEYFI
HEY og VIDARTÖKIT
LEYFI .
. Manager, LAND DEPARTMENT,
| Hudson’s Bay Company, Winnipeg
i H. 1-35
Sérstakir söluskilmálar
Vextir 6%
Tilnefnið Iönd er þér hafið I
sérstaklega i huga
Sec. Tp. Rge.
West
East
Mer.
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Árnes...............................................F. Finnbogason
Amaranth.............................J. B. Halldórsson
Antler....................................Magnús Tait
Árborg...................................G. O. Einarsson
Baldur.............................................Sigtr. Sigvaldason
Beckville..............................Björn Þórðarson
Belmont..................................G. J. Oleson
Bredenbury.............................H. O. Loptsson
Brown............................... Thorst. J. Gíslason
Calgary.............................Grímur S. Grímsson
Churchbridge...........................Magnús Hinriksson
Cypress River..............................Páll Anderson
Dafoe..................................S. S. Anderson
Elfros.............................J. H. Goodmundsson
Eriksdale.......................................ólafur Hallsson
Foam Lake.........................................John Janusson
Gimli.................................. K. Kjernested
Geysir............................................Tím. Böðvarsson
Glenboro..................................G. J. Oleson
Hayland...............................Sig. B. Helgason
Hecla.............................. Jóhann K. Johnson
Hnausa.................................Gestur S. Vídal
Hove......................................Andrés Skagfeld
Húsavík..............................................John Kernested
Innisfail...........................Hannes J. HúnfjörO
Kandahar................................S. S. Anderson
Keewatin..............................Sigm. Björnsson
Kristnes................................ Rósm. Ámason
Langruth................................. B. Eyjólfsson
Leslie...............................................Th. Guðmundsson
Lundar............................................Sig. Jónsson
Markerville...........................Hannes J. Húnfjörö
Mozart............................................Jens Elíasson
Oak Point.......................................Andrés Skagfeld
Oakview..........................................Sigurður Sigfússon
Otto.............................................Björn Hördal
Piney......................................S. S. Anderson
Poplar Park............................Æig. Sigurðsson
Red Deer............................Hannes J. Húnfjörð
Reykjavík............................................Árai Pálsson
Riverton................................Bjöm Hjörleifsson
Selkirk................................G. M. Jóhansson
Steep Rock........................................Fred Snædal
Stony Hill.......................................Björn Hördal
Swan River.....................................Halldór Egilsson
Tantallon...........................................Guðm. ólafsson
Thornhill......................... Thorst. J. Gíslason
Víðir...............................................Aug. Einarsson
Vancouver.............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis.....................................
Winnipeg Beach.......................................John Kernested
Wynyard.................................S. S. Anderson
I BANDARIKJUNUM:
V
Akra...................................Jón K. Einarsson
Bantry..................................E. J. Breiðfjörð
Belingham, Wash.......................John W. Johnson
Blaine, Wash....................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier..............................Jón K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg...................................Jacob Hall
Garðar...............................S. M. Breiðfjörð
Grafton...............................Mrs. E. Eastman
Hallson...............................Jón K. Einarsson
Hensel............................... J. K. Einarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dalmann
Milton..................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain.............................Th. Thorfinnsson
Point Roberts.........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash.........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold.................................Jón K. Einarsson
Upham...............................E. J. Ilreiðfjörö
The Viking Press, Limited
Winnipeg Manitoba