Heimskringla - 21.04.1937, Page 3

WINNIPEG, 21. APRÍL 1937
HEIMSKRINGLA
3. SÍÐA
hverju andliti, þar sem engin gat
neitt meðan hver sat í sínu horni
og hugur eigingirninnar ríkti var
auðunnið verk þegar allir
nuH
unnu saman og strengir hjartans
og strengir hljóðfæranna unnu í
fullu samræmi, og ljós kærleik-
ans upptendraðist í sálu þeirra.”
Þessi saga hefir mér oft flogið
í hug er eg hefi hugsað um sögu
fslendinga hér í landi, og víða
mætti heimfæra hana í sögu
mannanna þótt endalokin hafi
ekki ætíð verið svo farsæl, en við
skulum óska þess að það eigi
eftir að verða úrslitin í sögu
Vestur-íslendinga að það verði
sameiginlegur sigur að lokum.
Þegar íslendingar fluttu burtu
frá ættjörðinni fyrir 6Q árum
síðan, þá voru það örlögin sem
knúðu þá til þess. Þeir elskuðu
landið og þjóðernið og tunguna
og trúarefnin og þegar þeir sett-
ust hér að var það þeirra sterk-
asta þrá að vinna saman sem
bræður og varðveita þennan
fjársjóð, þennan eina fjársjóð
sem þeir fluttu með sér til fram-
andi lands. Gömlu mennirnir,
frumherjarnir bygðu í huga sín-
um fagra kastala, bjartar vonir
og drauma dásamlega fagra um
samúð og samhug og bræðra-
band. Hin glæsilega höll fram-
tíðarinnar stó'ð þeim fyrir hug-
skotssjónum björt og fögur þrátt
fyrir stríð og baráttu frum-
byggjalífsins. Fórnfærsluandi
var miikll á fyrstu árum, hver
rétti öðrum hjálparhönd og yfir-
Ieitt hugsuðu menn um velferð
heildarinndar. — Margir hafa
draumarnir ræst, og mörg er
myndin glæsileg úr sögu Vestur-
íslendinga og mikill sigur á
mörgum sviðum, mikil manndáð
hefir verið sýnd samfara viti og
hugrekki. Ein norn sundrung-
arinnar leyndist í farangurinn
er vestur var flutt, og hefir spilt
svo miklu er hún náði sér niðri,
hún hefir lamað starfskraftana
og eitrað lífið á marga vegu, svo
að mörg af þýðingarmestu á-
hugamálum íslendihga hafa
strandað á því skeri. í ýmsum
bygðum verður félagsstarfið og
kirkjustarfið erfitt vegna skift-
ingarinnar. Kraftarnir eru ekki
nógir til að halda uppi tvískift-
um félagsskap og vferður svo alt
í molum. Sannast þar máltækið
“Sameinaðir stöndum vér, sundr-
aðir föllum vér.” Stafar þetta
mest af því að menn hafa ekki
átt nóg af umburðarlyndi og
skilningi á manneðlinu og því
menn hafa hugsað mest um
sjálfa sig, það er ríkt í eðli ís-
lendinga að þola illa að sjá með-
bróður sinn skara fram úr og það
er ekki fádæmi þess í vorri sögu
að við höfum heldur
verður fullur f jandskapar, heim-
ilið klofnar, flokkarnir verða
tveir eða fleiri, borist er a bana-
spjótum andans, óvildarhugur
ríkir, allir líða og alt fer for-
görðum sem áður gekk svo vel,
loks kemur æfikvöldið, systkyni
deyja sitt í hverjum stað, sem sterkari
útskúfuð, sorgmædd og með sár
í hjartastað. ömurlegri örlög er
ekki hægt að hugsa sér alt sök-
um þess að ekki var nægilegt
kristilegt hugarþel til þess að
vægja til eða sjá við því.
__ Ekkert er til, í mannlífinu
dýrðlegra en farsælt heimilislíf.
þar sem sólin skín um alt húsið,
þar sem allir beita viti sínu og
kröftum heildinni til farsældar,
þar sem menn eru reiðubúnir að
fórna er þörf krefur, það sama
gildir í félagsstarfinu, og í þjóð-
lífinu yfirleitt, en hvar sem
sundrung ríkir er ekki við góðu
að búast. Það er heilagur sann-
leikur: “Hvert það ríki sem er
sjálfu sér sundurþykt legst í
auðn”.
Eg óska þess að áhrif þín eigi
eftir að bera ávöxt — óska þess
að margir sveinar eigi eftir »ð
koma fram á sjónarsviðið nógu
listrænir og áhrifamiklir til þess
að heilla svo huga fjöldans að til
sameiningar dragi, og eg vildi
sjá prestana ganga á undan og
rétta fram hendina þótt ekki séu
þeir allir af sama sauðahúsi, svo
íslenzka fjölskyldan vestan hafs
geti tengst þeim trygðaböndum
sem ekki verða rofin og gengið
undir sama merki og stefnt sam-
eiginlega að háleitri hugsjón
síðasta áfangann. Svo slæ eg
botnin í, nóg er komið. Þökk
fyrir alt gott. Þökk til allra ís-
lendinga sem heilir eru og
styrkja vilja hönd bræðralags og
einingar og sannrar trúar.
þegar náttúruöflin töfruðu huga
hans, fuglarnir í loftinu og blóm-
in á jörðinni. Hann horfði á það
hugfanginn eins og börnum er
oft lagið að gera. En fyr en
tungan gat talað út tilfinningar
sálarinnar, varð hljómlistin yfir-
Hin meðfædda sönglist
gegnum hljóðfærið kom svo
fljótt í Ijós að undarlega höfðu
litlu hendurnar vald á nótunum
svo jafnvel að þeir eldri höfðu
unun af að hlusta á litla dreng-
inn spila sín eigin léttu lög.
Ólafur J. Guðmundsson ólst
upp hjá foreldrum sínum og
stundaði sitt nám þar til heilsan
bilaði fyrir þremur árum síðan.
Hans insta löngun og þrá var að
hærri mentun í hljómlistinni. —
Hann horfði upp á hæðina með
sínum sterku framtíðarvonum er
skinu þá svo skært rétt eins og
ekkert gæti hindrað að ná mark-
inu. En svo fljótt í hulinsleik
andans ómaði frá brekkunni, hér
skal staðar nema. Fyr en varði
breyttust tónarnir í þungan
mars rétt eins og skóhljóðið frá
síðustu fótsporunum; þá kraft-
arnir smáþverruðu óx og þrosk-
aðist innri maðurinn. Hann leit-
aði og fann sálu sinni svölun í
guðsorði, hann las það lengur en
að fingurnir höfðu mátt til að
fletta blöðum bókarinnar.
Að síðustu urðu lofsöngvar
Davíðs konungs honum svo kær-
ir að þeir læstu sig inn í sálar-
strengina svo að Guðdómsharp-
an tók undir með honum er
sagði:
STÚKAN “YONIN”
ENDURREIST
Nr. 137 I.O.G.T.
Eftir Kristjönu O. L. Chiswell
(Gimli, 11. jan. 1937)
Bræður og systur!
Mig langar til að segja fáein
orð; mig langar til að þakka
ykkur, sem komið hafa út í kuld-
ann og snjóinn kvöld eftir kvöld,
án þess að sjá nokkra von um að
stúkan “Vonin” yrði endurreist.
Þetta sýnir mér, að þið hafið
ekki komið í eigingjörnum til-
gangi. Þið hafið komið til að ljá
lið góðu og göfugu málefni; þið
hafið komið til þess að hjálpá
öðrum. Fyrir það ber mér að
þakka af öllu mínu hjarta. Þið
vitið að þessi stúka hefir sofið í
9 ár. Með komu ykkar þetta
kvöld, hafið þið vakið hana af
þessum langa dúr; sagt henni að
fara í fötin sín; dagur sé hátt á
himin stiginn og stór verkefni
fyrir höndum. En vinir, það er
létt verk að endurreisa stúku;
það er létt verk að mynda nýtt
félag; en að halda stúkunni eða
félaginu lifandi, starfandi, er
þyngri þrautin. Til þess þurfum
vjð trú á málefni vort, trú á okk-
ur sjálf og lífið — óbilandi kjark,
blómgast, fellir fræ. Fuglar him-
insins fljúga með fræin út um
sléttur Manitoba. Stór hópur
barna og ungmenna tekur saman
höndum kringum tréð og syngur
með skærum róm: “Trúðu á
tvent í heimi, tign sem æðsta
ber, guð í alheims geimi, guð í
sjálfum þér.”
Bræður og systur! Það er eitt
meðal — aðeins eitt — sem get-
ur bjargað börnunum okkar og
framtíðinni frá Bakkusi og síga-
rettunum, og það er bindindi. Nú
er nýtt ár gengið í garð. Með því
koma nýjar yonir, nýjar hug-
sjónir, nýtt líf, ný orka. Látum
nú hendur mætast í bróðurkær-
leika, um hið stærsta og mesta
menningarmál heimsins. Guð
gefi ykkur gleðilegt nýtt ár!
H VERSVEGNA ?
VEGNA ÞESS—
‘Auð trúa þú aldrei sért,
aldrei tala um hug þinn þvert,
það má kalla hyggins hátt
að heyra margt en skrafa fátt.”
er eg ekki með
Alberta fylkis
Hversvegna
Social Credit
stjórninni?
Vegna þess að hún getur ekki
bætt hag fylkisbúa, rheð sínum
þrautseigju, þolinmæði, kærleika I laf bálkura' Þau hljóta að koma
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
BirgBlr: Henry Ave. East
Sími 95 551—95 552
Skrifstofa:
Henry og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
til þess að geta alið upp í land-
inu auðvald og þræla. Og þeim
stöðulögum verður erfitt að
breyta. Ef eg man rétt, voru
þau staðfest með undirskrift
Englandskonungs í stað utanrík-
isráðherra og voru aldrei stað-
fest á þingi Breta. Hver hefir
nú vald til að breyta þeim ? Þing
Breta, sem aldrei samþykti þau ?
eða valdalaus Bretakanungur?
Mín sannfæring er sú, að öll Can-
ada-þjóðin með þingmönnum og
ráðherrum sáu keltubörn auð-
valdsins hér og heima á Eng-
landi.
J. Bjömsson
auðvaldinu, og fyrir auðvaldíð.
ÆFIMINNING
ólafur Jakob
Guðmundsson
“Eins og kindin sem þráir vatns-
lindir þráir sál mín þig ó Guð.”
Þannig skyldi þessi ungi hæfi-
leikamaður við þetta líf.
Hann var jarðsunginn 2. feb.
af lúterskum presti Konrad
Koosman í hinum fagra grafreit
Inglewood bæjarins að viðstöddu
fjölmenni sem heiðruðu útför
hans með blómum og hjartnæm-
um söngvum.
Það var áhrifmikil sjón að líta
hin mörgu dýrðlegu blóm undir
hádegisgfeislum sólarinnar giltra
umhverfis hvítu líkkistuna á
barmi grafarinnar sem beið með
sinn djúpa foldarfaðm að taka
við sínu.
/
ólafs J. Guðmundssonar er
sárt saknað af foreldrum hans
og systkynum og einnig af hans
mörgu vinum og vandamönnum.
Þótt æfin væri ekki löng slær
hún Ijósi yfir farin veg til okkar
sem eftir lifum.
Blessuð sé minning hans.
Vinur hins látna.
Antler,
Árnes....
Árborg....
Baldur...
Beckvllle
Belmont.
Sask.
Þann 31. jan. þ. á. 1937 andað-
viljað ist að heimili foreldra sinna ólaf-
þrykkja niður landanum heldur ur Jakob Guðmundsson píanó-
en að lyfta undir hann til sigurs, leikari.
því það er svo hætt við hann! Hann var fæddur 2. maí 1913
skyggi á okkur og við erum svo j Foam Lake, Canada; foreldrar
næmir fyrir því að fá “credit” hans voru þau Bjarni Guðmunds-
fyrir það sem gert ér, og því > son trésmiður og Ingibjörg Jóns
miður eru stóru mennirnir oft^óttir er þar bjuggu frá árinu
hégómagj arnir í þeim sökum, en 11903 til 1924, að þau ásamt fjöl-
BRÉF
íslenzk menning á sér ekki lang-
an aldur eins og eg hefi áður
bent á, hér í landi, nema því að-1
eins og leiðtogarnir, — snilling-
arnir — gleymi sjálfum sér og
taki saman höndum, og leiki svo
vel á hörpustrengina að allur
flokkadráttur hverfi, það er erf-
itt stundum að fyrirgefa eða sjá
í gegnum fingur en það er sjálf-
sögð skylda kristins manns, og
hver sem gerir það niðurlægir
skyldu sinni fluttu til Belling-
ham, Wash., og þaðan 1930 til
Californíu. Börn þeirra eru nú
lifandi, tvær dætur og sjö synir,
— Skal hér aðeins nefnd nöfn
þeirra og staða.
Hannes Guðmundsson, járn-
brautarstöðvarstjóri í Sask.;
Guðmundur, þjónandi prestur í
Chicagd; Jóel S. Guðmundsson,
M.Ss., kennari; Jón Guðmunds-
son, M.A., kennari; Páll J. Guð-
sig ekki, heldur upphefur sig, og mUndsson, dráttlistamaður;
ef eining á að ríkja manna á
meðal þá þarf þess með. Þess
er þörf í félagslífinu, í daglegri
umgengni við menn og í heimil-
islífinu.
Við skulum hugsa okkur far-
sælt heimili, hjón og mörg börn,
væn og vel gefin, hvert um sig
með sínu sérkenni, þau nlast upp
í einingu andans og bandi friðar-
ins, og alt gengur vel og farsæl-
lega, en ágreiningur kemur um
smáatriði, orðasenna hefst, orð
eykst af orði, enginn vill slaka
til, sjái í gegnum fingur sér. Af
Þórður Guðmundsson, trésmið-
ur; Elín, gift hérlendum manni;
Karl Guðmundsson; Anna gift
innlendum manni. Þessi sjö síð-
astnefndu lifa öll hér í Calif.
Það bresta oft viðeigandi orð
í æfiminningar, eg sem þetta
skrifa þekti ólaf J. Guðmunds-
son frá barnæsku hans. Eg sá
hans blíða bros og mætti hlýju
hans. Hann átti yfir miklum og
góðum hæfilekleikum að búa,
hann elskaði alt sem var gott og
fagurt og fann sárt til með bág-
stöddum. Hann var ekki gamail
Innisfail, Alta.,
12. apríl, 1937.
Gleðilegt sumar til þín )
herra ritstjóri og
allra lesenda Heimskringlu!
Nú er þessi vetur liðinn í ald-
anna skaut, þó bræður hans komi
til baka. Tel eg hann með væg-
ari vetrum hér um slóðir, tvö
snörp kuldaköst, frá 4. jan. til
seint í febrúar, en alauð jörð um
miðjan marz; þá 3. daga stór-
fenni, til fyrsta apríl, síðan sól-
bráð og hlýtt veður. Og snjór
^ð mestu horfinn tíunda apríl.
Næg bleyta í jörð og gott útlit
með sáningu; fénaður gekk vel
undan vetri. Fyrsta flokks
hænu-egg 1 cent eggið, naut 6,
kvígur 5, kýr 3c pundið.
Smákvillasamt um alt hérað.
Ein öldruð íslenzk kona hefir
dáið, hélt sr. Pétur Hjálmson
hjartnæma rælðu yfir blómum-
skrýddri kistu hennar í kirkju á
Markerville, að flestum hús-
mæðrum bygðarinnar viðstödd-
um. En enskur prestur hélt þar
líka ræðu og jarðsöng hana. Eg
sendi þér vinur minn fáorða æfi-
minning hennar. Var hún hjá
konu minni langdvölum þau 36
ár er hún dvaldi hér í bygðinni.
Og lofaði eg því að koma nafni
hennar á prent, er hún væri öll.
Þinn með vinsemd og virðing,
J. Björnsson
til guðs og manna. Kærleikur 1 ? V1^ stöðulög fylkisins, er
vor er rúmgóður, segir í stefnu-ra™iniJ.oru ^yrir^,sJötíu árum ^f
skrá vorri. Hún er þarna á
veggnum til vinstri handar. Mér |
þótti stefnuskráin fögur, lét |
skrautrita hana, setti gler yfii
og gylta umgerð kringum. Þetta I
gerði eg til þess að láta litlu vin-
ina mína í barnastúkunni, þá er
þeir stækka, fá að sjá og skiljaj
hugsjónir Goodtemplara regl-
unnar. Eg hefi unnað Good- j
templara reglunni hugástum frá
barnæsku. Ung var eg þegar
kjörorð barnastúknanna var
stimplað á hjarta mitt. Ekki
get eg hugsað mér göf ugra starf j
en það, að leiðbeina hinum ung
og minnimáttar frá freistinga-|
snörum Bakkúsar og sígarett-
unnar. “Sannleikur, kærleikur,
sakleysi” eru kjörorð barna-
stúknanna. “Trú, von og kær-
leikur,” eru kjörorð hinna full-
órðnu stúkna. Hver sá, sem |
ekki finnur til hrifningar, þegar
hann eða hún er að skýra fyrirj
bömunum hugtakið, sem liggur
til grundvallar ? Hver er sá, sem
ekki vill vinna í slíkum félags-
skap og þessum ? Vinir, margir,
margir, alt of margir. Bakkús
er nú að ryðja sér breiða braut j
um heim allan. Bílaslysin, tárin,
sárin, hinna saklausu og aumu,
hafa aldrei hrópað hærra til mín
en nú. Það er hvorki í eðli mínu
né skapi að standa aðgerðalaus
hjá og horfa þegjandi á þessarj
aðfarir Bakkúsar og sígarett-
anna. Nei, vinir, og aftur nei.
Því hefi eg nú einu sinni enn I
beðið ykkur um hjálp. Og nú
RAGNAR H. RAGNAR
Pianisti oo kennari
Kensluatofa: 518 Domlnion St.
Sími 36 312
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRIN6LU
I CANADA
^“*™nth-;:"'.......................... B. HaUdórsson
...K. J. Abrahamson
.Sumarliði J. Kárdal
..G. O. Einarsson
...Sigtr. Sigvaldason
..Björn Þórðarson
•G. J. Oleson
vil eg flétta hinum fegurstu lit-
um, sem Guð og íslenzk náttúra
hefir gefið mér, inn í þessa bón,
því ein, alein, orka eg engu.
Börnin fara úr stúkunni áður en
þau fá þrek og skilning til að sjá
hvað liggur til grundvallar. En
ef stúkan “Vonin” sem þið hafið
endurreist í kvöld — ef við get-
um haldið henni lifandi, starf-
andi, þá geta börnin úr stúkunni
“Gimli” gengið í hana þegar þau
komast tN lögaldurs. Þetta yrði
svo stór gróði fyrir málefni vort
bæði fyrir barnastúku-starfið og
stúkuna “Vonin”.
Bræður og systur! Það bregð
ur fyrir mynd í huga mér; fag-
urri mynd á himni Goodtempl-
ara reglunnar. Fræ, sem lengi
hefir legið djúpt í moldu, er graf-
ið upp og sett í vermireit. Frjó
anginn stingur upp höfði ljósgul-
ur að lit fyrst en grænkandi
smám saman, eftir því sem hann
dregur gróðurmagn moldarinnar
til sín. Margar kærleiksríkar
hendur hlúa að honum, svo hann
dafnar fljótt, vex og verður að
voldugu tré, sem breiðir lim sitt
langt út og hátt mót sólu. Tréð
Bredenbury...............................h! O. Loptsson
®rown' ............................Thorst. J. Gíslason
Churchbndge.........................Magnús Hinriksson
Cypress River.............................Páll Anderson
................................ s- Anderson
Ebor Station, Man.....................k. J. Abrahamson
£Iro®. ..................................S. S. Anderson
Foam Lake.i..............................John Janusson
.....................................K. Kjernested
.................................Tím. Böðvarsson
glenboro..................................... J. 01e.cn
Hayland...............................g|g B Helgawm
2ecla...............................Jóhann K. Johnson
“nansa..................................Gestur S. Vídal
gove"......'...........................Andrés Skagfeld
Husavík.................................John Kernested
í?nisfarl............................Hannes J. HúnfjörO
Kandahar.................................. s Anderson
Keewatin................................Sigm. Björnsson
Kristnes................................Rósm. Árnaaon
Langruth...................................b. Eyjólfsson
^6811?................................Th. Guðmundsson
Lundar ........................Slg> jónsson, D. J. Líndal
Markervxlle..........................Hannes J. Húnfjörö
Mozart.................................s. S. Anderson
Oak Point..........................................Ándrés Skagfeld
Oakview............................. Sigurður Sigfússon
2“°....................................... Björn Hördal
Pmey................................... S. S. Anderson
Red Deer.............................Hannes J. Húnfjörð
Reykjavík..........................................Árni PáJsson
Riverton............................. Björn Hjörleifsson
Selkirk................................ G. Jóhansaon
Sinclair, Man........................k. J. Abrahamson
Steep Rock.........................................Fred Snædal
Stony Hili........................................Björn Hördal
Swan River.............................Halldór Egilsson
Tantallon..............................Guðm. ólafsson
ThornhiU.....'........................Thorst. J. Gíslason
vtSir....................................Aug. Einarsson
Vancouver.............................Mrs. Anna Haiwey
Winnipegosis..............................ingl Anderson
Winnipeg Beach.....................................John Kernested
Wjmyard..................................s. S. Anderson
I BANDARIKJUNUM:
Akra............i......................Jón K. Einarsson
Bantry..................................e. J. Breiðfjörð
BeUingham, Wash...................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash....................Séra HaUdór E. Johnson
Cavalier...............................jon K. Einarsson
Chicago: Geo. F. Long, 2428 Hamlin Ave., Logan Square Sta.
Edinburg....................................Jacob HaU
Garðar..................................s. M. Breiðfjörð
Grafton................................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Hensel..................................J. K. Einarsson
Ivanhoe.............................Miss C. V. Dálmann
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
MUton...................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain...............................Th. Thorfinnsson
Nationa! City, CaUf.......John S. Laxda1( 736 E 24th St.
Point Roberts..........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash..........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold..................................J6n K. Einarsson
Upham........................-...........E. J. Brpiðfjör®
The Víking Press Limited
Winnipeg; Manitoba
1