Heimskringla - 21.04.1937, Síða 5

WINNIPEG, 21. APRfL 1937
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
ÆFIMINNING
Joseph Sigurjón Stefánsson
27. febr. 1866 — 10. apríl 1937
Laugardagsnóttina 10. þ. m.
andaðist að heimili sínu 563 Sim-
coe St., hér í bæ, Joseph Sigur-
jón Stefánsson rúmlega 71 árs
að aldri. Hann var bezti dreng-
ur og einkar vinsæll, meðal
þeirra er kynni höfðu af honum.
Útför hans fór fram þriðjudag-
inn næstan eftir (13. þ.m.) frá
heimilinu. Hann var jarðsung-
inn af séra Rögnv. Péturssyni, er
var sóknarprestur hans á fyrrí
árum hér í bænum, því skömmu
eftir að Joseph kom að heiman
gekk hann í íslenzka Unitara-
söfnuðinn og heyrði honum til,
og síðar Sambandssöfnuði, eftir
það. Hann var maður fáskift-
inn og fastur í lund og heyrði að
ýmsu leiti til hinum eldra skól-
anum.
Joseph Sigurjón Stefánsson
var fæddur á Torfastöðum í
Vopnafirði 27. febrúrar 1866.
Foreldrar hans voru þau Stefán
Ólafsson og Svanborg Jónasdótt-
ir hjón á Torfastöðum. Hann var
eina barn þeirra er til aldurs
komst. Hann ólst upp í föður-
garði þar til hann var 18 ára að
aldri, að hann fór að vinna fyrir
sér. Réðist hann þá í vinnu-
mensku norður á Jökuldal. Var
það oft auðheyrt á honum að sú
sveit var sem hin önnur fæðing-
arsveit hans, enda mun hann
hafa dvalið þar um tíu ára skeið.
Hann þekti þar hvern bæ og bú-
anda og gat greint ættir þeirra
og aldur, enda var minnið frá-
bært.
Árið 1894 kvæntist hann, eftix-
lifandi ekjku sinni Gróu Jóns-
dóttur frá Heinabergi í Mýra-
hrepp í Austurskaftafellssýslu.
Var hún alin upp að fóstri á
Brunnhóli í sömu sveit til 15 ára
aldurs að hún misti fóstru sína.
Fluttist hún þá að Valþjófsstað
í Fljótsdal, til séra Sigurðar
Gunnarssonar prófasts og dvaldi
þar fram yfir tvítugs aldur. Vist-
aðist hún þá norður á Jökuldai
og voru þau bæði í vinnumensku
á Hvanná er þau giftust. Síðustu
2 árin á íslandi bjuggu þau á Sí-
reksstöðum í Vopnafirði og
fluttu þaðan sumarið 19.02 tli
Winnipeg og hafa búið hér síðan.
Einn son eignaðist Joseph áður
en hann kvæntist, Sigurð, er
er heima á nú, vestur við Kanda-
har í Sask., en tvö börn eignuð-
ust þau hjón son og dóttur, Stef-
án og Svanborgu Sigurveigu.
Mistu þau dóttur sína mánuði
eftir að hingað kom en Stefán
sonur þeirra hefir jafnan dvalið
með þeim og nú öll hin síðari ár
annast foreldra sína af mestii
ástúð og umhyggju. Hann hefir
um mörg ár haldið stöðu hjá
dagblaðinu “Tribune”, við á-
skrifendadeild þess, og verið fyr-
irvinna heimilisins.
Hvenær Joseph heitinn kendi
sjúkdóms þess er dró hann til
dauða vitum vér ekki en um all
langan tíma mun hann hafa
fundið til hans. Hann var dulur
maður um eigin hag og ókvart-
sár, en oftast glaður og þýður í
Iund og ræddi um hina fyrri
daga, liðna atburði á liðnum tím-
um, í stað þess að láta orð sín
dvelja við eigin kjör. Hann vann
dag hvern meðan heilsa og á-
stæður leyfðu, í þeirri trú og með
þeirri von að deginum hefði á
þann hátt ekki verið til einskis
eytt. Enda reyndist það svo. —
Rúmt ár hafði hann dvalið hér,
útlendingur og framandi, við
kjör útlendingsins, sem þér sum
þekkið og hafði reynt, við erfið-
isvinnu og lamandi strit, lítt
launað, er hann brauzt í því að
koma sér upp heimili er honum
lánaðist, svo hann gæti, og kona
hans og sonur, dvalið undir eigin
þaki, er aðrir hefði ekki yfir að
segja. Hann leit svo á með hin-
um fornu Hávamálum að: “Bú
er betra en biðja sé halur er
heima hver, þótt tvær geitur eigi
bg taugreftan sal, það er þó
betra en bæn.” Það var sjálf-
stæðis tilfinningin, hin forna
skapgerð, er haldið hefir þjóð
vorri uppi gegnum hörmungar
aldanna, sem þar mælti fyrir,
enda var hún sterkt ofin í skap-
gerð hans. Á eigin heimili hafa
þau því búið í nærfelt 34 ár, og
ráðið, eftir því sem oss mönnun-
um er gefið að ráða, verustað
sínum og sinna og sínum nætur-
stað.
Við kyntumst strax eftir að
hann kom frá íslandi, áttum
heima í næstu húsum hvor við
annan, og nær því viðkynningin
orðið yfir 35 ár. Eg tók strax
eftir því hve hugur hans var
kvíðalaus fyrir framtíðinni. —
Fram á ekkert hafði hann að
horfa, fremur en hinir eldri vest-
urfarar, en það lýsti sér hjá hon-
um hið sama traust á lífinu, um
að það myndi ekki bregðast, ef
maður brygðist því ekki sjálfur,
og hjá þeim. Og hann ásetti sér
að bregðast því ekki og það efnd:
hann fram til hins síðasta dags
Orð postulans: “Þetta er hrósun
vor, vitnisburður samvi^ku vorr-
ar, að vér höfum hegðað oss fals-
laust í heiminum,” voru í sann-
leika vitnisburður hans. Um það
geta allir borið er hann þektu.
Hið annað sem vakti eftirtekt
mína á honum við þessa fyrstu
viðkynningu var, hve víðsýnn og
sjálfstæður í skoðunum hann
var. Hann hafði myndað sér
skoðun sína sjálfur eftir tilvísan
þeirrar reynslu sem lífið hafði
veitt honum. Hann þekti guð,
gegnum lífið, en ekki gegnum
fráleitar heimspekilegar kenn-
ingar horfinnar tíðar, og horf-
inna kynslóða. Og sú trú var
honum örugg von og örugg vissa.
Þetta var norræn skapgerð, sú
sem lýsir sér í gegnum æfiferil
þjóðar vorrar, gegnum sögur
hennar og bókmentir alt frá
fyrstu tíð.
Eftir því sem viðkynning vor
óx fann eg æ betur og betur hve
mjög hann unni þjóð sinni og
landi og því sem bezt er og þjóð-
legast í fari voru. Þessi útlend-
ingur, þessi gestur á vesturslóð-
um, þessi vesturfari sem þröngar
ástæður slitu upp af sinni feðra-
LITIÐ ÞAKKARÁVARP
“Lögb.” frá 18. marz s. 1. birtir
á fremstu síðu, meðal annara
stór-tíðinda heimsins, greinar-
stúf eftir herra B. J. Lifman,
oddvita til gjaldenda í Bifröst
sveit, ekki ýkja langan, en þeim
mun innihaldsríkari. Með téðri
grein
rétta
hann
aðstoð pólitískra vina sinna,
góðra liberala, að ná einskonar
einkarétti á allri heysölu innan
sveitarinnar.
Að sveitarráðið hafi haft laga-
legan rétt til þess að fást við
þessi heykaup, vil eg ekki bera
neinar brigður á. En hinu neita
eg algerlega, að hún hafi haft
segist hann vera að leið-1 nokkurn siðferðislegan rétt til
misskilning, eða eins
kemst svo prýðilega
og
að
þess að fást við þetta.
í fyrsta lagi vegna þess að hér
orði: “Með því að sá orðrómur j Sem alstaðar annarstaðar er hóp-
hefir af einhverjum ástæðum; Ur af viðskiftamönnum, sem
komist á sveim í Bifröst-sveit, gjalda þunga skatta til sveitar-
að sveitarráðið hafi boðið fram | innar fyrir öll sín viðskifti smá
hey gegn fastsettu ákvæðisverði
sem ekki er rétt” . . . því . . .
eins og gefur að skilja hefir
sveitarráðið ekkert hey til fram-
boðs o. s. frv.” Já mikið megum
við bændur og gjaldendur Bif-
röstsveitar vera þakklátir herra
oddvitanum og meðráðamönnum
hans fyrir að þeir skildu ekki
hlaupa í kapp við okkur um að
hrúga upp heyi til þess að bjarga
nauðlíðandi nautum og sauðum
frá hungurdauða.
Að það
brögð að
söS-Slc,
og stór. Og verður þetta því
að skoðast sem hreinn og beinn
fjandskapur í garð vissra gjald-
enda sveitarinnar. Og mér er
óhætt að fullyrða að okkur ís-
lendingum, að minsta kosti, hef-
ir vei'ið gjarnara að fara til
kaupmannsins okkar og biðja
hann að lána okkur hveitisekk,
þegar við höfðum ekkert til að
éta, en að knýja á náðardyr
sveitarst j órnarinnar.
í öðru lagi tel eg það allatíð
hafi verið svo mikil; varasamt að gefa einum manni
þessum “orðróms- j einkaréttindi á meðhöndlun ann-
sveimi” að það hafi verið ómaks-1 ara vöru, hverju nafni sem hún
ins vert fyrir herra B. J. L. að nefnist, ekki sízt, þegar sá hinn
fara að andmæla honum, finst sami á pólitískt fylgi að launa.
mér næsta ólíklegt. Nema svo j Það hefir að minsta kosti viljað
ólíklega hafi viljað til, að ein- svo einkennilega til, að í þessuj
hverjar óþægilegar endurminn- tilfelli hafa sumir bændur fengið
ingar hafi sveimað í hans eigin tækifæri til að selja alt það hey,
hugskoti þangað til hann var bú- sem þeir vildu láta frá sér fara,
inn að telja sjálfum sér trú um, i fyrir þetta verð, en öðrum hefir
að þetta væri í hámælum haft.; verið neitað um sölu á nokkru
En það get eg sagt honum með strái. Og þeir sem fyrir nei-inu
áreiðanlegri vissu, að ekki barst hafa orðið, eru undantekningar-
hann mér né ýmsum öðrum sem iaust menn sem ekki fyltu flokk
eg hefi átt tal við, til eyrna fyr herra oddvitans síðastliðið sum-
en eftir yfirlýsinguna í Lög- ar þegar hann vildi verða þing-
bergi, sællar minningar. — Er. maður okkar í Gimli kjördæmi.
svo var það ekki tilgangur minn, í þriðja lagi tel eg ekki sveit-
að ræða það, hvort sveitarráðið arráðið hafa rétt til að eyða f
hafi boðið fram hey með fastá- sveitarinnar til hagsmuna fyrir
kveðnu verði eða ekki. Enda er einstaka menn. Eins og ómót-
það ekki þungamiðjan í grein j mælanlega hefir átt sér stað í
herra B. J. L., heldur er hún þessu tilfelli, ef treysta má orð-
krafa á þakklæti sveitárbúa til um sveitarskirfara, sem sagt
hans og skrifara, fyrir frammi- hefir mér og fleirum að þeir ann-
stöðuna. Þessvegna finst mér ist um útsendingu á þessu heyi
það ófyrirgefanlegur trassaskap- fyrir alls ekkert, en sem allir
ur, ef enginn af gjaldendum heilvita menn hljóta þó að sjá,
sveitarinnar hirðir um að votta uð hefir einhvern kostnað í för
manninum þakklæti sitt. ! með sér. Þó ekki sé mikið á
Hann segir meðal annars, að hvert jámbrautarvagnhlass þá
sveitarskrifarinn “verðskuldi ó- satnast !beKan saman kemur á
skifta þökk allra sveitarbúa fyr- mörgum hundruðum. Og bágt
ir að hafa staðið í bréfaskiftum á es með að trúa af herra B-
við Saskatchewan stjórnina”. í Lifman hafi af eintómri gjaf-
fáfræði minni hafði eg altaf trú- mildi hjartans lagt á sig ferð til
að því, að það væri eitt af verk- BeEina
um skrifara Bifröst-sveitar, eins
miiiiir
Gr. S.— S. Mathews
G. Mess.—S. Gíslason.
Feitur baljaki situr í bíó. Fyr-
ir aftan hann situr lítill drengur.
— Sérðu annars nokkuð, væni
minn? segir sá feiti og snýr sér
að drengnum.
— Nei, ekkert, ansar drengur-
inn.
— Jæja, þá skaltu stara á mig
og hkeja, þegar eg hlæ.
* * >K
Haninn, reiður (við hænu, sem
er að enda við að verpa stóru
eggi):
— Hana-nú, hvar hefirðu nú
verið úti að keyra, bannsett tóf-
an þín.—Samtíðin.
RÆÐA MR. HERRIDGE
Ef háttvirtum oddvitanum
finst ennþá þessi frammistaða
þakklætisverð, þá ætti honurn
ekki að verða meint af því að
taka þessar línur sem lítinn
þakklætisvott af minni hendi.
E. Benjamínsson
FJÆR OG NÆR
Frh. frá 1. bls.
ast við, að mér finst mjög miklir
gallar á því - skipulagi, þar sem
'óhindruð framleiðsla veldu
harðæri og kreppu, en skortur á
framleiðslu hinu gagnstæða; og
eg endurtek það að mér virðist
stórgallar á því hagfræðiskerfi,
þar sem sumir verða að líða
skort til þess að aðrir geti orðið
ríkir. Og fyrir því er eg með
endurreisn. Hagfræðis þjóð
skipulag vort verður að miðast
við full not þess er vér höfum,
en ekki aðeins að hálfu leyti.
Þetta er mikilvægt atriði. —
Héðanífrá verður það að vera
hið stjórnandi afl í hagfræðis-
kerfi voru. Notum vér það ekki,
þá mun alt haldast í hinu gamla
horfi. En ef vér tökum það til
notkunar, mun alt snúast á betra
veg.
En bægið því frá og haldið
fast við hina gömlu ómannúð-
legu hagfræðistrú og vér mun-
um láta rekast fyrir straumi,
unz byltingaárásir berji oss ofur-
liði.
engum raunverulegum verðmæt-
um. Hið bezta í hinu gamla
skipulagi verður óbreytt: frelsið
og framkvæmdaaflið. Og undir
hinu nýja skipulagi verður
stefnan eigi svo gerólík, að eins
að vér notum dagsljósið fyrir
Ieiðarvísir í staðinn fyrir að ráfa
næturmyrkrinu.
Og ef vér höldum beinni og ó-
háðri stefnu, þá fyrst kemur vel-
líðan í landinu, með hinu nýja
hagfræðisskipulagi og hinu
gamla lýðræði. Og því segi eg
að þetta er mikilvægt atriði, því
að það er miklu meira en hag-
fræðileg endurreisn, eða nýjar
skyldur gagnvart henni. Það er
nýtt útsýni fyrir þjóðina.
Það eru ávextir þeirrar eftir-
væntingar, sem þjóðmenning vor
hefir borið fyrir brjósti.
Það er staðfesting þess mikla
sannleiks, að ákvörðun mann-
lífsins sé vellíðan fyrir alla.
Það er brottnám óttans úr at-
hafnalífi voru, hugsun og fram-
kvæmdum.
Eg leyfi mér að skýra þetta á
þenna veg, því að skoðana verð-
mæti vor eru á ringulreið og í
flýtinum og ákafa vorum með
hverjum líðandi degi, þá vitum
vér vart hvers vér erum að leita.
Og því virðist oss framtíðar út-
sýnið fjarlægt og koma ókunn-
uglega fyrir sjónir; en alls eigi
vera eðlilegt eins og það í raun
og veru er.
og annara sveitarskrifara að
gegna bréfaviðskiftum, sem öðr-
um skrifarastörfum, sem til
kunna að falla. En nú þegar
mér er sýnt fram á, að eg hafi
haft rangt fyrir mér, þá er eg
glaður að votta oddvitanum
þakklæti mitt fyrir upplýsing-
arnar. |
Enda á hann líka aðal þakk 54. ársþing stórstúku Mani- Bvaða ötl eigum vér að nota
lastið skilið fyrir frammistöðuna. toba og Norðvesturlandsins var' tryggingar allri þjóðinni?
Eins fyrir >að þótt hann í lítil- haldið í G. T. húsinu í Winnipeg Að vinna að fryggingu fyrir
fold og hroktu burt 1 framand'. læti hjarta síns gefi skrifaranum dagana 14_15 apríl s. 1. Var að- aiia Þjóðina, er hlutverk vort.
svona mikið af dýrðinni, eins og sókn að þinginu betri en verið Á hvern hatt ei»um ver að
sezt bezt, þar sem hann segir: hefir undanfarin úr. Erindsrek-,^era hað?_ Eigum vér að not.
Eg fór sjálfur til Regina í haust ar frá öllum starfandi stúkum ait sem vér höfum til þess: öl
og átti tal við búnaðarmálaráð- utan af landsbygðinni, mættu á- nátturufríðindi vor, eða aðeins
gjafa Saskatchewan stjórnar um samt erindsrekum frá stúkum í hluta af þeim, alla iðnaðar fram
he> sölumálið frá öllum hliðum.’ bænum. Voru ýms mál til heilla ieiðslu vora, eða aðeins hluta af
Hvað margar hafa verið hliðai bindindismálinu rædd, einnig að- henni> allann vinnukraft vorn,
a hvi máli er okkur bændum ferðir er mættu verða til þess að eða aðeins hluta af honum ?
ekki ljóst þó sumar af þeim séu efla starfsemi Goodtemplara í i Ef ver geruni Það, þá notum
nu farnar að skýrast og geri ef fylkinu. Ákveðið var að halda ver hagfræðiskerfið, gagnstætt
til vill betur áður en lýkur. stórstúkuþing framvegis í apríl óskum vorum og vonum, þó að
Áður en haldið er lengra með mánuði. hað reyndist vel áður en alls-
land, hann unni af heilum huga
landi sínu og þjóð, sögu og
tungu. Og vel sé honum fyrir
það, guð blessi hann fyrir það
lífs og liðum burtu farinn og
kominn á hans fund.
Æfi hans er lokið. öll ferða-
lög vor mannanna taka enda. —
Þegar bezt lætur hverfum vér
inn í vorgeisla sumarkomunnar.
Er vér rennum skjótum augum
yfir æfiskeiðið sem endað er,
finnum vér að eitt með öðru sem
djúpar rætur átti í skapgerð
hans var trygðin og stöðuglynd-
ið til ættingja og vina, trygðin
vð þá menn og málefni sem hann
lagði vinfengi á. Það var ein-
kenni hans. Hann lét þetta ekki
í ljósi með rqikilli mælgi eða
tjáningu, heldur með festu og
stöðuglyndi, er kvikaði ekki og
breytti ekki afstöðu sinni af
hvaða átt sem blés.
Við ferðalokin kveðja hann
ættingjar hans og vinir, og
þakka gömlum Austfirðingi góða
samleið og glaðar minningar.
R.
D.I.C.T
systkini í
ár:
GCT—A. S. Bardal
PGCT—G. Dann
GC—H. Gíslason
þetta þakkarávarp, er nauðsyn-
legt að gera sér grein fyrir því
hvað það er, sem við höfum að
þakka. Eins og öllum er ljóst var
talsverður fóðurskortur á viss-
um sviðum síðastl. vetur. En
bændur ekki betur en það efnum GVT—V. Magnússon
búnir, að þeir gátu alls ekki af GSec.—S. Eydal
eigin ramleik keypt það, og urðu GAS—S. Paulson
því að leita á náðiy stjórnarinnar G Treas.—J. T. Beck.
með kaup á slíkum fóðurtegund-
um. Nú í staðinn fyrir að láta
þau viðskifti hafa sinn vana-
gang, og að viðurkendir við-
skiftamenn bygðsfrinnar önnuð- G Marsh.—R. Jóhannsson
ust um sölu á heyi fyrir bændur, G Dep. M— Mrs. J. Cooney
þá hepnaðist oddvitanum með G. Gard—Mrs. S. Backmann
Skaffeld setti þessi nægtir voru fyrir hendi.
embæt tfiyrir næsta En áreiðanlega felst enginn á
' j þá skoðun, að slík sé úrræðaleið -
in. Og þó er þetta þrætueplið.
i Með því, en á móti oss eru þessir,
isem æskja eftir góðæri sam-
kvæmt hinum gömlu venjum og
vilja fórnfæra mannlegum rétt-
indum á altari gamalla fjármála
kenninga.
GSJW—C. O. L. Chiswell
GSEW—Rev. B. A. Bjarnason
GSLW—Rev. G. P. Johnson
G. Chap.—Mrs. A. S. Bardal
Hvers vegna að berjast
gegn brevtingunni?
Er eigi slíkt heimskuleg skoð
un. Þegar vér græðum öll við
breytinguna, hversvegna þá að
berjast gegn henni. Vér töpum
Vellíðan fyrir alla ætti
að vera eðlileg skoðun.
Eru fullkomnari og betri Mfn-
aðarhættir fyrir alla ennþá skiln-
ingi vorum ofvaxnir? Virðist sú
skoðun röng og óeðlileg, að alls-
nægtir séu til? Höfum vér van-
ist skorti og þjáningum um þá
óratíð, að það virðist eins ntuð-
synlegt hlutskifti í lífi voru og
dauðinn er? Ef vér hefðum e'gi
verið í skóla þröngsýnis og
heimsku og lært þar einr. og
páfagaukar, og oss skildist e^gi
að skortur 0g atvinnuleysi væru
arfgeng í þjóðskipulagi voru, þá
myndi oss finnast sanngjörn
skifting framleiðslunnar og vel
líðan fyrir alla eðlilegt fyrir-
brigði.
Á meðan vér bjuggum við
framleiðsluskort, þá vonuðumst
vér ekki eftir allsnægtum og
höguðum lifnaðarháttum vorum
samkvæmt því.
En nú þegar tíminn og manns-
vitið hefir látið draum liðinna
alda rætast, og hin einkenniiega
þjóðsaga um auð og allsnægtir
hefir breytzt í gildandi sann-
leika, er krefst þess af oss, að
hrinda af stóli þeirri skoðun, að
nokkuð geti stöðvað hreyfinguna
í aukinni velsæld í lifnaðarhátt-
um vorum.
Því að hið knýjandi afl hreyf-
ingarinnar er lögmál náttúrunn-
ar. Gangið í lið með henni, og
hún starfar á friðsaman hátt og
það ætti oss að vera ant um.
Veitið henni viðnám, en hún
kemur til vor eigi að síður, en þá
með byltingu og genur að lýð-
ræðinu dauðu.
Framh.