Heimskringla - 21.04.1937, Qupperneq 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 21. APRÍL 1937
LEIKSLOK
eftir Dale Collins *
Framh.
En það var eitthvað að flugvélinni. Hún
flaug hægt og klaufalega eins og vængbrotinn
máfur og meðan hún var enn alllangt í burtu, dó
hljóðið í hreyflinum út. Hún kom niður í stór-
um, hægum sveig, sem bar það með sér, að ekki
var alt með felldu.
Sir Cecil hljóp eftir ströndinni og baðaði
fagnandi út höndunum.
Flugvélin var nú fyrir ofan Pálmatoppana.
En hún var örmagna, hana skorti afl til að
komast yfir trjátoppana. Þeir gripu í hana
með loðnum kollunum. Flugvélin stakst á end-
ann, brestir og brothljóð fyltu loftið og pálm-
arnir og flugvélin lágu samanflækt í hrúgu á
jörðinni.
Maðurinn hljóp eins hratt og grannholda
fætur gátu borið hann. Þegar honum loks-
ins heppnaðist að opna dyrnar á flugvélinni,
duttu tveir menn út. Þeir voru báðir dauðir.
Maðurinn settist á ströndina við hlið þeirra og
hugsaði í fyrsti skifti í margar vikur. Hann
mintist margs, sem hann hafði gleymt. Hugs-
anir hans urðu hræðilega skýrar.
Þetta var póstflugvélin, England—Ástralía,
sem hrakist hafði af leið undan storminum og
að lokum tekið stefnu á þann eina stað í úthaf-
inu, sem hægt var að lenda á. Svo hafði hún
orðið benzínlaus fáum mínútum, jafnvel sekúnd-
um of snemma. Þessvegna hafði enginn eldur
gosið upp við áreksturinn. Þessir tveir menn
voru flugmaðurinn og vélamaðurinn.
Hann sat lengi þungt hugsandi út af þessu,
hann þurfti hvort sem var ekki að flýta sér.
“Eg held mig langi í reyk,” sagði hann, þegar
hann kom auga á gula fingurna á manninum,
sem lá við hlið hans. Ef til vill gæti hann fund-
ið eitthvað til að reykja. í vasa mannsins fann
hann sígarettuveski úr silfri, með einni síga-
rettu. Eldspýtur fann hann líka. Hann kveikti
á einni. Eldur hafði aldrei sézt á kóraleyjunni
fyr. Hann fékk hósta og ógleði af reyknum, en
það var gott að reykja aftur, alveg eins og í
gamla daga. Hann sat og reykti með hnén uppi
undir skeggjaðri hökunni.
Máfarnir komu aftur flögrandi og skrækj-
andi.
Tóbakið hafði mikil áhrif á taugar hans,
sem voru orðnar því óvanar. Hugsanir hans
urðu skýrari. í fyrstu gat hann aðeins gert sér
grein fyrir gremjunni, sem þetta slys olli, en
sá frummaður, sem hann var orðinn, gladdist
brátt yfir þeim auðæfum, sem fallið höfðu til
hans af himnum ofan.
Flugvélin hafði sundrast eins og fræbelgur,
og ströndin var öll þakin hvítum bréfum og
póstpokum. Þó að farþegaklefinn væri laskað-
ur, var hægt að notast við hann sem hús. En
öll hin dásamlegu furðuverk flugvélarinnar voru
nú gagnslaus. Hinar haglega gerðu úrskífur
störðu tómlega út í loftið eins og brostin augu
flugmannsins. Inni í klefanum voru stólar og
gólfdúkar, uppþornuð brauðsneið, sem hafði
dottið á gólfið og dálítil kaffilögg á hitaflösku.
Hann klifraði fram og aftur um flakið og
hlakkaði eins og rekaþjófur yfir ránsfeng. Að
snerta á þessum gamalkunnu munum setti hann
aftur í samband við umheiminn. í lítilli tösku
fann hann rakáhöld. Náttföt og nærföt voru
þar einnig. 'Hann hljóp fram og aftur og veif-
aði náttfötunum í golunni. Hann var ennþá að
gleðjast yfir þessum nýju auðæfum, þegar
myrkrið skall á. Þá lagðist hann útaf með póst-
poka undir höfðinu og sofnaði.
Þegar hann vaknaði við sólarupprás, fann
hann, að eitthvað ákaflega þýðingarmikið hafði
komið fyrir, og um leið og hann opnaði augun,
sá hann það. Þann dag færði hann flugmennina
úr fötunum og gróf þá í lóninu. Næsta dag var
hann nauðrakaður og kinnfiskasoginn og önn-
um kafinn að koma hinum nýju lífsþægindum
fyrir á kóraleyjunni. Máfarnir sveimuðu uppi
yfir öllu þessu, en létu sér á sarqa standa.
Hann hafði nú aftur föt til að klæðast í og
hús með gluggum og dyrum. Hann svaf þar,
sat í stólnum og horfði út á sjóinn. Þetta var
alt ákaflega þægilegt, honum fanst hann hafa
tekið sér hvíld frá störfum og setzt að í kofa
við sjóinn. Oft áður hafði hann sagt, að það
væri það edna, sem sig langaði til. Nú hafði
hann fengið ósk sína uppfylta. En nú hafði
hann gleymt, eða kærði sig ekki um að muna,
frá hverju hann hafði tekið sér hvíld. Það var
alltof erfitt að hugsa um nokkuð nema kofann
og þægindin þar, þegár maður var orðinn gam-
all og þarfnaðist hvíldar.
En brátt kom honum í hug, að nú hefði
hann að lokum féngið tíma ti’l að lesa. Hingað
til hafði enginn tími verið til lesturs. En hvað
gat hann Iesið þama í litla kofanum sínum við
sjóinn ? Um þetta var hann að hugsa um morg-
uninn, þar sem hann lá í sólskininu, með póst-
poka undir höfðinu, og svarið fékk hann, ef svo
mætti segja undan hnakkanum. Koddinn hans
var ekki stoppaður með sæfuglafiðri, heldur me§
sannkölluðu bókasafni. Hann tók upp hnífinn
og skar á pokann. Stálhnífurinn var ein
dýrmætasta gjöfin, sem fallið hafði til hans úr
bláum himingeimnum.
í pokanum var alt það, sem maður, er tekiö
hefir sér hvíld frá störfum, gat óskað sér til
lesturs — þykkur hlaði af bréfum og hvert
þeirra með litlu bláu flugmerki á umslaginu.
“Ekki svo lítill póstur í dag,” sagði hann og
tók eitt bréf af handahófi. Það var til “elsku
Raymond fræncja” og var ekki mjög langt. í
því var Raymond óskað til hamingju með dag-
inn og spurður, hvort honum þætti ekki gaman
að fá afmælisóskir loftleiðis alla leið frá Eng-
landi. Bréfið var frá Eugene frænda. Eugene
frændj vonaði, að bréfið kæmi í tæka tíð og að
Raymond héldi áfram að vera góður drengur.
Hann sendi 5 pund með í bréfinu til þess að
kaupa eitthvað fyrir.
Maðurinn Ias þetta með mikilli eftirtekt,
orðin voru fyrstu orðin, hugsanirnar fyrstu
nýju hugsanir og Raymond og Eugene fyrstu
nýju mennirnir, sem hann hafði hitt árum sam-
an, að honum fanst. Það var skemtilegt að
sitja þarna í sólskininu fyrir utan litla kofann
sinn við sjóinn. Hann athugaði einnig þvælda
fimm-punda-seðilinn með 'eftirtekt. Fimm-
punda-seðillinn var í huga hans tengdur við
þóknun, sem maður gaf þjónum, meðan maður
enn var.á lífi. Fimm-punda-seðill öðru hvoru
hafði meiri áhrif en tíu pund, sem gefin voru
með löngu millibili. Hann athugaði áletrunina
og útflúrið á seðlinum, en seðillinh sjálfur.var
honum einskis virði. Hann lét goluna bera hann
út á lónið og bréfið fór sömu leið. En honum
hitnaði um hjartaræturnar, eins og Raymond
litli og Eugene frændi hefði verið’ vinir í heim-
sókn og væru nú farnir aftur.
Næsta bréf var eitthvað um ull á viðskifta-
máli. Hann geispaði yfir því og kastaði því í
burtu. Hann hafð,i aldrei haft áhuga fyrir
verzlunarmálum og sjálfur gekk hann altaf í
silkinærfötum. Bréfið um viðskiftin, sem námu
100,000 pundum, barst með straumnum út á
lónið.
Þriðja bréfið var ástarbréf til Toddles. Það
skríkti í honum við lesturinn. Þetta unga fólk
nú á tímum! Hann var glaður yfir því að hafa
aldrei komist úr sambandi við unga fólkið. —*
Þetta bréf var mjög sérkennilegt, fult af
skömmum og innilegasta unaði. Ástríðuþrung-
ið og blandað háði. Ungi maðurinn þráði
Todles mjög heitt og kallaði hana “litla kjánann
sinn” og “ástina sína”. Undirskriftin var:
“Þúsund kossa og eitt duglegt spark í rassinn
sendir þér þinn trúasti aðdáandi Stomach”. —
Maðurinn lét hugann dvelja lengi og angurblítt
hjá ungu elskendunum. Það var ánægjulegt að
hugsa til þess, að Toddles og Stomach ætluðu að
gifta sig á næsta ári. Hann vonaði, að þai^
yrðu hamingjusöm. Hann fórnaði æskuástum
nokkrup tárum, jafnvel nýtízku æskuástum
með allri þeirra óskammfeilni.
Þannig fór einbúinn á ströndinni að. í
staðinn fyrir máfana og krabbana, sem áður
höfðu verið einu félagar hans, eignaðist hann
nú fjölda vina. Hann tók þátt í áhugamálum
þeirra og naut lífsins með þeim.
Póstpokunum, sem deifst höfðu út um alt
við áreksturinn, safnaði hann nú vandlega sam-
an í skýlið. Þeir voru nú dýrmætur fjársjóður.
Mikil hepni, að engin rigning skyldi hafa kom-
ið síðan þessar gjafir dundu yfir hann. Hann
las alt hægt og vandlega. Stundum varð hann
dálítið ruglaður yfir þessum vinafjölda, sem
kom til hans með gleði sína og áhyggjur, erfið-
leika og vandamál, en hann fékkst ekki um það.
Það var svo óblandin ánægja að njóta alls þessa
með þeim. Honum fanst, að þrátt fyrir alt
væri hann ekki alveg horfinn af hinu viðburða-
ríka sviði lífsins, heldur væri hann þar ennþá
einn af leikendunum.
Dag nokkurn rakst hann á bréf til John
Hamish og opnaði það með vaxandi áhuga, því
að hann hafði þekt'John Hamish áður en hann
settist að við sjóinn. Hamish hafði verið fjár-
málaráðunautur Sir Cecil Chalmers og hafði
Sir Cecil kallað hann, hálft í gamni og hálft í al-
vöru býfluguna. Býflugan var ákaflega iðin,
en altaf mædd og óró og hugsaði altaf fyrst og
fremst um hagsmuni húsbónda síns. Líf hans
snerist alt um það, að slétta veginn og halda
öllu gangandi fyrir blessaðan húsbóndann. Mað-
urinn á ströndinni gladdist yfir minningunni um
iðnu býfluguna, sem altaf stritaði fyrir aðra,
var aðeins skuggi, sem átti tilveru sína að
þakka sólinni, sem skein á hann. Trúr þjónn,
eftir því sem hann hafði gáfur til, já, vissulega
trúr þjónn, en mikilsvirði, nei, það var John
Hamish ekki.
Maðurinn á ströndinni opnaði bréfið og las.
Elskan mín!
Þú munt hafa fengi símskeyti sem svar
við þínu skeyti. Já, já, komdu heim eins fljótt
og þú mögulega getur. Eg get ekki sagt það
nógu oft og ákveðið. Samt er eg ánægð yfit-
því, eins og það hefir verið. Það var rétt af
þér að vera í burtu, þangað til við vorum viss
um að vera frjáls. Ef við hefðum verið sam-
an, hefði verið svo erfitt að bíða aðeins
augnabliki lengur, eftir þessi ömurlegu og
tómlegu ár. Hann hefði getað komið aftur—
það hefði svo sem verið eftir honum að koma
koma aftur, þegar allir voru farnir að vona
hið gagnstæða—og það hefði verið hræðilegt.
En hann hefir ekki komið aftur og kemur
0
ekki héðan af, og nú erum við loksins frjáls!
frjáls |rjáls! ó, eg veit að hann er dáinn, og
að þú með þinni göfugmannlegu trygð, vilt
ekk’i, að eg segi sannleikann þess vegna, en
þú veizt, að hann var blóðsuga og harðstjóri
og kúgari og sá eigingjarnasti maður, sem
nokkru sinni hefir lifað. Þú veizt, að við þjón-
uðum honum dyggilega öll þessi ár, sem farið
hafa til einkis, og ekki fengið neinar þakkir
fyrir. Mér finst það ganga brjálæði næst,
þegar eg hugsa um það nú. Við hefðum átt
að flýja ánauðina fyrir löngu síðan. Hvers-
vegna hélztu áfram að þjóna þéssu hola og
innantóma guðdómshismi! Þú gazt rekið
fingurinn í gegnum hismið, hvar sem var.
Það var ekkert innifyrir. Eg veit, að eg
hefði aldrei getað afborið þetta, ef þú hefðir
ekki stutt mig með ást þinni og blíðu. En nú
getum við verið saínan óhindruð, án nokkurr-
ar hreykinnar skrípamyndar á milli okkar, nú
getum við verið saman altaf, altaf! ó! eg
elska þig svo heitt, eins og eg hefi altaf elsk-
að þig og mun altaf elska þig. Komdu til
mín, ástin mín, nú erum við frjáls, þú einn átt
hjarta mitt.
Þín Margaret.
Maðurinn á ströndinni las vandlega bréfið
frá Márgaret til John Hamish. Gaman að rek-
ast á gamla kunningja innan um þann aragrúa
af vinum, sem hann hafði eignast. Hver skyldi
ver þessi hismiskenndi guð? En John og Mar-
garet höfðu hatað hann og þau höfðu, að því
er virtist, ástæðu til þess. Það voru margir
slíkir menn í ys og þys lífsins. Það var gott að
vera búinn að taka sér hvíld og vera áhorfandi
að öllu þessUr John og Margaret, ha? Sei! Sei!
Þau voru auðsjáanlega mjög ástfangin hvort
af öðru og höfðu verið það Iengi. Á þennan
yndislega gamaldags hátt. ósjálfrátt band-
aði hann virðulega með hendinni, í broslegu
ósamræmi við villimannlegt útlit sitt. Bending-
in átti að tákna kveðju hans og blessun yfir
ástum þeirra. Aðeins sá, sem hefir lært að
nota hendurnar, gat sagt svo mikið með svo lít-
illi hreyfingu.
Af einhverri ástæðu lét hann ekki þetta bréf
berast með straumnum út í lónið. Hann braut
það vandega saman og setti það í brjóstvasann
og lét það hvíla þannig við hjarta sér.
Næsti vinurinn, sem kom, var ókunnugur,
ungur, vingjarnlegur maður, reyndar ekkert
sterkur í réttritun. Hann kvartaði sáran yfir
því, að orsökin til þess, að hann hefði eytt meira
en hann mátti, væri sú, að það væri miklu dýr-
ara að lifa í London en í Ástralíu, og ef hann ■
fengi ekki senda meiri peninga, myndi hann
verða settur í skuldafangelsi. ó, æska í æska!
Sá næsti var maður áhyggjufullur mjög og
skrifaði hann af mikilli óþolinmæði lögfræðingi
sínum úft af hjónaskilnaði.
Þeir komu í hópum, sögðu manninum á
ströndinni sögur sínar og fóru svo aftur.
Hann mintist þess, að John og Margaret
höfðu litið inn til hans fyrir nokkru síðan.
En það höfðu svo margir þyrpst á eftir
þeim.
Það varð talsverð æsing um borð í H. M. S.
Daisy, þegar þeir komu auga á kóraleyjuna, því
að það var ekki daglegur viðburður á rannsókn-
arskipum Hans Hátignar að finna ókortlagða
eyju, jafnvel þó að það væri aðeins smá-kóralrif.
Þeir, sem í land áttu að fara, flýttu sér í
bátinn og stefndu til eyjarinnar undir stjórn
yfirforingjans, en skipið beið úti fyrir til þe?
að forðast grynningar. Yfirforinginn neri hend-
urnar og talaði við undirforingja sinn. Þeir
voru báðir ungir menn, bláeygðir og rauðir í
andliti. Þeir hefðu getað verið bræður.
“Guð minn góður!” sagði yfirforinginn alt
í einu, “það er mfiður á ströndinni.”
“Já, það held eg bara.”
“Það hlýtur að vera skipbrotsmaður.”
“Já, hann lítur að minsta kosti þannig út.”
Lubbalegi maðurinn á ströndinni beii'
skelfdur og ruglaður, meðan báturinn kom upp
á grynningamar og heill hópur af n,ýjum vin-
um þyrptust nú upp úr bátnum, eins og allir vin-
irnir úr flugvélinni. Hugsanir hans voru dá-
samlega skýrar. Hann hafði ekki eytt tímanum
til einskis við lesturinn í litla kofanum við sjó-
inn. Hann gekk með tígulegum og auðsjáan-
lega þaulæfðum skrefum til móts við báða for-
ingjana. Hann rétti út hendina, sem táknaði.
að hann byði þá velkomna í ríki sitt. Þeir
störðu svo undarlega á hann, eins og þeir væru
brjálaðir. Hann sá, að hann varð að gefa
skýringu og það undir eins.
“Komið þið sælir,” sagði hann, og þjálfuð
röddin hljómaði eins og svanasöngur úr máfs-
nefi, út úr úfnu skegginu. “Leyfið mér að
kynna sjálfan mig. Eg er Guð. Eg þekki leynd-
armál allra hjartna. Allir koma hingað og
segja mér frá áhyggjum sínum og gleði, ástum
og erfiðleikum. Eg þekki meira að segja leynd-
armál Johns og Margaret, og veslings Sir Cecil
Chalmers. Þi ð megið óhindraðir koma til mín
og tala við mig. Eg er Guð, eins og þið sjáið.”
Foringjarnir hörfuðu báðir undrandi aftur
á bak við þessu opinberun. Þeir störðu opnum
bláum augunum.
“Vitskertur,” sagði yfirforinginn.
Maðurinn á ströndinni féll skyndilega um
ko.ll Þeir hlupu til hjálpar.
“Hann sagði eitthvað um SÍr Cecil Chal-
mers,” sagði yfirforinginn, þegar þeir krupu
niður við hlið hans. “Heyrðu, skyldi það vera
leikarinn,, þú manst, sem týndist frá Mazeppa?”
“Ha, maðurinn sem sleppti sér af hræðslu
og sigldi burt á fyrsta bátnum, áður en nokkur
annar hafði fengið tíma til að komast í hann?
Skar á festarnar og sigldi af stað, viti sínu f jær
af hræðslu ?”
“Já,” sagði yfirforinginn, “skyldi það vera
hann?”
“Jæja,” sagði undirforinginn, “ef svo er, þá
hafa leikslokin ekki orðið sem verst.”
—Dvöl.
BRÚÐARDRAUMUR
Álfheiður lá vakandi fram undir niiðnætti
seinustu nóttina sem henni var ætlað dvelja í
húsi föður síns, sem var prestur í sveit. Það
stóð til að hún grftist daginn eftir ungum manni
á lægsta stéttarstigi hinna æðri herforingja.
Hann hét Richard Coleraine, átti heima í sama
túninu og presturinn, húsið hans sást úr glugg-
um prestssetursins, ekkert á milli nema grænar
grundir og rein af furutrjám. Ungu hjóna-
efnin höfðu þekst og umgengist í tvö misseri,
seinna misserið báru þau ‘ ástarhug hvort til
annars.
Nú var sumar og nætur hlýjar, gluggar
opnir í svefnlofti brúðarinnar og tjöld uppi. —
Tunglsljós skein á einn vegginn, við það sá
meyna, þar sem hún svaf, og þó ógerla. Hún
hafði mikið hár glóbjart, sem lá laust um kodd-
ann og hún svaf órótt. Hún var fríð í andliti,
heit og rjóð í kinnum, tæplega nítján ára og
barnaleg á svip, og hún gretti sig í framan
öðru hvoru.
Brúðar klæðin kniplingum sett af hvítu
silki, hengu inni í klæðaskáp og við fótagaflinn
stóð ný kista full, til ferðalags að afstaðinni
hjónavígslu. Við höfðagaflinn lítið borð og
þar á stór ljósmynd af bóndaefni hennar — frá-
bærlega fallegum manni í skartklæðum herfor-
ingja. Myndin horfði við henni þar sem hún
svaf.
Alt í einu vaknaði Álfheiður, settist upp
óttaslegin, snerist að myndinni, greip hana og
þrýsti að brjósti sér með elsku svip og skelfing
ar, tók svo tíl að kyssa á glerið grátandi og mæla
fyrir munni sér: “Þetta er í þriðja sinn. — ó.
hvað eg er hrædd — og það nóttina fyrir brúð-
kaupsdaginn minnM”
Hún var í þesgu litla uppnámi af draumi
sem hana dreymdi, hún réði varla við geðshrær-
ingu sína, grét beizklega og hélt myndinni fast
að hjarta sínu.
“Ó, ef það rættist” hugsaði hún og greip
andann á lofti tárfellandi. “Ef einhver kæmist
upp á milli okkar á síðustu stundu! ó það
getur ómögulega skeð!”
Með þessum hugsunum spratt hún upp úr
rúminu, skauzt út að glugga og horfði þangað
sem elskan hennar átti heima. Þar lá hann,
ekki hundrað faðma í burt. Hún leit á úrið sitt,
tæplega þrjú.
Álfheiður var bráðhuga, tilfinninganæm
og hræðslugjörn og knúðist til athafna af
drauminum. Hún kipti á sig yfirhöfn, klifraði
út um gluggann í greinar á tré og Ias sig ofan
eftir þeim, því að hún vildi ekki vekja neinn í
húsinu. Hárið á henni festist í limunum, hún
losaði það varlega, komst klaklaust niður, tók
til fótanna og rann um slétta og græna grund
þar til hún nam staðar undir glugga Richards.
Þá plokkaði hún knapp af runna og kastaði upp
í rúðurnar og lét svo ganga unz hann vaknaði,
teygði sig út um gluggann og kallaði í hálfum
hljóðum: “Álfheiður!”
“Hleyptu mér inn!” svaraði hún. “ó.
þleyptu mér inn!”
Hann fór í hvarf og kom í Ijós að vörrpu
spori við glugga á neðra lofti, sem ljúka mátti
upp eins og hurð. Álfheiður þaut til hans, tók
utan um hann og kysti. Hann vár hár vexti,
fríður og svipfallegur, myndin sýndi hann ekki
fallegri en hann var.
“Hvað er að, Álfheiður?” Sá ungi maður
leiddi hana titrandi af æstum tilfinningum, til
sætis, lagðist á hnén og reyndi að stilla hana
með því að strjúka hárið á henni og hendurnar.
“Enn dreymdi mig sama drauminn,” sagði
hýn og hélt sér í hann “og nú í þriðja sinn.”
“Hvað dreymdi þig, Ijúfan mín? Hvað er að
marka drauma? Og fyrir alla muni láttu ekki
draum fá svona miikð á þig.”