Heimskringla - 09.06.1937, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. JÚNÍ 1937
UM AFTÖKU LÖG
ef til vill sjálfur rétturinn að
; fremja - glæp með því að sleppa
Ræða eftir Philip M. Pétursson heim óbreyttum eða óbættum út
í mannfélagið aftur. Þau mega
vera viss um það, að þeir fremji
Bræður! ef einhver misger , gajjjgkQuaj- glæpi aftur sem áður.
kann að henda mann þá leið
réttið þér, sem andlegir eruð.
að þú freistist ekki líka.”
(Galat. 6:1)
Þeir gera enga tilraun til að
blanda trúmálum eða trúarat-
riðum inn í mál sitt, en hver
maður, sem nokkuð hugsar um
þessi efni getur ekki annað en
séð ósamræmið á milli þess og
kristinnar trúar. En þetta ósam-
ræmi er hvergi meira áberandi
en í sögu af manni nokkrum,
sem var einn eftir af skipshöfn
sem fórst í einhverju af suður-
höfunum. Hann hossaðist nokkra
daga í litlum björgunarbáti út á
miðju hafi, en nálgaðist ioksins
land. Þar sá hann að verið var
að reisa gálga á háum hól. Þeg-
ar maðurinn sá þetta féll hann á
kné og hrópaði: “Guði sé lof, eg
er kominn að kristnu landi.”
Vér erum að mestu leyti orðin
svo vön hugmyndinni að menn
hógværðar anda.” En það er s®u teknir af lífi, að vér sjáum
morgum sviðum en litlar finst gkkert hógyært yið það hvernig ekki eða könnumst ekki við ó-
mer að þær hafi veriði a þessu . mannféla ið hefnir sín á þeim samræmið á milli þeirrar hug-
n r.^TiA-1 lrtiAvoTrmnrQ r»rr ' i í. r__ _____ ___
En þetta bendir á það, að þó
_ , , * I að fangelsi vor eigi að bæta
þann mann með hogværðar . ... , ,
v . 1 mennma sem settir eru mn, þa
anda, og haf gat a sjalfum þer,
’ K B , gera þau það ekki í raun og veru.
I Hugmyndin á bak við varðhaldið
! sýnist þessvegna ekki vera að
1 bæta þá, eða að leiðrétta þá, en
Þessi orð Páls endurhljoma hel(jur að hefna sin á þeim, sam-
kenningar Jesú um það að vera hvæmt gömlu gyðingalögunum
ekki of fljótur til að dæma aðra, gem voru aganega hegningarlög
eða refsa þeim, en heldur að gn gem hðfgu ekkert af þeim
leiðrétta þá með hógværðai anáa sem birtist seinna í kenn-
anda, og hafa gát á sjálfum sér ingum 0g fyrirmælum Jesú.
ag þeir freistist ekki líka! j páU gagði; „Þér gem andlegir
Framfarir heimsins hafa ver- eru leiðréttið þann mann með
ið miklar og margvislegar a
sviði, — á sviði leiðréttinga og
áminninga þeirra, sem út af veg-
inum hafa vilst. í of mörgum j
•tilfellum er gömlu fyrirmælun-
um fylgt í stað hinna sem Jesús
birti heiminum og sem vér viður-
kennum að séu í samræmi við
stefnu heimsins eins og vér
skiljum hana, og skynjum hana
vera.
sem hafa framið glæp af ein-
hverju tagi. Það er ekkert lík-
ara en að það geri sitt ítrasta tií
að fylgja nákvæmlega tilmælum
löggjafa forngyðingaþjóðarinn-
ar, þar sem þeir heimtuðu auga
fyrir auga, og tönn fyrir tönn.
En þes'si hugmynd, hegning-
arhugmynd nútímans sést lang-
bezt af aftökulögunum sem til
Samkvæmt gomlu gyðingalog- , ,. ... ....
, , , , * eru í þessu landi og oðrum lond-
unum var þvi haldið fram, að L,.,. , . _ , , . .
•* . - L'4-4-,u L/mwn n A r-J m w, n nimint
maður yrði að gjalda auga fyrir
um. Eftir þeim að dæma, sýnist
það vera að löggjafarvaldið
laggins sé fullnægt með því, að
taka mann af lífi sem hefir myrt
einhvern annan, eða framið ann-
an glæp sem, eftir lögum lands-
ins að dæma, verðskuldar af-
töku. Þetta væri ef til vill eðli-
leg hugsun á meðal villimanna.
skuli enn haldast við, í kristnum
auga og tönn fyrir tönn, — og
mun mörgum enn finnast það
vera ekkert nema réttlátt og
sanngjarnt. En geri þeir það,
þá neita þeir um leið gildi kenn- j
inga kristinnar kirkju sem bygg-
ist á kærleika en ekki heift. á \
miskunsemi en ekki hatri, á um- 1
burðarlyndi og löngun til að I
leiðrétta þann mann sem hefir
orðið fyrir einhverjum mistök- j
um eða óhöppum í lífinu, — en I
fkki ;i hefnd.
En þó að þetta sé andi krist- löndum og á meðal svokallaðra
indómsins samkvæmt kenningu &iðaðra þjóða, er næstum því ó-
Jesu, og þó að vér viðurkennum j skiljanlegt, því það hefir verió
að æskilegt væri að þessi andi Isannað af félagsfræðingum og
ríkti í öllum mannfélagsvið-íöðrum vísindamönnum, að af-
skiftum. — Þá verðum vér tökulöS leiða ekkert af sér’
stundum átakanlega lítið vör við en auka heldur grimdina og
hann, og helzt þegar um er að
ræða meðferð á föngum og öðr-
um óbótamönnum eða glæpa-
mönnum, eða þeim sem hafa á
einhvern hátt brotið lög lands-
ins.
Hugmyndin á bak við alt varð-
hald eða löghald á föngum á að
vera sú, að bæta þá sem teknir
myndar, og hinnar, sem var í
huga Páls, er hann talaði um að
leiðrétta mann með hógværðar-
anda. Og þeir eru til, sem
hyggja að nauðsynlegt sé að
hafa aftökulög til þess að fæla
aðra frá því, að fremja þá glæpi,
sem þessi lög voru samin til að
afstýra. En sá vísindamaður er
varla til, sem hefir rannsakað
þessi mál, eða sem þekkir sögu
mannfélagsins, sem er þessari
skoðun sammála. Qlarence Dar-
hyggi að öllum kröfum mannfé- !row segir: “Enginn maður getur
fundið nokkur rök til að styðjast
við, sem sanna það, að aftökulög
afstýri morðum eða manndráp-
um. . . f átta ríkjum í Banda-
ríkjunum þar sem aftökulögin
hafa verið afnumin, eru færri
manndráp en í hinum ríkjunum
þar sem menningin er á lágu sem enn hafa þau.
stigi. S Br. Dietrich telur upp þau lönd
En að þessi villimannasiður Þar sem aftökulögin hafa verio
að fremja samskonar misgerðir.
Engin taki orð mín svo að eg
álíti þá glæpi léttvæga sem
dauðadómur liggur nú við. Þeir
glæpir eru morð eða mannvíg.
Eg skoða þá glæpi sem þá hræði-
legustu og verstu sem vér getum
hugsað oss. En mér finst að
ekkert vera grætt, að engin
hagnaður sé í því — fyrir mann-
félagið, að gera tilraun til að
endurgjalda einn glæp með því
að fremja annan og verri. Hann
er verri, því þar sem einn maður
tekur annan af lífi oft í fljót-
færni, eða í reiði sinni, þá tekur
mannfélagið þann mann af lífi
af ásettu ráði og eftir vandlega
yfirvegun og kallar það síðan
réttlæti eða réttvísi.
VINDLINGA PAPPIR
TVÖFALT SJÁLFGERT BÓKARHEFTI
un-
En hvað sem þeir
LANDSINS MIKLISONUR
afnumin og sýnir það að hvergi
hafa morð eða manndráp aukist
þó að svo hafi verið gert. Og
annar maður bendir á það að á
Englandi, þó að aftökulög sé þar
til enn, þá hafi aðrar refsingar
yfirleitt orðið vægari og harka-
minni, á undanförnum árum, og
villimenskuna í þeim löndum þar j hefir það leitt af sér mikla mink-
sem þau enn eru til, og vinna á, un a fangatölunni og á fangels-
móti öllum betrandi áhrifum; um> °S einnig á glæpum, sem
kærleikskenninga kristindóms-! framdir eru í því landi. Og hef-
ins_ | ir þetta verið á síðustu tuttugu
ið. Þeir, eins og hinir, eru geð-
veikir á einhvern hátt, sem veld-
Líf manna er hin dýrmætasta 1 Ur því að þeir geta ekki, eða
eign sem þeir eiga. Vér sköpuð- j vilja ekki, hlýða landslögunum.
um það ekki, og vér getum ekki Eins verður að fara með þá, sem
gert uppbót á því þegar það er agra illgerðarmenn, eða
einu sinni farið. Það er þess 1 social” menn
vegna, meðal annars, sem öllum gera, þá verðskulda þeir það
rétthugsandi mönnum hryllir við ekki, né heldur hefir mannfélag-
ófriðarhugmyndinni þó að hún ig rétt til að heimta það, að líf
sé oft máluð fögrum litum. f þeirra sé tekið. Það er eitt að
styrjöldum dæmir stjórnin sína halda manni í æfilöngu fangelsi
efnilegustu menn til dauða, þó að mannfélaginu til varnar, en alt
sekt þeirra sé engin .önnur en að annað að svifta hann dýrmæt-
vera' með hraustustu mönnum ustu eign sinni, sem enginn mað-
landsins. Þeir missa lífið, og ur getur endurgoldið, þegar hún
aldrei getur nokkur maður bætt er einusinni töpuð.
fyrir það. — En það er ekki j Hugmyndin á bak við alt varð-
aðeins á vígvellinum sem að sak- j hald og alla fangelsun á ekki að
lausir menn eru teknir af Iífi. I vera hegningarhugmynd, en
Það kemur fyrir, og hefir komið heidur fyrst 0g fremst, vernd
fyrir, einnig í fangelsunum þar mannfélagsins, og svo næst leið-
sem að aftökulögunum er fram- rétting 0g umbreyting. Hverjir
fylgt. Það gerir lítið til hvað erum ver eða nokkrir menn að
gætin lagasmíðin kann að vera, vér getum dæmt um sekt annars
eða þeir sem lögin framkvæma. mannS) ega mæit hvað hún er
Altaf er hætt við því að saklaus mikil og hvað mikil hegningin
maður, vegna einhvers misskiln- skuli vera? Erum véri sjálfir
ings, verði tekin í stað hins seka.1 sv0 lausir við synd af einhverju
Oss mun ef til vill finnast, að tæi) erum vér sVo saklausir sjálf-! nefnilega miklu meira en söng-
Eggert Stefánsson söngVari er
nú kominn til landsins. — Eg
mætti honum á götunni; fagur
Var hann og göfuglegur ásýnd-
um.
Eg bý á Borg, sagði hann, og
bætti Við, — einhVersstaðar
Verður Vondur að Vera. Það átti
Víst að Vera í staðinn fyrir
fyndni, en eg brosti ekki að
þessu, og hann ekki heldur.
Það er kannske hindurvitni a^
segja nokkuð um sVo þektan
mann sem Eggert Stefánsson er.
En helst fanst mér hann verka á
mig sem náttúruandi, og það
mun vera svo að fáir eða engir
íslendingar þekki Eggert Stef-
ánsson jafnvel þó hann sé hinn
hærri skóli í söngment okkar ís-
lendinga, og áhrifin af hans fjöl-
lyndu skapgerð hafi sett svip og
blæ á allan söng sem framgang
hefir haft hjá gáfuðum byrjend-
um um land alt á síðari árum.
En Eggert Stefánsson er
og fimm árum, eða síðan Georg
heitinn konungur tók við kon-
ungsembætti.
Sumir munu hyggja að eitt-
Það er lítið meir en tvær vikur
síðan að maður nokftur var tekin
af lífi hér. Þegar fregnin um
mm ____________ þetta birtist í blöðunum var eg
hafa verið og dæmdir til fangels- ný búin að lesa nokkrar greinar j hvað hljóti að vera bogið við
is, eða að minsta koati svo er um þetta efni, eftir Clarence þessar upplýsingar, að það se
sagt. En það eru sama sem eng- Darrow hinn mikla lögfræðing ekkert nema heimska að fara oí
ir, sem settir hafa verið inn í Bandaríkjanna, eftir Lewis j vel með þá sem fremja glæpi, að
fangelsi, sem koma þaðan betri Lawes, sem í mörg ár var fanga- : bað eÍ^ að láta þá kenna á því
menn en þeir voru áður. Það, vörður í Sing Sing betrunarhúsi, að bem bafi brotið lög landsins.
mun sýnast af þessu að einhver eða fangelsi, og eftir Dr. John H. En það hefir sannast að menn
mistök eiga sér stað í sambandi | Dietrich, prest úrytara safnað-j batna ekki með því, að sýna þeim
við þetta varðhald, og að alt i arins í Minneapolis og aðra. Mér
gangi ekki eins og það ætti að j fanst þetta efni koma oss öllum
ganga, þar sem varla einn ein- við, hvort sem vér, sem einstakl-
hættan á þessu sé ekki mikil á ir ag vár djrfumst ag dæma aðra.
vorum dögum, að hún sé ekki Jesus sagði: »sá yðar) sem synd_
eins mikil eins og einu sinni var. j laus er> kasti fyrstur steini. . .”
En Lewis Lawes, vörður í Sing ^ gn er þeir heyrðu þetta, gengu
Sing fangelsinu í New York, þeir hurt hver eftir annan, öld-
sagði einu sinni, að ef að hægt ungarnjr fyrstir, og Jesús var
væri að sanna það, að dómarinn einn eftir. Er ekki þannig og
eða dómnefndin hafi vilst eða ástatt með oss? Hver okkar
skjátlast í einu einasta tilfelli, gæti fyrstur kastað steini? —
þá sé það nóg til þess að hugsa — Hver okkar getur dæmt um
að eins hafi getað farið í öðrurr syndir annars til þess að refsa
tilfellum, en sem ekki er hægt honum, þar sem vér erum ekki
nú að bæta úr nema ef til vill saklausir sjálfir.
með því að afnema aftökulögin. En ldgin eru gerð til þess að_
En hann segir að þau tilfelli séu eing að yerja mannfélagið) enn
mörg. Hann telur upp dæmi um gkki tu þegs að hegna gín á nein.
það, að það hafi sannast að rétt-1 um manni Aftökulögin eru því
vísin hafi farið vilt á mönnum. aUs ekki j samræmi við það sem
Hann segir til dæmis, að í 13 af mennirnir hafa með rétti heimi.
hverjum hundrað tilfellum, þar ingu á _ Þau bæta ekkert> né
sem menn hafa verið settir í þeldur yinna þau nokkuð gRgn
Smg Sing fangelsið fyrir morð, Ættu þau þyí ekki að eiga sér
hafi domnefndinni skjátlast, og gtað f mannfélagi sem kallar sig
að i meira en helmingnum af siðað) og miklu síður >ví mann_
asti maður bætir ráð sín eftir að
hafa verið í þessum fangelsum
eða betrunarhúsum.
Mér skilst — og hefir ætíð
skilist, að menn séu settir í varð-
hald til þess að vernda mannfé-
lagið gegn þeim og gerðum
þeirra, auk þess að breyta
þeim til þess betra. En ef að
þeim er slept þaðan aftur, án
þess að þeir hafi bætt ráð sitt,
þá eru verðirnir og lögreglan og
ingar getum gert nokkuð við því
eða ekki, og valdi eg það því sem
umræðuefni mitt í kvöld, þó að
eg geti lítið meira en aðeins
drepið á það. En í því litla sem
eg hefi að segja, get eg stuðsl
við orð þessara manna sem
heimildir.
Þeir hafa verið í nánu kynni
við þetta mál í mörg ár og tala
því af þekkingu, og þar af leið-
andi af sannfæringu.
FERÐIST TIL UTLANDA I
Islpndingar sem ferðast hafaað mun hafa sannfærst um að
þægindi, þjónusta ogf viðurgemingur á öllum skipum
Canadian Pacific er iangt fram yfir það sem þeir hefðu
getað gert sér hinar glæsilegustu vonir með.
BEINT SAMBAND VIÐ ÍSLAND
Hin stóru og hraðskreiðu skip Canadlan Pacific félagsins
veita ágæta ferð beint til Reykjavíkur yfir Skotland.
Fastar siglingar frá Montreal í hverri viku.
Fáið yður fullkomnar upplýsingar hjá næsta umboðsmanni eða
W. C. CASEY, Steamship General Passenger Agent, C. P. R. Bldg.,
Winnipeg. Símar 92 456—7.
OetMcJuM. Qutfic SfauWH&Íúph
harðúð eðá illsku. í stað þ.ess
versna þeir, — og því harðari og
miskunarlausari sem lögin eru,
því fleiri verða glæpamennirnir
og verri verða glæpirnir'sem þeir
fremja. Einu sinni, til dæmis,
á Englandi voru tvö hundruð og
fjörutíu glæpir sem dauðadómur
lá við. Og á dögum Henry átt-
unda voru sjötíu og tvö þúsund
menn teknir af lífi fyrir ýmsa
glæpi, eða til jafnaðar, sex á dag.
En á sama tíma var glæpa-
mannaf jöldinn meiri en á nokkru
öðru tímabili í því landi, eða i
nokkru öðru landi. En þegar
refsingarnar urðu vægari, þá
minkaði einnig glæpamannatal-
an í landinu, og sýndist sem svo,
að fólkið væri hlýðnara þeim lög-
um, sem því fanst einhver sann-
girni vera í.
Sumir munu ef til vill spyrja,
Ihvort þáð sé ekki sanngjarnt að
taka líf fyrir líf. En mér finst
það vera engin sanngiríi í neinu
sem eykur grimd eða heift á
meðal manna, og það er það, sem
aftökulögin leiða af sér. Þau
sýna og ráðaleysi löggjafanna og
þeirra sem ráða yfir stjórn og
lögum landsins. Þeir sýnas!
þekkja engin önnur ráð en hegn
ingu eða refsingu, þó að aðferðir
þeirra skaði meira en þær bæti
og framkvæmi ekkert í þá átt af
afstýra öðrum mönnum frá því
þessum tilfellum, hafi þeir menn félagi sem kallast kristið>
sem dæmdir voru, venð sýknað-
ir. 261 maður hefir verið tekinn
af lífi í Sing Sing síðan að byrj-
að var að nota rafmagnsstólin.
því
eins og vér vitum, er alt sem
Jesús kendi, í mótstöðu við hegn-
ingarhugmyndina. í stað henn-
ar kendi hann um umhyggju og
Lawes spyr, — hvað skyldu kærleika) og endurtók Páll post-
margir af þeim hafa verið sýkn- uli kenningar hanS) þar sem
aðm eða dæmdir til annarar hann birti hugmyndina sem ætti
hegningar en lífláts ef að þeir að ríkja j huga og hjörtum
hefðu allir- verið yfirheyrðir í manna viðleitni þeirra til að
annað sinn. Ef þetta hefði átt breyta óféiagslegum eða “anti-
ser stað þo ekki væri nema í tfocial« monnum sem fremja
einu einasta tilfelli, þá væri það glæpi gegn mannfélaginu í góða
n°g tl] Þess að fyrirdæma þessi og félagslynda menn.
hegningarlög, sem menn í ráða-
leysi sínu aðhyllast, og skoða “Bræður! ef einhver misgerð
sem vörð friðarins og velferðar- kann að henda mann> >a leiðrétt-
innar í mannfélaginu, sem þau her> sem andlegir eruð, þann
eru þó ekki í raun og veru, eins I mann með hógværðar anda, og
og sannað hefir verið af vísinda-! kaf gat a sjálfum Þér, að þú
' freistist ekki líka!” (Galat. 6:1)
Eða í orðum sálmsins:
monnum.
Eg sting ekki upp á því, að j
glæpamenn eigi ekki að veraj
teknir og fangelsaðir. Þeir eigaj “ó, drottinn, faðir Ijóss og lífs,
að vera það. En, meira en það, þitt lögmál heitir náð;
mannfélagið á að geta haft ein-
hverja vissu um það, að það sé
verndað gegn glæpum þeirra,
með því að umbreyta þeim ef
það er hægt, eða að halda þeim í
varðhaldi og sleppa þeim ekki úi;
i meðan að hætta er á að þeir
mdurtaki glæpi sína. Þetta er
'.ðferðin sem notuð er við þá sem
Teðveikir eru. Þeim er ekk
lept út fyr en þeir eru aftui
rðnir heilbrigðir. Eins ætti a?
rera við þá sem glæpi hafa fram-
þú elskar sál hins mædda manns,
þótt mjög sé breyzkleik háð.
Hver, sem skynjar gæzku guðs,
hann gleymir sjálfum sér,
og blíðri mildi betrar þann
sem breyzkari honum er.”
Kaupið Heimskring’lu
Lesið Heimskringlu
Borgið Heimskringli
vari, hann er atkvæðamaðurinn
sem maður, með sjálfstraust og
alvöru, sem getur verið stremb-
inn og vandasamt að umgangast,
vegna þess að hann er mjög al-
hliða mentaður maður og ólíkur
okkur; hefir alist upp við fjöl-
breytta skóla og stefnur sem
hafa gert hann í senn að frjáls-
um manni, og listamanni, þar
sem maðurinn er fyrst og svo
hitt annað út frá því. List sem
annað.
Oft finst mér er eg tala við
Eggert'Stefánsson, að hann hafi
öll landsmál okkar í hendi sér,
hvernig sem á því stendur, -er
það sá framandi kraftur sem
með honum er, eða hann sjálfur,
okkar eigin sálarskyldleiki, ís-
lendingseðli sem við ekki skilj-
um — víxlmagnan og vaxtar-
möguleikar, dulin mögn sem gefa
sig til kynna með honum og
kringum hann; eitthvað sem erf-
itt er að átta sig á fyrir þá seir.
uppástanda, að einn maður eigi
að láta allar sínar gáfur í eina
sérgrein. Nei, það gæti verið of
mikið, og þessvegna er það, að
íslendingar máttu eiga mikið
traust á herra Eggert Stefáns-
syni, þar sem hann er. — Athug.
ið nú þetta.
Við höfum fáum mönnum á
að skipa, og ef enginn fæst af
þeim, sem færir eru, hvernig fer
þá?
Velkominn heim til landsins,
landsins mikli sonur, — herra
Eggert Stefánsson, söngvari.
Jóhannes S. Kjarval
—Vísir.
Bæjarstjórnin í Aberdeen var
að ræða um það, hvort ætti að
lækka fargjaldið með strætis-
vögnunum úr 2 pence ofan í li/2
pence. Tillagan fékk meðmæli
flestra bæjarfulltrúanna, en einn
harðneitaði. Þegar hann var
spurður, hvers vegna hann vildi
>ekki fá að aka fyrir lítið verð,
svaraði hann:
— Eg ek aldrei í sporvagni.
Eg geng æfinlega. En ef þessi
tillaga nær samþykki, spara eg
aðeins lYi pepnce í staðinn fyrir
2 pence með því að aka ekki. —
Þess vegna er eg á móti tillög-
unni.—Alþbl.