Heimskringla - 09.03.1938, Side 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. MARZ 1938
}^.mmwmmmmtmmmmmmmmm
LJÓSHEIMAR
Saga þýdd úr ensku af séra E. J. Melan
“Alveg hreint. Eg get ekkr trúað því. Það
væri miklu nær fyrir þig að velja mig til þess,”
mælti eg djarflega.
“Jæja. Eg verð nú send burtu á jólunum og
má koma aftur ef eg get snúið mig út úr þessu.
Þetta er nú málleysa — er það ekki hræðilegt ?”
“Systrunum fellur víst ekki þessháttar
orðatiltæki.”
“Þær hata þau. Miss Devereux, þú veist
hver hún er. Hún njósnar um okkur og segir
'frá.”
“Nei er það nú mögulegt. En mig furðar
ekkert á því. Eg hefi heyrt frá henni sagt,”
sagði eg með beiskju.
Við vorum nú komin að dyrunum og bjóst
eg við að hún mundi þjóta í burtu, en hún beið.
“Nei, er það nú satt. Ef þú þekkir hana,
þá ert þú kannske njósnari- sjálfur og þá væri
það víst eins gott að við sæjumst aldrei framar,
Mr. Glenram,” mælti hún þóttalega.
“Minningin um hina fáu samfundi okkar
mun ætíð dvelja í huga mér, Miss Armstrong,”
sagði eg í sama tón og hermdi eftir henni.
“Eg mun hata að minnast þín!” og hún
sveipaði að sér kápunn ieins og persóna í sorg-
arleik.
“Við höfum altof sjaldan fundist, Miss
Armstrong.”
“Eg sé að þú gleymir hvenær við hitfust-
um fyrst,” sagði hún og tók um hurðarhúninn.
“Þegar þú varst í barkarbátnum ? Nei
því gleymi eg aldrei. Og þú hefir fyrirgefið
mér að hlusta á þig og prestinn, þegar eg sat
þarna á garðinum.”
Hún hélt í húnrnn og virtist hugsa um
þetta og mælti: “Eg tel okkur hafa hitst fjórum
sinnum og tel þó eigi þegar þú mættir mér á
veginum og stundum þegar þú sást mig ekki,
Glenarm óðalseigandi. Eg er fákænn ungling-
ur að hafa munað eftir fyrsta fundinum. Eg
sé nú hve b-l-i-n-d eg hefi verið? Hún opn-
aði dyrnar, fór inn og lokaði þeim eftir sér og
heyrði eg hana hlaupa upp stigann.
Eg hljóp til kirkjunnar og tautaði yfir
sjálfum mér fyrir að hafa vanrækt mínar sakir
til að geta talað við skólastúlku. Óttaðist eg
nú að báðar dyrnar að jarðgöngunum væru nú
öðrum kunnar, göngin bættust nú við viðfangs-
efni mín og langaði mig til að fá ró og næði til
að íhuga þau.
Eg hafði næstum rekist á séra Stoddard í
kirkjunni, en eg smaug fram hjá honum, lokaði
leyni hurðinni, komst eftir göngunum án nokk-
urra frekari æfintýra, klifraði gegn um upp-
göngin og lokaði hleranum á eftir mér.
*
XIII. Kapítuli.
Tveir áheyrendur.
Er eg hafði búið mig til miðdegisverðar fór
eg ofan. Bates færði mér bréfin mín og réðist
eg strax á bréf, sem eg sá að ritað var með
hönd Laurance Donovans. Það var bandaríkja-
frímerki á bréfinu og póststimpillinn var frá
New Orleans. Það var samt sent frá Vera
Cruz í Mexico og dagsett 15. desember 1901.
Kæri gamli vinur:
Mér hefir liðið mjög vel síðan við sáumst
síðast í New York. Eg komst ekki til Evrópu
eins og eg gerði ráð fyrir, vegna þess að lög-
reglan virðist taka mál mitt mjög alvarlega.
Þóttist eg því heppiun að geta ráðið mig sem
háseti á skip sem sigldi suður á við. Eg bjóst
við að geta fengið einhverskonar eftirlíkingu
af ensku kálfskjöti um jólin, en eins og sakir
standa, þá lofa eg minn sæla fyrir að vera laus,
jafnvel í þessari holu þar sem eg er nú. Enskur
blóðhundur, sem er fýkinn í að ná með tönn-
unum í buxnaskálmina mína setti mér tij virð-
ingar upp stærðar mynd af mér, áður en eg
kom hingað. Þeir eru að skamma stjómina
heima fyrir það, að henni hefir eigi tekist að
ná mér, en hún þarf að handsama mig og
hengja, til að sýna að hún sé í raun og veru að
ráða hinum írsku málefnum til lykta. Eg er
eigi hræddur við löðurmenni hér. Engir menn
sem oféta sig á banana ávöxtum og éta tómann
pipar verða mér hættulegir. En brezki ræðis-
maðurinn er vakandi, og rétt núna situr upp-
strokinn náungi við næsta borð, önnum kafinn
við skriftir, en er aðeins að drepa tímann meðan
hann bíður eftir að eg ljúki við þetta klór. Þú
ert vafalaust búinn að koma þér fyrir á arf-
leifð feðra þinna, og þarft aðeins fáeina mánuði
og dálitla þolinmæði til að ná í skildingana
hans afa þíns. Þú varst altaf gæfubarn. Fólk
deyr bara til þess að þú erfir það, en eg verð
að deyja til þess að losna við fangelsið.
Eg vona að komast til Bandaríkjanna inn-
an fárra daga, annaðhvort landveg eða sjóleið-
ina. Kýs fremur ð ferðast á landi, því að í
Texas er maður engu minna metinn, en það fé
sem lagt er til höfuðs honum og gerðu þeir mig
sjálfsagt að heiðursborgara ríkisins ef þeir
vissu um að glæpir mínir hafi verið umræðu-
efni í neðri málstofu enska þingsins.
En nágranni minn er að gjóta til mín aug-
unum til að sjá undirskrift mína, svo eg má til
að gefa honum fallegt nafn, svona í gamni.
Með beztu óskum, þinn einlægur,
George Washington Smith
P.S.—Eg mun ekki láta þetta bréf í póstinn
hérna, en fæ það til geymslu rauðhærðum íra,
sem fer með skipi er siglir norður héðan í
kvöld. Þessi eilífi feluleikur er skemtilegur
eða hitt þó heldur. Eg vildi eg væri kominn
til þín í sveitasæluna til þess að reykja með
þér pípu og drekka úr einni flösku með þér.
Eg hefi gleymt hvort þú sagðir að þú ættir
heima á Indiana svæðinu eða í Indiana ríkinu,
en hætti samt á hið síðarnefnda af því að það
er ólíklegra.
Bates gaf mér kaffi inni í bókastofunni
og óskaði eg eftir að fá sem fyrst næðr til að
hugsa um málefni mín. Þessar fréttir af
Larry voru ekki mjög hressandi. Eg vissi að
hann mundi ekki minnast á það í bréfinu, þó að
hann hugsaðr sér að heimsækja mig, því að
bréfið gat lent í höndunum á lögreglunni, en
samt vonaðist eg eftir að hann kæmi. Eg
mátti kanske ekki hafa gesti þarna í húsinu,
samkvæmt reglum erfðaskráarinnar. En eins og
sakir stóðu og vegna árásanna, sem á mig
höfðu verið gerðar, var lítill vegur að hafa á
móti því að hann dveldi hjá mér, ef nokkur
sanngirni var viðhöfð, því eg hafði þó bæði
siðferðislegan og lagalegan rétt að reyna að
verjast óvinum mínum og Larry var manna bezt
til þess fallinn að taka þátt í þeirri vörn.
f öllum þeim efasemdum sem vera mín
þarna hafði vakið, þá efaðist eg aldrei um góð-
an tilgang afa míns í minn garð. Tilraun
hans að neyða mig til dvalar í þessu fáránlega
húsi var alveg samkvæm eðli hans og hugsunar-
hætti. Það var alt saman mjög skiljanlegt. En
þar sem hann var dáinn, gat hann eigi ráðið af-
leiðingunum, sem gerðust nú einkennilegar, og
skrldist mér eg hafa rétt til að útskýra erfða-
skrána í ljósi reynslu minnar. Eg var stað-
ráðinn í að snúa mér ekki til lögreglunnar í
grendinni, að minsta kosti ekki fyr en árásirnar
á mig gerðust ákveðnarr.
Presturinn, nágranni minn hafði óafvitandi
fært mér þýðingarmiklar fréttir. Hann hafði
frætt mig um að Morgan gaf skiftaráðanda yfir
dánarbúr afa míns, skilagrein um slys sitt. Alt
sem áður hafði skeð var meinlaust í samanburði
við þetta. Hversvegna hafði John Marshall
Glenarm gert Arth. Pickering að skiftaráðanda
eigna sinna? Hann vissi að mér bauð við hon-
um, því að dugnaði og framsækni Pickerings
hafði ætíð verið haldið uppi fyrir augum mér
sem fyrirmynd, þangað til-að mig hrylti við að
heyra hann nefndan á nafn, og þá hafði afa
mínum hugkvæmst að fela slíkum manni að
fara með eigur hans og mínar, þótt óbeit mín á
honum væri takmarkalaus. Eg stóð upp og æddi
um gólfið í reiði.
í stað þess að taka orð Pickerings góð og
gild fyrir því að erfðaskráin væri í alla staði
rétt, hefði eg átt að fá mér lögfræðilegan ráða-
naut og hlýta hans ráðum, áður en eg lét leiða
mig eins og óvita í þau héruð sem eg hafði
aldrei komið í fyrri, og setja mig í þetta leiðin-
lega hús undir umsjón þessa skuggalega skálks,
sem þar ríktí, og sem líklegur var til að drepa
mig á eitri áður en langt um liði, ef hann skyti
mig þá ekki sofandi einhverja nóttina. Eg
varð að skeyta skapi mínu á einhverjum o;
Bates var næstur. Eg fór út í eldhúsið, þar sem
hann dvaldi oftast um þetta leyti dags; en greip
í tómt. Hann var ekki í herbergi sínu, svo að
eg hélt að hann væri að hugga vin sinn Morgan
og var eg bæði reiður og vonsvikinn. Eg var
eins dauðþreyttur og þegar eg hafði brotist
gegn um frumskóginn, matar og vatnslaus, en
í hinni máttlausu reiði minni óskaði eg eftir að
gera mig dauðþreyttan og fara í rúmið.
Það var komin góð slóð á þjóðveginum og
beygði eg af honum í áttina til skólans. Gráir
þokumekkir þyrluðust yfir ökrum og engjum
og sá í gegn um þá stundum í heiðið upp þar
sem stjörnurnar tiudruðu. Gangan og þessi
skifting á þokunni og stjörnuljósinu komu mér
í betra skap og er eg hafði gengið einar tvær
mílur, sneri eg heimleiðis. Á göngunni varð
eg þess nokkrum sinnum var að eg var að
raula eins og ósjálfrátt gamalt hátignarfult
sálmalag og kom það mér til að brosa; því að
eg mintist vinkonu minnar Olivíu og organleik
hennar í litlu kirkjunni. Hún var skemtilegur
unglingur, og kom það mér í ennþá betra skap
að hugsa um hana, eg held að eg hafi gengið í
gegn um skólatrjágarðinn vegna þess að mig
langaði eins og ósjálfrátt að vera nálægt her-
búðunum, sem geymdu hana.
Við skólahliðið sá eg vagnljós skína gegn
um myrkrið. Slíkir vagnar voru eigi venjulegir
þar um slóðir og furðaði mig það ekki að
þetta var gamli vagninn úr þorpinu, sem flutti
fólk frá jámbrautarstöðinni. Hugsaði eg með
mér að einhverjir foreldrar væru að finna barn
sitt í skólanum. Það var kannske faðir Miss
Olivíu Gladys Armstrong að sækja hana, til að
siða hana betur til en systurnar í St. Agatha
skólanum voru færar um að gera.
Ökumaðurinn sat sofandi í sæti sínu, og
gekk eg fram hjá honum og inn á skólalandið.
Mér datt í hug að heimsækja kirkjuna og sjá
hvernig dymar væru að leynigöngunum. Er
eg gekk fram hjá skólahúsunum sá eg að maður
gekk þaðan í áttina til kirkjunnar.
Eg hélt fyrst að það væri Stoddard, en eg
þekti hann ekki í þokunni og beið, svo að hann
yrði einum tuttugu skrefum á undan mér og
gekk eg götuna frá skólanum að kirkjunni.
Hann gekk inn í anddyri kirkjunnar með
miklum valdsmanns svip, og heyrði eg hann
yrða á einhvern, sem þar var fyrir. Þokan var
nú svo þykk að eigi sá eg handa minna skil,
gekk eg því svo nær að eg mátti heyra mál
þeirra.
“Bates!”
“Já, herra minn.”
“Eg heyrði fótatak á steingólfinu.”
“Þetta er bölvanlegur staður fyrir okkur
að tala saman á, en það er það eina, sem við
getum gert. Vissi ungi maðurinn, að eg sendi
eftir þér?”
“Nei, herra. Hann var önnum kafinn við
bækur sínar og uppdrætti.”
“Hm. Maður getur aldrei verið viss um
hann.”
“Það býst eg við að sé rétt, herra.”
“Jæja þið Morgan eruð þokkapiltar. Það
verð eg að segja. Eg hélt að hann hefði ein-
hverja vitglóru og að þú mundir sjá til þess, að
hann ruglaði ekki öllu saman. Hann er nú í
rúminu með kúlu í gegn um handlegginn, og nú
verður þú að vinna einn að þessu.”
“Eg mun gera það sem eg get, Mr. Pick-
ering.”
“Nefndu mig ekki með nafni vitleysingur-
inn þinn. Við erum ekki að auglýsa fyrirtæki
okkar af húsþökunum.”
“Vissulega ekki,” svaraði Bates auðmjúk-
ur.
Blóðið sauð í æðum mér og eg krepti hnef-
ana er eg stóð og hlustaði á þessar samræður.
Það var málrómur Pickerings, á því lék
enginn vafi. Það var altaf mjúkt mölunarhljóð
í rómnum. Þegar við vorum í skóla minti hann
mig altaf á kött, sem ætíð var uppstrokinn og
ánægður, en eg hata ketti og hefi á þeim sér-
stakan viðbjóð.
“Lýgur Morgan eða segir hann satt er
hann segist hafa skotið sjálfan sig í hand-
legginn ?” spurði Pickering ólundarlega.
“Eg veit ekkert nema það, sem eg heyrði'
frá galrðyrkjumanninum hérna í skólanum.
Eins og auðskilið er þá má eg ekki láta sjá mig á
slóðum Morgans.”
“Auðvitað ekki. En hann segir að þú
hafir ekki hjálpað honum á réttan hátt, og að
þú hafir jafnvel ráðist á hann nokkuru eftir
að Glenarm kom hingað.” <
“Já, og hann sló mig í höfuðið með kylfu.
Það var alt hans sök, herra minn. Hann vildi
vaða gegn um lestrarstofuna um hábjartan dag,
og það ver ekki trl neins hvort sem var; því að
þar er ekkert.”
“En mér lízt ekkert á þetta skotsár. Mor-
gan er veikur og hálf rænulaus. Maður eins
og Morgan er ekki líklegur til að særa sjálfan
sig á byssu, og nú þegar þetta hefir komið
fyrir, er enginn til að vúina og tíminn styttist.
Hvað heldur þú að Glenarm gruni?”
“Eg veit það ekki, herra. Eg býst við að
hann gruni ekki mikið. Þetta skot gegn um
gluggann fyrsta kvöldið, sem hann var hérna,
virtist trufla hann dálítið. En hann hefir alveg
jafnað sig af því.”
“Hann kemur víst ekki oft héma megin við
girðinguna. Sækir víst ekki oft kirkju, býzt eg
við.”
“Nei, það veit sá sem alt veit. Eg held að
sá ungi sómamaður sé ekki mjög forvitinn.”
“Þú hefir ekki séð hann grenslast eftir
hvernig húsið er bygt?”
“Nei, ekki mikið. Hann hefir ekki það sem
afi hans mundi kalla mikla löngun til eftir-
grenslana.”
Eg býzt við að það sé holt fyrir sálu
manns að heyra svona hreinskilnislegar ræður
um sjálfan mann af manns eigin þjóni, sem
stendur fyrir aftan stólinn manns, kann með
tímanum að fá vissa þekkingu af hæfileikum
manns með því að horfa aftan á hnakkann á
manni. En eg var ekki nærri eins gramur við
þessa samsærismenn eins og við sjálfan mig
fyrir það, að hafa treyst Bates eitt augnablik.
En huggun var þó í því að Morgan laug að
Pickering um sár sitt og að njósnarinn vissi
ekkert um hvað eg vissi um húsið.
Pickering stappaði niður fótunum á stein-
gólfið í fordyrinu. Kannaðist eg við þann
kæk lians og vissi að hann merkti það, að nú
væri þessum fundi senn lokið og alvarleg á-
kvörðun skyldi tekin.
“Heyrðu nú Bates,” mælti hann í valds-
manns rómi og talaði nú hærra en fyr, “það er
undir öllum kringumstæðum skylda þín, að
finna hinn hulda fjársjóð dánarbúsins. VifS
verðum að afhjúpa leyndardóm þessarar húsó-
freskju þarna yfir frá og tíminn til þess er
stuttur. Mr. Glenarm var auðugur maður. Eg
vissi til að hann átti' einar tvær miljónir og
ekki gat hann eytt þeim í þetta hús. Hann
tók út inneign sína í bönkunum, svo að eins fáar
þúsundir voru eftir. Hann tæmd^' geymslu-
hólfin, þar sem fjársjóðir hans voru geymdir
áður en hann fór til Vermont. Hann dó ekki
með peningana í vösunum eða hvað?”
“Hamingjan hjálpi mér, nei það var nú
öðru nær. Það var varla nóg til að jarða hann
fyrir og þér erlendis og eg þarna aleinn.”
“Hann var hálf vitlaus býzt eg við og hafði
ánægju af að fela fé sitt. En hitt er ekkert
spaug að finna það. Eg bjóst auðvitað við, að
grafa þá upp áður en Glenarm kom hér, því
annars hefði eg ekki flýtt mér svo mjög að fá
hann hingað. En féð er þar í húsinu eða á
landareigninni einhverstaðar. Það hlýtur að
vera uppdráttur af húsinu einhverstaðar og það
gæti komið okkur að gagni. Eg skal gefa þér
þúsund dali þann dag, sem þú símar mér að þú
hafir komist á eitthvert spor.”
“Þakka yður fyrir, herra minn.”
“Eg hirði' ekkert um þakklætið. Það sem
eg vil fá eru peningarnir, verðbréfin eða hvaða
fjármunir, sem það nú eru. Eg verð að fara
yfir í járnbrautarvagninn núna og það er best
fyrir þig, að hafa þig heim og ekki þarft þú að
segja húsbónda þínum frá komu minni hingað.”
Eg átti örðugt með að trúa því, þar sem eg
stóð þarna við kirkjuna með krefta hnefa, að
nafn Arthurs Pickering stæði á skránni yfir
nöfn þeirra manna er veittu stærstu fyrirtækj-
um landsins forstöðu, og að hann tilheyrði hin-
um útvaldasta félagsskap í New York. Eg var í
þunnri yfirhöfn og gegn kaldur, en samt var
mér miklu kaldara andlega talað, sem stafaði af
þessari reynslu minni um sviksemi mannanna.
“Hafðu auga á Morgan,” sagði Pickering.
“Vissulega, herra.”
“Og gættu vel að því hvað þú símar eða
skrifar mér.”
“Eg mun gæta þess, herra minn. En ef þér
viljið afsaka, herra minn----”
“Hvað þá?” spurði Pickering óþolinmæð-
islega.
“Að þér komuð heim að húsinu. Unga
manninum mundi þykja Vað undarlega að þér
komið hér í bygðina og finnið hann ekki að
máli.”
“Eg á ekki hið minsta erindi við hann og
þar að auki hefi eg ekki tíma til þess. Heyri
hann um komu mína hingað þá skalt þú segja,
að eg hafi þurft að finna Systir Theresu og
mér hafi þótt mjög slæmt að geta eigi séð
hann.”
Nú gat Bates jafnvel ekki stilt sig um að
hlægja. Hann kom út og sneri heim, en Pick-
ering fór svo nálægt mér að eg hefði getað snert
hann með hendinni og rétt strax heyrði eg að
vagninn ók í burtu í áttina til þorpsins.
Þegar eg stóð nú þama eins og höggdofa
þá heyrði eg að einhver kom til mín eins og
kæmi hann úr einhverri staðleysu í tíma
og rúmi. Þessi persóna færðist nær og eg
hrópaði upp af undrun.
“Þetta var samtal fyrir tvö,” sagði rödd
Olivíu. “Eg mundi vera býsna vör um mig
væri eg í þínum sporum, Glenarm óðalseigandi.
Góða nótt.”
“Vertu sæl!” hrópaði eg eins og utan við
mig á eftir henni, er hún hraðaði sér heim að
skólanum.
XIV. Kapítuli.
Grænklædda stúlkan
Eg flýtti mér að fmna leynidyrnar í kjallara
kirkjunnar. Veittist mér það létt. Blessaði eg
minningu þess, sem hafði gert göngin svona
slétt og há undir loft. í fátinu sem á mér var
misreiknaði eg lengdina og datt um stigann.
Augnabliki síðar var eg búinn að loka hlemmn-
um og var að hlaupa upp kjallara stigann. —
Heyrði eg þá til Bates þar sem hann var að
koma inn um bakdyrnar. Vissi eg þá að eg
hafði unnið þetta kapphlaup, þótt tæpt stæði.
Eg snaraði höfuðfatinu og yfirhöfninni undir
bekk einn, dustaði af mér og settist við borðið,
en ljósin á kertunum loguðu skært og rólega.
Það var enginn óstyrkur á Bates fremur en
að venju, þegar hann kom inn fyrir dyrnar.
“Fyrirgefið Mr. Glenarm, er það nokkuð,
sem eg get gert fyrir yður?”
“Nei', nei, Bates. Þakka þér fyrir samt.”
“Eg fór snöggvast ofan í þorpið, herra,
til þess að tala við kaupmanninn. Eggin sem
hann sendi í morgun voru ekki' upp á marga
fiska. Eg varaði hann við að senda ekkert af
slíku tæi hingað.”
“Það er rétt Bates. Eg krosslagði hand-
leggina til að fela hendurnar, sem voru all
óhreinar eftir förina gegn um göngin, og horfði
á þjón minn með virðingu fyrir þorpara hæfi-
leikum hans, hafði sú virðing aukist afar mikið
síðan hann gaf mér kaffið síðast. Það var
sannarlega nokkurs virði að fást við slíkan
þrjót.