Heimskringla - 08.11.1939, Blaðsíða 6

6. SfÐA
HEiMSKRINGLA
WINNIPEG, 8. NÓV. 1939
Brögð í tafli
Eg beit saman tönnunum og starði á borð-
dúkinn. Eg fann fremur en sá, að hún horfði
á mig með meðaumkvun.
“Mig tekur þetta sárt,” hvíslaði hún. “Eg
hefði ekki komið með hann hingað, hefði eg vit-
að um að þér væruð hér. Það er betra að þið
finnist ekki. Talið við mig eins hiápurslaust og
þér getið. Hann hefir enga hugmynd um hver
þér eruð.”
“Hefir hann verið veikur?” spurði eg.
“Já, mjög veikur. Eg fann hann á sjúkra-
húsi. Hann hefir verið veikur og hitt getið
þér ímyndað yður.”
Á meðan við vorum að tala saman, sá eg
hann hvolfa í sig úr öðru glasi, sem þjónninn
hafði fært honum og alt af þrástarði hann á
mig.
“Eg hélt að hann væri auðugur,” sagði eg.
"Það er alt farið,” svaraði hún. “Alt
gengur á tréfótum fyrir honum. Erindi okkar
hér fór út um þúfur, og þeir hafa hætt að senda
okkur fé frá París. En hvað það er skrítið, að
eg skuli vera að segja yður frá þessu,” bætti
hún við og hló hörkulega. “Guy, farið að ráð-
um mínum. Standið upp og farið héðan. Ef
hann getur sér þess til hver þér eruð, þá kemur
hann hingað til að tala við yður. Það er miklu
betra, að það finnist ekki.”
En það var of seint. Eg horfði á hann
steini lostinn, er hann stóð upp og kom til okk-
ar. Eg gat hvorki hreyft legg né lið. Mrs.
Smith-Lessing hafði sest í innri stólinn. Hann
hneig ofan í hinn og hallaðist fram á borðið
gagnvart mér.
“Það er Guy,” sagði hann með skjálfandi
rödd. “Eg er viss um að þetta er Guy. Hún
hefir sagt þér hver eg er, eða hvað?”
“Já,” svaraði eg, “eg veit hver þú ert.”
Hann rétti skjálfandi hendina til mín yfir
borðið. Eg gat ekki tekið í hana.
“Jæja, jæja,” sagði hann. “Þetta er
kannske rétt af þér. En eg kom til Englands
til að finna þig. Já, Guy, það er sannleikur.
Eg hefi verið þér slæmur faðir, en eg get
kannske bætt úr því. Eg held eg viti ráð til
þess. Þjónn, annað brennivínsglas.”
“Eg er hræddur um,” sagði eg og stóð á
fætur, “að þið verðið að afsaka mig. Ef þú
þarft eitthvað við mig að tala getur þú gert það
í annað sinn.”
En hann dró mig niður í sætið.
“Bíddu, bíddu,” sagði hann önuglega. “Þú
veist ekki að eg þarf að tala við þig um áríðandi
málefni. Eg get kannske gert þig ríkan ennþá,
drengur minn! Eg á volduga vini erlendis,
mjög volduga!”
Eg starði á hann og mælti: “Og hvernig?”
Hún lagði hendina á handlegg hans og
hvíslaði einhverju í eyra hans, en hann hristi
höfuðið reiðuglega.
“Heimska Maud!” hrópaði hann. “Þú
skilur þetta ekki. Þetta er hann Guy sonur
minn. Auðvitað verðum við að tala saman.
Það var dásamlegt að hitta hann, dásamlegt.”
“Jæja,” sagði eg.
“Mér þykir vænt um að heyra að þú hefir
svona þýðingarmikla stöðu. Ritari varnar-
nefndarinnar. Hvað? Heldur en ekki þýð-
ingarmikil staða. En með lagi mætti koma
þessu í kring, já með lagi,” bætti hann við og
horfði á mig ófjálgum augum. “Mjög ákjós-
anleg staða.”
“Eg er alveg ánægður með laun mín,”
svaraði eg rólega.
“Svei, drengur minn góður, það er
heimska,” svaráði hann. “Þú skilur mig ekki.
Þetta er opinbert leyndarmál. Maud heyrir
til okkar hér? Heldur þú að óhætt sé að ræða
/þýðingarmikið málefni við Guy, hérna inni?”
Eg tók hattinn minn. Aftur hvíslaði hún
einhverju að honum, og í þetta skiftið virtist
hann taka orð hennar til greina.
“Alveg rétt, alveg rétt,” sagði hann og
kinkaði kolli. “Guy, drengur minn, þú skalt
koma heim til okkar. Númer 29 Bloomsbury
stræti — fátækleg herbergi, en kaupið hefir
farið á mis við mig og eg hefi verið veikur.
Komdu á morgun eða næsta dag. Við búustum
við þér, Guy. Við förum aldrei út nema á kvöld-
in. Þú mátt ekki bregðast að koma.”
“Mig langar ekkert til að heyra hvað þú
ætlar að segja, en eg skal samt koma,” svaraði
eg og horfði í blóðhlaupnu augun hans með
hryllingi og angurvær.
Eg skildi þar við þau. Eg heyrði að hún
var með hægð að fá hann til að hætta við að fá
meira brennivín.
XXXIII. Kap.—Boð Hertogans
Það var orðið áliðið, en mér fanst eg mega
til með að sjá Ray. Eg fór heim til hans og
bjóst ekki við að hitta hann heima, en var vísað
inn í skrifstofu hans, þar sem hann var önnum
kafinn við bréfaskriftir. Hann var í gamalli
veiðitreyju og var í morgunskóm. Að venju
hafði hann pípuna milli tannanna og tóbaks-
reykurinn hékk í kring um hann eins og ský.
“Hvað viljið þér mér,” sagði hann ólund-
arlega. “Eg er önnum kafinn, komist að efn-
inu.”
“Eg kom til að spyrja yður ráða,” svaraði
eg. “Eg er hræddur um að eg megi til með að
segja af mér starfinu.”
“Því ?”
“Faðir minn er hér í Lundúnum. Eg hefi
séð hann og talað við hann.”
“Með þessum kvenmanni?”
“Já.”
“Og þér hafið kannske talað við hann á
almannafæri ?”
“Já.”
Ray þagði stundarkorn, svo horfði hann
hvast á mig.
“Langar yður til að gefa upp stöðuna?”
spurði hann.
“Nei,” svaraði eg. “En haldið þér að Chels-
ford lávarður og hinir, væru fúsir að láta mig
halda áfram þegar svona stendur á?”
“Líklegast ekki,” sagði hann, “ekki her-
toginn að minsta kosti.”
“Hvað á eg þá að gera?”
“Það veit eg ekki,” svaraði hann stuttur í
spuna. “Það þarf að íhuga þetta mál. Eg ætla
að sjá Chelsford lávarð og læt yður vita á morg-
un.”
Klukkan tíu næsta morgun kom hertoginn
inn í skrifstofuna til mín, þar sem eg var að
verki mínu. Hann heilsaði mér næstum hjart-
anlega, gaf mér fáeinar fyrirskipanir og kveikti
sér í vindlingi.
“Því eruð þér að segja af yður?” spurði
hann.
“Mig langar ekkert til að segja af mér,
herra minn,” svaraði eg. “Eg hefi lýst vissum
ástæðum fyrir Ray ofursta, og virtust mér þær
vera þannig að nauðsynlegt væri fyrir mig að
segja af mér. Hann lofaði mér að tala við
Ohelsford lávarð og láta mig svo vita.”
Alúðar svipurinn hvarf nú af andliti her-
togans.
“Eg er yfirmaður yðar, og sé eg því eigi
ástæðuna fyrir því, að þér fóruð til Ray ofursta
með þetta.”
“Það var eingöngu honum að þakka, að eg
fékk þessa stöðu, herra minn, og finst mér að
hann sé ábyrgðarfullur fyrir breytni minni
hvað starf mitt snertir,” svaraði eg.
“Það er rangt hjá yður, ábyrgðin hvílir á
okkur öllum. Þetta óhapp sem henti ættingja
yðar var öllum nefndarmönnum kunnugt.”
“Þá er eg minna skuldbundinn Ray ofursta
en eg ætlaði, herra minn,” svaraði eg. “Mér
þykir vænt um að þeir vissu þetta. Chelsford
lávarður álítur þá kannske ónauðsynlegt að eg
hætti hér.”
“Og því þurfið þér að hætta?”
“Eg hefi séð og talað við föður minn hér í
London,” svaraði eg.
Hertoginn þagði um hríð og mælti svo:
“Eg ímynda mér að þér skiljið hve það
var ógætilegt.”
“Eg fór strax til Ray ofursta og bauðst
til að segja af mér,” svaraði eg.
Hertoginn kinkaði kolli og mælti: “Faðir
yðar er þá hér í London?”
“Já, herra minn.”
“Einsamall?”
Eg hikaði við, en hertoginn átti samt
heimtingu á að heyra hið sanna. “Hann er þar
ásamt konunni frá Braster Grange. Hún kallar
sig Mrs. Smith-Lessing, en í raun og veru held
eg að hún sé stjúpa mín.” Hertoginn stóð fá-
ein skref frá mér og horfði út um gluggann.
Hann sneri hliðinni að mér og hélt vindlingnum
sínum milli fingranna. Hann var ekkert, frá-
brugðin því, sem hann venjulega var, en samt
varð eg var við það að eg athugaði hann gaum-
gæfilega. Eitthvað í látbragði hans fanst mér
bera vott um niðurbælda tilfinning, sem aðeins
var haldið í skefjum af sterkum viljakrafti.
“Það er þessi persóna, sem sagt varð að
sonur minn hefði verið í kunningsskap við,”
sagði hann.
“Blenavon lávarður kom áreiðanlega oft
til Braster Grange,” svaraði eg.
“Vitið þér hvar hún á heima hér í Lon-
don?” spurði hertoginn.
“Já.”
“Mér þætti vænt um,” sagði hann, “ef þér
gætuð komið henni á minn fund.”
“Þér verðið þá að sjá til þess, að för mín á
fund hennar skaði mig ekki,” sagði eg.
“Það er yður óhætt að treysta,” svaraði
hertoginn.
Samkvæmt þessu heimsótti eg númer 29
Bloomsbury stræti seinni hluta þessa sama
dags. Það var í tötralegu bakherbergi í niður-
níddu leiguhúsi, sem eg hitti föður minn og
Mrs. Smith-Lessing. Hann lá á legubekk og
virtist í hálfgerðu móki, en hún horfði hirðu-
leysislega út um gluggann og dumpaði með fing
urgómunum á rúðuna. Heimsókn mín var eins
og reiðarslag fyrir þau bæði. Mér virtist, að eg
væri henni ekki velkominn, en faðir minn reyndi
að gera mér það ljóst, hve heimsókn mín var
'honum kærkomin.
“Og nú,” sagði hann og færði stól að borð-
inu, “getum við rætt um fyrirtæki okkar á
viðeigandi hátt. Mér þykir fjarska vænt urn
að sjá þig Guy, fjarskalega vænt um það.”
“Hvaða fyrirtæki?” spurði eg rólega.
Faðir minn hóstaði og horfði á stjúpu
mína eins og til að fá þar leiðsögn, en andlit
hennar var svipbrigðalaust.
“Guy,” sagði hann, “eg er viss um að þú
ert ungur maður með fullu viti, og óskar að eg
komist umsvifalaust af efninu. Okkar megin
eru fáein flón, eg á við í París, sem langar tilað
líta á uppdrættina af þessum varnargögnum
ykkar hér. Alt til þessa höfum við séð um að
þetta væri hægt. Blenavon lávaráður, sem er
einkennilega skynsamur unglingur, léði okkur
liðsinni sitt. Eg segi þér þetta í hreinskilni.
Eg held að það sé bezt.”
Hann horfði flóttalega á mig, en eg gerði
alt sem eg gat til að láta engin svipbrigði á
mér sjást.
“Með hjálp Blenavon gekk okkur mjög
vel,” hélt faðir minn áfram. “Síðan hann fór
hefir árangurinn enginn verið. Vinir okkar
borga ríflega, en aðeins þegar þeir fá eitthvað
í aðra hönd. Afleiðingin er sú, að við stjúpa
þín erum nú næstum öreiga. Þessi staðreynd
leiðir mig til að bjóða þér sérstakt, sérstakt
kostaboð.”
Stjúpa mín virtist ætla að taka til máls, en
hætti við það.
“Haltu áfram,” sagði eg og hann mælti:
“Starf þitt, drengur minn góður, eg á auð-
vitað við störf nefndarinnar, eru að því, sem eg
hygg um strandvarnir gegn árás frá Frökkum.
Þið eruð meira en lítið hræddir og furðar mig
ekkert á því. Nú veist þú auðvitað um megin
atriðin í þessum varnarráðstöfunum.”
“Auðvitað,” svaraði eg.
“Og veist nöfnin á þeim stöðum, sem á að
víggirða. Aðsetursstöðvar varnarliðsins og
hvernig því er skift niður. Þið hafið líka vafa-
laust íhugað flutninga og járnbrautir?”
“Öll þessi atriði hafa farið gegn um mínar
hendur,” svaraði eg.
Hann þerraði sér um ennið með vasaklútn-
um sínum, en purpuralit brá fyrir á vöngum
hans. Hann starði á mig með blóðhlaupnum
augunum.
“Eg skal segja þér nokkuð, Guy,” sagði
hann, “og munt þú furða þig á því. Þú hlýtur
að kannast við það með sjálfum þér, að annað
eins fyrirtæki og þetta getur ekki farið með
öllu leynt. Einhver hluti þess kemst út. Já,
Guy. Eg á í París vini, sem eru viljugir að
borga háar upphæðir, upphæðir svo háar, að
það er virði þess að skifta þeim fyrir megin-
drættina í þessari fyrirætlan. Heimskulegt!
Auðvitað er það heimskulegt. En þeim er alveg
sama um peningana. Þeir halda að það sé þess
virði. Heimska, en Guy, hvað mundir þú segja
væru þér boðin fimm þúsund pund?”
“Það er mikil upphæð,” svaraði eg.
Hann togaði í treyjuermina mína. Gull-
þorstinn stafaði úr augum hans.
‘Við getum náð henni,” hvíslaði hann hás-
um rómi. “Engin fyrirhöfn fyrir þig né á-
hætta. Eg get gert alla samningana. Þú þarft
ekkert nema rétta mér skilríkin.”
“Eg má til að 'hugsa um þetta,” svaraði eg.
Hann hallaði sér aftur á bak í stólnum.
“Því þá?” sagði hann. “Til hvers er að
vera að dragapþetta? Tækifærið gengur kann-
ske úr greipum okkar. Það eru hér margir um.
hituna.”
“Enginn nema eg, eða einhver úr hermála-
nefndinni veit neitt um þetta,” svaraði eg hægt.
“En vinir mínir,” sagði hann, “þeir hafa
gert heimskulegt tilboð, og kynnu að skifta um
skoðun. Guy, drengur minn, eg þekki heiminn.
Taktu eftir því sem eg segi þér. Þegar hepnin
fellur þér í skaut, þá leiktu þér ekki að henni.
Mennirnir sem lengst komast, eru þeir menn,
sem grípa gæfuna þegar hún gefst.”
Eg stakk hendinni í barm minn og dró út
skjalaböggul.
“Setjum svo, að eg hafi þegar ákvarðað
'hvað eg geri,” svaraði eg.
Augu hans glóðu af ástríðu. Hann hrifs-
aði næstum eftir skjölunum, en eg lét hann ekki
ná í þau, konan hljóðaði upp yfir sig og hljóp á
milli okkar. Skelfingar svipur var á teknu og
fölu andliti hennar, er hún rétti út hendina til
að hrinda mér frá.
“Guy, eruð þér brjálaður?” hrópaði hún.
Æðarnar tútnuðu út á enni föður míns.
Hann horfði á hana með svip sem lýsti bæði
undrun og reiði.
“Við hvað áttu Maud?” spurði hann.
“Hvernig vogar þú þér að sletta þér fram í
þetta? Guy, fáðu mér skjölin!”
“Hann skal ekki fá þér þau!” hrópaði hún
grimmúðlega. “Guy, hefir þú mist vitið? —
Langar þig til að eyðileggja alla framtíð þína?”
“Eigið þér við það, spurði eg hikandi, “að
þér óskið ekki eftir að eg láti hann hafa þessí
skjöl, og að eg gangi í bandalag við ykkur?”
“Ganga í bandalag við okkur! í hamingju
bænum, ekki,” svaraði hún áköf. “Lítið á föður
yðar, afhrak alla sína æfi í augum annara
manna. Langar yður til að vera hans líki?
Langar yður til að skríða í felur í hvert skifti
og þér mætið Englendingi; hýma í skuggum og
skúmaskotum alla yðar æfi, og vera fyrirlitnir,
jafnvel af þeim mönnum, sem hafa yður fyrir
verkfæri? Guy, eg vildi fyr sjá yður dauðan,
en að þér létuð þessi skjöl af hendi.”
“Þú ert bölvað flón,” tautaði faðir minn.
“Láttu þér á sama standa, Guy. Fimm þús-
und pund! Eg skal sjá um að hver einasti
skildingur af því fé verði greiddur þér og engin
sála fái um það að vita.”
Faðir minn gnæfði yfir hana og horfði á
hana ógnandi; en 'hún hörfaði hvergi fyrir hon-
um. Hún lagði hinar hvítu hendur sínar á
axlir mér og horfði alvarlega 1 augu mér.
“Guy,” mælti hún, “eg get jafnvel ekki
trúað ennþá, að iþú sért svona afskaplega
heimskur. En mig langar til að þú farir héðan
samstundis. Þú hefðir aldrei átt hingað að
koma. Það er ekki gott fyrir þig að hafa mök
við hvorugt okkar.”
Eg stóð á fætur með mestu undirgefni. Eg
hugsa að hefði eg ekki verið þarna, hefði faðir
minn slegið 'hana. Hann var næstum því mál-
laus af reiði. Hann skenkti sér annað brenni-
vínsglas með skjálfandi höndum.
“Þakka yður fyrir,” sagði eg hæglátlega,
“eg held varla að þessi skjöl séu fimm þúsund
punda virði, en leyfið mér að segja yður erindi
mitt hingað. Eg er hér með boð frá hertogan-
um frá Rowchester.”
Faðir minn misti glasið sitt. Mrs. Smith-
Lessing varð forviða á svipinn.
“Hertoginn óskar að fá að tala við yður,
getið þér komið heim til hans seinni partinn í
dag?” spurði eg hana.
“Hertoginn!” tautaði hún.
“Hann óskar eftir að sjá yður,” sagði eg.
“Á eg að segja honum að þér munuð heimsækja
hann klukkan fjögur í dag, eða viljið þér koma
með mér núna?”
“Er yður þetta alvara?” spurði hún. “Eg
skil þetta ekki. Eg hefi alderi á æfi minni séð
hertogann.”
“Eg skil það ekki heldur,” fullvissaði eg
hana um, “en þetta eru skilaboðin.”
“Eg get engu lofað um það að koma,” sagði
hún. “Eg verð að hugsa mig um.”
Faðir minn hrinti henni óþyrmilega til
hliðar. “Nú er nóg komið af þessari heimsku,”
sagði hann hranalega. “Guy, dréngur minn,
fáðu þér aftur sæti. Við verðum að tala betur
um þessi viðskifti okkar.”
Eg sneri mér að honum og réði mér ekki
fyrir reiði.
“Eg þarf ekkert framar við þig að tala,
herra minn,” sagði eg. “Það virðist sem þér
hafi eigi nægt, að eyðileggja þitt eigið líf og
varpa með því skugga á mitt, þig langar til að
draga mig til þín ofan í saurinn.”
“En þú'skilur mig ekki, kæri drengurinn
minn!”
Þá opnaðist hurðin og Ray kom inn.
Skýrslustranginn varð mér laus og féll á gólfið
í fátinu, sem á mig kom.
XXXIV. Kap.—Eg og stjúpa mín.
Þá sá eg hvernig menn geta litið út þegar
þeir eru gripnir af skyndilegum og lamandi
ótta. Eg sá hvernig faðir minn titraði frá
hvirfli til ilja, þar sem hann sat í stólnum. Hin
svörtu augu Ray ofursta virtust steypa yfir
okkur öll þjú, óþrjótandi flóði af fyrirlitningu
“í hvaða tilgangi er þessi skemtilegi fund-
ur háður, sem eg hefi nú truflað?” spurði hann
háðslega. “Þetta er hreint og beint fjölskyldu
endurfundir.”
Stjúpa mín, föl og róleg svaraði honum og
sagði: “Það eru endurfundir, sem þér eruð ó-
velkominn að vera við.”
Hann hló hörkulega.
“Þér skuluð fá fleiri óboðna gesti áður en
langt um líður,” sagði hann ógnandi. Þér mun-
ið eftir aðvörun minni, Ducaine?”
Mér virtist faðir minn vera í þann veginn
að fá aðsvif. Varir hans hreyfðust og hann
muldraði eitthvað, en orðin voru algerlega ó-
skiljanleg. Ray sneri sér að stjúpu minni og
mælti:
“Þegar þessi maður var svo ósvífinn að
snúa heim til þessa lands, þá sendi hann bölvað-
an flækingshundinn sinn með bréf til sonar
síns. Eg náði þessum bréfum og brendi þau,
en eg kom beina leið til Lundúna og fann felu-
stað hans. Eg sagði honum, að eg hlífði honum
einungis vegna sonar hans. Eg sagði honum,
að ef hann reyndi nokkru sinni aftur að ná
fundi sonar síns, eða rita honum, skyldi ekkert
hamla mér framar. Hann fékk mjög skýra
viðvörun og hann hefir kosið að óhlýðnast mér.
Það eitt hryggir mig, frú, að lögin 'hafa ekkert
tangarhald á yður líka.” Hún sneri sér frá
honum með fyrirlitningu og lagði hendina á
öxl föður míns. Snerting hennar virtist færa í
hann nýtt fjör. Orð hans voru sundurlaus, en
þau voru skiljanleg.