Heimskringla - 08.10.1941, Qupperneq 3

WINNIPEG, 8. OKT. 1941
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
við að þú hverfir inn á nýja
leið að ennþá stærri verkefn-
um.”
Guðmundur Vilhjálmsson
nýtur mikils trausts og góðra
óska frá öllum, sem hafa kynst
honum. Vinir hans vona, að
Eimskipafélagið og þjóðin megi
lengi njóta starfsorku hans.
—Tíminn. J. J.
“MAÐUR LÍTTU ÞÉR
NÆR . . .”
Eftir Guðrúnu Guðlaugsdóttur
Ýms blöð og ræðumenn hafa
mjög vítt framkomu íslenzku
þvenþjóðarinnar í mörgum
greinum, frá því er hið brezka
setulið settist að hér í landi.
Má segjá með fullum rétti, að
þar hafi mörg óþarfa orð fallið,
og aðilar flutt mál sitt æði ein-
hliða. En hér birtist grein varð-
andi kvenþjóðina, þar sem
mjög kveður við annan tón.
/^óðir lesendur. Það getur
varla farið framhjá nein-
um, hversu tíðrætt mönnum
hefir orðið um kvenfólkið yfir-
leitt, og þá ekki sizt síðan
brezka setuliðið kom hingað til
iandsins.
Það má vel vera, að það sé
ekki fjarri sanni sumt af því,
sem sagt hefir verið, en meiri
hlutinn hefir þó ekki við rök
að styðjast, það þori eg að full-
yrða. Við vitum það öll, að í
öllum löndum finnast lauslæt-
is drósir, og það er í sjálfu sér
ofur eðlilegt.
■ Tiifinningalíf einstaklinga er
svo misjafnt, að það er engin
furða, þó allir fari ekki sama
veg í lífinu. Sumum finst sómi
að skömmunum og kunna þar
af leiðandi ekki að leggja höml-
ur á nautnir sínar, hvort held-
ur eru siðferðilegs eða annars
eðlis. Þetta eitt og út af fyrir
sig er og verður ávalt meðal
allra þjóða.
En að íslenzku stúlkurnar
séu verri eða ósiðaðri en aðrar
stúlkur, er áreiðanlega ekki
rétt.
Við vitum og verður því að
taka tillit til þess, að hér ber
meira á flestu, ef ekki öllu,
heldur en í nokkuru öðru landi,
sökum fámennisins.
Hver einstaklingur kannast
svo að segja við hvern annan
og þar af kemur, að fólk fylgist
betur með því, sem í kringum
það skeður.
Eg undra mig stórum á því,
hvað karlmenn gera sér yfir-
leitt mikið far um lifnaðar-
háttu kvenna. Það er ekki nóg
með, að þeir hafi þær að um-
tali á mjög svo óvirðulegan
hátt í húsum og samkvæmum,
heldur er nú ráðist á þær í
blöðum og útvarpi, og það
meira að segja hvað eftir ann-
að í sumar.
Konur og stúlkur hafa þagað
við þessu, reynt að láta þetta
sem vind um eyrun þjóta, en
gamalt máltæki segir, að svo
má lengi brýna deight járn, að
það bíti um siðir, og eins fer nú
fyrir mér; eg get ekki lengur
þagað við þessum ósóma.
Meðan við höfum málfrelsi,
hljótum við að bera hönd fyrir
höfuð okkar. Eg vil því spyrja:
“Af hverju verða konur að
beim aumingjum, eins og karl-
menn hafa lýst þeim; er ekki
karlmaðurinn annar aðillnn í
ósiðseminni, sem sagt er að
daglega eigi að ske?”
Og enn vil eg spyrja:
“Eru þessir karlmenn meiri
virðingar verðir en stúlkurnar,
sem falla með þeim, og er ekki
sama syndin drýgð af báðum
aðilum? Hver er munur á
framferðj karls og konu í þess-
um efnum?”
Þegar öllu er á botninn
hvolft, þá eru báðir aðilar sam-
sekir. Það er þá sannleikurinn
í öllu saman!
Þá hafa karlmenn líka gert
sér tíðrætt um klæðnað
kvenna. Meira að segja smá-
drengir hafa verið að burðast
við að skrifa blaðagreinar, þar
sem þeir álasa kvenfólki fyrir
að ganga í silkisokkum, nota
púður, varalit og önnur fegrun-
armeðul. Karlmenn hafa lýst
því hátíðlega yfir, að konur
eigi að ganga í íslenzkum ull-
arsokkum, og nota islenzkan
klæðnað yfirleitt, hætta að
púðra sig eða nota varalit.
Ef konur ættu að gegna öllu
því þvaðri, sem Pétur eða Páll
hafa látið frá sér fara í ræðu
eða riti, þá væri konan orðin
aumasta skepna jarðarinnar,
viljalaust verkfæri í höndum
misjafnra manna, að mínu áliti.
En ef $vo færi, að konur
færu að taka mark á ráðlegg-
ingum karlmannanna hvað
snertir klæðaburðinn, þá vil eg
koma með þá uppástungu að
karlmenn taki líka upp íslenzka
búinginn, sem mest var notað-
ur hér á landi áður fyr. Og nú
skal eg lýsa honum nánar. Það
voru hnébuxur, bandsokkar
með löngum, brugðnum fitjum,
prjónaskyrta vel þæfð, heima-
saumuð föt, prjónuð lambhús-
hetta, sauðskinns- eða nauta-
skinnskór með löngum þvengj-
um bundnum um mjóaleggi,
grænum skinnsokkum, þegar
væta var, og með ullarvetlinga
á höndunum.
Ef karlmenn leggja niður
sínar snyrtivörur og tízku-
klæðnað, þá stendur áreiðan-
lega ekki á konunum að gera
slíkt hið sama.
En meðan þeir stíga ekki
eitt spor í þessa átt, þá er alls
engin ástæða fyrir konur að
taka karlmennina alvarlega.
Annað mál er það, og eg
skal hreinskilnislega segja
karlmönnunum það, að eg læt
mér ekki detta það í hug, að
þeir meini það sem þeir segja
við konurnar í þessum efnum,
því þá eru þeir alveg hættir
við að hegða sér eftir eigin
kenningu, því þeir láta nefni-
lega oftast mest með þær kon-
ur og stúlkur, sem mest halda
sér til, og eru jafnvel til í að
taka sér sigarettu í munn eða
oragða vín.
Já, svona eru þeir nú, bless-
aðir!
Og mér finst þetta ofur eðh-
legt! Ilugsið ykkur muninn, að
s-itja við hlið manns eða konu,
sem i’mar af hrein.æti og góð-
um snyrtivörum og ber snotran
klæðnað, eða hitt, að hafa
kennske sveittan, illa hirtan og
illa klæddan sessunaut.
Þetta segir sig sjálft, og eg
vil nú enda þessi orð mín á
því, að hversu mikla galla, sem
karlmenn reyna að dr <ga fram
hjá konunum, þá viðurkenna
þeir allir í hjarta sinu orð Þor-
leir.s Erlmgssor.ar: “Þið mcg-
ið vita, að það eri; fleiri er. eg,
sem þykja stúlkur Drottins
bezta smiði.”—Vísir, 11. júlí.
CHURCHILL AÐ SKOÐA AMERISKAR
SPRENGJUFLUGVÉLAR
Mr. Churchill, forsætisráðherra Breta er að skoða
brezk sprengjuflugför og amerísk, er nú streyma austur
yfir hafið í stórum stíl og fer sífjölgandi. Harry Hopkins,
sendiherra Bandaríkjanna, sýnir honum bandarísku flug-
förin. Meðan myndin var tekin nam hann staðar til að
kveikja sér í vindli.
“Hver einasti Sovétbúi fagnar
þessum sáttmála. Verkamenn
Stóra-Bretlands standa með oss
og hinir sameiginlegu hags-
munir þessara tveggja þjóða,
munu afmá fasista Hitler’s af
yfirborði jarðar.”
Frá Moskva seg-ir í fregn frá
Rostovondon, að allir Don-Kó-
sakkar hafi tekið fregnum
þessum með mikilli gleði. Sama
er að gegna um bændurna á
samvinnubúunum.
Mjög þektur prófessor við
vísindaháskólann í U. S. S. R.,
lýsti í útvarpinu, hinum miklu
eyðileggingum Þjóðverja á
brezkum háskólum, söfnum og
frægum byggingum. Hann
sagði: “Við verðum að gleyma
mismunandi sjónarmiðum og
muna aðeins eitt höfuðatriði,
það er að halda mannúðinni á
lofti og berja niður alt, sem vill
tortíma henni.”—Vísir.
SUNDITRLAUSIR
ÞANKAR
i|gp».
mi\
FJÓRAR BEZTU GERÐIR
AF KARLMANNA HÖTTUM
Veljið EATON Branded Line hatta, og það mun
ekki skjátlast. Fjórar tegundir—beztu gerðirnar.
POLO ......... 2.95
RENOWN 3.75
ESCORT 5.50
BIRKDALE 6.50
—Karlmanna-hatta deildin, Fyrsta gólfi, Hargrave
*T. EATON C<L
mo
MIKILL FÖGNUÐUR
í RúSSLANDI
1 Moskva-útvarpinu 14. júli,
var því lýst, liverntg rússneska
þjóðin tæki brezk-rússneska
sáttmálanum. Sagði þulurinn:
Þessi samningur markar nýtt
og merkilegt spor í samvinnu
þessara tveggja stórþjóða. Sov-
ét-sambandið heilsar hinni
hugprúðu og djörfu þjóð, og al»-
ur heimurinn hyllir hreysti og
drenglund brezka hersins og
flotans. Hin mikla samheldni
og föðurlandsást brezku þjóð-
arinnar hefir snortið íbúa Sov-
ét-Rússlands. Hin þolgóðo
vörn þeirra og einbeitni í að
reka fasistaskrilinn af höndum
sér, mun lengi í minnum höfð,
og hún sýnir betur en nokkuð
annað hinn ógurlega kraft, sem
leynist með brezku þjóðiuni.
Allir verkamenn Sovét-Rúss-
lands, faglærðir sem aðrir,
fögnuðu því mjög, þegar þeir
heyrðu tilkynninguna um sátt-
málann lesinn upp í útvarpinu.
Stakhanov — verkamaður
einnar verkdeildarinnar, sagði:
Stundum hefi eg verið að
velta því fyrir mér af hvaða á-
stæðum bækur eru “best-sell-
ers” í Bandaríkjunum. . . Oft
eru “best-sellers” mesta rugl,
sem ekkert er varið í, en stund-
um eru þær um ýmislegt, sem
fólk girnist fræðslu um á einn
eða annan hátt einmitt um
þær mundir, sem bókin kemur
út . . . það er erfitt að reikna
það úr fyrirfram, hvað fólkið
helst vill lesa, en sumir kunna
lagið á því og græða offjár á
sölu bóka sinna.
Ógiftri stúlku einni að nafni
Margery Hillis datt í hug fyrir
nokkrum árum, að það væru
svo margir einhleypír menn og
konur, sem gætu haft gagn og
gaman af að lesa um það,
hvernig hún hagaði lifi sínu i
smáu sem stóru. . . Hún skrif-
aði því bók, sem hún kallaði
“Lifðu einsamall og láttu þér
vel lynda” (“Live Alone and
Like It”). Hafði hún hitt
þarna naglann á höfuðið, öllum
var forvitni á að lesa bókina,
hún seldist í miljónatali og
stúlkan varð fræg fyrir.
Einn frægasti “best-seller”
er bókin “Hvernig eignast á
vini og hafa áhrif á fólk” —
(“How To Win Friends and
Influence People”), en af þeirri
bók seljast miljónir eintaka
þann dag í dag, en hún kom
fyrst út árið 1936 og hefir kom-
ig í 37 útgáfum síðan. . . Bókin
hefir verið þýdd á ótal tungu-
mál og einhverstaðar las eg,
að engin bók í Þýzkalandi seld-
ist eins vel og sú bók, og má
kanske einhvern lærdóm af því
draga. . . Höfundur þessarar
bókar er Dale Carnegie, sem
hefir grætt offjár á henni, að
því er sagt er. . . En lesi meðal-
greindur maður bókina, kemst
hann fljótt að raun um, að hún
hefir ekkert það að geyma,
sem hann ekki vissi fyrirfram
Það var önnur bók, sem var
“best-seller” um sama leyti og
“vina-bókin” . . . titillinn á
henni er “Vaknaðu og lifðu”
(“Wake Up and Live”), en nafn
höfundarins *er Dorothea
Brande. . . Lítið fann eg að
gagni í þeirri bók, en hefi heyrt
margt greindarfólk sverja og
sárt við leggja, að bókin sé
hreinasta afbragð og kenni
mikla speki. . . Hún gefur ýms-
ar reglur, sem æskilegt er að
fylgja, ef maður vill lifa góðu
og nytsömu lífi, eða svo segja
þeir, sem hrifnir eru af bók-
inni. . . Á blaðsíðu 180 er t. d.
reglan: “segðu ekkert allan
daginn nema sem svar við
spurningum” . . . og dettur mér
í hug hann Haraldur Sawyer,
amerískur kunningi okkar í
San Francisco. . . Hann er ó-
vanalega fyndinn náungi, vel-
metinn lögmaður, uppalinn að
miklu leyti í höfuðstöðum
Norðurálfunnar, að eg nú ekki
tali um YaleJháskólann og
lagaskólann í Harvard, sem
hann er útskrifaður úr . . . en
Haraldur las bókina “Vaknaðu
og lifðu“ þegar hún var ný-
komin út og allir snarvitlausir
með hana . . . og þetta atvik
kom fyrir hann, þegar hann
var nýbúinn að lesa bókina.
Haraldur þurfti að takast
ferð á hendur frá San Fran-
ciso til Sacramento, höfuð-
staðarins i Californíu og er
það á að gizka þriggja tíma
ferð í járnbraut. . . Hugsaði
hann nú með sér, að hann
skyldi menta sig og göfga anda
sinn á ferðalaginu, með því að
fylgja reglunni á blaðsíðu 180,
ekkert segja, nema þegar á
hann væri yrt. . . 1 lestinni
gekk alt prýðilega. . . Haraldur
svaraði þeim er spurðu hann
einhvers, en þagði annars eins
og steinn . . . þetta var erfitt
fyrir hann og var hann stoltur
af sjálfum sér, því hann er
skrafhreyfinn maður og hefir
þann sið, að tala við alla, kunn-
uga sem ókunnuga . . . þegar
lestin kom á járnbrautarstöð-
ina í Sacramento, fór Haraldur
út, en ekki mátti hann kalla á
bíl. . . loksins kom leigubíll og
bílstjórinn bauð Haraldi að
stíga inn í bílinn . . . þeir lögðu
á stað, en Haraldur gat ekkert
látið uppi um það hvert ferð-
inni væri heitið.. . Eftir drykk-
langa stund sneri bílstjórinn
sér vic^ í sætinu og spurði þenn-
an þögula ferðalang hvert
halda skyldi. . . “Til Hotel
Sacramento”, svaraði Harald-
ur. . . Bílstjórinn, sem gefinn
var fyrir að spjalla við fólk,
eins og títt er um Bandaríkja-
bílstjóra, taláði um daginn og
veginn, en fékk ekkert nema
já og nei hjá Haraldi . . . þegar
til gistihússins kom fór Har-
aldur út úr bílnum og stóð
kyrlátur, þangað til bílstjórinn,
sem að líkindum var himinlif-
andi að losna við þennan und-
arlega, þegjandi ferðalang,
sagði til um hvað hann skuld-
aði. . . Haraldur borgaði og bil-
stjórinn fór leiðar sinnar. . .
Nú fór Haraldur inn í gistihús-
ið og stilti sér upp við diskinn,
stóð þar hljóður og beið, þang-
að til disk-þjónninn kom auga
á hann og spurði hvað honum
væri á höndum. . . Haraldur
svaraði, að hann ætti að hitta
Mr. Wilson á hótelinu. . . “Mr.
Wilson er á fundi í númer 840”,
svaraði þjónninn. . . Fór nú
Haraldur inn í lyftuna og stóð
þar, en ekki mátti hann minn-
ast á, að hann ætlaði upp á
áttundu hæð. . . Nú vildi svo
til, að lyftuþjónninn hafði ný-
lega lesið “Vaknaðu og lifðu”
og Var einmitt þennan dag að
reyna að lifa eftir reglunni á
blaðsíðu 180. . . Hann spurði
ekki og Haraldur gat ekki
svarað. . . Lyftan fór upp á
tuttugustu hæð og niður aftur,
siðan lagði hún á stað enn á
ný, fór aftur upp á tuttugustu
hæð og niður aftur. . . Fjórum
sinnum fóru þeir upp og ofan.
. . . Og líklega væri Haraldur
ennþá í lyftunni á Hotel Sacra-
mento, ef Mr. Wilson, maður-
inn, sem hann ætlaði að hitta,
hefði ekki komið aðvífandi og
bjargað honum úr klípunni. . .
Ekki veit eg hvað lyftuþjónin-
um viðvíkur, en Haraldur sagð-
ist hafa bæði mentast og göfg-
ast á atviki þessu.
Rannveig Schmidt
IT LIKES YOU
HITT OG ÞETTA
Úr ræðu fyrir minni kvenna:
. . . . Og þegar eg nú lít yfir
þenna fagra hóp, þá sé eg undir
eins, að þið farið fram . úr
þokkagyðjunum að einu leyti
— þið eruð miklu fleiri. . . .
Dómarinn: Fyrst stáluð þér
kistunni frá manninum og svo
reynduð þér að drepa hann?
Sakboringi: Já, eg var neydd-
ur til þess!
Dómari: Hvers vegna?
Sakborn.: Það stóð letrað á
kistuna: “Má aðeins opna eftir
dauða minn!”
• * •
— Má eg spyrja, hvaða á-
stæðu hefirðu til þess að gift-
ast stúlkunni?
— Eg elska hana!
— Það er alls engin ástæða,
það er í hæsta lagi afsökun.
• • •
Hún: Það er eg, sem verð að
gera alt. Eg sýð matinn, steiki
og yfirleitt geri alt — og hvað
fæ eg svo fyrir það — ekkert
- alls ekkert.
Hann: Þú getur talað en
hvað fæ eg — magaverk.
• • •
Prófessorinn er ekkert smá-
ræði viðutan. Hann er svo
utan við sig, að á morgnana,
þegar hann ætlar að borða
eggið sitt, þá kyssir hann eggið
en ber teskeiðinni í höfuð konu
sinnar.
• • •
— Gifturðu þig af ást, eða
vegna þess að konan þín átti
peninga.
— Eg gifti mig af ást til pen-
inganna!
John S. Brooks Limited
DUNVILLE, Ontario, Canada
MANUFACTURERS OF GILL NETTING
Okkar net eru búin til úr beztu tegund af hör tvinna
og “Sea Island Cotton”
Þér megið treysta baíði vörugœðum og verði
Allar pantanir fljótt og ábyggilega afgreiddar.
Captain M. R. Janes, Leland Hotel, Winnipeg
Umboðsmaður fyrir Manitoba, Saskatchewan og Alberta
J