Heimskringla - 29.11.1944, Side 1

We recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LIX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVTKUDAGINN, 29. NÓV. 1944
We recommend for
your approval our
" BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
NÚMER 9.
Fréttayfirlit og umsagnir
Otíawa-þingið
Þegar þingið í Ottawa kom
saman s. 1. miðvikudag, fyltust
°U saeti undir eins og er sagt að
heimingi fleiri hefðu viljað sjá
°g hlýða á hvað þar gerðist en
rúm fengu.
Þingið var kallað saman til að
raða fram úr hvernig hægt væri
me® liðsafla að veita canadisku
úermönnunum á vígvöllunum
stuðning.
^að sem gerðist fyrsta daginn
var aðallega það, að lögð voru
Iram í þinginu bréf þau er for-
s®tisráðherra og Col. Ralston
skiftust á.
í ljós við athugun þeirra.,
aÚ Ralston hafði á réttu að
standa með að varalið skorti á
vígvöllunum og að hann vildi að
lnnanlandsherinn væri undir
Það búinn að fara á vígvöll.
Ln King vildi í því efni aðeins
tara eftir því hvort innanlands-
úerinn byði sig fram; hann vildi
iata sjálfboða aðferðina þar um
ráða.
Annan dag þingsins lýsti King
því yfir ag hann aðhyltist her-
skyldu að því leyti,. að 16,000 úr
'bnanlandshernum væru sendir
a Vlgvöll fyrir lok maímánaðar í
vor.
^etta hefir þótt ófullnægjandi
aÓstoð, Stendur deilan enn yfir
Urn það.
^etta stjórnarandstæðingar
^ikið fingur út í framkomu Mc-
Naughtons, er fyrst hélt fram að
ekki væri þörf á varaliði öðru-
vísi en með sjálfboða-aðferðinni,
en játaði síðar skort á varaliði,
eins og Ralston hélt fram.
Lr annar staðar í þessu blaði
kekar frá því sagt, er á þinginu
úefir verið að gerast.
^íðustu stríðsfréttir
^yrsti her Bandaríkjanna
^rsust s. 1. mánudag til Langer-
Wehe, og eru því komnir að varn-
arlínunni við Cologne. Um 120
^dum sunnar gerði þriðji her-
lnn harða árás og tók St. Avoid,
en það er sagt við útjaðar Saar-
rucken varnarlínur Þjóðverja.
á hefir frakkneski herinn síðst
a vestur-víglínunni unnið mikið
^ússamegin hefir lítil breyt-
lng orðið á; snjór hefir tafið
Snknina í Ungverjalandi.
1 Kyrrahafsstríðinu hefir það
§erst nýtt, að flugárásir stór-
englegar eru byrjaðar á Tokíó.
. ru þser sóttar frá Marianas, um
1500
rnilur. Tókst fyrsta árásin
Svo vel, s. 1. laugardag, að fyrir-
1 ar spá, að herverksmiðjur
aPa, hafi sénn lægra við sig.
l l’s}it bæjaikosninganna
. f kosningunum sem fóru fram
1 innipeg síðast liðinn föstu-
aS, var Garnet Coulter, borg-
arstjóri, endurkosinn með 26,870
^eirihluta atkvæða; mun það
met setja.
óllum greiddum atkvæð-
hlaut Mr. Coulter 45,371, en
"Ir. Queen 18,501.
v ^átttaka í atkvæðagreiðslunni
^ar nokkuð betri en síðast liðið
’ natn hún þá aðeins einum
^ri ja. Nokkuð skorti þó á, að
e. min§ur kjósenda greiddi nó
va>öi- öll greidd atkvæði
en á kjörskrá voru
>40 nöfn. En svo eru nokkr-
lr íjarri.
Kaup á ofni til rusl-brenslu,
sem kostar yfir hálfa miljón doll-
ara, var samþykt. Með kaup-
unum voru 14,552 atkvæði
greidd, en 3,344 á móti. Þar
s£m um þetta mál greiddu fast-
eignamenn einir atkvæði, eru
það lítið yfir einn fjórða íbú-
anna, sem fasteignir eiga í bæn-
um — þ. e. a. s. ef að því má
ganga sem vísu að þeir hafi sótt
kjörstað á borð við leiguliða.
Fimm bæjarráðsmenn voru
kosnir eftir fyrstu talningu at-
kvæða, af 18 alls sem sóttu. Voru
það Svíinn Ernest Hallonquist í
annari kjördeild, borgaranefnd-
ar fulltrúi; J. G. Glassco borg-
aranefndarfulltrúi, fyrverandi
stjórnandi City Hydro kerfisins;
sópuðust atkvæðin svo til hans,
að hann hafði nærri helming
allra atkvæða í fyrstu kjördeild,
eða nærri eins mikið og fjögur
önnur bæjarráðsefni er sóttu.
Mr. Glassco hafði aldrei áður
sótt um opinbera stöðu. En
svona fer þegar góðir menn eru
í vali. Kjósendur flaska ekki
mjög oft, ef andrúmsloft er ekki
óskaplega eitrað fyrir kosning-
ar. Hitt er meiri galli, hve fáir
beztu manna gefa kost á sér. Það
hefir komið fyrir, að þeir hafa
ekki náð kosningu, en almenn-
ingur er farinn að sjá við flokks-
áróðrinum og fer vonandi að
treysta eigin skoðun meira. Góð-
ir menn ættu því ekki að setja
það nú fyrir sig, að gefa kost á
sér, eins og þeir hafa til þessa
gert. 1 annari deild var Simp-
kin bæjarráðsmaður endurkos-
inn við fyrstu talningu; hann er
C.C.F. sinni. 1 þriðju kjördeild
flutu tveir inn við fyrstu taln-
ingu; voru það Jacob Penner,
sosíalistinn og Wm. Scraba,
borgarnefndarfulltrúi.
1 hverri kjördeild eru 3 kosn-
ir; í þriðju kjördeild virðist A.
E. Brotman nokkuð viss með að
verða sá þriðji. í annari kjör-
deild má telja H. B. Scott sigur-
inn, en í fyrstu kjördeild hefir
L. C. Stinson, C.C.F. sinni flest
atkvæði ókosinna. J. G. Harvey
er honum næstur. Kosningin
þarna fer eftir hvor þessara1
manna fær flest atkvæði, er hin-
um mikla afgangi atkvæða J. G.
Glasscó verður útbýtt, við aðra
talningu. (Þessari útbýtingu eri
nú lokið og hlutu J. G. Harveyí
og Morrison kosningu).
Á öðrum stað er birt atkvæða-
tala hvers sækjanda bæði í
stjórnar- og skólaráð, eftir fyrstu}
talningu atkvæða, er sýnirj
hvernig hverjum um sig reiddi I
af, eða þeim, sem í val féllu, eigi
síður en hinum sigursælu.
Flokkaskiftingin í bæjarráð-
inu verður hin sama og áður, ef
Mr. Stinson sigrar í fyrstu kjör-
deild. En flokkur hans (C.C.F.'
var í minni hluta þar s. 1. ár.
Framundan bíður bæjarstjórn
ar geisimikið starf. Sumt af því
er vanda og erfiðleikum miklum
háð, eða það af þvi, sem áhrærir
að sjá öllu sem bezt farborða að
stríði loknu í atvinnumálum. —
Auðvitað verða þar bæði fylkis-
og sambandsstjórn að koma mik-
ið til sögunnar. En það er á
samtökum og samvinnu allra
stjórna, sem þá ríður mikið og
því máli ætla margir að betur
hafi ráðist fram úr með kosning-
unum hér eins og þær fóru. En
á þetta verður frekar minst á
öðrum stað í blaðinu.
Hér er atkvæðagreiðslan
sýnd í bæjarkosningunum,
eftir fyrstu talningu.
Borgarstjóraefni
Coulter (óháður).. 45,371 K
Queen (C.C.F.) ........18,501
¥
Bæjarráðsmannsefni
Fyrsta deild (kjósa á 3)
Glassco (C.E.C.) ______11,137 K
Harvey, (C.E.C.)_______ 3,171
Morrison (C.E.C.) 5,088
Slocombe (óháð.). 928
Stinson (C.C.F.) 4,943
Jafnaðartala 6,317
Önnur deild (kjósa á 3)
Hallonquist (C.E.C.) 6,154 K
McKelvey (C.C.F.) _____ 2,176
Scott (óháður)_________ 4,105
Shefley (óháður) 1,428 i
Simpkin (C.C.F.) 5,305 K
Jafnaðartala 4,928
Þriðja deild (kjósa á 3)
Brotman (C.C.F.)_______ 4,534
Corley (P.E.C.) _________ 466
Delaney (óháð.) _______ 1,562
Hladun (C.C.F.) ..... 824
Kostaniuk (P.E.C.) 804
Peden (C.C.F.)_________ 1,045
Penner (P.E.C.) ... 5,430 K
Scraba (C.E.C.) _______ 5,396 K
Jafnaðartala 5,016
Skólaráð
Fyrstu deild .(kjósa á 2)
Haig (C.E.C.) ....... 11,343 K
Israels (C.C.F.) 3,929
MacLeod (C.E.C.) 5,271
Tucker, Mrs. (óháð) 3,071
Jafnaðartala 8,082
Til eins árs (einn kosinn)
Belton (óháður) 4,765
McKay, Mrs. (C.E.C.) 14,311 K
Peto, Mrs. (C.C.F.) 4,892
Jafnaðartala 11,985
Önnur deild (kjósa á 2)
Ohunn, Mrs. (óháð) 4,618
Jessiman (C.E.C.) 8,022 K
Robertson (C.C.F.) 7,062 K
Jafnaðartala 4,928
Þriðja deild (kjósa á 2)
Bashchak (C.C.F.) 990
Basman (P.E.C.) 2,182
Orlikow (C.C.F.) . 5,180
Sago (P.E.C.) .....____ 3,887
Taraska (C.E.C.) ..... 7,370 K
Jafnaðartala 6,537
Brensluofnlögin
(Þrír fimtu atkvæða þarfnast)
Með ____________________ 14,552
Móti ___________________ 3,344
Ónýt _______________________ 0
Jafnaðartala 10,740
Skýring:
C.E.C. — borgaranefndar
P.E.C. — sosíalistar
ÆRINGJA-MÓT
Skemtisamkoma undir þessu
nafni tókst svo ágætlega í fyrra-
haust, að ákveðið hefir verið að
halda aðra með líku fyrirkomu-
lagi á föstudagskveldið þann 8.
desember næstkomandi í sam-
komusal Sambandskirkju. Sér-
staklega má geta þess að þar
skemtir ungmanna kór frá Is-
landi sem kallar sig Kátir piltar
Hugmyrtdin á bak við slíka sam-
komu og þessa, er, að á þessum
áhyggjufullu tímum, þá komi
fólk saman eina kvöldstund til
að lyfta <huga í skemtilegum söng
og kvæðum, og gleymi alvöru
og þreytu dagsins. Skemtiskrá-
in er fjölbreytt og það fólk valið
sem bezt þykir í sinni grein. —
Nánari auglýsingar verða í
næstu blöðum, en í millitíð er
fólk beðið að muna þetta kvöld
til gleði og gamans í Sambands-
kirkju 8. desember.
MINNINGAR
GUÐSÞJÓNUSTA
fyrir farþega og skipshöfn á
s.s. Goðafoss, haldin í St.
Peters Lutheran Church
í New York 22. nóv.
Séra S. O. Thorláksson prédikaði
Það sem fram fór við athöfn-
ina var sem hér segir:
Klukkuhringing og forspil.
Jón Guðbrandsson.
Sálmur: Á hendur fel þú honum.
Inngönguorð: Presturinn.
Messusvör: Drottinn sé með yð-
ur og með þínum anda.
Bæn og Faðirvor: Presturinn.
Amen.
Ritningarkaflar: Cand. Theol.
Pétur Sigurgeirsson.
Lesin nöfn hinna látnu: Prestur-
inn og hæg musik.
Þögn: ein mínúta.
Einsöngur: frú María Markan
Sendiherra Thor Thors.
Sálmur: ALt eins og blómstrið
eina.
Prédikan á íslenzku: Presturinn.
Prédikan á ensku: Presturinn.
Sálmur: Faðir andanna.
Bæn: Cand. Theol. Pétur Sigur-
geirsson.
Star Spangled Banner.
Ó, guð vors lands.
Blessun: Presturinn.
Eftirspil.
EGGERTSTEFÁNSSON
KVEÐUR
Eggert Stefánsson söngvari er
á förum til Bandaríkjanna. Hann
hélt kveðjuhljómleika í Iðnó á
þriðjudagskvöld, og var húsið
fullskipað áheyrendum. Vinir
Eggerts og aðdáendur áttu frum-
kvæði að því, að þessir hljóm-
leikar voru haldnir, en í boði
Eggerts var margt stórmenna
viðstatt þessa sérstæðu skemtun.
Þar voru m. a.: Forseti samein-
aðs Alþingis, sendiherrar Dana,
Bandaríkjanna og Rússlands,
lögreglustjórinn í Reykjavík og
nokkrir alþingismenn.
Vilhjálmur Þ. Gíslason skóla-
stjóri las forspjall og mintist þar
hinna fögru lista og benti á nauð-
syn þess að halda þeim við og
efla þær. Skólastjórinn mintist
einnig Eggerts sérstaklega, en
þeir eru æskufélagar og vinir.
Var máli Vilhjálms vel tekið,
enda mælt af viti og skilning á
Eggerti og hlutverki því, sem
ihann hefir tekist á hendur fyrir
land sitt og þjóð.
Lárus Pálsson las upp kvæði
eftir Jónas Hallgrímsson og
leysti það af hendi með marg-
rómuðum ágætum.
Gunnar Sigurgeirsson lék und-
ir önnur lög en þau, sem voru
eftir Kaldalóns. Þar lék Kalda-
lóns sjálfur, og var það bæði
hrífandi og skemtilegt að sjá
bræðurna þarna saman. Eggert
og Kaldalóns hafa unnið merki-
legt starf í þágu íslenzkrar
menningar, sem lengi skal vera
munað.
Kaldalóns hefir samið mörg
fegurstu lögin, sem gerð hafa
verið á Islandi, en Eggert hefir
sungið þau “inn í” þjóðina.
Það er trú mín, að í dag væri
þjóðin fátækari af skilning á
sinni eigin músik, og heimurinn
vissi minna um Island, ef Eggert
Stefánsson hefð ekki verið eins
og við þekkjum hann, óþreyt-
andi að kynna löndum sínum og
heiminum öllum það, sem við
höfum ekki skilið til fulls ennþá,
að grunnur íslenzkrar menning-
ar verði að hvíla á listunum.
Eg kveð Eggert Stefánsson í
trausti þess, að hann í væntan-
legri Bandaríkjaferð vinni nú
eins og altaf áður “Islandi alt”,
og ekki síst nú, þegar draumar
hans hjarta hafa ræst. L. H.
—Mbl.
BITAR ÚR RÆÐUM
á Ottawa-þingi s. 1. þriðjudag
King forsætisráðherra sagði á
þingi í gær, að hann gæti ekki
fengið neinn ráðgjafa sinna til
að taka við stjórn. Ef tillaga sín
yrði ekki samþykt, segði hann
af sér og stjórnleysi biði þjóðar-
innar. Hann sagðist aldrei hafa
reynt að friða Quebec, heldur
hafi hann verið að reyna að fá
þjóðina til að skilja Quebecinga.
•
M. J. Coldwell sagði á Ottawa-
þinginu í gær, að hann væri með
herskyldu, úr því með sjálfboða-
aðferðinni fengjust ekki eins
margir og með þyrfti. Hann vild>
láta herskyldu ganga jafnt yfir
alla, en ekki, að sumir væru
herskyldaðir, aðrir ekki, sumir í
heimaher, aðrir í víglínu her.
Auðinn vildi hann einnig her-
skylda.
•
Gordon Graydon sagði í þing-
ræðu sinni í gær, að þingið hefði
tapað trausti á stjórnarformann-
inum. Herskylda önnur en sem
til allra næði, væri ósanngjörn.
•
John Blackmore, Social Credit
foringi, sagði hugum lands-
manna snúið að 16,000 mönnum
aðeins. Hann kvað það pólitísk-
an skollaleik af stjórninni. Mörg
stórmál biðu lausnar, sem kom-
andi kynslóðir áhrærðu, að ekki
yæri talað um þá sem nú væru
uppi. Hann kvaðst ekki sjá
hvernig af skynsemi væri hægt,
að greiða atkvæði um annað eins.
ÆRINGJAR Á
UPPSIGLING
Kátt er um föstuna
og komin er hún enn,
þá held eg að upplíti
Sambandskirkjumenn,
þá held eg að upplíti
og undri þá margt,
því inni sitja Æringjar
ready to start,
því inni sitja Æringjar
kjaftastólum á;
þú ættir bara
að hlusta á þá.
Jólasveinn
Giftingar
17. nóvember voru gefin sam-
an í hjónaband, Sgt. Sveinbjörn
Thorsteinson og Fanny Dorothy
Anderson, í Sambandskirkjunni
í Winnipeg. Brúðguminn er
sonur Sigurðar heitins T'hor-
steinssonar og Halldóru Ólafson
Thorsteinson konu hans, og brúð-
urin er dóttir Guðmundar And-
erson og Matthildar Fjelsted
Anderson konu hans, sem eru
nú sezt að í Vancouver. Aðstoð-
armenn þeirra voru I. McDonald
og Miss Verna Anderson. Séra
Philip M. Pétursson fram-
kvæmdi athöfnina.
Laugardaginn 18. nóvember
gaf séra Philip M. Pétursson
saman í hjónaband Robert Wal-
ter Farnworth og Elva Lois Ox-
enham, að heimili brúðarinnar,
228 Simcoe St.
Og í Sambandskirkjunni vot
gefin saman Randolph Marion
Friesen og Muriel Cove, sem eru
bæði í flughernum, s. 1. laugar-
dag, 25. þ. m. Þau eru bæði a ^
hérlendum ættum.
KOMINN VESTUR
Eggert Stefánsson söngvari
Síðast liðinn fimtudag kom
söngvarinn víðkunni, Eggert
Stefánsson til Winnipeg. Leit
hann inn á skrifstofu Hkr. dag-
inn eftir og tjáði oss, að hann
yrði um 9 mánaða skeið vestra,
mestmegnis í Bandaríkjunum,
en tvo mánuði af þeim ætlar
hann að dvelja í Winnipeg. Hann
er til heimilis hjá bróður sínum,
Guðmundi Stefánssyni, 1124
Dominion St.
Winnipeg-búar fagna komu
þessa góða gests til bæjarins.
Hann er þeim kunnur af stuttri
dvöl hans vestra árið 1923. Söng
hann þá hér í bænum og hlaut
almanna lof fyrir, sem hvar um
heim, sem hann hefir sungið. Is-
lendingar muna einnig framúr-
skarandi skemtilegt viðmót hans.
Hann er þeim kærkominn gest-
ur á ný vestur.
Eggert hefir dvalið heima
mörg síðari árin og hefir helgað
krafta sína því, að túlka íslenzka
sönglist og vekja ást þjóðarinnar
á henni, jafnframt margvíslegri
annari íslenzkri listmenningu.
Hann hefir auk söngsins skrifað
:jölda greina sem bæði hafa ver-
ið birtar í blöðum og fluttar í
útvarp, um land og þjóð. Hafa
lýsingar hans af íslenzku eðli og
íslenzkri náttúru verið af þeirri
list túlkaðar, að bergmálað hafa
fögnuð í hverri íslenzkri sál út
um landið. Nokkrar af þessum
greinum hans, eða efni þeirra.
hefir nú verið gefið út í tveim
bókum. Draga ritdómarar ekki
fjöður yfir að önnur bókin “Óður
ársins 1944”, hafi verið eitt af
því betra, sem lagt var fram til
aukins skilnings þjóðinni í full-
veldismálinu af nokkrum einum
manni á s. 1. sumri. Fyrir alt
þetta nýtur Eggert nú mikilla
vinsælda á ættjörðinni.
Áður en hann fór vestur um
haf, var honum haldið kveðju-
samsæti. Var honum þar þakk-
að þetta starf hans, sem grein
úr Morgunblaðinu sýnir, sem
birt er á öðrum stað í þessu blaði.
Winnipeg - íslendingum er
hægt að færa þau góðtíðindi, að
Eggert Stefánsson söngvari muni
syngja hér fyrir okkur um miðj-
an næsta mánuð og lesa einnig
upp eitthvað af greinum sínum.
Verður það nánar auglýst í
næsta blaði.
Eggert segir góðar fréttir ein-
ar að heiman. Hann er fullur
aðdáunar á gerðum íslenzku
þjóðarinnar á síðast liðnu sumri
Telur hann atkvæðagreiðsluna
glögt merki um að þjóðin
skilji hlutverk sitt eins vel, ef
ekki betur en nokkur önnur
þjóð. Þar hafi eðli hennar birst
og það sem fylstu trú vekji á
bjártri framtíð hennar.
Hkr. býður söngvarann og
ættjarðarvininn Eggert Stefáns-
son velkominn.