Heimskringla - 02.04.1947, Side 1

recommend foi
your approTal our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr
We recommend foi
your approTal our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
_________Frank Hannibal, Mgr
LXI. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 2. APRÍL 1947
NÚMER 27.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
gys
Hekla
Fréttir bárust af því vest-
ur um haf s. 1. laugardag (29.
marz), að Hekla væri byrjuð
að gjósa.
Hvað mikið að gosinu
kveður hafa ekki borist
greinilegar fréttir. Á það
hefir þó verið minst í út-
varpi, að gosið muni hafa
verið yfir 20,000 fet á hæð
og að aska hafi borist til
Noregs og Danmerkur.
Ef svo er, verður þetta gos
meira en hið síðasta 1845.
f*á var reykjarstrókuriun
sagður 14,000 fet og askan
barst þá til Hjaltlands.
Við bréfum er bráðlega
búist með upplýsingum að
heiman um þessar ægilegu
fréttir.
Liberalar sigra
1 Montreal-Cartier kjördæm-
inu í QueSbec-tfylki, fór fram
aukabosning í gær. Þetta var
lyrrum þingsæti Fred Rose,
kommúnistans, sem nú situr
fartgelsi.
Kosningamar fóru þannig, að
liberali var kosinn, Maurice
Hartt að nafni; hlaut hann 9,412
atkvæði. Næstur honum komst
Paul Masse, anti-kommúnisti
með 6,739 atkvæði og Micíhael
Buhay kommúnisti með 6,419 at-
kvæði. Þhír aðrir sóttu og töp-
uðu tveir af þeim veðfé sínu.
King forsætisráðherra, sem
bviíld tók sér yfir páskana og
fór suður til Bandaríkjanna,
Slmaði að hann væri mjög á-
n®gður með þessa útkomu kosn-
mganna og sagði hana staðfesta
eun einu sinni vinsældir flokks
síns. úrslitunum myndi og fagn-
um alt Canada.
Er nú enginn kommúnisti á
^ttawa-þinginu.
Laetur af embætti
Herbert Morrison, vara-for-
saatisráðherra Bretlands, hefir
^udanfarið verið á Frakklandi,
að ná sér eftir langvarandi veik-
iudi; hefir hann nú látið af em-
'baetti sem ritari verkalýðs-
ff°kksins, eftir að hafa haft það
eiuibætti á hendi 1 32 ár.
Eregn þessi barst frá London
Uru síðustu helgi.
^járhagur Winnipeg
bað leit svo út um tíma, sem
'^ionipeg ætlaði að ganiga erfitt
jafna ársreikning sinn. Það
Var gert ráð fyrir tekjuhalla er
UaerUi alt fram að einni miljón;
er Sagt að það mundi nema
skatthækkun um 4 til 6 mills.
«afði það orðið ljóta farganið.
bjá þessu hefir verið komist
^Oeð þvií að greiða hallan að hálfu
®yti eða m'eira af ágóða City
ydro, sem er ekki heldur gott,
Pv,í siíkt fyrirtæki er ekki ætlast
fb að sé rekið á gróða skyni. En
Petta hetfir í veg komið fyrir
skatthækkun, sem annars hefði á
óunið.
Allar tekjur bæjarins nema
^12,858,000. Er fasteignaskatt-
Ur af þvá á áttundu mlijón og
Vlðskifta-skattur yfir eina mil-
ión.
f-ffgjöldin eru mest til skól-
auna
hv
ug nema 35 centum af
frjum dal eða yfir fjórar milj •
nir dala. Lögregla og eldlið
ostar 19c af hverjum dal eða
2 miljón dala. Heilbrigðiseft-
‘rlit
n,emur rúmri miljón
stjórnarkostnaður nærri $600,-
000.
Að fjárhagurinn er ekki betri
en þetta, statfar af því, að bær-
inn nýtur ekki nærri þeirra
tekna, sem aðrir bæjir gera frá
fylkisstjórnum, svo sem af gróða
áfengissölu og margra annara
fylkiskatta, á réttmætum hlut-
föllum.
Kjötskömtun til heim-
ilisnota afnumin
Takmörkun kjötneyzlu á
heimilum á Canada var létt af í
síðustu viku, eftir að D. C. Abb-
ott, tfjármálaróðherra, lýsti því
yfir í neðri deild þingsins, að
notkun skömtunarseðla kjöts,
væri lokið.
Var kjötskömtunin, er hún
gekk á gildi hið síðara skiftið,
etftir stráð, að margra dómi talin
óþörf, en jók allskonar áþægindi
viðvákj andi innkaupum og fœðu-
neyzlu á heimilum. Álfram mun
því þó haldið að ekkert kjötkyns
fáist á matsöluhúsum, nema
fuglakjöt, á Iþriðjudögum og
föstudögum í viku hverri. Því
lýsti Mx. Abbott og yíir, að
skömtunar og verðlagsnefndin
myndi halda áfram eftirliti sínu
á útbýtingu kjöts, til þess að það
gengi sem jafnast yfir á öllum
svæðum. Verðmörkun á öllu
kjöti mun einnig haldast, og
reglur um slátrunar-leyfi.
Mr. Abbott kvað ertfiðleika á
að halda uppi skömtuninni, hafa
aukist á hinum síðustu mánuð-
um, vegna þess, að verðlags-
nefndinni hefði ekki tekist að
halda æfðu þjónustufólki, sem
hægt hefði verið að halda í, með-
an stríðSþarfirnar kröfðust
skylduþjónustu allra.
Aukning fyrirtækja
Stóriðjuhöldar á Canada gera
svo ráð fyrir að byggingar og
framleiðsla á mörgum sviðum
aukist um 53% frá árinu sem
leið.
Lýsti Rt. Hon. C. D. Howe,
endurbótaráðherra, þessu yfir
nýlega, en sagði jatfnframt um
leið, að þótt fyllilega væri við
því búist, að úr mörgum erfið-
leikum greiddust á þessu ári,
livað framleiðslu og efni snerti,
þá myndi reynast næsta torvelt
að framfylgja ákveðinni stetfnu-'
skrá, hvað umbótunum viðvík I
ur. i
Ráðherrann lagði fram í neðri
deild þingsins tvær skýrslur, er
gerðu grein fyrir framkvæmda
áætlunum ársins 1947, og hverj-j
ar vonir væru um aðal-bygging-j
arefni til iþess, að fyrirætlanir
þessar kæmust á framkvæmd. j
Skýrslur þessar voru samdarj
atf hagfræðingum stjórnarinnar.
Áætlanirnar náðu yfir verk-
smiðju iðnað, námuiðnað, viðar-
vinnslu, og allskonar íram-
leiðslu í srnærri stíl. Stóriðjutfé-
lög þessi gera ráð fyrir að leggja
tfram rúmlega $1,000,000,000
nýjan höfuðstól til stórvirkja
þessara, — um 70% rneira en á-
ætlað stofnfé á árinu 1946.
10 — 19% verðhækkun er bú-
ist við á steipuefni, múrsteinum, i
og höggnum steini til ibygginga, |
rennupápum, og allskonar frú-1
rennslis-pípum neðanjarðar,
þvotta-skálum, vatnsgeymum,
og járnvörum tilbygginga.
Er þetta aðeins ótfullkominn
útdráttur og sýnishorn af allri
og,þeirri verðhækkun, er ibúist er
í vorþeynum
Á meðan brimið þvær hin skreipu sker
og skýjaflotar sigla yfir lönd
þá spyrja dægrin: Hvers vegna ertu hér,
hafrekið sprek á annarlegri strönd?
Það krækilyng sem eitt sinn óx við klett
og átti að vinum gamburmosa og stein,
er illa rætt og undarlega sett
hjá aldintré með þunga og írjóa grein.
Hinn rammi safi rennur frjáls ií gegn
um rót er stóð í sinni rnoldu kyr,
en öðrum finst sig vanta vaxtarmegn
þótt vorið fljúgi í lofti hraðan byr.
Drýpur af hússins upsum erlent regn,
ókunnir vindar kveina þar við dyr.
Kvæði þetta sendi vinur minn mér heiman af Íslandi,
eins og sýniáhorn úr ný-útkominni kvæðabók “Úr landssuðri”
eftir Jón próf. Helgason í Raupmannahöfn. Skyldi mig ekki
undra þó það styddi á viðkvæma strengi margra er dvalið
hafa um langt skeið erlendis. Hötfund bið eg velvirðingar á
traustatakinu. R. St.
við, og gert ráð fyrir að verði á
öllu ibyggingaefni, á smáu sem
stóru.
Frá Moskva-fundinum
George C. Marshall, ríkisrit-
ari Bandaríkjanna, hélt þvá tfast-
lega fram á fulltrúa-ráðstefn-
unni nýlega, að Bandaríkin gætu
á enigan hátt tfallist á þá stefnu
eða ályktun, að landeignir, er
nazistarnir hritfsuðu undir sig
frá Austurríki, gætu skoðast
eign Þýzkalands, sem Rússar
gætu svo heimtað í skaðabætur.
Lét Mr. Marshall það á sér skilj-
ast, að Rússar hefðu framið slíkt
tiltæki á svæði þeirra á Austur-
ráki.
V. M. Molotov, utanríkis-ráð-
herra, mótmælti enn á ný harð-
lega ihinni upprunalegu tillögu
Marshalls, sem sé, að vara-tfull- um
trúarnir kæmust að endanlegri
niðurstöðu um það, hvaða eignir
í Austurríki tilheyrðu Þýzka-
landi.
Á einum fundanna er því hald-
ið ifram, iað Molotov hafi sagt
Marshall það á full greinilegan
'hátt, að Bandaitíkin varðaði
hreint ekkert um hvað Rússar
gerðu við eignir Þýzkalands á
Sovétsvæðinu í Austurríki.
Fulltrúi Bandaríkjanna gerði
aftur hina ákveðnustu kröfu um
það, að öll þau lönd eða þjóðir,
er sagt hefðu Þýzkalandi strtíð
á hendur, tfengju að hafa fulla
hluttöku i öllum málum friðar-
fundarins.
Úthlutun vistabirgða, og ak-
uryrkjumál á ibrezku og amer-
isku hersetusvæðunum á Þýzka-
landi, ihafa verið tfengin Þjóð-
verjum í hendur. Rikjastjórn-
irnar bera framvegis fulla á-
byrgð á því, hvernig með sMk
mál er farið.
Aðalstöðvar
Húsagerðarmeistarar hatfa
þegar gert uppdrátt af væntan-
legum aðalstöðvum Sameinuðu
þjóðanna, eða öryggisráðs þeirra
er ákveðið er að reisa í New
York.
Eiga byggingarnar að verða
þrír gnœfandi skýjakljútfar, og
aðalskrifstofurnar tengdar með
“television”. Þannig geta yfir
embættismenn öryggisráðsins
ávalt séð hvað er að gerast í að
alráð-skritfstofunum, með því að
gefa gætur að sýningartjaldi, en
á því sést iallt, er tfjarsýna-tækin
(television) framleiða.
Fjörutíu-ihæða skritfstotfubygg-
ing verður tfyrst reist á höfuð-
stöðva-lóðinni við East River, í
miðri Manhattan.
Verkfræðingar alþjóðarnefnd-
arinnar gera ráð fyrir að 70 þjóð-
ir verði í sambandinu á framttíð-
mni, á stað 55, sem nú tiiheyra
Sameinuðu þjóðunum, og að tala
þjónustutfólks hækki úr 3,050,
sem nú er, upp í 5,000 manns á
næstu 5 árum.
Trygve Lie, aðalritari Sam-
einuðu þjóðanna, hefir látið þá
von tí ljós, að hin nýju tfrétta-
samtengingartæki, verði hin
beztu i heiminum.
Flóð enn á ný
Við nýjum flóðum var búist
á austurnEnglandi um síðustu
helgi. Voru flóðin þá að mynd-
ast við mynni Trent-árinnar, og dáið úr reglulegri hungursneyð
leiðtoga verkfallsýis meðal Bi-
har-lögreglunn ar.
1 Gaya, ekki langt frá Patna.
veittu hermenn verkfallsmönn-
unum mótstöðu, og drápu 5 lög-
reglumenn, og sœrðu marga.
Verkfallsmenn er hrifsuðu
undir sig vopnabúr stjórnarinn-
ar í Jamalpur, 90 mlílur austur
af Patna, gátfust upp.
Prófessor Abdul Bari, verka-
málaleiðtogi tí Bihar-þin|gin(u,
var skotinn til bana nýlega af
fyrirsátsmönnum.
Grikkja konungur dáinn
Grikkjakonungur, Georg II dó
s. 1. þriðjudag. Hann mun ekki
hafa verið sterkur fyrir hjartanu
og hefir í ströngu átt. Paul bróð-
ir hans var samstundis kvaddur
til að taka við konungsstjórn.
Georg II var 56 ára. Við kon-
ungdómi tók hann fyrir sex mán-
uðum og þá í þriðja sinni. Paul
prins er giftur Frederiku Luisa
af Brunswick, en hún var barna-
barn Vilhelms II Þýzkalands-
keisara. Paul prins er fjórði
ættliður frá Victoitíu drotningu
(great grandson).
Lát Georg II hefir að sjálf-
sögðu nokkur áhrif á það sem er
að gerast á Grikklandi. Hann
var sagður mikið átrúnaðargoð
konungssinna og til forustu hans
þótti mikið koma. Lát ihans er
því tap málstað þeirra og við
hver konungaskifti er fremur
von óeirða.
Hungursneyð á Rússlandi
Frá París — iÞað er haft eftir
mjög áreiðanlegum fregnritur-
um, er fyllstu þekkingu hatfa á
högum og afkomu á Rússlandi,
að þúsundir bændalýðsins hafi
vöruðu yfirvöldin líbúana þar
slóðir við því, að bíða of
lengi, en flýja heldur i tíma.
Annarstaðar á Bretlandi, þar
sem flóðin hafa lagt úndir sig
stór svæði undanfarið, hafa þau
hægt og hægt verið að fjara;
hafa þau eyðilagt borgir og þorp
og svo þúsundum ekra skiftir af
frjósömu akurlendi.
Björgunartækjum
hraðað.
var mjög
Trent-áin flæddi ytfir bakka
sína tí Lincolnshire fyrir helg-
ina, og einangraði 8 þorp. Regni
R. B. Bennett, vtísigreitfi, hefir
staðhæft, að hagsmunaleg og
stjórnanfarleg afkoma Bretlands
sé hættuleg, en örðugt við alt
að fást.
Hann kvað landið aldrei hafa
verið ytfirunnið og varaði við
því, að ef ósigur bæri nú að
höndum, þá yrði hann þjóðinni
sjálfri að kenna.
á undanförnum vikum, á f jórum
mismunandi landsvæðum Sovét-
sambandsins. Landshlutar þeir,
er neyðin á að hatfa verið Sárust
og stórkostlegust á, eru Ukraine,
efri og neðri Volga-héruðin, og
Vestur Siberia. Hungursneyðin
á að hafa stafað af þurkum í
þeim hluta Rússlands, sem á Ev-
rópu er, og mest af uppskerunni
því skrælnað upp aí ofþurkum á
hveitiræktar-svæðunum síðast-
liðið ár, og sömuleiðis böfðu
ofsarigningar eytt mestu af
hveitiuppskerunni á Síberáu.
Skýrslur þessar um ástandið á
var spáð um helgina, og yfir- nússltmdi voru gefnar, etftir að
völdin óttast meiri flóð, lengra
austur en nú er.
Staðhæfing Bennetts
Uppþot á Indlandi
Calcutta — Átta manns létu líf-
ið, og um 100 meiddust meira og
minna í skærum og bardögum í
Bengal - héraðinu rétt fyrir
síðustu belgi. Stjórnarvöldin
batfa skýrt svo frá, að mest hafi
handsprengjur verið notaðar í
bardögum þessum, og lögreglan
kvað um 50 manns hafa verið
handtekna.
Fregn frá Patna á Indlandi
segir Bihar tfylkisstjórnina hafa
boðið 2,000 rupee —$6.00 —
verðlaun fyrir að handtaka, eða
veita einhverjar upplýsingar um
verustað Ramanand Tervari,
Moskva lét í té rökstuddar
fregnir um ákaflega alvarlegt á-
stand í landinu, hvað vistafórða
snerti, er stafaði af ofþurkum
og alskonar óhagkvæmu veðr-
áttufari.
Harðnar á dalnum
iStíðustu fréttir af ráðstetfnunni
miklu í Moskva, þar sem vald-
hafa-fulltrúarnir hafa setið nú
svo vikum skiftir, segja, að stór-
um aukist og harðni deilur og
orðalhnippingar er gera skal út
um örlög Þýzkalands, og fleiri
ríkja. George C. Marshall, níkis-
ritari Bandaitíkjanna, er sagt að
hafi haldið hina harðorðustu
ræðu í garð Rússa, er enn befir
heyrst á fundi þessum, og borið
það tfram blákalt, að þeir notuðu
einræðis-ofsa í flestum sínum
tillögum, og sýnilegt væri, og
hefði verið frá byrjun, að þeir
vildu skipa öllum hinum full-
trúunum fyrir verkum.
Sagði hann að það væri sýnt,
að alls engir samningar gengju
saman, meðan Rússar þversköll-
uðust við það, að krefjast upp-
bóta af Þýzkalandi, af þeirri
litlu framleiðslu, sem nú ætti
sér stað þar. Molotov hefir svar-
að Marshall, og ekki verið neitt
síður myrkur í máli.
Marshall tfann einnig Frökk-
um það til foráttu, að þeir héldu
því fram afdráttarlaust, að
Frakkland yrði að fá kol tfrá
Ruhr, eða þeir féllust ekki á
neina samninga.
Snjóflóð í Noregi
Oslo — Snjóskriða í Up>sete,
skamt frá Bergen, féll stíðasta
mianudag og urðu 8 manns, er
voru að skemta sér á skíðum,
fyrir 'henni.
4 af þessum átta, þar á meðal
einn kvenmaður hafa náðst úr
fönninni lifandi.
Blóðbað á Formosa
Shanghai — Hersveitir stjórnar-
innar í Kína drápu 5,000 manns
aif íbúum Formosa, í skothríðar
og byssustingja-ibardaga, er þær
voru að leitast við að sefa upp-
reisn gegn pólitískri stetfnu
stjórnarinnar.
Er þessi fregn höfð eftir John
W. Fowell, útgefanda, Weekly
Review, síðastliðinn mánudag.
Komst hann svo að orði, er hann
kom úr ferð sinni til eyjarinnar,
að aldrei fyr í sögu Kuomintang,
hafi sMkt blóðbað átt sér stað á
Formosa.
Skammvinn gleði
Hún varð skammvint gaman
fyrir bifreiða notendur, þessi
lækkun á gasolíu skattinum, sem
fylkistsjórnin gladdi þá með ný-
lega. Það var nú að vísu tfínt í
sakir farið atf fylkisstjórninni,
með eins centa lækkuninni. En
hún vakti að minsta kosti ekki
neinar hrellingar og hafi ýmsum
þótt stjórnin klípa við nögl sér,
var samt hægt að feíma að því,
það sakaði að minsta kosti ekki.
En daginn eftir að gleðiboð-
skapur þessi er birtur bitfreiða-
notendum, sem mest allra eru
kúgaðir með skatti, kemur hljóð
úr horni frá oliufélögunum, um
að verð á gasoiíu sé hækkað um
eitt cent. Og með honum fór
allur gróðinn sem bifreiða-eig-
endur áttu von á tí sjóinn.
Það er full ástæða til að at-
huga fylkisskattinn á þessum
farartækjum, bifreiðunum og
eldsneytinu, gasoMunni. Bifreið-
ar eru ekki lengur sem óþarfi
eða glingur, eins og þær voru
einu sinni álitnar, þegar byrjað
var að skatta þær og gasoMu. Nú
eru 'þær orðnar svo nauðsynleg-
ar, að það er full þörtf á, að miða
skattinn á þeim og eldsneytinu,
sem þær þurfa við eitthvað á-
kveðið o gskynsamlegt, eins og
t. d. að greiða fyrir vegabætur
fylkisins. Það væri ekki ósann-
gajrnt að skatturinn væri við
þetta negldur, því þegar um
lækkun hefir verið talað, er á-
valt á vegabæturnar minst.
En hvemig standa nú sakir
með þetta? Yfir þrjú sáðustu ár-
in sem tölur eru til yfir, árin
1942-3 og 4, tók Manitoba-stjórn-
in inn tfyrir leyfi og gasolíuskatt
af bifreiðum, bifhjólum og bif-
vögnum nærri 13 miljón dala. Á
sama tíma lagði stjórnin fram til
vegabóta tæpar 7 miljónir dala.
Um mörg ár fyrir þetta, hefir
hlufallið verið hið sama milli
tekna stjórnarinnar og útgjalda
í þessum efnum.
1 raun og veru eru skattar,
sem lagðir eru á íbúana Viðsjár-
verðir, ef þeir eru ekki við neitt
miðaðir. öll sanngimi getur með
þvtí farið út um þútfur hjá stjóm-
um.