Heimskringla - 18.06.1947, Síða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 18. JÚNÍ 1947
TVIFilINIS
Og úr því að eixskur íháldssamur stjórn-
málamaður úr heldri stéttinni verður fyrir hin-
um sömu ytri áhriifum og allir aðrir stéttarbræð-
ur hans, þá verða þeir kanske vegna þess allir
hvor öðrum svipaðir. Æsintgasamir stjórn-
málamienn fylgja atftur á móti almennri skoðun
— illri skoðun ef til vill, en samt skoðun.
En Jones hugsaði ebki eftir þessu, hann
veitti því aðeins eftirtekt, að allir þessir menn
heyrðu til sömu stótt, og að hann var eigi ein-
ungis fyrir utan hana, en Rodhester hafði fund-
ist það líka.
Þetta gat verið ástæðan fyrir þessum tryll-
ingi sem einkendi hann og stjórnlausir dutl-
ungar hans og hrekkir, sem konan með fjaðra
trefilinn hafði drepið á. Það var æði apans, sem
var daemdur til að búa með geitunum, hanga á
hárinu þeirra, toga í dindil þeirra og hrekkja
þær á allan hátt, sem apa getur til hugar komið,
er hann býr á meðal geita.
“Þetta hlaut að vera einhvemveginn
svona,” hugsaði Jones og tók að éta ísrjómann
sinn. En hann hætti bráðlega. Nú fyrst eftir að
(hann hafði heyrt þessa vandræða frétt, datt
honum í hug þessi ákveðna spurning: Hvers-
vegna drap Rochester sig? Hann lagði frá sér
skeiðina og starði út í loftið, hann gleymdi hvar
hann var staddur og mönnunum í kring um sig.
Hversvegna drap hann sig?
Það var spurningin.
En hann gat ekki svarað henni.
Menn drepa sig venjulega ekki vegna
tómrar sérvizku, eða vegna þess að hann hefir
sóað fé sínu, eða vegna þess að hann rekst að
óvörum á tvífarann sinn og langaiT til að
hrekkja hann svoMtið. Prakkari eins og Rocihest-
er var fórnar ekki svo miklu bara til að geta gert
að gamni sínu. Rochester virtist auðsæilega
ekki hafa framið neitt það, sem gerði hann út-
rækan úr stétt sinni. Þeir sýndu honum kanske
kuldalegt viðmót í klúbbnum hans, en hann
fékk leyfi til að koma þar. Hafði hann gert eitt-
hvað, sem enginn vissi um, og hann bjóst við að
kæmist þá og þegar upp og mundi gera hann
útiægan úr stétt sinni? Jones hrökk alt á einu
upp. Einn þjónninn hrifsaði ísrjómann hans og
lagði af stað með hann.
“Hæ!” hrópaði Jones. “Hvað á þetta að
þýða? Komdu undir eins með hann aftur!”
Rödd hans barst um salinn og menn sneru
sér við til að horfa á hann. Hann bölvaði ís-
rjómanum og þjóninum í huga sér og lauk svo
við að borða og stóð svo á fætur til að fara. Það
var léttara að fara en að koma, því að margir
aðrir voru á leiðinni út, og honum fanst minna
bera á sér í þvögunni.
Niðri sá hann gegn um hurðarrúðu hvar fá-
einir menn sátu í stórum hægindastólum og
reyktu. Virðulegir ménn, sem teygðíi út fæt-
urnar og töluðu sjálfsagt um stjórnmál. Hann
langaði til að reykja, en alls ekki í þessum fé-
l'agskap.
, Hann náði svo í hattinn sinn og stafinn og
gekk út. Er hann var kominn út á götuna mundi
hann eftir að hann hafði ekki gert nein skil á
borguninni fyrir matinn. En slíkir smámunir
höfðu engin áhrif á hann nú. Þeir mundu hafa
einhver ráð með að muna eftir skuldinni. Það
sem kvaldi hann var þetta: Hversvegna drap
Rochester sig?
Hugsum oss að hann hafi myrt einhvern
og hafi svo drepið sig til að sleppa við afleið-
ingarnar. Skelfingin yfir þeirri hugsun setti
að honum hroll. Hann sá sig dreginn fyrir lög
og dóm, og hann hugsaði um hvemig böðullann
mundi vera í útliti.
En þótt Viktor Jones væri stundum glám-
skygn í verzlunarsökum þá var hann samt góð-
ur kaupmaður í insta eðli sínu, og nú var hann
betur heirna í þessu undarlega hlutverki sínu:
hann fór því að verða rólegri, og hann sá að
hann þyrfti sama sem ekkert að óttast, jafnvel
þótt Rochester hefði framið rnorð. Ef svo illa
hefði viljað til, gat hann ætíð sannað hver
hann var. Hann gat leitt vitni að veru sinni í
Fíladel'fíu. Saga hans mundi sýna samhengi
vegna þeirrar ástæðu að hún var sönn.
Og i rauninni var hann öruggur hvað Sem
fyrir kæmi, ef hann kæmist eigi í hendur lög-
reglunnar fyrir eimhvern glæp, sem Rcohester
hefði framið. Hann gat því áfram verið greifi
af Rochester eins lengi og hann lifði. En hann
langaði ekkert til þess. Hann langaði að fara
aftur til Bandaríkjanna og verða þar sjáifum
sér líkur á ný. Strax og hann haifði náð í fáeina
dali, ætlaði hann að hverfa af sjónarsviðinu. En
samt var þessi hugsun, að geta verið lávarður,
frémur lokkandi. Hún var ekki lengur neitt
hræðileg, heldur skopleg, og varasöm tilhneig-
ing gerist hættuleg þegar hún virðist skoplég.
Jones var hinn mesti göngugarpur, löng
ganga hjálpaði honum til að hugsa skýrara og
ákveðnara. Hann gekk stræti eftir stræti þang-
að til hann var næstum kominn þangað, sem
sveitin berst um yfirráðin við borgina.
Ó þessi útihverfi Lundúna. Þessar fylking-
ar múrsteins húsa. Mismunuripn á þessum stað
og Pall Mall varð Jones mjög ljós. Mismunur-
inn á skrautinu og auðnum þar, sem Rochester
lávarður bjó, og fátæfctinni þar, sem illa laun-
aðir bankaþjónar og búðarmenn háðu sínia hörðu
baráttu fyrir tilverunni.
Alt fer eftir sjónarhólnum, sem þú horfir
af. Við samanburðinn • varð Carlton höllin
býsna lokkandi.
Vegna þess að Jones var góður demokrati,
hafði hann ætíð lýst fyrirlitningu Sinni á erfð-
um titlum og sMku prjáli. Honum fundust tiitl-
irnir álífca meiningarlausir og fjaðrahattur á
apahöfði. En þama í útjaðrinum á milli Utlu
húsanna, þar sem alt litla fólkið bjó, þá efaði
hann samt, að sú skoðun sín væri rétt.
Hann sneri heim og náði til Carlton hallar-
innar kl. 7 um kvöldið.
8. Kapítuli — Mr. Boles
Þjónninn, sem fyrst opnaði fyrir honum,
tók við hatti, staf og hönskum og rétti honum
svo bréf, sem hafði komið með hádegispóstinum
“Og Mr. Boles kom hér um hádegið til að
tala við yður, lávarður minn. Hann sagðist hafa
komið samlkvæmt loforði yðar að hitta sig að
máli, og ætlar að koma aftur rétt eftir kl. 7.
Jones tók bréfið og gekk inn í skrifstofuna.
ÖIl bréfin, sem hann fékk um morguninn lágu
á borðinu. Hann hafði gleymt þeim þar óopn-
uðum. Þetta voru mistök, sem hann mátti ekki
gera sig sekan í, ef hann ætlaði að hanga í stöð-
unni um tíma.
Hann opnaði þau í flýti og rendi yfir þau
augunum, og skildi Mtið í þeim.
Þar var heimboð til miðdegisverðar frá
Lady Snorries — hver gat hún verið — og bréf
frá einbverri stúlku, sem kallaði sig JuMu; það
byrjaði með þessum orðum: “Kæri vinur minn”,
og svo var betlilbref og svo bréf frá manni, sem
kallaði sig bara Childersby. Sáðasta bréfið, sem
hann opnaði hafði þjónninn fengið honum þeg-
ar hann kom inn.
Bréfið var skrifað á lélegan pappír og var á
þessa leið:
“Reynið að hanga í hlutverkinu ef þér
getið. Þér munuð sjá hversvegna eg gat það
ekki lengur. Það Mggur fimm punda seðill und-
ir bréfunum í efstu skúffunni til hægri í skrif-
borðinu í skrifstofunni. Rochester”
Jones vissi að þetta bréf væri til sín, og
Rochester hefði skrifað það, þótt það væri
skrifað til greifans af Rochester. Sennilega var
það skrifað i einhverri drykkjukrá og lagt í
næsta póstkassann, rétt áður en hann fyrirtfór
sér.
Hann gekfc að skápnum og fann þar fimm
punda seðilinn. Hann stafck honum í vestisvasa
sinn, og settist svo aftur að borðinu.
“Hanga á hlutverkinu — ef hann gæti”
þessi orð hljómuðu í eyrum hans, rétt eins og
einhver væri að tala þau.
Þau gerðu, ásamt fimm punda seðlinum,
heilmikla breytingu á hugarástandi hans. Hann
hafði fengið leyfi Rochesters til að ganga í hans
stað, eins og hann var að gera; hann hafði
einnig fengið svölitla peninga.
Féleysið hafði legið á honum eins og blautt
ullarteppi. Honum leið nú miklu betur. Hann
gat hugsað sfcýrt. Hann reis úr sætinu og gekk
fram og aftur um gólfið.
“Haltu áfram við hlutverkið—ef þú getur.”
Því þá ekki — því þá ekki — því þá ekki?
Hann varð þess var, að hann hló upphátt. Þrótt-
urinn streymdi um hann. Jones var þannig far-
ið. Einhver djörf hugmynd barst honum ætíð
með þnóttinum, sem streymdi um taugar hahs.
Samningarnir við brezku stjómina höfðu verið
hans hugmynd. Hún hafði flutt hann alla leið
til Englands.
Því þá ekki að vera jarlinn af Rochestér,
græða dálítið fé með hagsýni, standa á tindin-
um, sem forlögin höfðu sett hann á, og dvelja
þar alt til daganna enda?
Þetta var sjálfsagt ekkert spaug. Roohester
hlaut að hafa verið aðþrengdur mjög, af kring-
umstæðunum, en Jones óttaðist það ekkert.
Ahætta leiksins var honutm unaður og bardag- •
inn matur og drykkur.
Hann ætlaði sér ekki að endurtaka heim-
skupör RoChesters. Hann ætlaði sér að ráðast
á örðugleika þá, sem höfðu yfirbugað fyrirrenn-
ara sinn og sigra þá. Hann stéð vel að vígi. —
Hann gekk að vindiakassanum, valdi sér vindil
og kveiikti í honum.
En rithöndin! Þar var skör, sem hann
mundi steita á. Hann varð að rita nafn sitt á
ávísanir, hann varð að rita bréf. Jæja, hann gat
notað ritvél tli bréfaskriftanna, en hvað undir-
skriftina snerti, þá hafði hann bréfið og sýnis-
horn af rithönd Rochesters. Það varð hann að
stæla. Ef í harðbakkan slægist gæti hann sagst
hafa méitt sig í þumalfingrinum — það gat altaf
hjálpað miálinu í bili.
“Svo er það bléssun hvað hann var sérvit-
ur,” sagði.Jones við sjálfan sig. Ef of mjög
þrengir að mér, get eg alt af sagt, að eg sé alger-
lega minnislaus, eða sé orðinn brjálaður. Það
er ekki eitt einasta tromp, sem eg hefi ekki
annað hvort á hendi eða upp í erminni, og ef
harðnar á dalnum, get eg altaf sagt hver eg sé
og sannað það.”
Þannig hugsaði hann er hann gekk um
gólfið, þegar þjónn kom inn og réfcti honum
nafnspjiald á bakka. Mr. Boles var fcominn,
sagði þjónninn, maðurinn, sem hafði komið um
hádegið.
“Látið hann koma inn,” sagði Jones.
Mr. Boles kom inn og hélt á hattinum í
hendnini. Hann var maður um fimtugt, þrek-
inn, og þrátt fyrir sumarhitann var hann í
svörtum frakfca méð silkiuppsögum á ermun-
um. Hann var ófrtður, með grófgerða og þykka
húð, gulur í framan með stórt niðurbjúgt nef.
Hárið á skepnu þessari var bilksvart og þunt, og
hékk lokkur niður á ennið.
Á nafnspjald'inu stóð:
A. S. Boles, Jeremy stræti, 12b.
Boles sjálfur gaf alt annað til kynna. Jones
hafði lært að þekkja menn af útliti.
Hann kinkaði fcolli í kveðjuskini en reis
ekki úr sæti sínu. Þjónninn lokaði hurðinni og
þeir voru einir.
Boles gekk að borðinu og lagði hattinn sinn
á það, síðan gekk hann að hurðinni og opnaði
hana til að sjá hvort nokkur stæði þar á hleri.
Hann lokaði svo hurðinni.
“Nú, hafið þér til peningana handa mér?”
spurði hann. Einhver annar en Jones mundi
sennilega og með fullum rétti hafa spurt:
“Hvaða peninga?”
En Jones sagði bara: “Nei”.
Þetta einfaida svar hafði undursamlég á-
hrif. Boles, sem hafði ætlað að sitjast á stólinn
hætti við það og læsti höndunum um stólbrík-
ina og sagði með höstum rómi:
“1 gær svifcuð þér mig. Okkur kom saman
um að hittast í dag, og þér brugðust því.”
“Er það svo.”
“Þér ættuð iað hafa peningana til handa
mér, og nú er eg hér.”
“En ef eg nú borga yður enga peninga?”
spurði Jones.
“Við skulum ekki tefja okkur á neinum
þvættingi,” sagði Boles og settist niður. “Eg
hefi lögin með mér.”
“Já, þér hafið rétt fyrir yður. Við verðum
að gæta laganna,” sagði Jones.
“Já, þér verðið að gera það,” svaraði Boles.
Hann starði á Jones. Honum fanst kanske
að iávarðurinn talaði öðruvísi en hann var van-
ur, að röddin væri eins og eitthvað þróttmeiri.
Enhann grunaði samt ekki neitt. Og þegar
Boles grunaði hann ekkert, þá gat hann verið
óhræddur að aðrir gerðu það ekki, hvorki mað-
ur né kona í London. Þvi Boles sá vel, hann
var alskygn, og heyrði alt, og heili hans var
eins nákvæmur og gullvog.
“Satt er það,” svaraði Jones, að mig langar
ekkert til að lénda í klóm laganna. Við skulum
þá tála um þessa peninga. Getið þér ekki tekið
helminginn núna og hinn helminginn í næstu
vifcu?”
“Það er ómögulegt,” svaraði Boles. “Eg
verð að fá þessi tvö þúsund núna, og það strax,
eins og venjulega. Jones sá nú að hann átrti hér
u' höggi við venjulega eða réttara sagt óvenju-
lega ósvífna blóðsugu, og tók nú að brugga
þann drykk, sem hann ætlaði að gefa henni.
Hann var fljótur að hugsa og áttaði sig
strax á því hvað gera skyldi. Þarna var fyrsta
hindrunin á leið hans. Hann gat ekki yfirstigið
hana og varð því að fjarlægja hana. Ef svo illa
færi, að Boles kærði hann fyrij' einhvem glæp,
gat hann ætíð sannað, að hann væri Jones, og
fært máli sínu til sönnunar viitni frá Ameríku
og bréf Roahesters. Þessi fjárkúgun yrði þá
skýringin á sjálfsmlorði Rochesters.
En Jones þekti blóðsugumar. Hann vissi
að Boies mundi aldrei leita til lögreglunnar.
Rochester hlaut að hafa verið linur í sókninni
fyrst hann tók ekfci föstum tökúm á þessari
brenninetlu og reif hana upp með rótum. Hann
gleymdi því að Roohester var sennilega sekur og
það gerði muninn.
“Þér skuluð fá peningana,” sagði hann.
“En þetta verður að fá einhvern endi. Látum
okkur nú sjá, hvað mikið hafið þér nú fengið?”
“Átta þúsund,” svaraði Boles, “yður ætti
að vera það vel kunnugt.”
“Átta þúsund”, tautaði Jones. “Þér hafið
fengið hjá mér átta þúsund. Auk þessara
tveggja núna verða það tíu þúsund. Það er hátt
verð fyrir fáein bréf.”
Þetta var sagt úr í bláinn, en það hitti
naglann á höfuðið.
“Ó, þesssi bréf eru talsvert meira virði,’
svaraði Boles, “talsvert meira.”
Þetta voru þá bréf en ekki athafnir, sem
blóásugan hélt yfir höfði Rodhesters. Annars
var Jones sama hvort var; hann var reiðubúinn
að þrjóskast móti hverju sem væri, jafnvél
morði, þar sem hann hafði bréf Rochesters í
vasanum.
“Við skulum umfram allit ljúka þessu af,”
sagði Jones. “Hafið þér ávísanabók með yður?’
“Það hefi eg áreiðanlega. En hvaða þvætt-
ingur er þetta?”
“Mér datt dáiítið í hug áður en eg læt pen-
ingana. Takið nú upp ávísanabókina, þú skuluð
þér strax fá að heyna hvað eg á við með þessu.”
Boles hilfcaði, en dró samt upp bókina.
“Rlífið nú út eitt eyðublað.”
“Rífa út eitt eyðublað? Hvaða fjárans
fjarstæða er þetta —eitt eyðublaðið mitt. Ekki
nema það þó.”
“Riífið út eyðublaðið!” sagði Jones. “Það
fcostar yður ekki nema einn eyri, það er ódýr
skemtun.”
Bolés hló og reif eyðublað úr bókinni.
“Leggið það á borðið!”
Boles lagði það á borðið.
Jones gefck að skrifborðinu og sótti þangað
blek og penna. Hann rendi stól að borðinu og
fcom Boles til að sitjast á hann.
“Skrifið nú á þetta eyðublað átta þúsund
punda ávísun handa mér,” sagði Jones.
Boles fleygði frá sér pennanum og hló —-
það var síðasti hláturinn hans í þeirri stofu.
“Þér viljið ekki gera það?”
“Eg hefi engan tíma til að hlusta á þennan
þvætting,’ ’sagði hann. i‘Til hvers gerið þér
iþetta?”
“Eg er að hrnigja,” sagði Jones.
Boles ætlaði að stinga á sig eyðublaðinu,
en hendi hans staðnæmdist nú, og honum virtist
ekki Mða eins vel og áður. Þannig staðnæmdist
rándýrið yfir máltíð sinni, blóðugum geitar-
skrokknum, sém er beitt fyrir það sem agni, er
það heyrir fcvistinn brotna undir fæti veiði-
mannsins. ?
Hurðin opnaðist og þjónn kom inn.
“Sendið strax boð eftir lögregluþjóni,”
sagði Jones.
“Já, lávarður minn.”
Hurðin loikaðist.
Boles tók upp og greip hattinn sinn. Jones
læsti hurðinni og stafck lyfclinum í vasa sinn.
“Nú hefi eg náð yður í gildruna og skai nú
þjappa að yður þangað til að þér verðið mj úkur
og viðfeldur.”
“Þér skuluð — þér skuluð — þér skuluð—”
sagði Bolés. Andlit hans varð eins og gamalt
fílabein.
“Nú skal þjappað að yður!” sagði Jones.
“Fjandanls þvættingur. Hættið þessu, fífl-
Eg skal mola yður mjölinu smærra!” sagði
Boles. “Opnið hurðina!”
“Eg sagðist ætla að kremja úr yður vind-
inn, en það er efcfcert á móts við það, sem sáðar
kemur.”
Boles gefck að borðinu og lagði hattinn á
það. Hann sneri sér að Jones og barði með hnú-
unum á borðplötuna.
“Nú hafið þér farið fallega að ráði yðar,”
sagði hann. “Þér hafið á ólöglegan hátt svift
mig frelsinu til að fara héðan, og það verður
falllég saga er hún birtist í blöðunum á morgun-
Þér skuluð fá ráðningu fyrir það. En nú skal eg
nota bréfin. Þau skulu fara til Plinlimon lá-
varðar, og að einum mánuði liðnum standið þér
fyrir skilnaðar réttinum, og hún Mka. Mannorð
hennar! Hm! mun ekki eiga spjör til að hylja
með nekt sína.”
“Er það nú svo?” sagði Jones. “Þetta er
sannarlega merkileg frétt.”
Honum fanst sér létta fyrir brjósti, og það
ósegjanlega mikið. Þessi fjárkúgun bygðist þá
á ástabralli. Þeir möguleikair, að Rjochester
væri skuggalegur miorðingi lá eins og farg á
huga Jones, nú var því létt. Hann hafði ekkl
getað hugsað sér að nokkur borgaði öðrum jafn
afskaplega háa fjárupphæð og 8000 pund eru>
fyrir neitt minna en höfuðgiæp. Rochester ha'fði
auðsæilega goldið féð, eigi eingöngu til að hlífa
sínum eigin orðstír, heldur og mannorði ein-
hverrar fconu.
“Sannarlega merkilegt,” svaraði Boles.
Það þykir mér vænt um að heyra.”
“Svo sagði hann í skipandi rómi: “Opnið
dymar, hættið þessari fjandans vitleysu. Takið
lykilinn og opnið hurðina. Þér hafið ætáð vit-
laus verið, en þetta kórónar alt. Eg hef ykkur
bæði í hendi mér! Það vitið þér sjálfur. Eg get
kramið ykikur í sundur svona-------”
Hann glenti út fingurnar og krepti þær
svo inn í löfann. Það var andstyggileg hendi,
loðin, klumpsleg og grimmileg. ,
Jones horfði á hann.
“Þér eruð að eyða kröftum yðar að óþörfu,”
sagði hann. “Eg hefi ásett mér hvað eg ætla að
gera. Þér farið í svartholið, minn skitni Mr.
Boles. Satt að segja er eg orðinn uppgefinn að
sjá yður. Eg skal spretta yður upp og sýna öll-
um ranghverfunia, og aðdáun áhorfandanna
verður svo mikil, að þeir gléyma bæði mér og
konunni. Eg hugsa meira að segja, að allir
þakki okkur fyrir. Þér eruð mannþekkjari. Þér
sjáið hvenær einhver er áfcveðinn. Lítið á mig'-
Lítið framan í mig!” *
Nú var barið að dyrum.
Jones tók lykilinn upp úr vasanum og opn-
aði hurðina.