Heimskringla - 29.11.1950, Blaðsíða 1

QUALITY-FRESHNESS
__^-í _ _ '
BREAD
At Your Neighborhood Grocer’s
For Freshness and Flavor!!

CaíJada
Bread
1 T> 0 U «
CaOCEDS
LXV ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 29. NÓV., 1950
NÚMER 9.
Er þriðja stríðið að hefjast?
Ástæðan fyrir því að þannig er spurt, eru fréttirnar í gær-
kvöldi frá Koreu.
f fyrsta lagi hefir Sameinuðu þjóðunum borist skeyti frá Doug-
las MacArthur hersforingja þess efnis, að Kínverjar hafi nú steypt
svo miklum her út í Koreu-stríðið, að líkast sé því, að nýtt stríð sé
hafið. Telur hann ekki líkur til, að her Sameinuðu þjóðanna megi
við slíku og hann verði að auka til muna, ef leggja eigi út í slíkt
stríð.
Kínverjar hafa ekki einungis
sent 200,000 manna her inn í
Koreu, heldur hafa þeir fylktj Eða er átt við í skeyti hans,
miklu meira liði að baki þessum ?1g hann grípi til atóm-hernaðar?
her á landamærunum reiðu bún-j Hvernig sem úr þörfinni verg.
um til að fara af stað er skipun ur greitt> er það VÍ8t> að Samein.
það lið sem hann þarf með í
tíma?
er gefin um það
Hinn fámenni her Sameinuðu
þjóðanna, sá sem nú er í Norð-
ur Koreu, ætti ekki kost á að
verja landamæri Koreu austan
frá hafi að norðaustan, norðan
og alla leið til Suður-Köreu. En
ef Kínverjar meina að fara í stríð
verða landamæri Suður-Koreu
að vestanverðu líklegasti staður-
inn að sækja fram á og loka her
Sameinuðu þjóðanna inni í norð-
urhuta landsins. t
Þarna er því ljóst, að ekki er
til setu boðið.
Af öllu þessu hafa Bandaríkja-
menn kært á fundi Sameinuðu
þjóðanna, Kínverja fyrir stríðs-
árásir.
uðu þjóðirnar gera það sem í
þeirra valdi stendur til að jafna
sakirnar án stríðs.
Kínverjar hafa heldur ekki
iýst yfir stríði þó þeir séu komn-
ir út í það.
*
Fulltrúi frá kommúnistastjórn
inni í Kína, Wu Hsiu-chuan að
nafni, kom á þing Sameinuðu
þjóðanna í gær. Erindi hans var
fyrst og fremst að kæra Banda-
ríkin fyrir árásar hernað í Kor-
eu og fyrir að vera í makki við
Formósastjórnina. Heimtaði
hann að Sameinuðu þjóðirnar
lýstu bölvun sinni á Bandaríkj-
unum. Yfirleitt voru vammir og
Krefjast þeir að Kínverjar skammir Rússa á Bandaríkin
fari með her sinn burtu úr Koreu. i sem barnagaman hjá austri Wu
Annað sem þeir leggja á- á þau. Austin, fulltrúi Banda-
herzlu á, er að augu Kínverja séu: ríkjanna á þinginu, sá er kærði
opnuð fyrir því, að Sameinuðu Kínverja fyrir innrás í Koreu,
þjóðirnar séu ekki í stríði við|kvað Wu hafa lært sína rússn-
Kínverja og þeir séu með fram esku lexíu ágætlega.
ierði sínu, að efna til þriðja ver-! Ræða Wu var svo yfirdrifin,
aldar stríðsins. ] að hinn vestlægi heimur lítur á
Er hægt að senda McArthur hana sem vonbrigði um sættir.
Vonbrigði
Önnur eins vonbrigði hafa
sjaldan sézt hér á andlitum
manna, eins og þegar knatt-
spyrnu-flokkur Winnipegborgar
kom til baka frá Toronto í byrj-
un þessarar viku. Flokkur þessi
heitir Blue Bombers og áttu
leik s. 1. laugardag við leikara
Toronto-borgar, er nafið Argo-
nauts bera. Leikar fóru þar þann-
ig að Winnipeg flokkurinn hlaut
ekki einn einasta vinning.
Rétt áður hafði flokkur þessi
farið um Vestur-Canada og orð-
ið þar sigurvegarinn. í Toronto
áttu þeir að gera eins að skoðun
sports-trumbuslagara hér, án
þp? að taka nokkurt tillit til
hverjir keppinautarnir voru, að
þeir voru í flokki fremstu leik-
ara landsins.
Þeir sem fyrir sárustu von-
brigðum hafa orðið, ættu að í-
huga, að hér er um leik að ræða
en ekki kollvörpun heimsins og
það gerir minst til, hverjir vinna,
heldur hitt, hvort af list sé leik-
ið. En það gera eins oft þeir sem
tapa eins og sigurvegararnir,
svo íþróttinni er borgið, hver
sem meistarinn er í þetta eða
hitt skiftið. En það er það, sem
íþróttalýð sézt í æsingi sínum oft
yfir.
S. K. Hall heiðraður
Tónskáldið og píanistinn góð-
kunni S. K. Hall, Wynyard,
Sask. var heiðraður með því, s. 1.
sunnudag að vera gerður að lífs-
tíðarfélaga í The Icelandic Can-
adian Club í Winnipeg. Var til
veglegs samsætis efnt fyrir Mr.
og Mrs. S. K. Hall er báðum var
boðið í sambandi við þetta í G.
T. húsinu. Sýndi það vinsældir
og virðingu íslendinga til þess-
ara hjóna, að þar var saman kom-
ið um 350 manns.
Wilhelm Kristjánsson, forseti
The Icelandic Canadian Club
stjórnaði samsætinu. Afhenti
hann Mr. S. K. Hall skrautritað
skírteini klubbsins. Ræðu hélt
hann einnig og Mr. Paul Bardal
þingmiaður. Sögðu þeir margt
gott um hjónin, sem sá er þetta
ritar, átti því miður ekki kost á
að heyra, en undirskrifar það alt
saman því hann veit að það hef-
ir fyrst og fremst alt verið gott
og að það hefir einnig alt verið
satt og verðskuldað af heiðurs-
gestunum.
Mrs. Hall var afhentur blóm-
vöndur af Miss Halldórson rit-
ara klubbsins.
Sungin voru mestmegnis lög,
er Mr. S. K. Hall sjálfur hafði
samið.
Veitingar voru að lokinni
skemtiskránni.
Ávarp barst Mr. og Mrs. S. K.
Hall frá Fyrstu lút. söfnuði, en
þau höfðu stjórnað söng þessarar
kirkju um langt skeið.
Að síðustu þökkuðu hjónin
með sinni ræðunni hvort alla vel-
vild sér sýnda og heiður og árn-
aði Mr. S. K. Hall The Icelandic
Canadian Club heilla í starfi sínu,
er hann kvaðst viss um að við-
haldi íslenzku hér og þess bezta
í arfinum íslenzka mundi aldrei
gleyma.
Gibraltar byrgið
Eitt af afreksverkum canad-
iksra verkfræðinga í síðasta
stríði, var þegar þeir gerðu
byrgið inn í Gibraltar-bergið.
Það var gert til þess að efla varn-
irnar á móti árásum frá megin-
landi Spánar og snýr í þá átt.
Churchill talar um þetta byrgi
í síðustu bók sinni um stríðið.
Segir hann að fram að árinu ’43
hafi virki þetta verið álitið ó-
vinnandi vegna þessa byrgis. Lít-
il göt — eða vindaugu til og fráj
á því, gerðu mögulegt að verjaj
alt eyðið með byssum.
Eitt sinn tók Churchill Mar-
shall hershöfðingja þangað til
að sýna honum vígið. Síðar,
skrifar Churchill, sagði Marshall
við hann: “Eg dáist að þessu
byrgi, en við höfðum annað líkt
því við Corregidor. En Japanir
skutu hlífðarlaust á bergið úr
nokkurra hundrað feta hæð og
gátu innan tveggja eða þriggja
daga byrgt fyrir dyr þess með
haugum af grjótmöl’”.
Churchill bætir við: “Eg var
honum þakklátur fyrir viðvörun-
ina, en byrgisstjórinn (Govenor)
virtist sem þrumulostinn. Á and-
liti hans sá eg ekki bros eftir
þetta.”
Frá Koreu
Á mánudagskvöld lutu frétt-
irnar að því frá Norður-Koreu,
að Japanir sæktu þar fram með
ógrynni liðs og her Sameinuðu
þjóðanna hefði víðast hörfað
undan. Segir fregnritinn, Leif
Eirikson (sem líklega er landi
með því nafni frá Boston), að
um 130,000 manna her, mest kín-
verskir kommúnistar sæktu nú á
móti her Sameinuðu þjóðanna. ]
Hvort að Kínverjar gætu lengij
haldið áfram sókninni, væri að j
vísu óvíst, en mannafli þeirraí
virtist ótæmandi. Ennþá hefir ]
þó oftast svo farið, að fremstu
fylkingar þeirra hafa eftir hverja
árás orðið að halda til baka.
Lesta-áreksturinn mikli
Ein af mestu slysfara-fréttum
s.l. viku, barst vestan úr landi af
tveimur járnbrautalestum C.N.
R. félagsins, er rákust á s. 1.
miðvikudag og afleiðingin af
varð sú, að 20 manns biðu bana,
en um 60 meiddust. Önnur lestin
kom full af fólki að vestan, en
hin frá Edmonton og var að fara
vestur. Austast í Klettafjöllun-
um rákust þær á eins og hvorug
vissi af annari, með nefndum af-;
leiðingum. Var þess og fyrst get-
ið til, að gleymst hafi að vara
lestirnar við að þær ættu að mæt-j
ast og er alt annað en gott, ef
svo skyldi vera. En að sú hafi
ástæða verið, er nú ekki víst og
málið er í rannsókn.
Með lestinni frá Edmonton
voru um 400 hermanna á leið til
Koreu. Meiddust yfir 50 af þeim
Kjarnorkustöð hituð upp
með kjamorku
Þegar er.byrjað að gera teikn-
ingar að hitunarkerfinu, og við
því búizt, að smíði fyrsta kerfis-
íns verði hafið næsta ár. Gefi
sú tilraun góða raun, er það ætl-
un brezkra stjórnarvalda, að hita
hús í heilum bæjum í grennd við
Harwell upp með kjarnorku.
Sérfræðingar telja engan vafa
á því, að hægt sé að nota hita
þann, sem fólginn er í kjarnork-j
unni, til þess að hita hús og^
knýja rafmótora. Erfiðleikarnir'
við nýtingu kjarnorkunnar er að
finna málm sem þolir hinn miklaj
hita. En það er verið að gera til-1
raunir með nýja málma, sem1
menn vænta, að ekki bráðni, þótt
þeir komist í snertingu við gíf-
urlegan hita..—Tíminn 30 okt.
Ekki gaman að —
\
Sámbandstjórn Canada skýrði
nýlega frá því, að tekjuafgangur ]
hennar á þessu ári yrði mikið
meiri en við var búist. Tekju-af-1
gangur að 7 mánuðum liðnum af
fjárhagsárinu nemur nú þegar
orðið 363 miljón dölum, en í á-
ætlun fjármálaráðherra var að-
c-ins gert ráð fyrir 15 miljónum
dala tekju-afgangi á öllu árinu.
Hvað mikill hagnaðurinn verður
á öllu árinu fara menn nærri um
af þessu.
En þá er spurningin, til hvers
er stjórnin að rífa alt þetta fá
I sínar hendur? Hvað hefir hún
við það að gera? Og hver verð-
ur afleiðing af þessu?
Afleiðingin verður að sjálf-
sögðu sú, að venja stjórnina á að
lifa í óhófi — í vellestingum1
praktuglega. Að hinu leytinu
leiðir af því, að vörubirgðirj
verða aldrei nægar og verð1
hækkar þessvegna og framfærslu!
kostnaður hækkar hóflaust. |
Stjórnin er því með núverandi
sköttum sem hún reitir misk-
unnarlaust út, að halda við dýr-
tíðinni, sem nú ríkir og sem
hrun peninga eða gjaldeyri hlýt- ]
ur fyr eða seinna að hafa í för
með sér.
Þriggja ára drengur
kóngur í Nepal
Þriggja ára drengur varð, 7.
nóvember, kongungur í Nepal-
ríki í Himalayaf jöllum. Er hann
sonarsonur Bir Bikrams kon-
ungs, en konungur og krónprins- |
inn hafa verið reknir frá völdum |
og hafa flúið á náðir indversku
sendisveitarinnar. Konungar í
ríki þessu eru þó valdalausir, en
forsætisráðherra, sem ávallt
verður að vera úr sömtu fjöl-
skyldu, er stjórnandi landsins.
Neapel er í fjöllunum milli
Indlands og Tibet, þriðjungi
stærra en fsland og hefur 5 — 6
milljónir íbúa. Eru það Gúrkar,
frægir hermenn, sem lögðu land-
ið undir sig á 17. öld.
—Alþbl. 8. nóvember
Kommúnistar leggja fé
inn í svissneska banka
BERN— Þegar Kóreustríðið
braust út, lögðu ríkisstjórnir
kommúnista Austur Evrópu
stórar fúlgur inn í svissneska
banka. Þá fylgdi sú skýring frá
viðkomandi ríkisstjórnum, að
hluti fjárhæðanna yrði sendur
til Tangier.
Það voru aðallega 2 getgátur,
sem skutu upp kollinum í hópi
svissneskra bankamanna í sam-
bandi við þessar dularfullu fjár-
hæðir. Telja sumir, að þær hafi
átt að vera tiltækar leynihreyf-
ingum kommjúnista, ef til Norð-
urálfustríðs skyldi koma.
Hins vegar er hugsanlegt, að
tryggja hafi át framtíð komm-
únistaleiðtoganna, ef þeir skyldu
verða að flýja ættlönd sín. Þeir
vita sem er, að staða þeirra er
ótrygg heima fyrir.
—Mbl. 29. október
i ljóðflokk, sem hann er höfund
ur að og las af snild.
17da. s. m. hélt Aldan samsæti
í samkomu húsi ísl. kv.fél. Líkn
í heiðursskyni við Kolka lækni
og til að gefa fólki tækifæri á ný
að kynnást og hafa tal af honum.
Eins og venja er til og konum
ber, tóku íslenzkar konur hönd-
um saman um allan undirbúning,
skreytingu á matborðum, rausn-
arlegar veitingar o.s. frv. og eiga
þær konur sem utan félagsins
standa sérstaklega þakkir skilið
fyrir drjúga aðstoð.
Til minja um komu Kolka
læknis til Blaine, afhenti Mr.
Andrew Danielson honum fyrir
hönd Öldunnar, litmiynd í
ramma af friðarboganum sem
stendur hér við þjóðvegin á
landamærum Canada og Banda-
ríkjanna.
Heiðursgesturinn þakkaði fyr-
ir gjöfina, gestrisni og alúð sér
auðsynda með lipurri, orðhlýrri
tölu.
Fullyrða má að heimsókn
slíkra manna styrkir tengslin
milli heima þjóðarinnar og þeirra
liér, sem ennþá geta kallað sig
íslenzkt fólk, þó þeir séu borg-
arar annars lands.
Mrs. J. Vopníjörö
FRÉTTIR FRÁ ISLANDl
FRÁ BLAINE, WASH.
Það telst til tíðinda í þessari
byggð að Páll V. G. Kolka, lækn-
ir, skáld og fræðimaður frá ís-
landi sem hefur verið að ferðast
á vegum þjóðræknisfélags ís-
lendinga í Vesturheimi í fyrir-
lestrar erindum til hinna ýmsu
deilda í þessu landi, kom og
flutti fyrirlestur og sýndi ísl.
litmyndir að kveldi hins 8. þ. rn-
í borðsal elliheimilisins “Staf-
holt” hér í Blaine. Sá staður var
valin af stjórnarnefnd þjóð.deild
“Alaan” til að geia þvt vistfólki
að stafholti sem ekki treystir sér
til að fara út að kvelcjinu, kost
á að sjá og heyra Kolka læknir.
Ekki mun fólk hafa orðið fyrir
vonbrigðum þá kveldstund.
Myndirnar voru ljóslifandi og
vel útskýrðar, fyrirlesturin eins
og vænta mátti, fróðlegur og
kjarnyrtur fluttur með hreinum
al-íslenzkum framburði, enda er
læknirinn prýðilega máli farin,
líka vakti það hrifningu að hlýða
Kúm beitt enn
Kúm er enn beitt í Suðursveit
og víðar í Skaptafellssýslum.
Hefur tíð verið mild og veðurfar
hlýtt, og reyna menn að spara
lítinn og vondan heyfeng með
því að beita nautgripunum eins
lengi fram eftir og unnt er .
—Tíminn 3. nóv.
★ * *
Forseta tsl. berst þakkar-
skeyti frá Svíakonungi
Forseti íslands hefur fengið
svohljóðandi símskeyti frá Svía
konungi, sem svar við samúðar-
kveðju er forseti sendi honum
vegna fráfalls föður hans:
“Eg leyfi mér að flytja yður,
herra forseti, innilegustu þakkir
fyrir hina hlýju samúð yðar og
skilning, er lýsir sér í kveðju
yðar, sem eg met mjög mikils, og
ekki einungis er beint að mér
sjálfum, heldur allri þjóð minni.
Bæði eg og sænska þjóðin taka
af heilum hug undir ummæli yð-
ar og óskir um áframhaldandi
vináttu og bræðraþel milli ís-
lands og Svíþjóðar.”
—Mbl. 3. nóv.
★ * *
Varö Grímur Thomsen fyrstur
að viðurkenna Andersen í
Danmörku?
Martin Larsen sendikennari
flytur í kvöld fyrirlestur fyrir
almenning í háskólanum í kenn-
slustof u nr. 2. Fyrirlesturinn
nefnist “Grímur Thomsen og H.
C. Andersen”, og mun fyrirles-
arinn þar, og ef til vill í tveim-
ur framhaldsfyrirlestrum, fjalla
um dóm Gríms Thomsen um H.
C. Andersen og áhrif hans á
skoðanir Dana á ritsnilld hins
mikla danska ævintýraskálds.
—Alþbl. 8. nóv.
W * ~
Eggert Guðmundsson listmálari
á förum til Ástralíu
Eggert Guðmundsson listmál-
ari er á förum af landi burt á-
samt fjölskyldu sinni og er ferð-
inni heitið til Ástralíu, þar sem
hann mun dvelja að minnsta
kosti í tvö ár.
Eggert mun leggja af stað um
aramót og fara fyrst til London
en þar dvelzt hann um tveggja
mánaðaskeið og málar nokkur
“portret”, sem hann hefit^pant-
anir að. Síðan mun hann halda
til Queensland í Austur-Ástralíu
EFNILEGUR
LÖGFRÆÐINGUR
Eirííkur Eiríksson, B.A., L.L.B.
Þessi ungi og efnilegi maður
er Winnipeg-fslendingur, sonur
Mr. og Mrs. Guðmundar Eiríks-
sonar er lengi bjuggu að Gar-
field St. hér í borginni, en nú
síðari árin í Vancouver, B. C. —
Eiríkur var í foreldrahúsum í
Winnipeg þar til hann innritað-
ist í flugher Canada 1942. Hann
gengdi herþjónustu erlendis sem
“Flying Officer” til stríðsloka.
Er því lauk kom hann til Van-
couver, B. C. og innritaðist í há-
skóla fylkisins. Hann útskrifað-
ist 1948 með Bachelor of Art
gráðu, og í lögum 1949. Að af-
loknum prófum settist hann að í
New Westminster, B. C. og hef-
ir þar skrifstofu sína að 513 Col-
umbia St.
en þar er systir konunnar hans
búsett, og mun Eggert og fjöl-
skylda hans dveljast þar fyrst í
stað, en síðan fara til Sidney.
Er ætlun Eggerts að hafa mál-
verkasýningar í Ástralíu og enn
fremur að vinna þar. Hefur hann
með sér frumdrætti að nýjum
myndum, sem hann mun fullgera
ytra. Þá hefur Eggert meðferð-
is íslenzkar kvikmyndir, sem
hann hyggst sýna á ferðalaginu.
—Alþbl. 2. nóv.
ATHUGIÐ
Heimskringla vill draga at-
hygli innheimtumanna sinna og
áskrifenda að því, að á við-
skifta árið fer nú að líða og að
það eru nokkrir enn, sem ekki
hafa gert Hkr. þau skil sem vera
ætti. En blaðareikningum er bezt
lokið á hverju ári. Svo líta að
minsta kosti flestir á það, en ein-
staklingum yfirsézt það þó oftar
en skyldi. Nú hafa, að því er
maður vonar, flestir betri ráð en
á nokkrum öðrum tíma ársins á
að greiða blaðið sem eins ódýrt
er gert eins og hægt er og vér
þorum að veðja við hvern sem er
um, að eru beztu matarkaupin sem
á nokkru íslenzku heimili hér
vestra, er hægt að gera. Að fá
þær fréttir, sem næst í, á hverri
viku af löndum hér sem hvergi
er annars staðar að fá, svo að í
nokkru lagi sé er kærkomið
hverjum sönnum íslendingi. Um
hina sem aldrei hafa styrkt blöð-
in með því að kaupa þau, er ekki
að ræða, þó skeð geti að þeir sjái
einhverntííma, hvers þeir hafa
farið á mis, og iðrist þess, en um
seinan.
Styrktarmenn og kaupendur
Hkr. og unnendur þess, sem ís-
lenzkt er, verið svo góðir að sjá
nú sem fyrst innheimtumenn
'blaðsins eða senda áskriftagjald-
ið fyrir árið beint til blaðsins.
Stefán Einarsson, fyrrum að
681 Alverstone St., Winnipeg, er
fluttur til Ste 10, Acadia Apts., á
Victor St., nálægt Sargent. Sími
724 064.
/