Heimskringla - 19.11.1952, Page 1

AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD —look for the
Bright Red Wrappei
LXVII ÁRGANGUR
AT ALL LEADING GROCERS
Super-Quality
“BUTTER-NUT”
BREAD
“Tops in Quality & Taste”
CANADA BREAD —look for the
Bright Red Wrapper
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 19. NÓV. 1952
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
FRÉTTIR í FÁM CRÐUM
Mr. Jask St. John bæjarráðs-
maður og lyfsak, kvað vera að
hugsa um að bjóða sig til þing-
mensku í Manitoba-fylki.
Stendur þannig á, að eitt þing
sæti er óskipað. Því var sagt
lausu af Hon. C.Rhodes Smith 1.
nóvember, vegna annars starfs er
hann tókst á hendur.
Það er ekki víst hvenær kosn-
ing fer fram eða hvort nokkur
aukakosning verður í fylkinu, ef
almennar fylkiskosningar fara
fram á næsta sumri. En sú kosn-
ing er talin nauðsynleg vegna að-
gerða Manitobastjórnar á orku-
málum fylkisins.
Mr. St. John hefir verið 10 ár
bæjarráðsmaður. Hann er eig-
andi mjög glæsilegrar lyfjabúð-
ar á Sargent og Lipton strætum.
í stjórnmálum er hann liberal
og kjördæmið er í Mið-Winni-
peg.
★
Giftingar bandarískra her-
manna í Evrópu og þýzkra
stúlkna, hafa farið mjög í vöxt
síðustu eitt eða tvö árin. Veitt
leyfi kváðu vera 500 orðin á mán-
uði. Þegar fyrst var byrjað að
leyfa þessar giftingar af hlutað-
eigandi stjórnum, voru hermenn
irnir ekki nærri eins margir og
þeir nú eru. Þeir munu fleiri nú
en nokkru sinni fyr.
★
Lloyd Stinson CCF þingmað-
ur í Suður-Winnipeg, segir kjör
dæmaskipun Manitoba hina fá-
ránlegustu, sem hægt sé að
hugsa sér. Af 55 þingmönnum
alls séu 10 frá Winnipeg, þar
sem helmingur íbúa fylkisins
búa. Ennfremur séu 6 af ráðherr
unum frá kot-kjördæmum fylk-
isins.
★
Fulltrúi Indverja á þingi Sam-
einuðu þjóðanna, er frú Pundit,
systir Nehru, stjórnarformanns.
f ræðu sem hún hélt nýlega í N.
York, gagnrýndi hún þá stefnu
Eisenhowers, að Asíu þjóðir
ættu að vernda sig sjálfar fyrir
árásum sín á milli. Frúnni hefir
eflaust fundist höggvið nærri
þjóð sinni, því hún hefir farið
hægt í sakir að hjálpa Suður-
Koreu og getur þó varla verið
sama um hvernig leikin er af N.-
in upp, verður atvinna þarna fyr-
ir 175 menn.
★
Biblíufélög í Bandaríkjunum
eru að reyna að koma til leiðar,
að biblían verði lesin út um all-
an heim frá 27 nóvember, sem er
þakkargerðardagur í Bandaríkj-
unum, til Jóla. Er ráð gert fyrir
að lesinn sé einn kapítuli á dag
eða 29 alls. Hverjir kapítularnir
eru mun eiga að auglýsa þegar
lesturinn hefst.
★
Á morgun byrjar hveitiráðið
að greiða bændum það sem þeir
eiga ógreitt af síðustu árs upp-
skeru í öllu landinu nemur
greiðslan $114,500,000, en í Mani-
toba fylki um $11,000,000.
★
Samkvæmt síðustu manntals-
skýrslum Canada, fæðast 1036
börn á dag. Af þeim deyja 332.
Inn í landið flytja 590 og út 145.
Ibúunum fjölgar því um 1149 á
dag.
★
Adlai fylkisstjóri Stevenson,
hefir, að beiðni Trumans tekist
á hendur formensku demókrata
flokksins í Bandaríkjunum. Mun
erfitt að benda á nokkurn hæfari
mann innan flokksins til þess en
hann.
FEÐGA MINNING
I.
INGIMUNDUR EIRÍKSSON
INGE
1 dregist lengur en
—- -...........*............... S y! að minnast þessa merka
Koreu, Kínverjum og Rússum. og aSæta manns. En það skal nú
Það virðist undurlítið tiltöku-: gert hér 1 fáum °rðum.
mál, þó Bandaríkin ætlist til Inginaundur Einksson var
meiri aðstoðar frá sumum lýð- fæddur 20- september 1864 að
ræðisþjóðunum, en verið hefir | HrossahaSa 1 Arness- Foreldr-
að fagna til þessa Bandaríkja-1 ar hans voru Þau híónin Eiríkur
herinn er voldugur. En varalið' Ingimundarson> bóndi að Ár'
hans þynnist, ef það á að Senda!hrauni Skeiðum °g Gróa Ás'
á hvern einasta vígvöll sem Sam bÍarnardottir kona hans- Var
einuðu þjóðirnar verða að verja. Gróa hinn mesti kvennskörung-
Það Setur skeð að frúin hafi ur;. .
meira til síns máls en vér siá-’ Ingimundur var kvæntur og er
Um- En með áu*; ’ . , , J * eftirlifandi ekkja hans Steinunn
“ «,«, „ * E'1’a* ijÍMdóUir Notman, bónda aS
nkjah.tnum sB“da- JSyastu Grund í BlönduhHS í
ast og taka við Z að berf ...........
stríðsins, er hJt?U * fleiðing
um
er hætt við aA
fari að eigna henni hu J6011
sem hún naumast á, oe <,05.Sarur’
s lýsa
ekki hennar mati á lífi bandar
fskra hermanna rétt.
Skagafirði; gáfuð kona og mik-
ilhæf.
Þau hjón eignuðust tíu börn
tvo syni og átta dætur. .
Þegar hingað kom vestur
dvaldi Inigmundur alllengi
svo
hverju máli sem uppi var innan-
héraðs, en hann gaf sig lítt að ut-
anhéraðs málum. Leysti hann öll
sín störf af hendi með hinni
mestu lipurð og lægni. Það varl
því eðlilegt að hann væri valinnj
til þess að fara vestur, ásamtj
öðrum trúnaðarmönnum, til þess
að skoða þetta “Gósen” land með
eigin augum.
Þetta var löng leið—um 120
mílur. Með Ingimundi var
Kristján Helgason. Hafði enginn
íslendingur áður farið þangað í
landaleit.
Þegar þeir félagar komu aftur
heim til Þingvalla, lýstu þeir
landinu svo fagurlega, að hópur
manna tók sig upp þegar í staðj
frá Þingvallabygðinni og flutti
til Saskatchewan-fylki, en þar
voru þessar Vatnabygðir. Á
næstu árum flutti þangað fólk
úr öllum áttum
Eins og áður var sagt var Ingi-
mundur mörgum og miklum gáf
um gæddur; hann var djúpvitur
maður og svo laghentur að hann
gat svo að segja, fært alt í lag,
sem úr lagi fór. Er þar ekki ein-
ungis átt við vélar og verkfæri,
heldur einnig lifandi skepnur.
Hann var svo vel að sér í dýra-
lækningum, að aðdáun vakti.
Hafði hann lesið og lært svo
mikið og margt 1 þeim fræðum að
undrun sætti, þó hann hefði
aldrei inn fyrir skóladyr stígiðj
sem nemandi. Kom þetta sér oftj
vel í nýbygðinni, þar sem umj
engan lærðan dýralækni var að
ræða.
Við þetta bættist það að Ingi-
mundur fór oft út um bygðir
þegar hann var kallaður, til þess
að bjarga skepnum eða hlynna
að þeim, ef eitthvað gekk að—og
það oftast fyrir lítið gjald eðaj
ekki neitt. Hann var frábærlega'
hjálpsamur og altaf búinn til liðs
og líknar hvar og hvenær sem
þörf krafði.
Ingimundur dó 17. september
1936. Mun nafn hans geymast í
minnum manna í Vatnabygðun-
um eins lengi og saga þeirra
bygða verður virt og varðveitt.
II
voru þeir feðgar óvenjulega sam-
rýndir, var það mjög eðlilegt,
því þeir voru einkar liíkir að
mörgu leyti.
Þess var getið, að faðir Youngs
hefði verið hinn ólærði, en
heppni dýralæknir héraðsins. Þá
hæfileika hafði Young erft af
föður sínum, aðeins í þeim mun
stærri mæli sem þá voru tækifær
in meiri, fleiri og fullkomnari.
Fékk Young svo mikið orð á
sig fyrir heppni og þekkingu í
þessu starfi, að hvenær sem hest-
ur eða einhver önnur skepna
veiktist eða slasaðisst þá varð
það altaf fyrst fyrir að sækja
Young. .Var hann jafnan fús og
fljótur að fara og gefa góð ráð
eð leggja líknar hendur að líð-
andi skepnum.
Og ekki var þetta heldur í
gróðaskyni gert. Fæstir áttu
þunga vasa í þá daga, var því
oftast unnið að þessum verkum
endurgjaldslaust.
En þannig var sá andi, sem
ríkti á tímum landnámsins: Ef
einhver þarfnaðist liðs eða líkn-
ar í einhverju tilliti, þá var sjálf
sagt að veita honum það, hvort
sem hann gat borgað nokkuð eða
ekki neitt.
Þannig var andi frumbyggj-
anna þegar og þar sem Young
ólst upp; þann anda hafði hann
drukkið inn í sína ungu sál á
uppvaxtar árunum. Það hugar-
far hafði hann erft frá báðum
foreldrum sínum og þann arf
hafði hann sjálfur varðveitt og
vaxtað til síðustu stundar.
Skólamentun hlaut Young
mjög litla; þau systkinin voru
tíu og hann var hinn eldri
tveggja bræðra, má því nærri
geta að hans var snemma þörf
við bústörfin. En þrátt fyrir alt
þetta aflaði hann sér talsverðrar
sjálfsmentunar, skrifaði t.dJ
prýðilega rithönd.
Young var kvæntur; eftirlif-
andi ekkja hans heitir Anna
Faith; hún er bróðurdóttir
Frank Fredericson Fálkaforingj
ans fræga. Þau hjón eignuðust
tvær dætur, sem báðar lífa hjá
móður sinni.
Sig. Júl. Jóhannessson
MINNINGARORÐ
Kristín Anna Kiesman
YOUNG EDISON INGE
Minning um
YOUNG E. INGE
F. 5. júná 1900 — d. 20. jan. 1952
Hinn 25. ágúst s.l. andaðist á
sjúkrahælinu, St. Boniface, St.
Vital, Kristín Anna Kiesman frá
Hecla, Man.
Hún var fædd í Hecla 14. jan.
1921. Foreldrar hennar voru
Gestur Pálsson, sonur Páls heit.
Jakobssonar sem bjó í Steinnesi
í Mikley og Anna dóttir Bioga
Sigurgeirssonar prests á Grund
í Eyjafirði.
Kristín misti móður sína þeg-
ar hún var á fyrsta árinu og ólst
upp hjá föður sínum og föður
ömmu í Steinrtesi ásamt þremur
bræðrum, Sveinbirni, Gesti og
Skúla. 18. desesmber 1941 giftist
hún hérlendum manni, William
Arthur Kiesman að nafni. Þau
áttu fyrst heima í Mikley, en
ssambúð þeirra varð ekki að stað
aldri því að Mr. Keisman var í
Canada hernum og þegar her-
þjónustsunni var lokið, tók
heilsu Kristínar að hnigna, var
hún mjög heilsuveil og dvaldi
hin tvö síðustu ár æfinnar á
heilsuhælinu, þar sem hún lézt.
Hún var jörðuð frá heimili
sínu í Steinnesi og lútersku-

NÚMER 8.
kirkjunni í Mikley og lögð til
hvíldar í grafreitnum þar.
Þegar eg skrifa þessar línur í
minningu um hina ungu konu,
sem var kölluð svona snemma,
dettur mér í hug stef úr fornum
og frægum eftirmælum, ortum
af þjóðskáldinu Bjarna Thorar-
insson;
“Þá eik í stormi hrynur háa,
hamra því beltin skýra frá;
en þegar fjólan fellur bláa,
fallið það enginn heyra má,
en ilmur horfinn innir fyrst,
urtabygðin hvers hefir mist.”
Krístínu sál. svipar til fjól-
unnar, sem veikbygð var í skjóli
garðsins. Hún misti móður sína
í bernsku og naut ástríkis föður
síns og bræðra, ömmu sinnar og
föðursystur, Matthildar, sem
ætíð var henni mjög góð, síðan
í herisuleisinu, aðhjúkrunar Hel-
enar Pálsons, konu Bergþórs
föðurbróður síns, og eiginmanns
sem reyndist henni mjög vel. —
Alt þetta fólk elskaði hana og
önnuðust um hana eftir föngum
og saknar hennar. Þótt æfin
væri ekki löng og margar þján-
ingastundir, þá hafði hún að
geyma margar unaðstundir, um-
hyggju og kærleika margra sam-
úðarríkra ástvina, sem vörpuðu
ljósi á leiðina, gladdi og vermdi
hjarta hennar í einveru sjúk-
dómsáranna.
Hún bar sjúkdóm sinn með
þolinmæði og sjálfs afneitun,
þótt hana langaði mjög heim,
lét hún það ekki á sig fá, en beið
róleg batans, sem hún vonaðists
eftir. Hann varð á þessa leið, að
hún hefir fengið heimfararleyfi
til hinna sælu bústaða eilífðar-
innar. Minning hennar býr og
heima P*íljörtum föður, bræðra,
og annara ástvina. Friður sé með
minningu hennar.
E. J. Melan
‘ ntm seHhefmUUrén
‘ Vatnabygðinni érið
ílokkinum til að endursækja um bygð °g SettlSt ^ að‘. Var SU
^ætisittínæstusambands-’Foan,!11^ V0tnunum
kosningum. Hann hefir yerið !°g Fishing Lake
þingmaður þess síðan 1942. þes ** frettlr hofðu borist fra
p ssum bygðum að þar væru
Tvö hernaðarvöru-geymsluhús '°,tn.m kvik af g°ðum fiski og
°g skrifstofur verður byrjað að ? ^eim svæðum væru allar bjarg-
reisa í Winnipeg á komandi ^ hendi nátturunnar-
V°H. Kosta húsin til samans um' In£imundur var frábærlega
2 miljón dali. Þegar þau eru kom'gefinn maður: var hann því
, sjálfkjörinn forvígismaður í
Hann var fæddur 5. júní, árið
1900 í Foam Lake bygðinni, og
ólst þar upp á landnáms tímun-
um, þegar ervitt var að afla sér
mentunar. Alþýðuskólarnir voru,
flestir langt frá heimilunum, og
urðu því unglingarnir flestir að;
fara gangandi fram og aftur svo'
mílum skifti. Og ekki nóg með
það, heldur var flestum ungling-
um það ómögulegt að sækja skólaj
nema örstuttan tíma—og. sumum
alls ekki—sökum þess að þeir
urðu að byrja korn-ungir á þvíj
að létta undir með heimilisstörf,
in, bæði úti og inni.
Young var snemma barn sinn-J
ar tíðar. Hann var korn-ungur|
þegar hann byrjaði að hjálpa
föður sínum við bústörfin, enda
Kaldur vetur seztur er í sæti,
sveitum yfir flögra döpur ljos,
Dynja þung í lofti veðra læti,
landið undir heljarblæju snjós.
Grá og korguð grúfa ský um
nætur,
geigur stendur inn í hjarta
manns,
Er sem grimmar illra fylgja
þrætur
yfir vjfi bygðum frosins lands.
Það er hart að þola vetrar veldi,
víða kalt er stormar ólmast mest.
Hitt þó verra, feigð að velli er
feldi
foringjann er veikum dugði bezt,
þann er vildi, væri grannans
hagur
verri en skyldi, og að nauðum
svarf,
veita bjargir, veður grimm né
slagur
væri ei tálman, ef að hjálpar
þarf.
Þú varst bóndi, veðrum undir
áttir
ailt það sem þín framtíð bauð og
sá.
Bygðarstólpi, meira þín þú
máttir
mörgum þeim er heiðurssætum
ná.
Bú þitt stóð að heillra handa
notum
hjálp og likn þar stráð i smyrsu-n
síu
væri skepna Sjúk, va>ð sárt í
brotusn
sæist ekki lækrishötic,:M þín.
Farinn! Dáinn! Fram á veginn
stara
förunautum þínum reynist hart.
Þúngur krossinn, þeirra djúpa
ara
þar sem gína um reginmyrkrið
svart.
En hún von er vökudjörf og
fögur
vetrarhug í burt sem hrekja má.
Ekki glatast góðar æfisögur,
geymast lengi kærsiu minnum
hjá.
Vetur aðeins varir skamma daga,
viðsýn stækkar, hækka skærri
ljós,
þá fer vorið aftur alt að laga
áður falið vetrarblæju snjós.
Þar skal fylgjum þínum helzt að
mæta
þegar gróður rís á vöngum lands,
þeim var vöxtur, viljinn til að
bæta,
vöggugjöf hins sanna heiðurs-
manns
Þegar vorsins björtu blómstur
lundum
blika ljósin skærst í fögrum
heim,
fylkja þínir fríðum heillastund-
um
fegurst minning sem að geymdi
þeim.
Hvað er gröfin? Leiði langra
drauma,
leiðarstjarna fram um tímans ís.
Yfir lífsins stöðugt kviku
strauma
stór og góð og hrein þín minn-
ing rís.
Vertu sæll, við þökkum viljug
verkin
valinkunn og dygðug trygðaspor,
langan aldur bygðin ber þess
merkin
best er gerðir hér á meðal vor,
sofðu rótt í faðmi eilífs friðar,
ferðalok hins þreytta iðjumanns,
Ijúf og ástrík hinsta kveðjan
kliðar,
kringum safnast gróna leiðið
hans.
T. T. Kalman
FRÁ JERÚSALEM
í Israel kvað hafa verið sam-
þykt að taka upp forna hátíð,
sem 1 því var fólgin að lesa upp
lög landsins sjöunda hvert ár á
Sínaí fjalli. Hátíðinni Scunfara
er skrúðganga eftir götum hinn-
ar helgu borgar Jerúsalem, —
ganga upp á fjall til að leggja
sveig á gröf Davíðs konungs og
flytja bænir um alheimsfrið.
ÞÝZKALAND
Fjölfarnasti skipaskurður í
heimi, er Kiel-skurðurinn. Árið
1951 fóru 54,851 skip um hann.
Er það talsvert hærri skipatala
en um Súez og Panama skurðina
fara. Háskólann í Bonn sækja nú
yfir 400 stúdentar. Eru þeir frá
ýmsum löndum, og nú í fyrsta
sinni frá Bandaríkjunum, Ind-
landi, Indonesíu og Kóreu. .