Heimskringla - 09.05.1956, Blaðsíða 1

CCNTURY MOTORS LTD.
247 MAIN — Phone 92-3311
r'—

&
CENTURY M0T0R5 LTD.
241 MAIN-716 PORTAGE
LXX ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAjGINN, 9. MAf, 1956
NÚMER 32.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
UMMÆLI EISENHOWER
UM VANDAMÁL ÍS-
LENDINGA
Eisenhower forseti hélt viku-
legan iblaðamannafund í Hvíta
húsinu 4. apríl. Var hann m a.
spurður um ályktun Alþingis ís
lndinga um varnarmálin og um
var beint til hans og sagði, að
slíkt -væri fráleitt. Hann myndi
aldrei ganga fram hjá vilja þings
ins
Gruenther yfirhershöfðingi
NATO sagði í ræðu í París í
dag, að hernaðarmáttur Atlanz-
hafsbandalagsins væri nú orðinn
það mikill, að loksins væri sá
tími runninn upp, að hægt væri
fyrirhugaða brottför ameríks^að leggja aukna áherzlu á stor-
herliðs frá íslandi. Forsetinn aukna samvinnu og samstarf á
kvaðst þess fullviss, að viðun-
andi lausn myndi finnast á vanda
málum íslendinga._ Eisenhower
sagði, að enginn gæti efazt um
einlæga vináttu íslenzku og
bandarísku þjóðarinnar. Mál
þessi yrðu lögð fyrir fund ráðs
Atlanzhafsbandalagsins, sem
kemur saman í maí.
Forsetinn hóf mál sitt með
því að minnast 7 ára afmælis
bandalagsins.
Lagði hann áherzlu á, að
NATO hefSi ekki brugðist þeim
vonum, sem voru bundnar við
það í fyrstu. Hann var spurður
um, hvort tilkoma kjarnorku-
vopna hefði nokkuð breytt grund
velli bandalagsins
öðru en hernaðarsviðinu. Gruen
ther sagði að Atlanzhafsríkin
gætu nú staðizt hverja árás. —
Mollet og Ismay lávarður tóku í
sama streng og lögðu báðir á-
herzlu á stóraukna samvinnu At-
lanzhafsþjóðanna á sviði efna-
hagsmála, stjórnmála og margs
konar menningarmála.
Eyðsla fyrir tóbak
og vín
Á þinginu í Ottawa var eftir
því spurt nýlega, hvað miklu fé
Canadamenn eyddu fyrir tóbak
og áfengi.
Skýrsla frá viðskiftaráðherra
Howe sem lesin var, svaraði
Forsetinn 'spurningunni á þá leið, að 1954
sagði, að svo væri ekki—banda- hefðu verið greiddar 475 miljón
lagið væri jafn nytsamt í dag dalir í Canada fyrir tóbak —
eins og það var, þegar það var eða (31.26, á hvern mann). Fyrir
stofnað árið 1949. Stórvirki áfenga drykki greiddu Canada
hefðu verið unnin á sviði örygg-
ismálanna, og væri bandalagið
mjög öflugt á hinu hernaðarlega
sviði, en það væri ekki nóg, sagði
forsetinn. Leggja yrði áherzlu á
stóraukna samvinnu á sviði ým-
issa menningarmála, en þegar
hefði mikið áunnizt á því sviði
*neð margs konar samvinnu At-
lanzhafs-ríkjanna á sviði lista,
vísinda og efnahagsmála.
Forsetinn var spurður að því
hvort hernaðarlegt mikilvægi fs-
lands hefði breyzt við tilkomu
nýrra vopna og þróun hernaðar-
tækninnar í Rússlandi.
Eisenhower sagði, að slík þró-
un á hinu tæknilega sviði væri
með öliu óhjákvæmileg og raun-
ar eðlileg og Væri viðbúið, að
slík iþróun gæti breytt hernaðar-
legu mikilvægi vissra staða í
heiminum.
Forsetinn sagði, að það myndu
verða fleiri en hann, sem tækju
þessi mál til rækilegrar athug-
unar. Ef eitthvað hefir breytzt,
þá á Atlanzhafsráðið að taka það
til rannsóknar. Ráðherrar allra
aðildarríkjanna munu taka þessi
mál til nákvæmrar yfirvegunar
°g komast að einhverri lausn á
vandarnálinú.
Við vitum að hér er um fá-
menna þjóð as ræða, sagði for-
setinn aðeins l6o þús. manna.
Það ber alltaf mikið g erlendu
herliði í 9V0 fámennu landi, og
ber líklega meira á þessum her-
afla á íslandi heldur en tíföldum
herafla bandalagsþjónanna í t.d.
Frakklandi miðað við þann her-
afla, sem þar er nú. Það getur
enginn dregið í efa, að íslend-
ingar og Bandarkjamenn eru
tengdir vináttuböndum. Eg hef
heimsótt fslendinga, og eg þyk-
ist þess fullviss að það sé hægt
að leysa vandamál þeirra.
Forsetinn ræddi nokkuð um
ástandið í löndunum fyrir botni.
Míðjarðarhafsins. Sagði hann,
að mikiivægast væri að tryggja
friðinn í þesSum löndum, en
hann yrði ekki tryggður, nema
íólkinu væri gert kleift að lifa
sómasamlegu lífi og búa við þjóð
félagslegt, fjárhagslegt og stjórn
málalegt frelsi. Hann neitaði
því, að hann myndi láta senda
herlið til þessara landa, án sam-
þykkis þingsins. Varð forsetinn
gramur, þegar spurningu þessari
búar 865 mijón dali (eða 56.92
á hvern mann).
En svo var hugað að því hvað
miklu fé væri varið til fræðslu-
mála. Nam sú fjárhæð 5S1 miljón
dala, eða $40.26 á hvem mann.
Til mentamálanna var hlut-
fallslega minstu fé varið á
Prince Edward Island þ.e. $20.34
á hvern mann. En mest til menta
mála British Columbia fylkis eða
$55.50 á hvern mann.
TÆKI, SEM “SÉR” OG
TEKUR MYNDIR í
NÍÐAMYRKRl
S
Nýlega kynnti bandarískur
vísindamaður nýtt tæki, sem á
að geta “séð” í myrkri.
Tæki þetta, sem sýnt var í
Boston, er nefnt “Eva”. Við
fyrstu sýn minnir það helzt á
venjulega ljósmyndavél á þrí-
f£eti, en það getur séð og greint
hlu« í myrkri, en auk þess tek
ið litmyndir í svartamyrkri. —
“Eva” á að geta séð hluti og
menn í myrkri í talsverðri fjar
lægð.
Sá heitir dr. Bruce Bimngs>
kunnur eðlisfræðingur, sem
sýndi undratækið- Meðal annars
sýndi hann mynd, sem “Eva’
hafði tekið af manni í 200 metra
fjarlægð um nótt, þegar hvorki
sást til tungls né stjarna. Á sama
hátt sagði hann, að “Eva” gæti
séð hús í 1^4 km. fjarlægð.
Bandaríkjaher hefir, ásamt
öðrum, staðið að tilraunum með
leynd yfir þessu. Þó er þetta fyr
irbæri skýrt að nokkru á þá
lund, að venjulegar myndavélar
safna ljósgeislum, en “Eva” safn
ar hita-geislum, sem hinir ýmsu
hlutir gefa frá sér. Þessum út-
geislum safnar Eva á þunna olíu
'húð. Mólekúl gufa upp frá olíu
húðinni í hlutfalli við hitastig
það, sem safnast á hina ýmsu
hluta húðarinnar. Tæki þetta er
enn m jög dýrt, kostar um 9.500
dollara.
Joseph Stalin í
nýju Ijósi
Þær fréttir hafa borið hæst i
heimsblöðunum undanfarið að á
lokuðum fundi á kommúnista
þinginu í Moskvu nýlega, hafi
Khrushohev flutt þá lýsingu á
Joseph Stalin, að þrjátíu þing-
fulltrúar hafi liðið í ómegin—
taldi hann Stalin hafa verið hald
inn ofsóknarbrjálæði er leitt
hafi til aftöku f jölda manna, jafn
vel iþeirra, sem honum hafi verið
handgengnir. Með taumlausri
tortryggni hafi hann veikt
rauðaherinn með því að taka fær
ustu herforingjana af lífi eða
'hneppa í fangelsi, og sjálfur
kvaðst Khrushchev aldrei hafa
verið óhultur um sig, meðan
Stalin lifði. Með þessu ofsóknar
æði hafi Stalin mjög skaðað kom
múnistaflokkinn og veikt hern-
aðarmátt Sóvétríkjanna.
Talið er, að suður i Grúsíu,
ættarhéraði talins, hafi gosið
upp óeirðir út af ummælum
Khrushchevs.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Jack Blumberg, bæjarráðsmað
ur, hefir verið skipaður formað-
ur strætisvagnareksturs Win-
nipeg borgar. Honum er áskilið
í kaup $6,600.
Blumberg hefir verið bæjar-
ráðsmaður í 36 ár. Verður að
kjósa bæjarráðsmann í stað hans.
Deilur í bæjarráðinu um að i
þessa stöðu hefði verið kosið af
pólitískum ástæðum, olli þessum
mannaskiftum.
•
Hon. R. D. Turner, fjármála-
ráðherra í Campbell stjórninni í
Manitoba, hefir sagt ráðherra-
stöðu sinni lausri í lok júní-mán-
aðar. Hefir bonum boðist staða
hjá Central Northern Airways.
•
Um 1500 starfsmenn á skipum
er sigla um St. Lawrence fljótið
hafa ákveðið að gera verkfall á
morgun. Þeir kref jast kauphækk
unar og annara hlunninda. Mun
f jöldi bætast við verkfallshópinn
ef kvöðin verður ekki heyrð. Nú
er allmikill flutningur á hveiti
úr landi. Er því töf á flutingi
þess sem næst óbætanleg.
•
í fimm háskólum í Canada
verður kenslugjald nemenda
hækkað um 10 pró cent á kom-
and hausti. Það nemur um $25 á
hverjum nemenda. Skólarnir
hafa orðið til þessa að grípa,
vegna hækkaðs kennarakaups.
•
SIBERÍA ER FRAM-
tiðarlandið
Kushchev framkvæmdastjóri
russneska kommúnistaflokksins,
hefur boðað nýja sókn til þess
að knýja menn til að flytjast til
Síberíu. Er í ráði að senda þang-
að hálfa milljón ungra manna.
Segir í fregnum frá Moskvu,
að í ráði sé að kveðja 350,000 —
500,000 unga og framgjarna
menn, aðallega úr stórborgum
eins og Moskvu og Leningrad og
fleirum til að taka virkan þátt
í að 'hagnýta hin miklu skilyrði,
sem Síbería hefur upp á að bjóða
á sviði námureksturs, iðnaðar, o.
s. frv. í ávarpi er sagt, að auð-
lindir Síberíu séu svo miklar og
framfaraskilyrði, að langt skari
fram úr öllu sem hinn vestræni
heimur hafi upp á að bjóða, en
til að sigra í friðsamlegri sam-
keppni við hinar vestrænu þjóð-
ir þurfi að leggja fram mikinn
áhuga og mikla vinnu.
Síberíu er nú lýst sem hinu
mikla landi framtíðarmöguleik-
anna. —Vísir
lega tuttugasta flokksþing kom-
múnista stóð yfir og meðtók af
munni Krushchev sjálfs, hinar
nýju trúarjátningar flokksins.
Það hefði verið auvelt fyrir
Mr. Buck að játa yfirsjónir sín-
ar fyrri, til þess að firra flokk
sinn þeirri hneisu sem nú verð-
ur yfir hann að dynja vegna á-
trúnaðarins á Stalin.
Á fyrsta maí hátíðisdegi kom-
múnista í Toronto, kannaðist
Buck við að sumt af því, sem
hann hafði gert í nafni Stalins,
væri nú betur ógert, því það
hafi vissulega ekki verið til við-
halds kommúnisma eða ráð-
stjórnarríkjunum.
Þetta segir sami maðurinn sem
við fráfall Stalins hélt fram að
tárin mundu flóa um götur bæja
landsins ef Canadamenn vissu
hvað mikið heimurinn hefði
misst med Stalin.
En allan þann tíma sem Buck
og félagar hans tilbáðu Stalin,
lét hann skammirnar rigna yfir
Atlanzhafs bandalagið, kapítal-
ista auðvaldsblöð fyrir það að
reyna að lýsa atferli Stalms eins
og þeir sjálfir Krushóhey og
Buck nú gera.
Mr. Tim Buck hefur haft
meiri tækifæri en allur fjöldi
Canadamanna að kynnast því,
sem fram fór á tíð Stalins.
Hann hafði verið á sífeldum
ferðalögum um Evrópu og heim
sótt Rússland á stjórnartíð Stal
ins og eftir dauða hans og oftar
en einu sinni. Eigi að síður kann
ast hann nú við að hann hafi
verið blektur af Stalin. Skyldi
honum reynast eins auðvelt hér
eftir, að fá menn til að treysta
dómgreind hans og óskeikulleik,
og áður.
FRÁ ÍSLANDI
Tim Buck sér að sér
Tim Buck foringi commúnista
í Canada, hefur seint og síðar
meir kannast við, að honum og
flokki hans hafi yfirsést um
manndyggðir Stalins saluga.
Buck er nýverið kominn heim
frá Moskvu þar sem hið merki-
GROMYKO HEFIR
SAMÚÐ MEÐ ISL.
Andrie Gromyko, aðstoðarut-
anríkisráðherra Sovétríkjanna
hélt ræðu í stúdentafélaginu í
Kaupmannahöfu 8. apríl í boði
stúdenta.
Viðstaddir voru sex hundruð
stúdentar, Gromyko sagði í ræðu
sinni, að hann hefði samúð með
fslendingum í frelsisbaráttu
þeirri gegn samningnum þar sem
þeir standa ekki jafnt að vígi,
og væri skerðing á sjálfstæði
þeirra. Gromyko sagði enn frem
ur, að hlutleysisstefna Svíþjóð-
ar nyti fyllsta skilnings í Sovét-
ríkjunum. —Vísir
★
SIMANOTKUN ÍSLEND-
INGA
íslendingar tala meira í síma
en nokkur önnur þjóð heims, að
undanteknum Kanadamönnum.
Frá þessu var nýlega greint í
upplýsingaritinu Talk , sem
Bell-símafélagið í Bandaríkjun-
um gefur út.
Árið 1954 talaði hvert manns
barn á fslandi 394 sinnum í síma,
og höfðum við þannig að eins
vinninginn yfir Bandaríkja-
mönnum, sem töluðu 393 sinnum
í síma. Kanadamenn hafa nú _
þrjú ár í röð verið mestu síma-
notendur heims, en þeir töluðu
417 sinnum í síma, hver maður,
þetta sama ár.
Hins vegar eru langflest síma
tæki í Bandaríkjunum eða meira
en helmingur allra í heiminum.
í árslok 1954 töldust 94 milljón
talsímar í Bandaríkjunum.
—Vísir
★
ALHVIT JÖRÐ Á
AKUREYRl
í nótt snjóaði hér nyrðra og í
morgun var skóvatpsdjúpur
snjór jafnfallinn frá fjallabrún-
um til fjöru.
Má segja að fólki hafi brugð-
ið í brún að sjá allt þakið í snjó
eftir tveggja mánaða hlýviðra-
kafla, enda er þetta fyrsti snjó-
inn sem hefur gert hér frá því
um mánaðarmótin janúar—febr.
Frost var lítið, aðeins eitt stig
í nótt, en var orðið frostlaust í
morgun. Úrkomulaust var í morg
un en dimmt í lofti, logn og gott
veður. Vænta menn að snjóinn
taki fljótlega upp aftur, og ekki
hefur hann haft nein áhrif á
samgöngur yfir Vaðlaheiði eða
aðrar leiðir hér í nágrenninu.
—Vísir 6. apríl
*
BRETAR MESTU
BLAÐALESENDUR
Noregur er í þriðja sæti, þeg-
ar gerður er samanburður á blaða
lestri ýmissa þjóða.
Bretar eru fremstir, samkv.
athugun, sem $ameinuðu þjóðirn
ar hafa látið jFara fram á þessu,
því að þar koma 570 eintök dag-
blaða á hverja 1000 íbúa, en þá
koma Svíar með 459 eintök og síð
an Noregur með 438 á hverja
100 íbúa. Danmörk er í fjórða
sæti með 381 eintak. —Vísir
*
ELDUR KOMST I
TRÉFÓTINN
í síðustu viku beið 94 ára
gamall maður í Lorient í NV-
Frakklandi bana með óvenjuleg-
um hætti.
Maður þessi hafði setið við
eldstó sína og sofnað þar.
Komst eldur þá í tréfót hans, og
síðan föt mannsins, svo að hann
dó af brunasárum.
CANADA PRESS CLUB
AND CITIZENSHIP DAY
On Saturday, Mayl9, the Can-
ada Press Club is tendering a
complimentary luncheon to Hon.
J. W. Pickersgill, the Minister
of Citizenship and Immigration.
This will provide an opportun-
ity to the Club to bring to the
attention of the Minister of Cit-
zenship the service which the
Club seeks to render in the build
ing of sound citizenship in Can-
ada. It is appropriate at this time
to look in retrospect at what has
been accomplished and glance at
what appear to be the duties fall-
ing upon the editors of the
ethnic weeklies in the immediate
future.
1
During the last war, the Clubí
emphasized the need of keeping
the cause of the democratic na-
tions of the world before the
readers of these weeklies, par-j
ticularly in the case of thosej
who reached people in whose
hearts there might have beeri a
conflict of loyalties. Before and'
after the passing of the Can-
adian Citizenship Act, which
came into force on January 1,
1947 the club members gave
special study to t'he provisions
of the Bill and made suggestions
which the Minister, at that time,
Hon Paul Martin, appreciated
very much. The last few years
the Club has turned its attention
to immigrants or newcomers as
they are now called.
The cold war in both its ideo-
logical and economic aspects is
a challenge to the free coulitries
of the world and has enormously
increased the responsibility of
their citizens in building and
maintaining the type of demo-
cratic citizenship in which they
believe. During these years of
fairly large immigration, this
applies particularly to the people
of Canada and in a special way
to the editors of ethnic weekly
newspapers who, in their editor-
ials, can reach many of the new-
comers in their own language.
Injurious propoganda has to be
met, as efforts will be made and
have been made by groups in
this country to direct the think-
ing of the newcomer into wrong
channels. In some instances, the
newcomers may have totalitarian
leanings and may attempt to im-
pose their views upon Canadians
of the same national origin.
In this struggle for the loyalty
of the newcomers and for count-
eracting influences inimical to
the Canadian way of life, the
editors of the so-called foreign
weeklies are playing a very im-
portant role and their publica-
tions are deserving of general
support. This was forcibly
drawn to the attention of the
House of Commons in a speech
delivered by Charles E. Rea, the
new Member from the Spadina
constituency in Toronto. He
pointed out that there were 12
Communist foreign-language
newspapers in Ontario and about
the same number elsewhere in
Canada, with a combined circu-
lation of over 100,000. On the
other hand, there were 50 demo-
cratic foreign-language news-
papers and magazines with a
combined circulation of over
100,000. “A silent warefare”, he
is reported by the Canadian
Press to have said, “is in pro-
gress between the two groups
of publications. The Communist
press is trying to win the im-
migrants to its way and the
öemocratic publications are try-
ing to help them become good
Canadians”. Mr. Rea very sign-
ificantly went on to say, “by
placing advertisements in the
democratic foreign press the
government could assist im-
migrants to know Canada and
accept the Canadian way of life”.
A few years ago, a press club
was formed in Toronto pattern-
ed upon the Canada Press Club
in Winnipeg with similar aims
and objects. It is called the Can-
adian Ethnic Press Club of Tor-
onto. On April 25, the President,
B. Tenhunen, who is editor of
a tri-weekly Finnish newspaper
called “Vapaa Sapa (Free Press),
wrote to Judge W. J. Lindal,
President of the Canada Press
Club, urging that discussions
they had had some time ago be
carried into effect and that an
attempt be made to have repre-
sentatives of the ethnic publi-
cations of Canada meet in Ot-
tawa upon the invitation of Hon.
J. W. Pickersgill with a view
to discussing ways and means
of better co-ordinating the work
of the democratic ethnic press.
This suggestion is receiving the
full support of the Canada Press
Club.
The lunc'heon meeting for Mr.
Pickersgill will be held in the
St. Regis Hotel following which
the Minister will spend a social
hour with the editors and publ-
ishers. He leaves in the after-
noon for Vancouver.
At the last annual meeting of
the Canada Press Club, the fol-
lowinf officers were elected for
the ensuing year:
Hon. Pres., R. F. McWilliams
President, Judge W. J. Lindal
Vice- Pres., Charles E. Dojack
Secretary, M. H. Hykawy
Treasurer, Leo Lezack
Executive Committee:
H. A. Brodahl
Miss M. Hryniewiecki
M. Pohorecky
S. M. Selchen
P. Stankovic