Heimskringla - 16.01.1957, Blaðsíða 1

CENTURY MOTORSITD.
247 MAIN — Phone 92-3311
f'-'
L

fö TR^
CENTURY MOTORS LTD.
241 MAIN-716 PORTAGE

LXXIÁRGANGUR
WINNIPEG. MIÐVIKUDAGENNi 16. JANÚAR 1957
NÚMER 16.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
BRÉF AÐ HEIMAN
Winnipeg þingmönnum
----- íjölgar
Kæri Stefán og lesendur Hkr., við nýja kjördæmaskipun,
Nú eru jólin liðin á fslandi og sem farið hefir fram í Manitoba
nýja árið að byrja, og hvað það fylki, hefir þingmönnum Win-
geymir í skauti sér fyrir ástkæru nipegborgar (hinnar meiri) f jölg
fósturjörðina veit enginn. Jólin að um fjóra á fylkisþinginu.
voru rauð og enn er snjólaust um j Þeir voru 16 alls til þessa, en
alt landið. Hitinn hefur verið|verða nú 20. Tala allra þing
þó lítill og frostið eins. Auðvit-
að voru messur hér eins og ann-
arsstaðar og kirkjan var vel sótt.
Jóladagurinn og sérstaklega
Annar í jólum var fagur, sól
skein yfir fjöll og firði og hit-
inn var 3 stig.
Eg skrapp norður á Blönduós
milli jóla og Nýárs, og sýndi þar
kvikmyndir, einnig gerði eg það
á Hvammstanga og öllum hér á
Nesinu til mikillar gleði gat eg
'haldið sýningu á Illugastöðum.
Það var sögulegt að sýna fólki
hreyfimyndir í fyrsta smn, því
miður er rafmagnið ekki komið
hingað, en á Illugastöðum er
dynamo til ljósa.
Gamla árið 1956 hvarf í aldann
skaut og ekki var neitt til að
minna okkur á það hérna norður
írá en radióið. Eg hlustaði á
gamla árið að líða frá á þrem
manna er 57 eins og hún áður var
Hin fjögur nýju kjördæmi
verða mynduð í útjaðri Win
nipegborgar. Verða þau með nýj
um nöfnum eins og nyista kjör-
dæmið, sem heitir nú Seven
Oak.
Fyrir austan Rauðá eru nú 5
kjördæmi. Við það verður einu
bætt.
Winnipeg sjálf, sem verið'hef
ir þrjú kjördæmi með 4 þing-
mönnum hvert, hefir nú 12 þing-
sæti, hvert óháð öðru.
Sex þingmenn tapa sætum sín
um með sameiningu kjördæma
úti í sveitum fylkisins. Eru þing
mennirnir og kjördæmin sem úr
sögu hverfa þessi: Gilbert
Endurskoðun þessara nýju
kjördæmaskipunar fer fram á 4 birgja sig upp með olíu, og fari
stöðum í fylkinu, svo sem Por-
tage, Brandon, Dauphin og Win-
nipeg, áður en uppkastið verður
afhent Mr. Campbell forsætis-
ráðherra til löggildingar á kom-
andi þingi, er brátt kemur sam-
an.
Slá eign sinni á banka
Stjórn Egiptalands iýsti því
vfir í gær, að hún hefði slegið
eign sinni á banka Frakka og
Breta í Egiptalandi og þeir skoð
uðust nú sem þjóðeign.
Verður Nikita forsætis-
ráðherra ?
Fréttir bárust frá Póllandi í
byrjun þessarar viku um að í
bruggi væri, að koma N’’'
Chrushchev í forsetaráðherra
sæti Rússlands, en að Georgi
Malenkov, taki við stöðu hans,
sem aðalritari kommúnista-
flokksins.
leikum V.-Evrópuþjóðanna til að FLESTAR VINNUDEITJJR
VORU í NÁMUIÐNAÐI
Tölurnar sýna, að tala daga,
svo, að lokun Suez-skurðarins
verði langvinn. virðist það aug-
Ijóst, að hin lengri flutningaleið
írá persíska flóanum suður um
Afríku eða frá Ameríku yfir
Atlanzhafið hljóti að hafa í för
með sér rýrnun á öllum olíuflutn
’ngi til Evrópu og um leið orsaka
hækkaðan flutningskostnað.
ECE-skýrslan telur, að Sví-
þjóð og Danmörk mest allra
landa Evrópu þarfnist brennslu-
olíu og mestur hluti innfiutnings
þeirra sé frá olíuhreinsunar-
stöðvum í öðrum löndutn í Vest-
ur-Evrópu. Lönd þau, sem venju
lega hafa allmikinn oliuflutning
til annara Vestur-Evrópulanda
(Stóra-Bretland, Frakkland, Hol
land og ítalía) munu vafalaust
geta takmarkað áhrif oliuskorts-
ins á iðnað sinn með því að
minnka eða stöðva olíuflutning
alveg.
í>etta getur haft hættulegar
Fréttinni fylgdi, að núverandif afleiðingar fyrir innflutnings-
forsætisráðherra Nikalai Bulganí löndin. Verði olíuskorturinn
in, mundi annað hvort setjast í I langvarandi, álítur ECE nauð-
helgan stein, eða taka við for-|synlegt að sameina alla olíu-
Plains, þ.m“Ray MTtchell7nbér-Uetastöðu, sem marskálkur Klem'forða, sem fyrir hendi er, og
r J tt__________ á i r;- rlroi + o ciAan milh lannanna rvcr
sem ekki var unnið vegna vinnu-
deilna í þessum 28 löndum, lækk
aði úr 96,2 millj. 1949 og 94,9
millj. 1950 í 51,9 millj. 1951, hækk
aði svo aftur í 93,5 millj. 1952,
lækkaði í 61,3 millj. 1953 og 49
millj 1954. Bráðabirgða-tölur ’55
eru 60.2 milljónir dagar, sem
ekki var unnið. •
Sérfræðingar Alþjóðavinnu-
málastofnunarinnar hafa rannsak
að í hvaða iðngreinum hafa ver-
ið flestar vinnudeilur. Rannsókn
irnar hafa tekið til 7 landa: —
Bandaríkjanna, Canada, Ástralíu,
Stóra-Bretlands, Frakklands, ít-
alíu og Japan.
Það sýndi sig, að vinnudeilur
voru flestar við námugröft. Tala
vinnudaga, er fóru til ónýtis, er
þar hærri en í nokkurri annari
iðngrein á tímablinu 1949-1955.
Þessi niðurstaða á við öll lönd
in 7 að Frakklandi undanskildu,
en þar var tala glataðra vinnu-
daga við námugröft eigi hærri
en í málm- og vélaiðnaðinum.
Almennt er ekki mikill m unur
hafi ársfund þennan í huga og
sæki þegar til kemur.
» * *
PICTURES OF ICELAND
The Women’s Association of
the First Lutheran Church ob-
serve their 26th birthday by hold
Jng an open meeting, Thursday,
January 24th, at 8:15 p.m. in the
Jower auditorium of the church.
Main feature of the meeting
will be the showing of colored
pictures from Iceland by Miss
Helen Josephson, taken on her
travels last summer.
Come and bring your friends.
Lunch will be served to all. Col-
lection taken.
Laugardaginn 12. þ.m. voru
gefin saman í hjónaband, Walter
G. Vatnsdal og Jean Enzabeth
Thompson. Þau voru aðstoðuð
;.f Frederick J. Vatnsdal, bróður
brúðgumans og Wilhelmina
Thompson, systur brúðarinnar.
Brúðguminn er sonur Björns
Vatnsdal og Brynhildar Sigurd
son, konu hans, bæði dáin fyrir
íokkrum árum. Brúðurin er af
al; Russell, þ.m. Rod Clement,
libereral; Norfolk—Beautiful
Plains, þ.m. Samuel Burch, lib-
stöðum. Fyrst í London, þegar eral; Fisher—N. V. Bachynsky,
klukkan var 11 að kvöldi, þá næst| liberal; Deloraine-Glenwood —
kom Reykjavík klukkan 12, og Earl Draper, íhaldsmaður; Iber-
svo seinna þegar klukkan var 4 ville — Jack McDonald, óháður
íhaldssinni.
Þetta eru helztu breytingar í
Winnipeg:
Kildonan-Transcona, með 42,000
íbúum, stærsta eins þingmanns-
kjördæmi, er nú tvö kjördæmi;
Seven Oaks, fyrir vestan Rauðá,
um morgun var gaman að heyra
New York-búa að heiisa nýja
- árinu.
fslenzkix togarar selja fiskinn
sinn á Englandi og salan er með
afbrigðum góð. Einn togari fékk
t.d. £15,000 í gær, rúmlega
$4o,ooo. fessi markaður sem hef! og Kildonan fyrir austan ána
ur nýlega veria opnaöur ætti að Transcona hefir verið bætt
hjálpa mikið þjóðar búskapnum. ' við St. Boniface, sem hafði 2 þ,-
til að rétta sig við. Ennfremur' menn áður, en hefir nú fjóra og
hafa Bandaríkjamenn lánað þjóð.heita kjördæmin: Dawson Road,
inni 3—4 hundruð milljón dali I St. Boniface, St. Vital Og Ft.
og lánið er til 22 ára með hag Garry. Charleswood og Tux.edo
kvæmum kjörum. Þetta litla land eru innifalin í Ft. Garry.
með 160,000 manns er orðið dýr-j Hið gamla kjördæmi Assini-
ara í rekstri heldur en það var boia nú tvö kjördæmi: St. James
þegar íslendingar fóru héðan og Assiniboia. Hið síðar nefnda
fyrir aldamót. nær vestur að Headingly og
Eitthvað af flóttafólki frá verða með því einnig taldir hin-
Budapest kom hingað rétt fyrir ir 5000 íbúar Weston.
enti Voroshilov nú hefir, en er
of heilsuveill til að sjá um.
Malenlcov, sem fyrrum. var
forsætisráðherra er sagt að hafi
komið þessu til leiðar með
Khrushchev.
Byggingarvinna minkar
f Winnipeg er sagt að bygging
arvinna muni verða um 30 miljón um
dölum minni á nýbyrjuðu ári,
en á árinu 1956.
Það er íverhúsagerð sem eink-
um hefir takmarkast
dreifa síðan milli landanna
iðnfyrirtækja innan þeirra.
FER IÐNAÐARFRAM'
LEIÐSLA V.-EVRÓPU
MINNKANDI?
og
ECE-skýrslan
um möguleika á
leiðinga olíuskortsins með aukn
kolainnflutningi frá Am
eríku (nú sem stendur er inn-
flutningurinn um 50 milljónir
smálestir á ári). Afgreiðslu
xxíiiiciuit ci cxvrki inin.ni 111 unui i • -- ***
á tölu glataðra vinnudaga í verk ' fUm ®ttum. Sr. P. M. Péturs
smiðjum, byggingariðnaði ogi ° ram væmcii athöfnina.
flutningum. Maður tekur þó eft- T-Tr) ^ ,
ir tveimur sérstakleea mikíum1 KVENNADÁLKI DAGS
ir tveimur serstaklega miklum. ^
hækkunum ínnan flutnmganna. "•
Önnur hækkunin—1950— orsak- Nýlega var það sagt í blöðum
aðist af alvarlegum vinnudeilum
og
j,aðl möguleikarnir í amerískum höfn
, , «• i - • i ' um geta hindrað verulegan vöxt
helzta sem af þvi tæi er her um 6 b
jól. Það er iðnaðarólk að mestu
leyti
Koma landabréf út í febrúar-
mánuði er sýna kjördæma breyt-
aö ræöa, eru 280 hús, sem haegt er
kolaútflutningsins til Evrópu,
að leygja á lægra verði, en nú en e’nhver aukning ætti þó
tíðkast.
Hækkandi
er um kent.
byggingarkostnaði
FRÉTTIR FRÁ STARF-
SEMI S. Þ.
Enda þótt fjárhagsmálefnum
verði komið í eðlilegt viðhorf
eins fljótt og hægt er, munu at-
burðir síðustu tíma í Austur-Ev-
rópu og löndunum austan Mið-
jarðarhafs hafa mjög alvarleg
áhrif á fjárhag Evrópuríkjanna,
Nú er Canada ekki eina landið inguna.
sem iðkar Ice-Hockey. Hérna á j Út í sveitakjördæmunum getur
Vatnsnesi er hann leikinn þessa fárra nýrra nafna. Auk nafn-
daga upp á kraft, því Séra Valdi anna Brokenhead, Lac du Bonnet se£ir 1 “Economic Bulletin for
mar og frú Lilja sendu okkur! og Rock Lake, er þar að finna| Europe”, sem S. Þ. hafa látið fra
leikinn. Börnunum okkar er skift Pembina, sem er Morden og sér fara-
í tvö flokka, Árborg og Win- Manitou kjördæmi stækkuð. Enn| Fjárhagslegar afleiðingar af
nipeg. Árborg vinnur altaf, þvi fremur Souris, þar sem áður var Því sem fram fer } Áustur-Ev-
Davíð, elsti drengurinn er bezt- j Lansddown. s’t. Andrew er nú róPu munu> seSir r ECE-skýrsl-
látið heita Selkirk. , unni, sumpart verða beint tap
Það sem áður var Norður-Win- vegna atburðanna í Ungverja-
nipeg, er nú fjögur kjördæmi, Iandi> °g ennfremur eru miklar
Elmwood, St. John, Burrows og breytingar í efnahagsmálum þeg-
Inkster ’ I ar að gera vart við sig í Póllandi
Það sem kjördæma nefndin.°g Ungverjalandi, sérstaklega
lagði til grundvallar kjördæma 'Þyí er snertir landbúnað
myndunar, var að íbuatalan í
bæjum væri 20,197, en í sveitum
ur að koma ‘puck’’ í netið.
Eg óska öllum vinum og kunn-
ingjum gleðilegt nýtt ár með
þökk fyrir þau gömlu.
Með beztu kveðjum frá gamla
landinu,
ROBERTJACK
1957
—6. janúar
Góð frétt sein í förum
11,516 á hvern þingmann.
Nefndin, sem að þessari kjör-
. . dæma-smíði hefir unnið, er óháð.
í gær var birtur reikmngur Ætti því ekki að þurfa að segja
síðasta fjárhagsárs Mamtoba eins og áður hefir oft verið jaiuia °S alvarlegum anciðingum
fylkis. En því lauk 1- apríl 1956. ástæða tU> vig kjördæma-1 a heilbrlgðl manna, og þetta mun
- 1/ —1SX" ’ ‘ “ varla breytast, nema nauðsynleg
ECE-skrifstofan á lítur sig geta
lagt dóm á afleiðingar ungversku
frelsisbaráttunnar að fullu, en
er þeirrar trúar, að auk mann-
tjónsins verði að gera ráð fyrir
hættulegri rýrnun lifnaðarhátt-
ar hjálparráðstafanir verði gerð-
ar.
Var tekjuafgangur uffl Vi mll3on skipun, að segja þau stjórnar-
dali á árinu. Tekjurnar urðu 61.1 flokknum við völd stokkunina
miljón, en útgjöldin 60.6 í vil.
dalir. - Þar sem kosninga er von í
Helztu tekjulindirnar voru fylkinu á þessu sumri, kynnast ERKIÐAST FYRIR DAN-
gasolíuskattur, um 9 miljón dalir menn brátt hver hin nýja kjör- j MÓRKU OG SVÍÞJÓÐ
og skattur af áfengissölu, sem dæmaskipun er. | Skrifstofan heldur áfram
nam hátt aniundu miljon dol- Vegna athafna i Churchill oglgegir að ekk. gé auðveldara
um (8.7 miljón).
Skuld fylkisins nemur 196 fyrlr Vaxandi íbúatölu
að
geta komið til mála. Sennilega
mundi af því leiða, að taka yrði
fleiri amerísk skip úr “geymslu-
hjúpnum”. Skýrslan bendir á, að
Bandaríkin eigi í bakhöndinni
til muna fleiri flutningaskip en
olíuflutningaskip
ECE-skrifstofan þorir þó ekki
að girða fyrir þann möguleika,
að minnkandi olíuflutningar
kunni að hafa þau áhrif, að iðn-
aðarframleiðsla Vestur-Evrópu
rýrni. Engu að síður álíta sér
fræðingar ECE, að hægt verði
innan vissra takmarka í löndum
Vestur-Evrópu að miða skömmt-
un olíunnar við þá iðnaðarfram-
ieiðslu, þar sem hættan af minnk
aðri framleiðslu síst raskar fjár
hagslegu jafnvægi
500 MILLJÓNIR VINNUDAG-
AR TIL EINSKIS Á 7 ÁRUM
Yfir 500 milljónir vinnudaga
hafa farið til einskis síðustu 7
árin 1 28 löndum vegna verkfalla
og verkbanna, segir í skýrslu
hagfræðinga alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar ILO. Vinnudeil-
urnar náðu til liðlega 75 millj.,
verkamanna.
ILO-skýrslan segir, að enda
þótt verkföll og vinnubönn væru
víðtækari árið 1955 en á vinnu-
friðarárinu 1954, er ástandið þó
mun hagstæðara en á flestum
öðrum árum eftir stríðið.
og utvarpi bæði hér á landi
það ár í Ástralíu og Canada, en ’ annarsstaðar að kona nokkur i
tölurnar fyrir árið 1953 ná yfir|^onasce væri vanfær
á að brosa
fjallar einnig hliðstæðar erfiðar vinnudeilur í
takmörkun af-
Frakklandi.
FLEIRI GLATAÐIR VINNU-
DAGAR VEGNA VEIKINDA
EN VINNUDEILNA.
Við nánari athugun kemur í
ljós, að í flutningum eru hafnar-
verkamenn efstir á lista í verk
föllum, en menn sem vinna við
járnbrautir neðstir.
í verksmiðjuiðnaði hafa glat-
ast flestir vinnudagar í málmiðn
aði, fyrst og fremst þó í bifreiða
iðnaðinum, en verkamenn í vefn-
aðar-, matvæla- og tóbaksiðnaði
voru neðan við meðaltal.
ILO-sérfræðingamir gera eft-
irfarandi athugasemdir við tölur
þessar í stuttu máli:
Glataðir vinnudagar vegna
vinnudeilna eru aðeins lítill
hundraðshluti allra vinnudaga.
Að því er U.S.A. snertir var
hundraðshlutinn t.d. 1954 aðeins
0,2. Yfirleitt er meðaltalið sjald-
an hærra en einn dagur á verka-
mann á ári og í mörgum löndum
þó aðeins 1-2 klukkustundir. —
Vinnudeildur eru síður en svo
ástæða til mesta hluta glataðra
vinnudaga. T.d. fara mikið fleiri
dagar til einskis vegna veikipda.
NÝ HANDBÓK UM S. Þ__________
Birt er nýlega handbók um S.
þ. Það er “Everyman’s United
Nations 1945-1955” um fyrstu 10
ár S. þjóðanna fram að 31. des-
ember 1955. Handbókin, sem
I ------ og varð
sumum á að brosa. Líklega er
eins ástatt fyrir fleiri konum þar
en ekki þótti það tíðindum sæta.
En hér var um hina þekktu
furstafrú Crance að ræða og
barnsvon hjá henni er hreint
ekkert einkamál fyrþf hana og
mann hennar. Kongafólkið til-
kynnir þegnum sínum ef barns-
von er í fjölskyldunni og það
hneikslar sum okkar einnig. En
sinn er siður í landi hverju.
En litum nú okkar nær, í eigin
barm eða nágrannanna. Hér á
landi mun það algengast að kon-
ur reyri sig svo sem þær þola
svo ekki sjáist ef þær eru barns-
hafandi. iÞessa blygðunarsemi
þarf að endurskoða hið bráðasta,
eða hvernig má það eiginlegá
vera að konur beri kinnroða fyr-
ir sínum hluta af því að “upp-
fylia jörðina”? Það eru einungis
óskilgetin börn, sem skiljanlegt
er að séu óvelkomin og munu þó
ekki vera það öll. Þar er því á-
stæða fyrir móðirina eða að
minsta kosti afsökun, að reyra
sig og klæða af sér eðlilegan
gildleika. Hitt er misþyrming á
verðandi borgara og óskemmdu
mannslegu eðli. Erlendis er víða
slður að tilkynna allri fjölskyld-
unni hvernig komið er, ef kona á
von á barni, jafnvel með 7 mán-
aða fyrirvara svo allir megi sam-
gleðjast.
En hér er eins og öll börn séu
óvelkomin og til orðin af ein-
fréttadeild aðalskrifstofu S. þ. í skærum klaufaskap. Þessi hugs-
miljón dölum. Er hún 5 miljón- f Churchill vegna nickle-fram-
um hærri en áður, þrátt fyrir ieiðsiU; sem þar er’ á döfinni en
11.4 miljón dala niðurgreiðslu á ■ Dawson, eru það tveir staðir
henni. Ný lán sem tekin voru, sem nú er mikið bygt á> sem íbúa-
námu meira en niðurgreiðslan. töluna mun skjótt hækka.
_ __ -o—> ___________að
Dawson kjördæmum, er gert rað dæma fyllile um þær afieiðing
íbúatolu í þeim i __ gem lokun Suez.skurgarins
skemmdirnar á olíuleiðslun-
ar,
°g
um muni hafa fyrir hagsmuni
V.-Evrópuríkjanna. Vöntunin á
clíuskipum virðist í fyrstu vera
orsök til takmarkananna á mögu-
Hagfræðingar ILO hafa unn-
ið úr upplýsingum frá eftirfar-
andi löndum: Danmörku, Finn-
landi, Noregi, Svíþjóð, Stóra-
°S Bretlandi, Bandaríkjunum,
Frakklandi, Belgíu, Vestur-
Þýzkalandi, frlandi, ítalíu, Hol-
landi, Sviss, Ástralíu, Nýja sjá-
land, Argentínu, Chile, Puerto
Rico, Canada, Ceylon, Burma,
Indlandi Hawaii, ísrael, Japan,
Pakistan, Filipseyjum og Suður
Afríku.
N. York gefur út veitir yfirlit
yfir starf S. þ. í alheimsstjórn-
málum og yfir starf hinna ýmsu
stofnana S. þ. Þessi fimmta út-
gáfa af “Everyman’s United Na
tions’’ er samtals 144 bls., og
fæst hjá Ejnar Munksgaards
Boghandel, Nörregade 6, Köben-
havn K.
FJÆR OG NÆR
ÁRSFUNDUR
Fyrsti Sambandssöfnuður í
Winnipeg heldur ársfund sinn,
sunnudaginn 27. janúar i kirkj-
unni. Þá verða skýrslur innan-
safnaðarfélaga og prests lesnar,
embættismenn stjórnarnefndar
kosnir, fjárhagur safnaðarins
ræddur og ráðstafanir gerðar fyr
ir næsta ár. Vonast er að menn
unarháttur er óhæfa. Hjón mega
vissulega vera hreikin af því að
eignast erfingja og sem betur fer
munu þau oftast vera það í fyrsta
sinn. En svo á að skrúfa fyrir
°g jafnvel leitað ólíklegustu
ráða þegar sagan endurtekur sig.
í því efni vílar fólk ekki fyrir
sér að hafa morð á samviskunni.
Sumir hafa þá skoðun að hvers
konar hindranir x samlífi hjóna,
ásamt því að mjög lítil f iölskylda
krefst síður allrar umhyggju
foreldranna, valdi því að nokkru
að áhugi til náins félagsskapar
utan fjölskyldunnar sé oftóþarf
lega mikill. Það veikir aftur fjöl
skyldulífið verulega og er meðal
annars undirrót margs konar
lausungar. Meðal annars þeirrar
að fjórða hvert barn á íslandi er
óskilgetið, sem er heimsmet í
þeirri grein.