Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.12.1891, Blaðsíða 1

Verð árg, (minnst 30
arka) 3 kr.; í Ainer.
1 doll. Borgist fyrir
maímánaðarlok.
Fyrsti árgaiigur.
Uppsögn skrifleg, ð-
gild nema komin sé
til útgefanda fyrir 1.
dag júnímánaðar.
Xr. 11.
ÍSAFIRÐI, 17. DESEMBEIl.
18 9 1.
ATHUGAORÐ TIL KJÓSANDANNA
um
alþingiskosningarnar 189 2.
I.
„Timinn liður, trúðu mér,
taktu maður vara’ á þér,
lieiinurinn er sem luila gler,
hugsaðu’ um hvað á eptir fer“.
Kosningatíminn fer í nánd, þá er kjós-
endur landsins eiga að ráða pví með at-
kvæðuin síuum, hverjir þingmenn fjalla
skuli um inálefni lands vors 6 árin næstu.
J>ann stutta tíma, sem enn er til stefnu,
ættu kjósendurnir pví eigi að láta ónotað-
an, heldur fara pegar að svipást um eptir
líklegustu pingmannaefnum.
Einkum er pað áriðandi, að kjösend-
urnir geri sér allt far um, að læra að
pekkja sem bezt pau pingmannaefni, er í
boði verða, til pess, ef unnt er, að kom-
ast hjá pví, að „kaupa köttinn í sekknum“.
Allir höfum vér sjálfsagt opt og mörg-
um sinnum lesið oss til skemmtunar eitt
eða fleiri af vorum snilldarlegu islenzku
ævintýrum um „kong og drottningu í ríki
sínu“; konungurinn missir drottningu sína,
og sinnir ekki rikisstjórn af söknuði og sorg;
en svo er honum ráðið, að leita sér góðs
gjaforðs, til pess að harmar hans léttist;
konungurinn pekkist pað ráð, mannar út
skip, og sendir ráðgjafa sinn á stað til
kvonbænanna með fríðasta föruneyti; en
svo lenda peir í hafvillum, pangað til pá
ber að einhverju ókunnu landi; peir ganga
par á land, heyra inndælan hörpuslátt eða
svásúðlegan söng, og finna par svo pá feg-
urstu mey, er mannlegt auga hefir nokkru
sinni litið; rómurinn, yfirlitið og látbragð-
ið, allt er hvað öðru yndislegra, og endir-
inn verður pví, að sendimennirnir fastna
petta fríðkvendi konungi sínum til handa.
En pegar svo pessi blíðmála og forkunnar
fi'íða meyja er sezt í drottningarsessinn, pá
Kynir tröllshátturinn og fláttskapurinn sér
ekkí lengur; fríða konan er pá orðin að
argvitugustu tröllskessu.
Fyrir íslenzku pjóðinni liggur nú álíka
bónorðsför, eins og fyrir konginum í ævin-
týrinu ; hún á að fastna sér pá menn, al-
pingismennina, sem eiga að létta harma
hennur, og leitast við að bæta úr vanhög-
um hennar, í stuttu máli, sem eiga að vera
henni eins og góð kona manni sínum.
En varaðu pig, íslenzka pjóð. að ekki
fari fyrir pér, eins og konginum í ævin-
týrinu. að pú lendir i trölla höndum.
I trölla höndum, segjum vér, pvi að
pað er alls engin fjarstæða nð segja, að í
pólitiskum skilningi er fjarskinn allur enn
til af tröllum á Islandi; pað eru til tröll,
sem, alveg eins og flögðin i ævintýrinu.
leitast við að leiða menn í hafvillur, og
gjöra inönnum missýningar, sem á kosninga-
tímunum látast vera allt önnur, en pau
eru í raun og veru; en pegar svo ping-
mennskan er fengin upp á petta ærlega
andlit og upp á pessi einlægu loforð, pá
byrjar tröllshátturinn og fláttskapurinn von-
um bráðar að gægjast undan grímunni, al-
veg eins og í ævintýrinu.
Hin pólitiska saga lands vors á síðasta
áratuginum hefir i rikum mæli opinberað
penna allt of almenna íslenzka pjóðlöst.
Heitorð sumra pingmanna við alpingis-
kosningarnar 1886, borin saman við allt,
sem á eptir hefir farið í sögu stjórnar-
skrármálsins á alpingi, eru dáfalleg sýnis-
horn af tröllanáttúrunni íslenzku.
Aldrei hafa pví kjósendur haft sterkari
hvatir til pess að vera vel vakandi i lands-
málum og vel vakandi við pingkosningarn-
ar,. en einmitt nú.
En pað má kalla, að samgönguleysið
haldi pólitisku lífi landsmanna í dróma;
pað tálmar pví, að pingmenn geti ferðast
úr einu kjördæmi í annað, eins og tíðkast
erlendis, til pess að undirbúa kosningarn-
ar með fundahöldum og viðræðum við
kjósendur; eptir föngum verða pví blöðin
að reyna að bæta úr pessu, svo að eigi
verði algjör pólitiskur dauði.
Að pví er kemur til pingmanna peirra.
sem nú eru, pá bera alpingistíðindin peim
ólygnast vitni, og pví er pað ólag, efkjós-
endurnir láta af nýju glepjast á peim, er
miður pykja hafa g. fiz(.
Skuluin vér nu drepa á nokkra. pá ping-
rnenn, er almenningi mun pykja varhuga-
vert að endurkjósa.
F r i ð r i k bónda Stefánsson á
Skálá, alpm. Skagfirðinga, ætti enginn að
vera svo blindaður að endurkjósa; hafi
hann ekki sjálfur pá sómatilfinningu, að
bjóða sig ekki fram, pá veiða Skagfirðing-
ar að hafa vit fvrír honum og sjálfum sér,
svo að hann eigi geri héraði peirra meiri
vanvirðu, en orðið er.
í byrjun kjörtímabilsins síðasta var
Friðrik kosinn upp í efri deild, af pví að
menn héldu, að hann væri í rauninni gott
og hrekkjalaust skinn, og myndi reynast
pjóðkjörna flokknum fylgispakur; að hanii
var gagnslitill vissu auðvitað allir, en
atkvæði hans gat verið gott til uppfyll-
ingar, og einhvers staðar varð hann að
vera.
En petta traust, sem pjöðkjörnir ping-
menn báru til Fr. St., að hann myndí
eigi gerast liðhlaupi, heldur fylgja máli
landa sinna gagnvart flokki stjórnarinnar,
hefir hann, sem kunnugt er, skemmilega
af sér brotið, og er pað pjóðkunnara en
svo, að mörgum orðum sé urn pað eyð-
andi, enda eru menn eins og Fr. St. varla
pess verðir, að mörgum orðum sé um pá
eytt.
Ef Sagan eigi verður svo miskunnsöm
við Fr. St. að slá alveg stryki yfir nafn
hans, pá verður hans pó aldrei minnzt
til lofs, pví að Fr. St. hefir unnið pað eitt til
frægðar, að hjálpa konungkjörna flokknum
til pess að hafa atkvæða-yfirburðina í efrj
deild, og pá um leið töglin og hagldirnar
á pinginu; eins og fylginn og dyggurrakki