Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.02.1893, Blaðsíða 3
Þjóðviljinn ungi.
43
II, 11.
27. des. f. á. varð Pasteur, læknirinn
iieimsfrægi, 70 ára gamall, og voru hon-
um þá sýnd ýms vináttu- og heiðurs-
merki af frakknesku þjóðinni; meðal ann-
ars lét háskólinn i Paris slá handa hon-
um gull-medalíu, og var á mynd hans
annars vegar, en ýms viðurkenningar- og
lofs-orð hins vegar.
FRÁ fræðimönnum.
COB
’Vísindin efla alla dáö‘.
Skáldið Matthías Jochumsson hefir í smíð-
um söguljóð, er hann nefnir ’Grettisljóð1, með
þvi að efnið er tekið úr Grettissögu; liafði
hann lesið upp það, sem fullgert er af ljóðum
þessum, á skemmtisamkomu á Akureyri fyrir
skömmu; fer hið nýja eyfirzka hlað 'Stefnir1
um það svo felldum orðum:
„Þann 27. des. s. 1. las skáldið séra Matt-
hías Jochumsson, í húsi gestgjaf'a L. Jensens
hér í bænum, um 20 kvæði, er hann heflr ný-
lega ort út af Grettissögu. Tilhoyrendur voru
um 80, og höfðu hina beztu skemintun, enda
eru kvæðin yflr höfuð snilldarlega ort, og sag-
an þjóðleg og vinsæl. Söguijóð þessi, sem ekki
munu vera nema liálfnuð enn, verða sjálfsagt
hið mesta skáldskapar þrekvirki séra Matthias-
ar, ef honum endist aldur og heilsa tíj að full-
gjöra þau*‘.
Kennari Uorvalduk Thokoiidsex dvelur í
Kaupmannahöf’n vetrarlangt, og starfar að 'land-
fræðissögu1 sinni; on fyrsti partuv þess rits kom
út á næst liðnu ári á kostnað hins íslenzka bók-
rnenntafélags, eins og lcunnugt er.
Dr. Björn Maonússon Ólskn, kennari við
lærða skólann í Reykjavik, hefir sem kunnugt
er, i fleiri ár varið suinarfrítímum sínum, til
að ferðast um landið, og safna mállýz.kum og
yfir höfuð ýmsu þvi, sem einkennilegt og sér-
Staklegt. er við tungu vora, eins og hán er töl-
uð í ýmsum héruðum landsins; höfuin vér heyrt,
að safn þetta sé all-merkilegt, og væri óskandi,
að það gæti komið fyrir almennings sjónir; en
því miður mun dr. Olsen, vegna annríkis þess',
er embættisstaða hans heflr í for með sér, ekki
hafa nægan tima til að samlaga þetta safn sitt
vísindalega i eina heild, nema hann gæti feng-
ið ’permission' frá embættinu um 1- -2 ái a tíma;
mun og mega telja það óefað, að fjárveitingar-
valdið teldi ekki eptir, að veita honum fjár-
styrk, sem þyrfti, til þess að hann gæti fengið
embættinu þjónað þann tima.
Hauksbók. Landar vorir, dr. Finnur Jóns-
son og vara-prófastur á Garði Eiríkur Jónsson,
éru í sameiningu að' gófa út. Hauksbók þ. e. hið
merkilega handrit, sem Haukur Erlendsson
skrifaði.
Af bók þessari er komið út 1. hepti, 17 arkir.
Dr. Valtýr Guðmundsson. Eins og áður
hefir verið minnzt á í islenzkum blöðum, hefir
forstöðunefnd Chicago-sýningarinnar áformað, að
senda i vor gufuskip til Kaupmannahafnar, til
þess að sækja hið merkilega handrit af ’Flateyj-
arbók*, sem sýna á í Chicago; dr. Valtýr Guð-
mundsson háskólakennari á að fylgjast með
’Flateyjarbók1 til sýumgarinnar, sem umsjónar-
maður af hálfu Kaupmannahafnar háskóla.
Cand. mag. Bógi Th. Melstbd hefir verið
skipaður aðstoðarmaður við ríkisskjalasafn Dana
um næstu 3 ár, og fær hann fyrir þann starfa
1000 kr. á ári.
SnæpellsnessýslU, 17. jan. ’98: „Héð-
an undan Jöklinum er að frétta ó.gæta
ti'ð og aíla dágóðan, en þó mega heita
mestu vandræði hér um sveitir, af því
að engin björg hefir verið fáanleg úr
kaupstaðnum, siðan í september; þá fékk
Sæmundsen kaupmaður nokkra matvöru
með skipi, sem siðan strandaði; en mat-
vara þessi var strax uppseld, og mun
aldrei hafa verið hér jafn hörmulegt
verzlunarástand, sem núu.
Noeðue-Múlasýslu, 18. jan. ’93: „A-
meríku-hugur er hér í mesta lagi; 200
menn úr Vopiiafirði hafa shrifað Canada-
stjórn bœnarskrá mn ókeypis fíutning til A-
meríku. Útlit er hér hið versta; fjár-
fækkim, auknar skuldir, ilJur heyja-á-
setningm*, vinnufólksleysi og frámuna-
lega óhagstæð verzlun þröngvar kjörum
manna. Pólitikin bggur i dái, nema
þegar hún litur út uudan „brekáninu i
’Austra1.
að var hérna um árið, biðum nú
við, það var á útmánuðimum 1889,
að mig minnir, sem ýmsir. íbúar Isa-
fjarðarkaupstaðar skrifuðu bæjarstjórn
sinni, og beiddu hana að sjá um, að klukka
yrði keypt handa bænum, er sæist á, og
heyrðist slá,. sem víðast að úr bænum; en
— bæjarstjórnin sá sér slíkt stórræði of
vaxið i að ráðast —; það fórst svo fyrir
í það sinn, og er ekki komið til fram-
kvæmda enn. AUh' verða þó að játa, að
slíkt hefði verið sóini fyrir bæinn, og þá
ekki siðiu nauðsyn, bæði þegar litið er
til vinnutíma verkafólks, fundamóta og
annara móta, sem bnndin eru við vissan
tima.
Hins vegar liggur það i augum uppi,
að þetta er alls ekki ókleyft fýrir bæinn,
sizt ef varið væri 3.—4. ára tírna, til að
safna verði klukkunnar, er ekki mun fara
fram úr 2300 kr., þótt hún væri vel vönd-
uð og áreiðanleg.
Að útsvör bæjarbúa hafaverið hlægi-
lega lág um langan tíma, sýnist og benda
a, að annaðhvort hljóti að eiga sér stað
almenn fátækt meðal gjaldenda, eða að
rótgróið pukur og skortur á fegurðartil-
finning séu þvi til fyrirstÓðu, að nokkuð
verulegt sé lagt í sölurnar, til að prýða
bæinn. Hið fyrra atriðið er, sem betur
fer, alls ekki orsök hinna lágu gjalda,
þvi að kaupstaðarbúar hér standa alls ekki
á bakiíbúum annara íslenzkra kaupstaða
í efnahagslegu tilliti, svo að séð verði.
Ekki má maður heldur láta sér detta i
hug, að niðurjöfnunarnefndin hækkaði
gjaldið um þriðjung eða helming hjá hin-
um hærri gjaldendum, þó að það hækk-
aði að þvi skapi hjá hinum lægri; slikt
væri og of ósanngjarnt.
Hið siðara atriðið liggur því að lík-
indum til grundvallar fyrir þessum skorti
á fegrun og framförum þessa bæjar, og
er það sorglegur vottur smekkléysis, fé-
lagsleysis og pukursanda bæjarbúa, sem
þó að öðru leyti hafa orð á sérfyrirjafn-
an dugnað í að eyða og aflá.
Þannig er nú þessu bæjarklukkumáli
farið; en hvað skyldi bæjarstjórnin hugsa
og segja, ef einhver kæmi fram með þá
uppástungu, að leiða hreint og gott renn-
audi vatn úr einhverju gilinu í hlíðinni
ofa.n í bæinn, og inn í húsin? Ja, það
yrðu ef til vill fleiri, en bæjarstjórarnir
einir, nokkuð hvumsa við slíka dirfsku
og þeytingsflug i framfara-áttina. Og þó
yrðu menn á þenna hátt lausir við hina
leiðu saltstemmiibrunna, sem börnin af
óvitaskap og ihugunarleysi tina meira og
minna i af ýmsu rusli. — Eða, hvað skyldi
líða langt til þess tíma, að rennur verði
gérðar hér í bænum, til að flytja burtu
staðið og úldið vatn, skolp og annan ó-
þverra ?
Kaupstaðarbúi.
f ANDRÉS skipstjóri PÉTURSSON.
—o—
Hinn 1. júlí f. á. andaðist að Hauka-
dal i Dýraflrði merkismaðurinn Andrés
skipstjóri Pétursson. Hann var fæddur
að Kjaransstöðum i Dýrafirði 5. ágúst
1832. Foreldrar hans voru þau Pétur
bóndi Ólafsson, Hákonarsonar, af ætt
Mýramanna í Dýrafiröi, og kona hans
Marsibil Ólafsdóttir frá Mosdal í Önund-
arflrði. Á unga aldri ólst Andrés heit-
inn upp i lieimahúsum að Kjaransstöð-
um, Hvammi og Hofi. Árið 1857 flutti
hann vistferlum að Höll í Haukadal, og
dvaldi þar jafnan siðan, fyrst hjá Eggert
bónda Magnússyni, og siðan hjá Guð-
mundi syni lians. Hinn 7. október 1894
gekk hann að eiga ungfrú Sigríði Jóns-
dóttur, dóttur Jóns bónda Ólafssonar í
Hóll, Jónssonar, Þorvaldssonar, Jónsson-
ar, Pálssonar, Ólafssonar prests að Sönd-
um i Dýrafirði. Þau Andrés og Sigriður
eignuðust að eins eitt bam, er fæddist
andvana.
------- m------------=>
Lkonh. T a n g’s verzlun fæst:
SS" góð Steinolía*
Ef heil föt eru tekin, þá með afslætti.