Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 07.03.1894, Blaðsíða 2

62
Þjóbviljiisn ungi.
III, 16.
getu, til að taka ferðir þessar að sér, þá
var ekki loku fyrir það skotið, að ein-
liver annar hefði unnizt til þess, með
því að fjárveitingin var þannig orðuð,
að stjórninni var heimilt að seinja við
annan, ef Ramlulff gengi frá; en vita-
skuld er það, að liafi stjórnin eigi snúið
sér til kapt. Randulff’s, fyr en honum
þótti orðinn of naumur undirbúnings-
tími, þá er og líklegt, að strandað haii
á sama skeri hjá öðrum.
En það er vonandi, að stjörnin láti
ekki staðar numið, þó að þessi 25 þús.
króna fjárveiting þingsins verði ónotuð
í ár, heldur noti sem bezt þetta ný-byrj-
aða ár, svo að strandferðir þessar kom-
ist þó að minnsta kosti á að ári.
Annars virðist oss það ihugunar-efni
fyrir þingið, hvort það ekki muni fullt
eins heppileg aðferð, þegar um það er
að ræða, að koma nýjum fyrirtækjum
fram, að fela framkvæmdina einhverjum
einstókum manni á hendur, eins og að
velta allri sinni áhyggju upp á stjórn-
ina, og það þó að má ske sé um þau
málefni að ræða, sem stjórninni vitanlega
eru engin áhugamál.
-----------------
ISÝTT HEIMSKAUTALAND. Norskur skip-
stjóri frá Hammerfest, Hans Joliannesenað
nafni, heíir ný-skeð skýrt frá því í norskuni
blöðum, að af hæðstu tinduni á norður-oddanum
á Ný-Síberíu eyjum sjkist liylla undir land í
norð-vestri, á að gizka 16 nhlur þaðan.
Reynist nú svo, að þarna só áður óþekkt
land norður f höfum, þykir eigi óh’klegt, að
Friöþjófur Nansen muni Sjá það á heim-
skautaferð sinni, og að hann muni ef til viil
hafa þar vetrar-setu í vetur.
SVO ER MÆLT, að Rússar reyki manna
mest af „oigarettum11, og því var það, að blað-
stjóra einum í Pétursborg hugkvæmdist það
snjallræði, að iáta prenta blað sitt á „cigarettu-
pappfr, enda liafði það þann árangur, að kaup-
endum blaðsins fjöigaði drjúgum.
A FJALLI EINU í námunda við borgina
Arequípa í Peru hefir fyrir skömmu verið reizt
hús. sem ætlað er til veður-athugana; hús þetta
stendur 16,650 fet fyrir ofan sjávarmál, og er
talið standa hæðst allra sfíkra húsa í heimi.
ÓVEÐURS-DAGAR 1894. Prof. Falb, al-
kunnur veður-fræðingur á Þýzkalandi, sem opt
hefir reynzt sann-spár um veöur, spáði því
nokkru fyrir áramótin síðustu, að á þessu ný-
byijaða ári yrðu þessir dagar mestu óveðurs-
dagarnir: 30. ág., 20. sept., 20. febr., 21. rnarz,
1. ágúst, 6. apríl, 21. jan., 5. maf og 28. okt.
Ægilegast segir hann, að óveðrið verði 30.
ág., en minnst brögð að þvf 28. okt.
PRESTA-BINDINDI. Ár frá ári ryður sú
skoðun sér meira og meira til rúms á Stór-
Bretalandi, að prestastéttin eigi að vera í al-
gjörðu bindindi, enda eru fáir prestar þar í landi
Bachusar-dýrkendur, hvaða trú-flokki, sem þeir
fylgja. — Af 2726 prestum „oongregationalista“-
trúflokksins í Englandi og Wales ern 2100 al-
gjörðir bindindismenn; prestar „methodista11 f
Englandi eru allir bindindismenn; og að því er
„baptista“-trúflokkinn snertir, telst svo til, að
af 1758 prestum þess trú-ílokks á Stór-Breta-
landi séu 1424 í algjörðu bindindi.
í SÍDUSTU 500 ÁR hefir það aldrei komið
fyrir, að neinar þær misferlur hafi orðið við
bankana f Kfna, að bankarnir hafi eigi jaf'nan
gotað sýnt full skil, enda þótt banka-hrun hafi
opt orðið í ýmsuin öðrum löndum; segja menn,
að þetta stafi af því, að lög Kfnverja mæla svo
fyrir, að of einhver banki eigi geti borgað liverj-
um sitt, skuli taka alla stjórnendur og starfs-
menn harkans, — saklausa sem seka —, og af-
höfða þá, en höfuð þeirra skuli síðan brenna á
báli ásamt banka-bókunum.
HöfÍLiriíliiT* greinar þeirrar, sem
hér fer næst á eptir, hefir að vísu mælzt
til þess, að vér snerum henni á íslenzku,
en með því að lesendnr vorir munu
flestir skilja greinina, þótt liún sé rituð
á færeyizku, vonum vér, að þeim sé það
eigi ókærara, þó að vér birturn hana,
eins og hún kemur frá hendi höfundar-
ins, enda gefst þeiin þá um leið kostur
á að kynna sér mál þessarar frændþjóð-
ar vorrar, Færeyinganna.
I öamla dagar kéndist' Föroyingar
og Islendingar; tá komu tíðir, — mong
árhundraðir —, hvar samgongunar land-
ana ámillum vóru so sum ongar; nú eru
frændarnir farnir at finnast aftur.
Hvört sumar flita nú til Islands fleiri
hundruð Föroyingar, og hvört ár koma
til, ella fara um, Föroyar mangir íslend-
ingar, men trott fyri alt liettar, má tó
sigast, at tjóðirnar kenna hvör annans
hag ógvulega litið. Tær leggja heldur
ikki lag í tað; okkara viðurskiftur hava
um langan aldur eingi verið; hvör hev-
ur livað út av fyri sig, hvorkir Islend-
ingurin eða Fóroyingurin hevur havt
eygur fyri, at fregnast eftur, hvursu
hvör annar iiagar sær.
Tá fer tað at verða óðru visi, og til
tess at eyka kunnleikan til okkara land
og fólk dálítið, sendi eg yður, harra
blaðstýrari, hessar línur.
Föroyingar hafa eginlega einki sjálv-
ræði. Oyarnar eru sum amt i Dani-
mark, undir Sjálands stipt. Tó hava
Föroyingar ting, íð kallað er lögting. í
lögtinginum sitja 24 lögtingsmenn, og
er amtmaðurin har settur formaður.
Tingið, er byrjar Ólafsvökudag (29. Júlí),
og eigur at standa sex vikur hvört árið,
hevur til starvar, at útverka uppskot
(frumvörp) til lógur, með samt öðrum
málum landinum viðvíkjandi. Frá lög-
tinginum vera so tingmálini send til
donska ríksdegin, at avgerast har — stað-
festast ella ikki. í donska ríksdeginum
sitja tveir tjóðkosnir Föroyingar. at greina
okkara málum.
Ikki skal tað sigast, at donska stýr-
ið er treyðugt at játta lógtingiimm.
Men tingið hevur skjaldan verið hág-
mælt. Hvat sum í seinri áruin er av-
rikað, má helst takast til: stýrkin, er
veittur er almuguskúlum, teir nýu
kii'kjubyggingar, at fisktollurin er lækk-
aður(?), at lön er veit búfræðingi, at
búnaðarskúli er settur. Yitarnir, sum
nú flestur óllur eru byggður, eru ikki
reiknaði sum útlegg til Fóroyar.
At hágskúli ikki skal vera í Föroy-
um undrar ongan, raen at vit ikki hava
latínskúla er tvórrlegt. Ein svokallaður
„realskúli“ er í Tórsliavn, en hann má
heitast litilsverður al tann tið neming-
arnir har ikki hava getið tikið „preli-
minærexamen‘£ fyrr en teir havaveriðjavn-
gamlir studentum í öðrum londum. Entá
liava ikki meir enn tveir tikið examen
har. Menn, sum vilja hava börn síni
væl mentaði, noyðast tí at senda tey
útlendis (til Dani-markar) á únguin árum.
At sökja sær lærdom i útlqndum kostar
so mikið, at tey fægstu lier iiava ráð til
tess, og má tað lieitast ein av orsökun-
um til, at vit so fáar föroyska embættis-
menn liava i okkara egna landi. — Av
sjey prestum eru einans tveir fóroyskir,
meðan hinir ern danskir, með samt amt-
manninum, landfútanum og sórinskriv-
arinum. .411'r lseknir eru danskir líka.
Tað er „lærarskiíli11 i Tórshavn. Har
vera upplærður almuguskúlakennarir.
Hessir kenmarir sökja sær pláss við al-
muguskúlamar, sum nú ern í flestum
byggðum.
Föroyingar tala föroysk, men kirkju-
rætt og skúlamálið er danstk. Ein flokk-
ur, mest av ungum Föroyingum, slóg
sig fyi'ir 5 árum síðan saman í felag, ið