Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 12.11.1894, Page 2

10
ÞjÓBVrLJIiVN UNGT.
IV, 3.
astl.; haí'Si blaðstjórinn, — eins og all-
títt er í útlöndum —, gert mann á fund
dr. Ehlers, til þess að spyrja hann úr
spjörunum, og skýrir svo frá nýjungun-
um, eða samræðum þeirra sendimannsins
og dootorsins; og munum vér nú, les-
endum vorum til fróðleiks og skemmt-
unar, birta liór nokkra kafla úr grein
þessari í „Dannebrog“.
Dr. Ehlers lýsir fyrst búsakynnunum,
— torfbæjunum —, hér á landi, og hinu
óheilnæma lopti, sem só í baðstofunum,
þar sem aldrei séu opnaðir gluggar, svo
að ekkert hreint lopt geti komizt þar
inn, nema það sem berist gegnum hin
löngu og kol-diinmu bæjar-göng; og sið-
an kemst hann þannig að orði:
„Baðstofan er íveru- og svefn-her-
bergi Islendinga; allt heimilis-fólkið sef-
ur i fasta-rúmum með fram lilið-veggj-
unum, — karlar, konur og börn saman,
og sofa þar all-optast tvisvar eða þris-
var sinnum fleiri, en rúmstæðin eru; og
verst er það, að só þar staddur holds-
veikur maður, þá er hann látinn sofa í
rúmi hjá hinum. — Búmin eru fyllt heyi
og skítuguin fötuin, sem aldrei eru und-
ir bert lopt látiri(!) — A baðstofu-bitunum
hanga sokkar til þerris, — og fiskurinn
þar inn anum(!!) —, og á baðstofu-gólfinu,
sem er skitugt og rykugt, skríða krakka-
angar, kettir og hundar, hvað innan um
annað, svo að sízt er að furða, þó að marg-
ir Islendingar íái sullaveikina (bendil-
orm lxundanna, blöðru-orm mannsins)
þegar á barns-aldri; og er þetta fyrir-
komulag allt því meiri óhæfa, þar sein
i raun og veru er nóg rúm í bænum, ef
hin herbergin öll væru eigi notuð til
annars; en það er arftekin venja, að all-
ir sofi saman“.
Spurull: „Detta kalla jeg í meira
lagi ólystilegt“.
„Já, en hvað gera menn eigi, til þess
að lialda á sér liita? Islendingar eru
nú svo gjörðir, að þeir eru hræddari við
kuldann, en við slæina loptið“.
Sp.: „Voruð þér, og fólagar yðar,
eigi hræddir um, að þér kynnuð að
sýkjast?“
„Vér beitturn auðvitað sjálfir öllurn
þeim hreinsunar- og hreinlætis-reglurn,
sem auðið var við að koma; en opt var
það reyndar, þegar maður var ný-búinn
að þvo sér uin liöndurnar, að stungið
var að manni holdsveikum hnefanum.
og maður kvaddur með þessu vanaloga:
„Verið þér sælir“; og að taka ekki slíkri
kveðju, það er blóðug móðgun, sem vér
sjaldnast dirfðumst að gjöra oss seka í;
en aptur á móti lánaðist oss jafnan að
komast undan kossunum þeirra“.
Sp.: „Nú, er þjóðin þá svo kossa-
kær ?“
„Sannir Islendingar hittast og kveðj-
ast aldrei svo, að þeir skiptist ekki á
tillilýðilega mörgum rembings-smelling-
um, og karlmennirnir eru enn þá verri
með kossa-lætin hver við annan, heldur
en enda kvennþjóðin; og það þarf sann-
arlega stakt lag, til þess að smeygja sér
laglega undan þrssum áþreifanlegu vin-
áttu-merkjum. (Meira).
------------------
Býrar harns-skírnir. Þegar sonar-sonar-
sonur Yictoríu Breta-drottningar, sonur her-
togans af Torlc, var skírður í sumar, var svo
mikiu kostað til skírnarinnar og skírnar-veizl-
unnar, að það skipti hundruðum þúsunda að
lcrónu tali; en þó segja ensk blöð, að aliur sk
tilkostnaður hati eklci getað heitið nema smá-
munir, í samanburði við það, sem slcírn prinzins
af Wales kostaði um áriö, þvi að það lcostaði
hvorki meira né minna, en um 3 milj. lcróna,
að fá liann skírðan.
Um 70 inilj. króna gera menn ráð fyrir, að
lieims-sýningin inikla, sem Fraklcar ætla að
halda í Parísar-borg árið 1900, muni lcosta, og
er likast til, að þeir muni þó aldrei sleppa
með það.
M e n n in ga r-á s Ííl mi þjóðanna má nokkuð
marka af því, hve tíðar eru bréfa-skriftirnar í
hverju landi. og optir þeim mælikvarða stendur
England lang-efst á blaði, þvi að svo t.eist til,
að þar komi að meðaltali 53 bréf á hvert manns-
barn á ári, en i Svissaralandi ekki nema 34, í
Þýzka-landi 33, i Belgiu ‘25, í Dantnörku 24, í
Hollandi 23, í Austurríki 22, í Fralddandi 18,
og í Itússiandi 1—2.
Keisarinn í .Tapan. Uin
fátt liefir orðió tiðræddara í heiminum
þessa siðustu mánuðina, en uin ófriðinn
i Korea, milli Kínverja og Japansmanna;
höfðu Japans-búar leikið Kínverja all-
grálega, er síðast fróttist, og má því
ætla, að lesendum vorum murri það eigi
móti skapi, að vita nokkur deili um
stjórnanda þann, er nú ræður ríkjum í
Japan.
Keisarinn, eða „míkadóinn11 — svo
er liann einnig nefndur—, sem nú ræð-
ur ríkjum í Japan, beitir Mutsuh'to, og
er hann enn maður á bezta reki, fæddur
3. nóv. 1852; faðir hans andaðist 1867,
og var þar þá all-flest með Austurlanda
brag, eins og enn er í Kína; en jaf'n
skjótt er Mutsuhítö var tekinn við ríkis-
stjórn, fór hann af al-efli að koma á ýms-
um þarflegum umbótum í ríki sínu, og
má liann óefað teljast einhver frjálslynd-
asti og „radikalasti11 stjórnandinn, sem
mannkynssagan þekkir; liefir hann árlega
sent fjölda ungra Japansmanna til ýrnsra
helztu landa í Evrópu og Ameríku, til
þess að kynnast af eigin sjón öllu hinu
bezta i stjórnarfari og fólagsskipun hinna
vestrænu þjóða; hann hefir komið á þing-
bumlmni stjornarskipun r riki sinu sem
injög er sniðin eptir stjórnar-háttum Eng-
lendinga; herlið sitt liefir hann æft og
búið að sið Evrópumanna, og einkum
tekið þar Djóðverja til fyrirmyndar, enda
eru fæstar þjóðir taldar standa þeiin á
sporði i hernaðar-íþróttirmi, síðan er þeir
sigruðu Frakka.
Enn fremur liafa og á siðari árum
verið byggðar miklar járnbrautir í Jap-
an, skólamálum og alþýðumenntun allri
komið í viðunanlegt horf, o. fl. o. fl., sem
of langt yrði liér upp að telja.
Drottning Japans keisarans heitir
Haru-Kö; kvæntist hann henni árið 1868,
og er hún talin manni sínum engu síð-
ari að mannkostum; liefir hún, meðal
annars, gerigizt fyrir því, að ýmsum
sjúkrahúsum hefir verið komið á fót,
lagt fram fé til skólastofnana o. fl.; hirð-
meyjar sinar hefir hún og margar látið
inenntast í Evrópu eða Ameríku.
Æðsti stjórnar-ráðherrann, sem nú er
i Japan, heitir Ito, dugandis-maður, sem
stutt hefir keisarann með ráði og dáð í
endurbóta starfi hans.
Ein af aðal-ástæðunuin til þess, að
Japansmenn hafa færzt það í fang, að
reka Kinverja burtu úr Korea, er — að
því er þeir sjálfir segja — sú, að þeir
vílja láta Korea-búa koma á hjá sór
ýmsum umbótum að dæmi vestrænu þjóð-
anna; og má því svo að orði kveða, að
ófriðurinn í Korea snúist í raun. og veru
um það, hvort meira skuli ráða þar aust-
ur frá menningin eða siðleysið; og í þeirri
baráttu munu flestir ánia Japansmönn-
um góðs sigurs á Kínverjum, — þeim
gömlu vanans tröllum.
----«0§§C<>c----