Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.09.1895, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.09.1895, Blaðsíða 4
152 Þjóbviljinn ungt. IV, 38. ingu hjá undirgefnum embætfcismönn- um gagnvart yfirboðurum þeirra, ef stjórnin veitti fulla uppreisn manni, eins og honum“. Með því nú að vér getum eigi við- urkennt, að þær sakir, er bornar voru á Sk. Th. fyrir embættisfærslu hans, og hæztiréttur sýknaði hann af, hafi verið nægar, til þess að vikja honum frá embætti fyrir fullt og allt, verðum vér að skoða þessa síðast nefndu poli- tisku ástæðu, sem aðal-ástæðu fyrir því, að honum var vikið frá embætti. Þessi ástæða til þess, að víkja manni frá embætti, er nú svo alveg ný hér á landi, að vér erum eigi enn búnir að læra að sjá, að það só nauðsýnlegt, að beita henni, eins og hér hefir verið gjört, til þess að ekki falli niður „öll hlýðni og virðing hjá undirgefnum gagnvart yfirboðurum þeirrau. Vér verðum að álíta, að öllu fremur megi búast við, að það verði til þess. að ekapa bfrjálsan lmgunar-anda hjá embœttislgðn- nm*. En með því að vór álítum, að embættísmannaflokkurinn eigi að ganga á undan þjóðinni í frjálslegri framsókn, til að efla drenglyndan, sjálfstæðan hugs- unarhátt og framkvæmdarsaman kjark, með hina æðstu stjórnendur landsins í broddi fylkingar, þá teljum vér það mikla óhamingju fyrir land vort, ef hór skyldi fara að tiðkast, að beita pólitiskum ástæðum á þann hátt, eins og gjört hefir verið að þessu sinniu. Nefndin hyggur og, að „hin politiska ástæðau hafi þegar í byrjun verið „aðal- orsökin til þess, að tekin var upp sú að- ferð gegn honum (Sk. Th.), sem beitt hefir veriðu, en að stjórnin hafi „hikað sér við að ganga beint að honum með iiina politisku ástæðu“, og liafi því „tekið það ráð, er liún tók, að réyna að fá hann frá embætti fyrir galla á embættisfærslu hans, og gripið því hið fyrsta tækifæri, enda þótt sakirnar væru talsvert veikaru, og bætir nefndin svo við: „Þessa skoðun styður að nokkru leyti sú ófrjálslega hulda, sem er yfir fyrstu aðgjörðum landshöfðingja, við- víkjandi rannsókninni gegn Sk. Th., sem virðist benda á,.að liann hafi eigi viljað hefja máls á henni fyr við amt- mann, en hann sæi, hvort ráðgjafinn vildi ganga inn á sínar tillögur. En sé nú þetta þannig, sem ekki eru svo litlar líkur til, þá þglár oss hír Ifonta fram shortur á virðingu fgrir þrí, hrcrnig réttvisinni ber að hcitali* Um þá afsetningarsök, sem Magnús notar í bréfinu góða, að Sk. Th. hafi verið kaupfélagsstjóri Isfirðinga, stingur nefndin ofur-óþægilega upp i landshöfðingjann með þessuin orðum: „í sarnbandi við þotta getum vér þess, að *) Auðkennt af oss. Ritstj. skömmu áður en Thoroddsen er vikið frá embætti, var sýslumanninum i Rangárvalla- sýsiu veitt amtmannsembætti, sem vér auðvit- að höfum ekkert að athuga við. Báðir vorU kaupfélagsstjórar, hvor í sínu héraði, en öðr- um er gefið það að sök til afsetningar, en ekki minnzt a það við hinn“. Þá segir og nefndin um „lítilsvirðinguu þá, sem höfðinginn þykist hafa orðið fyrir í „Þjóðv. ungau, að hún hafi ekki haft tíma til að ganga gegnum blaðið, og vilji því ekki segja neitt „ákveðið álitu um það; en „fyrir minni voru stend- ur það svo“, segir nefndin, „sem hann hafi í því blaði sjaldan beitt hörðum orð- um í stjórnarinnar garð*, nema helzt að því er málareksturinn gegn honum snertiru, og finnst nefndinni það vorkunn, „eptir því sem oss virðist mál hans allt til komiðu. Að þvi er snertir tilboðið um sýslu- mannsembættið í Rangárvallasýslu, kemst nefndin að þoirri niðurstöðu, að róttast sé, að skoða það sem „eins konar króka- leið til þess, að fá hann (Sk. Th.) frá embætti, einkum þar sem Rangárvallsýsla er miklu tekjuminni, en sýslumanns- og bæjarfógeta-embættið á ísafirðiu; hyggur nefndin, að hér sé að ræða um brot á 4. gr. stjórnarskrárinnar, og jafn framt um brot á eptirlaunalögunurn, þar sem sérstakt eptirlaunafrumvarp hafi eigi ver- ið lagt fyrir þingið; en samt sem áður vill nefndin eigi leggja til, að reynt só að koma fram á'oyrgð á hendur ráðherr- anum, rrt af þessu stjórnarskrárbroti, „sak- ir þess, hve ábyrgð lians er ílla tryggð nreð lögumu, og af sömu ábyrgðarleysis- vankvæðunum sór nefndin sér eigi held- ur fært að ráða til þess, að „reynt só að koma fram ábyrgð á hendur landshöfð- ingjanum fyrir misbeitingu á valdi sínu, þó að oss þyki hann eigi hafa beitt því réttilegau. En um frammistöðu Magnúsar lands- höfðingja Stepherisen í rnáli þessu yfirhöfuð kemst nefndin að lokum þannig að orði: „Þar á móti verðum vór að líta svo á jietta mál í heild sinni, að lands- höfðinginn hafi frá upphafi lagt það fram fyrir ráðgjafann með dökkvari litum, en rétt var, og þannig gefið honum tilefni til þess, að taka strang- ari ákvarðanir, en hann annars kynni að hafa gjört. Ráðgjafinn, sem er hér ókunnugur, hlaut að líta á málið, eins og landshöfðingi lagði það fyrir liann, og fara yfir höfúð optir tillöguin lians, enda hefir hann og enga íýrirskipun gjört í málinu, nema beint eptir tillög- nm landshöfðingja, og sýnir það, að hann hefir viljað láta liann ráða mestu um málið. En vér fáum ekki betur *) Petta er rétt munað af nefndinni; þá sjaldan Magnúsar landshöfðingja hefir verið minnzt í blaði voru, befir það fyllilega verið gjört með svo mikilli virðingu, sem hann verð- skuldar. Iiitstj. séð, en framsetning landshöfðingja á málavöxtunuin geri þá í ýmsum atrið- um ískyggilegri, en oss ’ virðist hafa verið ástæða tilu. Þessum umælum sínum til sönnunar telur svo nefndin upp 6 atriði, þar sem henni virðist landshöfðingi scrstalclega liafa af flutt málstað Sk. Th., og virðist oss, sem bezt þekkjum málið, að auðvelt sé að sýna fram á, að þau atriðin séu þó mun fleiri. Þá getur og nefndin þess enn fremur, hve ílla stjórnin hafi gætt hagsmuna landssjóðs, þar sem dembt sé á hann eigi all-litlum kostnaði, og ungur maður settur á eptirlaun. Síðast i áliti sínu lagði nefndin það til, að samþykkt væri svo látandi lillaga til þingsáigktunar: „Um leið og neðri deild alþingis lýsir megnri óánægja yfir aðgjörðum stjórnarinnar. sér í lagi landshöfðingja, í málinu gegn fyrverandi sýslumanni og bæjarfógeta Skúla Thoroddsen, og yfir fjártjóni þvi, er landsjóði hefir verið bakað með rekstri þess máls og endalokum frá stjórnarinnar hálfu, á- lyktar hún að skora á ráðgjafa Islands, að hafa mikla varúð við, áður en hann samþykkir tillögur hins nú verandi landshöfðingja í sams konar málum, ef þau kynnu að koma fyrir fram vegisu. Af nefndarmönnum var Sigurður próf. Gunnarsson formaður nefndarinnar, en Einar prófastur Jónsson skrifari og fram- sögumaður. Að svo mæltu skulum vér í næsta nr. blaðsins skýra með örfáum orðum frá úrslitum málsins á þinginu. Augl^sing. Kútterinn „Four brothersu, sem ligg- ur a Hesteyri (Grimli), fæst nú um tveggja mánaða tima til kaups með vægu verði hjá eigandanum, sem býr þar á staðnum. Kúttérinn er vel lagaður til fiskveiða, og í ágætu standi, c. 30 register-tons á stærð, og ineð góðu fólks-rúmi. Hesteyri, 18. sept. 1895. Fyrir hönd J. Bull’s C. Jahobsen, skipstjóri. KHiipfélagsfundiifinn, sem auglýstur var í síðasta blaði, verður haldinn '7'. október, en ekki 12. w W. F. Sctirams rjóltóbak er bezta nefitóbakið. SS Grjalddagi blaðsins var í síðastl. júnímánuði. PRBNTSMIDJA ÞJÓÐVILJAN8 UNOA.

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Tengja á þetta tölublað: 38. tölublað (21.09.1895)
https://timarit.is/issue/155243

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

38. tölublað (21.09.1895)

Aðgerðir: