Lögberg - 02.04.1890, Blaðsíða 7

LÖGBERG, MIDVIKUDAGINN 2. APRÍL 1890.
7
HÓLMGANGA Á FRAKKLANDI.
Eptir Mark Twain.
Hvað lítið sem vissir gæðingar
gera úr frönsku hólmgöngunum eins
og pær tlðkast nú á dögum, eru
pær ]>ó í raun og veru meðal
peirra hættulegustu fyrirtækja vorra
tíma; af pví pær eru jafnan háðar
undir beru lopti, mega hólmgöngu-
mennirnir eiga pað handvíst, að pað
hleypur I pá kvef. M. Paul de
Cassagnac, sá el/ti hólmgöngu-garp-
ur Frakka, liefur svo opt orðið las-
inn af pessu, að liann er loksins
orðinn reglulegur aumingi, og lielzti
læknirinn í París liefur sagt, að
hann sje hræddur um að liann setji
líf sitt í hættu, ef hann lieldur áfram
vígaferlum sínum í svo sem 15 eða
20 ár enn þá, nema hann hætti,
gamalli venju, og fari að berjast I
lilyjum herbergjum, par sein slagn-
ingur og súgur kæmist ekki að
honum. Detta ætti nú að lægja
rostann í þessum þrákálfum, sem
standa á því fastara en fótunum að
frönsku hólmgöngurnar sjeu liið
bezta heilsubótar-meðal af öllu, sem
hægt er að hressa sig með, vegna
þess þær fari fram úti; og þetta
ætti líka að nægja til að setja ofanl
við þessa grasasna, sem halda því
fram, að franskir hólmgöngumenn
og sósíalista einvaldarnir sjeu þeir
einu ódauðlegu menn.
En það er nú kominn tími til
að jeg komist að efninu.
Undir eins og jeg heyrði um
hið stórkostlega missætti með þeim
herrum Gambettu og Fortou á
franska fulltrúa fundinum, vissi jeg
að það mundi leiða vandræði á
eptir sjcr. Jeg vissi það af því
persónuleg vinátta mín við M.
Gambettu gaf mjer færi á að kynn-
ast lyndiseinkunnum mannsins. Jeg
vissi að hefndargirnin mundi loga
út í hvern einasta afkima á yztu
útkjálkum liins víðáttumikla líkama
, lians.
Jeg beið ekki eptir þvi að
liann heimsækti mig, heldur fór jeg
rakleiðis heim til hans. Eins og
jeg bjóst við, fann jeg kappann
sokkinn niður I djúpa franska ró-
serni. Franska rósemi, segi jeg, af
því frönsk rósemi og ensk rósemi
eru að vissu leyti ólíkar. Hann var
á fleygingsferð I lierberginu innan
um brotin af húsbúnaðinuin sínum,
sem hann henti við og við með
fótunum úr einu horni I annað,
beit á jaxlinn og krossbölvaði I
sífellu; liann nam saint staðar við
og við um leið og liann lagði
aðra handfyllina til af hárinu á
sjer á borðið. Þegar hann sá mig,
slengdi liann handleggjunum utan
um hálsinn á mjer, kengbeygði
mig utan um kviðinn á sjer, upp
að brjóstinu á sjer og kyssti mig
& báðar kinnarnar á víxl 4 eða 5
kossa og setti mig svo I uppáhalds-
stólinn sinn. Þegar jeg náði mjer
aptur, tókum við til óspilltra mál-
anna, Jeg sagði, jeg byggist við
að liann vildi að jeg væri full-
tingismaður lians við hólmgönguna
og hann sagði: „náttúrlega11. Jeg
sagði jeg mætti til að taka
franskt nafn á meðan til að kom-
ast hjá illu umtali I mínu landi,
ef illa skyldi takast til. Hann leit
upp stóruin augum, þegar hann
skyldi það á mjcr að hólmgöngur
væru ekki hafðar I miklum háveg-
um I Ameríku; liann fjellst samt seni
áður á uppástuii.gu mína, og svona
stendur nú á því, ftð það lítur út
eins og aðstoðarmaður M. Gambettu
við liólmgönguna liafi verið fransk
ur, hvað sem frjettablöðin geta um
þennan atburð. Fyrst skrifaði jeg arf-
leiðslubrjefið fyrir hann; jeg heimtaði
það og ljet mig ekki. Jeg sagði,
að jeg hefði aldrei lieyrt getið
um nokkurn mann með öllu viti
leggja út I einvígi, án þess fyrst
að semja sitt arfleiðslu-brjef. Hann
sagðist aldrei hafa heyrt getíð ijm
mann með öllum mjalla g.era nejtt
þvi JJkt. Degar við vomm búnir
íneð arfleiðslubrjefið, vildi liann næst
velja sjer andlátsorðin; liann vildi
vita, hvernig eptirfylgjandi orð ættu
við að mínu áliti: „Jeg dey fyrir
guð, fyrir land mitt, fyrir málfrelsi,
fyrir framfarir og, almennt bræðra-
lag I mannfjelaginu“.
Jeg fann það að, að það þyrfti
of seinan dauðan dauðdaga til að
nota þau. Petta væri góð ræða
fyrir brjóstveika, en ætti ekki við
á úrslita-augnablikunum á vígvell-
inum. Hann liringlaði I fjölda af
andlátsorðum, en á endanum kom
jeg honum til að stytta uppástung-
una svona: „Jeg dey svo Frakk-
land geti lifað“. Petta skrifaði hann
I minnisbókina sína og sagðist ætla
að læra það, svo hann kynni það
utan að. Jeg sagði nú að sönnu,
að þetta syndist ekki eiga við tæki-
færið nema svona og svona, en
haun sagði það gerði skrattans
ekkert til; það sem væri mest um
vert, væri að hafa andlátsorðin hríf-
andi. Næst kom þá að því, að
velja vopnin. M. Gambetta sagð-
ist vera lasinn, svo liann bað mig
að annast um það, eins og annars
allt fyrirkomulagið. Skrifaði jeg
þar af leiðandi brjef og færði full-
tingismanni Mr. Fbrtous það sjálfur.
Brjefið var á þessa leið:
„Herra minn! M. Gambetta tek-
ur á móti áskorun M. Fortous og
hefur gefið mjer umboð til að
ákveða Plessis Piquet fyrir hólm-
gönguvöll. í fyrramálið I dögun
er tíminn og vopnin eru axir.
Með vinsemd og virðingu yðar.
Mark Twain.
Vinur Fortous las brjefið og
datt auðsjáanlega ofan yfir hann;
hann vjek sjer síðan að mjer og
sagði með nokkrum ákafa: „Hafið
þjer hugleitt, herra minn, hvað
mundi hljóta að leiða af öðru eins
og þessu?“
„Leiða af því? Hvað til að
mynda mundi það verða“?
„Blóðsúthelling“.
„I>að er hjer um bil það sem
það er. Eða hvað var það annars,
sem yðar málspartur bjóst við að
útliella“?
Nú komst hann I klípu; hann
sá, að hann liefði gert axarskapt,
og flytti sjer að rjettlæta sig; liann
sagði hann hefði ekki sagt þetta
nema að gamni sínu; satt að segja
hefði bæði hann og Mr. Fortou
haft gaman af, að það hefðu verið
axir, og I raun og veru viljað þær
helzt, en það kæmi algerlega I bága
við frönsku hólmgöngulögin, svo jeg
yrði að breyta til. Jeg gekk um
gólf og var að velta þessu fyrir
mjer, þangað til mjer datt I hug
að vjela-bissa, sem skjóta má með
200 skotum á mínútunni, og
faðms skotfæri mundi ekki eiga illa
við til að vekja athygli manna á
atburðinum, svo jeg bar þetta undir
hann; en það fór á söma leið:
lögin voru líka á móti því. Jeg
stakk upp á kúlubissum, og tví-
hleyptum haglabissum, svo skamm-
bissum Colts, sem ætlaðar eru sjó-
liðinu, og þegar lögin voru á móti
þessu öllu saman, hugsaði jeg mig
dálítið um, og stakk svo upp á
(bara af bölvun ininni) að þeir
berðust með inúrsteinsbrotum, og
skotfæri skyldi f úr mílu. Mjer
er ávallt illa við að segja skrltlur
við menn, sem ekki skilja það sem
skrítið er, og það kom satt að
segja bölvun I mig, þegar jeg sá
liann fara eins og ekkert væri, til
að bera þessa síðustu uppástungu
undir M. Fortou. Hann kom bráð-
um aptur og sagði M. Fortou
llkaði uppástungan um múrsteina
vel, og sania væri að segja um
skotfærið, en hann gæti ekki fallizt
á hana vegna hættunnar sem vofði
yfir óviðkomandi fólki, seni kynni
að verða á ferðinni á bilinu milli
þeirra.
Þá sagði jeg: „ Well sir! Jeg
er nú alveg komínn I mát! Kann-
ske þjer viljið nú gera svo vel og
og stinga upp á vopnum? Ef til
vill liafið þjer haít þau I liuga
allan þonna tíma? Hann varð ljett-
brynn yið þetta og sagði með á-
bcr«lu; „0! y4&s)íuld? Monsicur!“
Svo fór liann að leita I vösum sín-
um, vasa eptir vasa, og liann liafði
nóg af þeim ííka, og tautaði allt
af við sjálfan sig 4 meðan: „Nú,
livað ætli jeg liafi getað gert við
það?“ Loksins fann hann I vestis-
vasa sínuin tvo ofboð litla hluti,
sem jeg sá, þegar jeg fór með þá
I birtuna, að voru skammbissur;
þær voru einhleyptar og silfurbún-
ar, ósköp litlar og laglegar. .Teg
kom ekki upp orði fyrir geðshrær-
ingu; jeg liengdi aðra þeirra þegj-
andi við úrfestina mína og skilaði
hinni. Glæps-fjelagi minn fletti þá
I sundur frímerki, sem var vafið
utan um nokkrar hleðslur og fjekk
mjer eina. Jeg spurði, livort hann
gæfi með þessu til kynna að mönn-
um okkar væri að eins leyft eitt
skot hvorum? hann sagðij að hólm-
göngulögin leyfðu ekki meira. Jeg
bað liann þá að nefna líka skotfærið,
því hugsanir mínar voru allar komn-
ar á ringulreið út úr allri þeirri
sálar-áreynzlu, sem jeg var búinn
að mæta. Hann stakk upp á 32
föðmum.
„32 faðmar“, sagði jeg! „hross-
rifsbogi væri hættulegri á 50 föðm-
um; gætið þjer að því, minn góði
maður, að við erum að vinna að
því að stvtta lífið, en ekki gera
það eilíft.“—En með öllum mfnum
röksemdafærslum og fortölum gat
jeg ekki fengið liann til að stytta
skotfærið meira en svo að það yrði
35 faðmar og þetta gaf haan jafn-
vel ekki eptir nema með nauði, og
sagði andvarpandi um leið: „Jeg
þvæ mínar hendur af þessari sví-
virðingu. Hún skal koma yður
I koll“.
Jeg gat nú ekki annað gert
en farið lieim til ljónhuguðu hetj-
unnar minnar, og sagt hvar koinið
var. t>egar jeg opnaði hurðina, var
M. Gainbetta að skiljast við seinasta
hárlokkinn. Hann stökk á móti
mjer og sagði: „Djcr liafið lokið
við þenna voðalega samning. — Jeg
get lcsið það út úr augunum á
yður“.
.,I>að er hjer um bil það sein
það er“.
Hann fölnaði dálítið, dró and-
ann líkt og þegar maður gleypir
hveljur I eitt eða tvö augnablik.
Svo miklar voru geðsliræringarnar;
en liann studdi siíí við borðið.
„Yopnin! Yopnin fljótt“, sagði
hánn með hásum rómi.
„Hjerna“! sagði jeg, um leið
og jeg syndi honurn litlu silfur-
búnu grytuna við úrkeðjuna mína;
hann hafði ekki fyrr komið auga á
hana en það stein-leið yfir liann á
gólfinu. t>egar liann raknaði við
aptur, sagði hann:
,,t>essi ónáttúrlega stilling, sein
feg hef á mig lagt upp á slðkast-
ið, er búin að veikja I mjer
taugakerfið; en burt með allan lin-
leik! Jeg skal ganga móti örlög-
um mínum eins og karlmaður og
eins og franskur inaður.“
Svo stóð hann á fætur og
setti sig I svo fallegar stellingar
að enginn lifandi maður og fæstar
líkueskjur liafa náð þvl. Síðan
sagði liann I sínum djúpa bassa-
rómi:
„Sjá, nú er jeg stilltur; nú er
jeg albúinn. Látið mig vita vega-
lengdina“.
„17 faðinar“.
„Jog gát auðvitað ekki lypt
honum upp, en jeg velti lionum
við og hellti köldu vatni ofan á
bakið á honum. Hann raknaði þeg-
ar við o<r sag'ði:
O O
„17 faðmar, — hvíldarlaust? En
til livers ætli sje að spyrja að því?
Fyrst það var manndráp, sem hann
ætlaði sjer, hvað ætli hann prútti
þá um smáræðin? En takið þjer
eptir einu: Þegar jeg fell frá, skal
heimurinn fá að sjá, hvernig fransk-
ur riddari verður við dauða sínum“.
(Niðurl. næst.)

INNFLUTNINGUR.
I j?x*í skyni að flyta sem mest að möguleö't er fyrir því að
auðu löndin í
MANITOBA FYLKI
ky?glsL dskar undirritaður eptir aðstoð við að útbreiða upplýsingar
viðvíkjandi landinu frá öllum sveitastjómum og íbúum fylkisins,
sem hafa hug á að fá vini sína til aö setjast hjer að. þessar upp-
lýsingar fá menn, ef menn snúa sjer til stjómardeildar innflutn-
ngsmálanna.
Látið vini yöar fá vitneskju um hina
MIKLU KOSTI FYLKISINS.
Augnamið stjórnarinnur er með nllurn leyfilegum meðulum að
draga SJERSTAKLEGA að fólk,
SEIVi LEGGUR STUND Á AKUfóYRKJU,
og sem lagt geti sinn skerf til að byggja fylkið úpp, jafnframt þv
sem það tryggir sgálfu sjer ]>ægileg heimili. Ekkert land getur tek-
ði þessu fylki fram að
LANDGÆDUM.
Með
HINNI MIKLU JÁRNBRAUTA=VIDBÓT,
sem menn bráðum yerða aðnjótandi, opnast nú
og verða hin góðu lönd þar til sölu með
VÆGU VERDI oo
AUDVELDUM BORGUNAR-SKILMÁLUM.
Aldrei getur orðið of kröptuglega brýnt fyrir mönnum, sem
ei'u að strcyma inn í fylkið, live mikill hagur er við að sctjast nð
í slíkum hjeruðum, í stað þess að fara til fjarlægari staða langfc
frá járnbrautum.
TIIOS. GREENWAY
,TT ráðherra akurvrkju- og innflutninesmála.
WlNNIPEG, MáNITOBA.
SUN LIFE
INSSURANCE COY 0F CANADA
HOFUDSTOLL 00 EICNiR $2.500.000
Lífsábyrgð og slysfaraábyrgð sem stendur S 17,000 000
LIFSABYRGDIRNAR SKILYRDISLAUSAR
Tryggið líf yðar nú og náið í arðinn
fyrir árið 1889.
Tlios, 'G.ilroy | A8al.
ÁL* Anderson |agentar-
Skrifstofa 377 Main Str.
Með þriðja árgangi Lögbergs, sem nii er nýbyrjaður,
b t rC Ii Iwt b i b l a b i b u m h c I m i n g.
LÖgbcrg verður þvi hjer eptir LANG-STÆRSTA ULAI), sem nokkurn tima hefur ver-
ið gefið út á íslenzkri tungu.
NÝIR KAUPENDUR LÖGBERGS
í Canatla og Bandarlkjunum fa ókcypis það stm út er komið af skáldsögu Rider Uaggards,
ERFÐASKÁ Mli. MEESOXS
150 þjettprentaðar blaðsíður.
Lögberg kostar $2,00 næsta ár. þó verður ]>að selt fyrir 6 krónur á íslandi
og blöð, sem borguð eru af mönnum hjer í Ameriku og send til Íslands, kosta $1,50
árgangurinn.
Ltfgberg er J>ví liltölulega
L ÁN G - ÓÐ Ý Ji A S T A Ji L A Ð IÐ
sem út er gefið á islenzkri tungu.
LÖSíberjí berst fyrir viðhaldi og virðingu islenzks fjóðernis í Ameriku, en tckur
þó fyllilega til greina, hve margt vjer þurfum að læra og bve mjög vjer þurfum að
lagast á þessari nýju ættjörð vorri.
Lögberg lætur sjcr annt um, að íslendingar nái vö/dum i þessari heimsáliu.
Lögberg Styður fjelagsskap Vestur-íslendinga, og mælir frant með öllum þarlleguni
fyrirtækjum þeirra á meðal, sem almenning varða.
Lötfberg tekur svari íslendinga hjer vestra, þegar á þeim cr níðzt.
Lögberg lætur sjeir annt úm velferðamál tslands. paö gerir sjer far um að koma
mönnum f skiining um, að Austur- og Vestur-íslendingar eigi langt um fleiri sameigin-
leg velferðarmál heldur en enn hefur verið viðurkennt af öllúm þorra mánna. pað lærsi
þvf fyrir andlegri samvinnu milli þessara tveggja hluta hinnar islenzku þjóðar.
Kaupið Lögberg. En um fram itllt borgið það skilvíslega. Vjer gcrtim oss far
um, eptir því sem oss er framast unnt, að skipta vel og sanngjarnlega við kaupendur
vora. pað virðist því ekki til of mikils mælzt, þó að vjer húitmst vjð hinu sama fa
þeirra hálfu.
ötg. „Lögbergs“,