Lögberg - 03.06.1891, Blaðsíða 3

LÖGBERG.MIÐVIKUDAGINN 3. JÚNI 189Í.
Log’aepg aliennings.
fUndir þessavi fyrirsögn tökum vjer upp
greinir frá írönnum livaðanæfa, sem óska
að stiga fæti á Lögkerg og reifa nokkur
þau máiefni, er lesendur vora kynni
varða. — Auðvitað tökum vjer eigi að oss
ábyrgð á skoðunum þeim er fram koma
í slíkum greinum. Engin grein er tekin
upp nema köfundur nafngreini sig fyrir
ritstjóra blaðsins, en sjálfráðir eru höf-
undar um, hvort nafn þeirra verður prent.-
að eða ekki].
A N D S V A D
til sjera Hqfhteins Djeturssonar.
—o—
í LOgbergi nr. 20 birtist p>á
loksins ]>etta eptirvænta „svar“ til
mín, sem boðað var og íyrirheitið
opinberlega viku áður en greinar-
stúfur minn kom út. Mjer varð
líkt og sjera H. P. segir sjer hafi
farið, er hann las grcinarnar frá
Njfja íslandi: jeg gat ekki varizt
brosi. Mjer pótti svo skrítilega
kringilegt, að sjá hinn elskuverða
og lærða liöfund vera að elta sinn
eigin skugga, en fara hringinn í
krinoum allt hið verulega. Ilann
fer í kring um aðalspursmálið, að-
aldeiluefnið milli Unítara og Lúters-
manna, milli hans og mín: hvað er
sönn kristui? Undir pví er allt
komið, eins og jeg tók fram I grein
minni. II. P. snertir ekki við þessu
spursmáli, neina til að misskilja pað á
pann hátt, að jeg eða Únítarar pyk-
ist Jfmist vera kristnir og ymist ekki
kristnir. En petta er hæfulaust eins
og ílsira, er hann segir. Eptir minni
sannfæringu eru Únltarar forvígis-
menn hinnar sönnu kristni (p. e.
kenningu Jesú), en orpodox-(„rjett-
trúaðir“)-menn — par á meðal lút-
erskir — andstæðingar hennar. En
sjera H. P. hefur hina gagnstæðu
skoðun, og gerir úr oss „andstæð-
inga kristindómsins“ og ofan I kaupið
„nlhilista“. — Til allrar liamingju
verður nú enginn veginn með orð-
um einum síðan galdramenn og
kraptaskáld duttu úr sögunni. t>að
sem H. P. segir um undandrátt,
samtök, verkaskipting, afskipti mín
af „fráfallinu“ í Nyja íslandi o. fl.,
er ekkert annað en skáldlegur hug-
arburður, nema pað sje haglega
gerður ofur-prestslegur samsetningur
„fyrir fólkið“. t>ar er ekkert alveg
satt, nema pað, að jeg gladdist stór-
lega yfir pví, er jeg frjetti að sjera
M. S. hefði tekizt að Ijetta af lönd-
um vorum I Nyja íslandi prælsótt-
anum fyrir hinnm orpódoxa leppalúða,
andskotanum. -—t>að er annars merki-
legt, að H. P. leitast við með öllu
móti, að liafa pann heiður af æsku-
vini sínum, sem jeg veit — og allir
kunnugír — að hann á með rjettu.
Vera má að pað sje satt, að jeg
liefði átt að gera meira I Nyja Isl.
en að senda pangað ritlinga mína.
En jeg hef ekki treyst mjer til að
fara pangað, og ekki svo vel, að
jeg nokkru sinni haíi sent sjera M.
S. línu fyr en eptir að jeg lieyrði
frjettirnar, rjett til að „gratulera“-
Jeg skal ekki framar prátta um
petta mál í blöðunum, en mjer er
stór ánægja í að eiga vinsamlegan
orðastað við minn velæruveröuga
bróður, H. P., ánæstkomandi kirkju-
pingi. Iiafi drottinn gefið lionum
„pá náð“, að verða aldrei orðaskort-
ur (eins og hann segir I Heimskr.)>
pá hefur drottinn gefið mjer pá náð,
að pora aö tala við hvern sem vera
skal síðan jeg komst til vits og ára.
lijörn Pjetursson.
►SVAE
til Eiríkssov, Eldon <6 Co.!
„Allt er pegar prennt er“ má
segja um pað; fyrst peðran eptir
Dorst. Mjófjörð I Lögb. á dögun-
nm; og svo nú síðast uppblástur-
inn I Stefáni Eirikssyni I Hkr. að
rífa niður sumt, sem jeg hafði sagt
í brjefum mínum, og svo svarið frá
Mrs. Eldon sjálfri I Lögbergi síðast,
sem s/nir, að hún er vel fær I
peirri íprótt að segja sögu; mjer
fiauff I huir, livort hún niundi ekki
hafa gleymt sjer á meðan liún var
að segja kana, og ímyndað sjer að
hún væri komin inn á kvennfje-
lagsfund.
Eiginlega er pað grein Stefáns,
sem jeg ætla að fara um nokkrum
orðum. Að minnsta kosti að pakka
honum fyrir — hvað sem verður til
launa.
Eptirfylgjandi setningu I brjef-
um mínum mótmælir Stefán Eiríks-
son: „altalað er að róið hafi verið
undir sjera Magnús af ymsum Úni-
törum og öðrum hatursmönnum
kirkjufjelagsins, einnig er sagt að
skólakennarinn I Ivjarnaskólahjeraði
Mrs. Eldon, mun fullkomle<ra eisra
O f O
sinn pátt 1 truflun peirri og Úní-
tarismus,- sem komið hefur I ljós
par syðra.“
Um petta skal jeg fara nokkr-
um orðum.
Jeg bjóst nú aldrei við pví,
að Mrs. Eldon mundi taka við pví
pegjandi, að hún ætti nokkurn pátt
I spillingu peirri og Únítarismus,
sem komið hefur I Ijós par syðra.
Hún og hennar fylgifiskar neita
pví, og fríkenna hana á alla vegu.
En jeg vil pá leyfa mjer að spyrja:
Hefur hún pá staðið kirkjunnar
megin, og hefur hún reynt að koma
I veg fyrir að pessi spilling og Úní-
tarismus útbreiddist? Jeg er viss
um að enginn maður I Nyja ís-
landi, sízt af peim mönnum, sem
væntanlegt væri að nokkur áhrif
hefðu á almenning, liefur komizt
hjá að tala um pessa sundrung, og
láta I Ijósi álit sitt pví viðvíkjandi;
pað bafa engir milliliðir verið til,
hver einstaklingur hefur orðið að
vera annaðhvort með eða mót. En
dettur nokkrum lifandi manni I hug,
sem pekkir Mrs. Eldon, að hýn hafi
staðið kirkjunnar megin, móti sjera
Magnúsi og móti villunni? Nei,
langt frá! Ilún á pað nú eptir, sú
kona. Sumir kunna að segja, að
pað sje nú illa gert að slást pann-
ig upp á eina persónu, par sem
margir innan nylendunnar sjeu máske
sekari. En svo illpolandi sem pað
er af nyl. mönnuin að. róa öllum
árum að pessari sundrung, pá er
pað alveg ópolandi af Únltörum og
öðrum utan-nylendumönnum að vera
að sletta sjer fram í pað. Og svo
tekur út yfir, pegar pessi unitar-
isku aðskotadyr eru látin komast að
alpyðuskólunum. Dað hafa verið
fleiri svoleiðis kennarar hjer neðra
pennan slðasta vetur lieldur en Mrs.
Eldon, og einn peirra ekki að eins
hæddist og narraðist að öllu guð-
legu, heldur afsagði alveg að láta
börnin lesa bænir undan og eptir
skóla daglega, og eins að láta pau
lesa nokkuð I Ny'ja Testamentinu.
Og pegar svo langt er komið,
pá sýnist mjer engin vanpörf fyrir
Ný-íslendinga að nema staðar og
liugsa um, hvaða vegur pað er, sem
peir eru að láta börn sín ganga;
og hvar pað muni lenda, ef slíku
fer fram til lengdar.
Og pað versta er, að almenn-
ingur skeytir ekkert um petta, eða
hugsar ekkert út I pað. Aðstand-
endur barnanna sitja heima, og koma
sjaldan eða aldrei á skólana, og vita
ekkert, hvað pað er, sem kennarinn
kennir og segir börnunum. Og ef
hann er lipur og góður við ]>au,
og pau paraíleiðandi kvarta ekki
undan lionum, pá er sagt að pað
„líki vel“ við pann kennara, pótt
fólk viti máske ekkert, livað hann
kennir og les fyrir peim.
Og pegar Únítarar fara að lialda
ræður — sem sumir kalla fyrirlestra,
svo J>að sje meira I munni — sem
beinlínis halda fram peirra skoðun-
um, pá kalla jeg að peir menn sjeu
að útbreiða trúarskoðun sína fyrir
almenningi.
í vetur, pegar sjera Magnús
flutti fyrst ræðu pá 1 Mikley, sem
öll sundrungin reis út af, pá var
á ferð með honum einn únítari úr
flokki B. Pjeturssonar í Winnipeg;
og pegar farið var að tala um efni
ræðunnar eptir embætti, pá var pað
pessi únítari, sem forsvaraði hana
langt um meira en sjera Magnús,
og stælti lengi við einn greindasta
mann nylendunnar út af henni.
Jeg get pess lijer með fram
vegna pess, að B. Pjetursson, og
mjer skilst St. Eiríksson líka, vilja
bera á móti pvl sem jeg og sjera
Hafsteinn höfðum haldið fram, að
Únítarar mundu eiga einhvern pátt
I sundrunginni I Nyja íslandi. Auð-
vitað nafugreini jeg ekki pennan
únítara nú, en ef einhver mótmælir
pessu atriði, pá skal liann óðara
nefndur; og súmir af Úuítörum peim,
sem komu til Nýja íslands í vetur
gátu ekki á sjer setið aunað en
veia að slást upp á fólk með stæl-
um um trúarbröað, ov vöktu svo
sundurlyndi og úlfúð.
Yitaskuld getur hver einstakl-
ingur haft sína trúarskoðun út af
fyrir sig, og hún getur verið lion-
um heilög, en par fy'rir á hann að
geta sjeð aðra I friði, að minnsta
kosti meðan liann er ekki áreittur.
En jeg get ekki kallað að úní-
tarar hafi sjeð Ny-íslendinga I friði,
pegar peir liafa gengið um snuðr-
andi eins og rakkar að sleikja sig
inn I pessi fáu embætti, sem ný-
lendan hefur að bjóða; eða slegizt
upp á fólk með stælum og rifrildi
um trúarbrögð.
Og mig furðar ckkert á pví,
pótt Víðirnesbyggðarmenn forsvari
Mrs. Eldon og Únítara; peir hafa
ekki fengið orð fyrir að vera sjer-
lega lilynntir okkar kirkjufjelags-
skap, peir menn; peir geta átt niest-
an heiðurinn af pví að hafa vakið
upp alla pessa óánægju, sem hefur
verið I Nyja íslandi móti kirkju-
fjelaginu.
(Framh. á 6. bls.)
VEGGJA PAPPÍR
---OG-
GLUGGA -BLŒJUR.
Komizt eptir prísum hjá okkur áður
enti pjer kaupið annarsstaðar.
345 Main St.,
A. Hagj-art. James A. »oss.
IIA(i0ART & R#SS.
jMálafærslumenn o. s. frv.
DUNDEE BLOCK. MAIN STR
Pósthúskassi No. 1241.
íslendiugar geta snúið sjer til þeirra
með mál síb, fullvissir um, að þeir lata
ser vera sjerlega annt um að greiða
) gast.
R?
istsa il
CAVALIER, N. DAK.
verzlar med:
Dúkvörur, Fatnað, Skótau,
Matvöru og Hardvvarc.
Allir hlutir með niðurseUu verði.
ÍSLENDINGAR,
sem verzlið í Cavalier, gleyiniS
ekki aS kaupa ]mr scm pið fáið
rjett og óhlutdræg viðskipti.
Komið þess vegna allir
og kanpið þcss vcgna allir hjá
W. DAVEY,
CAVALIER, N. DAK.
Mlicni Piitilic
jarnbrantin,
-S'U-
vinsælasta 5cbezta braut
til allra staða
-A_"OT STIJE,
SIJDIJE,
VESTUE.
Frá Winnipeg fara lestirnar daglega með
jkiiílmiui Pitlaee svefmagiia,
cki'autlegustn bonlstufu-vagiia,
jgala Setn-vagua.
Borðstofuvagna linan er bezta brautin
til allra staða austur frá. Ilún flytur far-
þegjana gegn um fagurt landspláz, hvert
sem menn vilja, þar eð hún stendur í
sambandi við ýmsar aðrar brautir og gef-
ur manni þannig tækifæri til að sjá stór-
bæina Minneapolis, St. Panl, og Odcago.
Farþegja faiangur erflnttur toiuaiaisókn-
arlaust til allra staða í Austur-Oannda,
svo að farþegjarnir komast bjá olJ • - ó-
maki og þrefi því viðvíkjandi.
Farkjef yfir hafid
og ágæt káetupláz eru seld ineð ölluir.
beztu línum.
Ef þjer farið til Montana, AVashing-
ton, Oregon eða British Columbia já
bjóðum vjer yður sjerstaklega að heim-
sækja oss. Vjer getum vafalaust gert
betur fyrir yður en nokkur önnur braut.
Þetta er hin eina ósundurslitna braut til
Vestur-Wasliington.
Ákjósanlcgasta fyrir fcrda-
mciin til Californiii.
Ef yður vantar uppiýsingar viðvíkj
andi fargjaldi o. s. frv., þá snúið yður
til næsta farbrjefa-agents eða
H. SwiXFonii,
Aðalagent N. P. 11. Winnipeg
Ciias S. Fek,
Aðalfarbrjefa-agent N. P. II. St. Paul.
II. J. Bei.ch,
rabr jefa-agent 4S0 Maiu Str. AV'innipeg
412
að sitja vlð miðdagsborðið I reið-
fötum; hann’ sat næstur Madge, sötr-
aði vín sitt ánægjulega, og hlust-
aði á skrafið I fólkinu allt I kring
um hann. Felix Rolleston var I á-
gætu skapi, pví freinur sem Mrs.
Rolleston var við pann endann á
borðinu, sein fjarst honum var, og
var hulin sjónum lians af blómum
og ávöxtum. Júlía Featherweight
sat nálægt Mr. Frcttlby, og skraf-
aði við hann með svo mikilli kost-
gæfni, að liann langaði til að hún
inissti málið. Dr. Chinston og Pater-
son sátu við liina hlið borðsins, o<s
gavnli nylendumaðurinn, scm lijct
Valpy, hafði heiðurssætið, \ ið hægri
hlið Mr. Frettlbys. Samræðan hafði
snúizt að pólitík, sem ávallt er nytt
og töfrandi umtalsefni, og Mr. Rol-
leston pótti tækifærið gott til að
láta uppi skoðanir sínar um stjórn
nylendunnar, og til að sy«a konu
sinni, að honum væri alvara með að
láta að óskum hennar, og verða aö
valdi I pólitíska heiminum.
„Dao veit liamingjan, eins og
pið sjáið“, sagði liann og veifaði
Löndiuui eins og hauu t æri að iiaida
421
„Dið liafið ekki heyrt slðasta
nýja lagið eptir Frosti, hafið pið
pað?“ spurði hann, eptir að liann
hafði lokið við pennan galopaðe.
„Er pað sá sem hefur búið til
lögin ,Með pví að1 og ,Hvernig?“‘
spurði Júlía og klappaði saman hönd-
unum. „Jeg elska lians lög, og
svo eru kvæðin vmdir peim svo
ljómandi falleg“.
„Svo fjandi vitlaus, ætti hún
að segja“, livíslaði Paterson að Bri-
an. „Dað er ekki meiri mcining I
pcitn heldur cn I fyrirsögnunum“.
„Syngdu fyrir okkur ]>etta nyja
lag, Felix“, skipaði kona lians, og
hinn hlyðni maður liennar lilyddi.
Fyrirsögnin fyrir pví var „Einhvers
staðar“, kvæðið var eptir Vashti og
lagið eptir Paola Frosti, og heyrði
til peirri einkennilegu tegund af
samsetningi, sem gæti heimfærzt
upp á allt, ef pað annars, vel að
merkja, væri jnögulegt aö fá nokkra
meiningu út úr pví. Felix liafði
fallegan róm, ]>ó að hann \ æri ckki
sterkraddaður, og lagið var snoturt
en kvæðið óskiljanlegt. Degar liann
Laíði sungið kvœðið, hcyrðist á-
420
„Góða mín“, svaraði liann eins
og ekkert væri um að vera; liann
var orðinn hugrakkur af kampa-
víninu, sem liann hafði drukkið,
,,]>ú sagðir —-“
„Ekkert sjerstakt,“ svaraði Mrs.
Rolleston og gaf lionum kuldalegt
augnatillit, „netna að mjer pykir
Offenbach ósæmilegur.“
„En pað pykir mjer ekki“, sagði
Felix og settist við píanóið, sem
Madge var nýstaðin uj>p frá, „og
til pess að jeg skuli geta fært
sönnur á mál mitt, ]>á skuluð ]>ið
nú heyra“.
Hann strauk liiigrunum ljettv-
lega yfir nóturnar og hlcmfndi sjer
svo á fjörugan galopaðe ej>tir Offen-
bach, og áhrifin af pví urðit pau,
að fólkið í salnuni, sem var syfjað
eptir miðdagsmatinn, fjörgaðist, og
blóðið streymdi titrandi eptir æð- .
unum. Degar fólkið var orðið glað-
vakandi, bjóst Felix til að fara að
skcmmta pví, pví að nú voru á-
lieyrcndurnir farnir að hlusta á hann,
og liann var ekki inaður sem kærði
sig um, að láta snilld sína fara til
Ónytis.
113
ræðu I pingsalnum, „aö landið er
að fara I hundana. Dað sem viö
purfunv er ámóta maður eins og
Beaconsfield“.
„Ojá! en pjer rekizt ckki dag-
lega á hans líka“, sagði Mr. Frettl-
by; hann hlustaði incð gamanbrosi
á ræður Rollestons.
„Dað er nú lika fremur gott
on liitt“, sagði Dr. Chinston ]>urr-
lega. „Afbragðsmennirnir yrðu ]>á
of almennir.“
„O-já, pegar jeg hcf náð kosn-
ingu“, sagði Felix, sem hafði sínar
cigin skoðauir viðvikjandi liinuin til-
vonandi Disracli nylenduunar, pó aö
liann væri of liæverskur til að láta
pær I Ijósi, „pegar jeg lief náð
kosningu, nvun jeg að líkindunv
invnda injer flokk.“
„Til ]>ess að lialda liverju fram?-‘
spurði Paterson forvitnislega.
„Ó, skoðið pjer til“, sagði F• ■ Hv
hikandi, „jeg hef enn ckki húið
til neitt prógramm, svo að jeg get
ekki sem stcndur sagt pað.“
„Nei, pjer getið naumast leikið
neinn leik prógrammlaust“, sagði
iæknirinn og saup á vínglHsinu gíng