Lögberg - 05.03.1892, Page 2

LÖGBERG, LAUGARDAGINN 5. MARZ 1892.
ö g b cr g.
Oefið út að 5T3 Tliiin Str. Winntpcj:,
af The l.ögberg Printing FublishiAg Coy. ’
(Incorporated 27. May 1890).
Kitstjóri (Editor);
EIAAR HJÖRLEIFSSON
R USl NKSS MANAGKF: RIA GN ÚS PA ULSON.
AL'GLYSINOAK: Smá-auglýsingar i eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orö eöa 1 þuml.
óalkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eöa augl. um lengri tíma aj-
sláttur eptir samningi.
KÚSTADA-SKIPTI kaupenda verður aö til-
kynna skrijleya og geta um fyrverandi bú-
staö lafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIDSLUSTOFU
blaðsins er:
Ti|t LuúBEI\C PRINTINC & PUSLISH- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKKIFT til RITSTJÓRANS er:
EUITOK LÖOBEKG.
P. O. BOX 308. WINNIPEG MAN.
I.AUOARDAGINN 5. MAItZ 1892. -----
Ijy Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar haDn. segir upp. — Ef
kaupándi, sem er í skuld við blað-
ið, flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
w Eftirleiðis verðr á hverri viku prent-
uð í blaðinu viðrkenLÍng fyrir móttöku
allra peninga, sem því hafa borizt fyrir-
farandi viku S pósti eða með bréfum,
en ekki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjálfir á afgreiðslustofu blaðsins*
því að þeir menn fá 3amstundis skriflega
viðrkenning. — Bandaríkjapeninga tekr
blaðið fullu verði (af Bandatíkjamönn
um), og frá íslandi eru Sslenzkir pen
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun i
P. 0. Money Orderst, eða peninga i Ee
gistered Letter. Sendið oss ekki bankaá
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllun.
sem valdið hefur svo miklum ágrein-
ingi hjer vestra, og kom jafnframt
sjera Matthfasi Jochumssy ni fyrir
nokkru til að hreita allmiklum ó-
notum til íslenzka kirkjufjelagsins
lijer. Kirkjuhlaðið tekur f>á stefnu
að miðla málum. Aðalmergur grein-
arinnar er J>essi:
Útskúfunarkenningin er byggð
á skylausum orðum rituingarinnar.
En jafnframt eru í ritningunni aðrir
staðir, sem afdráttarlaust benda til
Jiess, að allir verði að lokum hólpnir.
Pess vegna verður að líta svo á,
sem þetta sje eitt af peim atriðum,
er mannlegum anda verða ekki op-
inberuð hjerna megin grafarinnar.
Og samkvæmt pví áminnir Kirkju-
blaðið Vestur-íslendinga um, að gera
ekki að deiluefni slikt mál, „sem
vjer höfum svo harla lítil skilyrð1
til að skilja og staðliæfa um“.
En jafnframt fær sjera Mat-
thías þannig orðaða áminning:
„Sjera Matthías og þeir prestar,
— sjeu peir nokkrir, — sem honum
eru að öllu samdóma, verða að at-
huga f>að, að neiti hann eða þeir
áfram — í sinni grunnhyggni leyfi
jeg mjer að bæta við — möguleg-
leika hinnar eilífu fitskúfunar og
lýsi kenningu kirkjunnar í peirri
grein guði óverðuga, hneyksli, eða
pví um líkt, f>á hlýtur að draga til
skílnaðar milli peirra hinna sömu
og kirkjunnar“.
vjer gerum, — þá sýnist liggja næst, aö
styðja að þvl, aö vorir eigin landar ekki
lendi í flokki hööingja og guðleysingja.
Bezt vœri auövbáö, aö hvorutveggja yrði
sinnt jafnframt, en naumast er ráð fyrir þvi
að gera, að fje fáist til hvorstveggja í senn,
svo nokkru muni.“
t>ess var getið í síðasta blaði
voru, að upp hafi komizt, hvernig
standi á sigurvinningum apturhalds-
fiokksins í Ontario; stjórnin hafði
fengið mikinn hluta af f>eim ka
pólskum mönnum, er áður hafa hall-
azt að frjálslynda flokknum, yfir á
sitt band með loforðum um að ónýta
skólalög Mamtobafylkis, pó að leynd-
arráð Breta staðfesti f>au, og halda
uppi kapólskum skólum framvegis
á kostnað almennings. . Frjálslyndi
f.okkurinn hjer í fylkinu tekur pess-
um frjettum fálega, sem von er.
t>að er ekki gott að hugsa sjer
öllu greiriilegar níðzt á sjálfstjórn-
arrjetti fylkisins heldur én á pann
liátt, sem apturhaldsstjórnin lofar að
gera. Hjer er um mál að ræða,
sem eptir eðli sínu er eingöngu
fylkismál, en alls ekki samba.ndsmál.
I>að eru börn fylkisbúa einna, sem
menntun eiga að fá á peim skólum,
sem hjer er um að ræða, og fjeð,
sern f>eim skólum , er haldið uppi
með, er eingöngu lagt fram af fylk-
isbúum. E>að eru f>ví sjfnilega ófull-
; komleikar á stjórnarskránni, ef svo
y skyldi reynast að lvktum, að Mani-
> tob^fylki hafi ekki rjett til að fjalla
iuin'sín skólaiftál- á pann hátt, sem
hagiinlegast pykir. En út yfir tek-
ur f>ó, ef æðsti dómstóllinn, sem
uin petta mái ^et-ar fjallað, skyldi
komast að þeirri niðurstöðu að vilji
fylkisbúa .í skólamálinu komi ekki í
bágá við stjórnarskrána, og sam-
bandsstjórnin brytur mmt löggjöf
fylkisins á bak aptur, til pess áð
kaupa sjer fylgi inanna austur í
íylkjum. t>að er ekki furða pó
rnenn sjeu gramir út af að eiga von
á slíku, enda lofar "VVinnipegblaðið
" 'Trítiune, aðalblað frjálslynda flokks-
ins hjer í fyikinu, sambandsstjórninni
f>ví afdráttarlaust, að ef Manitoba
vínrntr má1 . sitt. fyrir leyndarráði
Breta, og yfirvöldin í Ottawa reyna
• samt að neyða tvískipta skólafvrir-
komulaginu upp á fylkið, f>á skuli
verða hjer meiri gauragangur," en
stjórnina hafi nokkru sinni dreymt
um.
Vitt af f>eim númerum Kirkju-
bhidbins, sem hingað barst með síð-
asta pósti, flytur grein eptir ritstjór-
vftnn I um ,,6tskúfunarkenninguna“,
Heima á íslandi er farin að
komast á hreyfing í pá átt að safna
peningum til trúarboðs í útlöndum.
£>að er einkum sjera Oddur V.
Glslason, sem fyrir pví hefur geng
izt, og hefur honum pegar tekizt
að safna dálítilli upphæð. Um þetta
mál ritar sjera Valdimar Briem í
janúarnúmer „Kirkjublaðsins“, kem-
ur fram með tillögu um f>að, hvern-
ig samskotunum skuli verja. Vjer
prentum hjer meginkaflann úr peirri
grein hans:
„pað, sem hjer vakir fyrir mjer, eða
þaö, sem jeg hygg heppilegast að byrja á,
er það, að styrkja hið lúterska kirkjuljelag
fslenrlinga f Vesturheimi í baráttu þess fyrir
málefni kristninnar. í fljótu bragði kann svo
að sýnast, að hjer sjc ekki um kristniboð
að ræða; cn því fer þó vatla fjarri, því að
hjer er um það að ræða, að sporna við þvf,
að kristnir menn, og það vorir eigin land-
ar, falli í heiðni. Eins og kunnugt er,’ cr
að minnsta kosti áttundi hluti allrar Islenzku
þjóðarinnar koniinn vestur um haf og býr á
víð og clreif um afarmikið landflœmi. A
þessu stóra svoeöi eru að eins 4 fslenzkir
prcstar lúterskir, sem hafa fslenzka söfnuði,
og niá nærri geta, hve ónógt það er. Áður
en farið er að sinna kristniboði meðal heið-
ingja, sýnist liggja ncer að sinna ofurlítið
þessu stóra broti af vorri eigin þjóð, sem
svo víða er eins og sú hjörð, sem engan
hirði hefur, og er því ver komið, þar sem
sllur fjöldi Isleadínga í Vesturheimi skilur
enn ekki þarlenda tungu. {>að er alkunn-
ugt, að fslenzka kirkjufjelagið þar, »em enn
má heita frumbýlin^ur, á við ákaflega rnikla
erfiðleika að berjast, þar sem það er að
reyna að mynda söfnuði og halda þeim sam-
an, ^vo að fólkið lendi ekki í villudómi eða
algjorðu guíleysi, og er auk þess að brjótast
I því að stofna skóla, en á hins vegar að
stríða við andróður andstæðra trúarflokka og
mótþróa margra einstakra manna. Iljer er
þvi verulega hjálpar þörf. Aðrar Norður-
landapjóðir styrkja þó kirkjulegan fjelags-
skap meðal útfluttra landa sinna vestan hafs
á ýmsan hátt; en vjer höfum til þessa ekk-
ert gert i þessa átt; og þó er þörfin ekki
hvað minnst meðal Islendinga þar vestur.
Bezta hjálpin í þessu tiiliti vœri raunar það
að senda þangaö hæfa presta; en allar lii-
raunir f þá átt hafa misheppnast til þessa
og er lítil von til þess, að það heppnist
betur framvegis. pað er varla við því að
búast, að prestar hjer, þótt þeir sjeu vel
vaxnfr stöðu sinni' hjer heima, treysti sjer
til að takast þar prestþjónustu á hendur,
með þvf að þar hagar svo ólíkt til og hjer
að mörgu leyti; svo að það er varla af þvi,
að þá vanti vilja til að hjálpa, að þeir fást
ckki þangað. En úr því að vjer ekki get-
um stutt kirkjulegan fjelagsskap Islendinga
estan hafs á þann hátt, höfum vjer naum-
ast annað ráð til að styrkja þá, en að
hjálpa þeim um fjárstyrk til að reisa kirkjur,
mennta prestaefni, kaupa guðsorðabækur, eða
eitthvað af þessu, sem mest þörf voeri á i
ipinn, og eptir því sem fjeð hrykki til.
pað er er.ginn efi a því, að slíku fje mundi
,-erða vel varið, meðan sá maður stýrir mál-
efnum hinnar lúteisku kirkju landa vorra
vestan hafs, sem nú gerir það; og þó að
hans missti við, mun þar varla góðra for-
stjóra vant; enda fengjum vjer þaðan jafn-
óðum skýrslu um það, hvernig' fjenu yrði
arið. Ef vjer því á annað borð höfum ráð
á að styrkja kristniboð í útlöndum, — og
um það getur enginn cti verið, meðan vjer
'ggjum svo mikið I munaðarvörukaup, sem
Islenzlci G ood- Ttmp lar, m ál -
gagn Good-Templaranna á íslandi
hefur fengið hr. Björn Jónsson,
ritstjóra ísafoldar, fyrir ritstjóra, og
er nú orðið ág-ætt blað í sinni röð,
fullt af vekjandi, pryðilega rituð-
um ritstjórnargreinuni, ojr verulega
skemmtilefrt, að pví er oss finnst.
Allir íslenzkir bindindisvinir hjer
vestra ættu að styðja blaðið með
pví að kaupa pað.
Ujóðólfur hefur skipt um eig-
anda og ritstjóra. Hr. t>orleifur
Jónsson hefur selt blaðið presta
skólakandídat Hannesi Þorsteinssyni
(frá Brú). ísafoW segir, að nýi
ritstjórinn sje „fróðleiks- og greind-
armaður, einkar vel að sjer í sögu
landsins, gætinn og vel metinn.“
„Ileimskringla byrjaði á þeirri um-
bót áður en Lögberg var orðið 9vo mik-
ið sem hugur manns, að koma heim á
heimili kaupenda sinna í bænum“. —
Hkr. og öldin, 2. marz '92.
Vitaskuld. Heiir.skringla „kom
lieim á heimili kaupenda sinna í
bænum“, „áður en Lögberg var orð-
ið svo mikið sem hugur manns“-
pegar kaupendurnir voru búnir að
sækja liana í íslenzku búðirnar.
„pað hefur staðið nokkra stund á sam-
einingar-tilraunum vorum, og var því ekki að
kynja, að sú fyrirætlun væri hljóðbær orðin,
að blöð vor, hvort heldur sameining kæm-
ist á eða ekki, ættu að koma út tvisvar í
viku.'1 — Hkr. og Oldin, 2. marz ’92.
Heyr á endemi! Eins og pað
sje ekki hverju einasta íslenzku
mannsbarni í Winnipeg kunnugt,
að Oldin var að velta út af af
sulti og seyru, af pví að Jón 01-
afsson var búinn að jeta upp hvert
cent, sem komið hafði inn fyrir
blaðið, sem átti að borgast fyrir
fram, og tekjuvon pess pví engin
framar. Og eins og pað sje ekki
jafnkunnugt, að Heimskringlurnenn
neyddust til að jeta sína eigin hráka
og sætta sig við þann mann fyrir
leiðtoga, sem þeir höfðu megnasta
andstyggð á af öllum mönnum und-
ir sólunni, blátt áfram af þeirri or-
sök, að enginn vegnr var til að
halda Ileimskringlu lengur út á
þann hátt, sem gert hafði verið,
fyrir fjeskorti, og þeim þótti þolan-
legri tilhugsun, að Heimskringla
gæfi upp öndina í höndunum á
Jóni Ólafssyni en í höndunum á
Eggert Jóhannssyni. Jú, það voru
helzt líkindi til, að Lögberg mundi
nokkuð hafa eptir þeim húsgangs-
ræflum að herma! Þó að J6n Ó-
lafsson sje ekki mikill kirkjumaður,
þá hallast hann auðsjáanlega að
gömlu kirkjuföður-setningunni: „Cre-
do quia absurdum“, sem í lauslegri
þyðingu og þessu sambandi verður
á íslenzku: í>ví meiri fjarstæðu sem
jeIí lýg upp, því betur gengur það
inn í fólkið.
nóg af villtum ávöxtuin þar, heldur
er og tegundin mjög góð. Hind-
ber (raspberries), jarðarber (straw-
berries), stikilsber (goosberries), rauð-
ber (currents) og trönuber (cran-
berries) voru þar hvervetna í ríku-
legum mælh
„Ef ekki liefðu gengið þar svo
miklir sljettueldar að undanförnu,
þá hefði timbrið verið til mikillar
hjálpar við stofnun nylcndna þar
nyrðra. Nú er að eins að ræða um
fagra skógalunda á þeim óteljandi
eyjum, sem eru í hinum mörgu
vötnum út um allt lnndið, og á
meginlandinu er enn töluvert e^iir
af skógi, sem nýbyggjendum gæti
orðið til Aairns.
“ O
„Onnur auðæfa-uppspretta eru
Ógrynni þau af fiski, sem þar eru;
stór og smá vötn, og allar ár og
lækir, sem eru næstum því óteljandi
— allt er þetta fullt af fiski —
hvítfiski, styrju, siiung, pike, gedd-
um (júckerel).
Svo er loptslagið allt öðruvísi
en jeg hafði gert mjer hugmynd
um — kalt á vetrum, heitt á sumr-
um; þar erum við komnir 400 til
700 mílur norður frá Winnipeg, og
þó er þar síður liætt við sumar-
frostum en á sljettunum; sumarið er
þar að sönnu styttra, en gróður-
inn fljótari.“
Presturinn liyggur, að orsak-
irnar til þess muni vera þrennar:
Fyrst sú, að landið liggur miklu
lægia en sletturnar hjer suður frá;
þess vegna er loptið þar Jijettara,
og því síður liætt við snöggum á
hrifum kuldans; í öðru lagi, sólar
gangurinn svo langur á sumrin, að
um mjög stutta nótt er að ræða á
sumarmánuðunum; í þriðja lagi,
vatnsgnægðin, sem veldur því, í
sambandi við hinn langa sólargang,
að allt af er í loptinu hly vatns-
gufa, sem helzt alla nóttina, af því
að næturnar eru svo stuttar.
Auk þessara gæða hefur prest-
inum fundizt mjög til um, hve lands-
lag sje margbreytilegt þar norður
frá og fltsynið dyrðlegt.
VIÐ SEL.IUM
SEDRUS-
GIRlINGA-STOLPi
sjerstaklega ódyrt.
Einnig allskonar
TIMBUR.
SJERSTÖK SAEA
L
Ameríkanslcri, þurri
NORÐUR VIÐ IIUDSONS-FLÓA.
Prestur nokkur í Morley, Al-
berta, skrifaði fyrir fáum dögum í
T’ree Press unf landið milli Saska-
tchewan-árinnar og hinnar fyrirhug-
uðu hafnar við Hudsonsflóann. Ilanri
kveðst ávallt liafa hugsað sjer það
ófrjótt og gróðurlitið land, og ó-
mögulegt mundi vera að koma þar
upp byggðum menntaðra manna.
En fyrir fá>jm ínánuðutn' fór hann
sjálfur uni þ Vta land, og þá þótti
honum nokkuð annað þar að sjá,
en liann liafði búizt við.
„Þar er“, segir liann, „þvert á
móti ljómandi fallegt land; J>ar eru
hundruð þúsunda af ræktanlegu
landi, frjósö.nu; Jiað sást L því, hve
mikill og góður vöxtur jurtanna þar
rar, og á görðunum við stöðvar
Hudsonsfl.óa fjelagsins og trúboð-
anna; við tókum með okkur synis-
horn af garðjurtum, sem þar höfðu
vaxið, og sáum mikið af þeim á
ferð okkar. Það er ekki að eins
SEALED TENDERS address^d to the
undersigned »nd endorsed “Tender
for Industrinl School, Brandon, Man.“will
be received al this office’ until Monday
21st. March, 1892, for the several works
required in the erect.ion of Industrial
School, Brandon, Man.
Specifications can be seen at the De-
partment of Pub.íc Works, Ottawi, and
at the office of W. K. Marshall, Architect.
on and after Monday. 2flth inst., and
teuders will not be considered unless
made on the form supplied and signed
with the actual signatures of tenderers.
An accepted bank cheque payable to
tlie order of the Minister of Public Works
e'qual toýerper ccnt if amnnnt nf tender,
must accompany each tendCr. Thjs cheque
will be forfeited if tlie party deelire
the coutract, or fail to complete tlie work
contracted for, and will be returned in
case of non-acceptance of tender.
The Department does not bind itself
to accept the lowest or any tender.
By order,
E. F. E. KOV.
tiecretary.
Departmenl. of Pnlilic Works, )
Ottawa. 22nd Fcb.. 1892 \
m*
JARDARFARIR.
HomiS á Main & Notre DameeI
jLíkkistur og allt sem til jarð-|
jarfara þarf.
ódYrast í bœnum.
Jog geri mjer mesta far um, að
|allt geti farið sem bezt fram
við jarðarfarir.
Teíephone A>. 413.
Opið dag cg nótt
M HUWHES.
kkistjAx sigvaldasoa,
í W. Selkirk, flytur fólk á milli
Winnipeg og Nyja Islands. Hann
liefur ágætan útbúnað, lokaðann
vagn með stó o. s. frv.
Ef i>jer þuríið að auglýsa eitthvað
ein hverstaðar og einhverntíma, pá ekvifi
til Geo. P. Rowkll & Co. 10 SriiuCB
St. Nbw.' Yokm,
fetan Luáer
Iilmited.
á horninu á
Prinsess og Logan strætum,
Winnipeg-
JOE LeBLANC
Rurmjög bllega allar tegundir af leir
aui. Bollapör, diska, könnur, etc., etc.
Það borgar sig fyrir yður áð líta inn
hjá honum, ef yC'ir vantar léirtau.
Joe LelUimc,
481 Main St.
Islenzkar bækur
til sölu hjá
W. H. Paulson & Co-
575 Main Str. Wpeg.
Aldamót (2) 0,50
Öll alman. Djóðv.fjel. frá byrjuu
til ’92, 17 árg. (7) 1,70
Dyravinurinn fyrir ’91 (2) 25
Kóngurinn í Gullá (1) 15
Andvari og Stjórnarskrárm.’90(4)$0,75
Augsborgartrúarjátningin (1) 0,10
Biblíusögur (Tangs) í b. (2) 0,50
Fornaldars. Norðurl. 1. 2. 3.
bindi í bandi (12) 4,50
Friðþjófur í bandi (2) 0,75
Fyrirle„Mestur í heimi“ (II.
Drummond) 1 b. (2) 0,25
„ ísl. að blása upp (.1. B.) (1) 0,10
,, Mennt.ást.á ísl.I.Il.(G.P.) (2) 0,20
„ Sveitalífið (Bj. J.) (1) 0,10
„ Um hagi og rjett.kv.(Briet)(l) 0,lb
4 fyrirlestrar frá kirkjuj>. ’89 (0) 0,50
Heljarsl.orusta (B. G.) 2. útg. (2) 0,40
Hjálp í viðlögum í b. (2) 0,40
Huld þjóðsagtiasafn 1. (1) 0,25
Hvers vegna þess vegna (2) 0,50
Hættulegur vinur (1) 0,10
Iðunn frá byrj. 7 bæk. í g. b.(18) 8,00
ísl. saga D. Bjarnas. í b. (2) 0,60
ísl. bók og Landnámal.—II. (3) 0,45
J. Dorkelss. Supplement til
Jsl. Ordböger (2) 0,75
Kvöldvökurnar I bandi (4) 0,75
Ljóðm. H, Pjeturs. II. í g.b. [4) 1,50
sama II. í bandi [4) 1,30
„ Gísla Thorarensen í b (2) 0,75
,, Hann. Blöndal með mynd
af höf. í g. b. (2) 0,45
„ Kr. Jónss. í skr. liaridi (3 x 1,75
,, Kr. Jónss. í gyltu bandi [3) 1,50
,, sama í bandi [3 1,25
,, Gríms Thomsens (2) 0,25
Lækningarit 1>. homöop. í b. (2) 0,40
Lækningab. Dr. Jónasens (5) 1,15
Mannkynss. P. M. 2. útg. í b. (3) 1,25
Missirask. oghátíðahugv.St.MJ(2)0,2rt
P.Pjeturss. smásögur II. í b. (2) 0,30
Ritregl. V. Ásm.son. 3.útg í b.(2) 0,30
Saga Dórðar Geirmundssonar
eptir B. Gröndal (1) 0,25
„ Göngulirólfs 2. útg. (1) 0,10
„ Klarusar Keisarasonar (1) 0,15
,, Marsilíus og Rósamunda(2) 0,15
„ Hálfdánar Barkarsouar (1) 0,10
,, Villifers frækna (2) 0,25
„ Kára Kárasonar (2) 0,20
„ Sigurðar Dögla (2) 0,35
„ Hardar og Hólmverja (2) 0,20
Sundreglur í bandi (2) 0,20
Úr lieimi bænarinnar (áður á i
$100, nú á (3) 0.50
Vesturfara túlkur (.1. Ól.) i b.(2\ 0,50
Vonir (E. Hjörl.) (2) 0,25
Æfintyrasögur 1. og II. (2) 0,15
Allar bækur þjóðv.fjel. 1 ár
til fjel. manna fyrir 0.80
I>eir eru aðal umboðsmenn
Canada fyrir Þjóðv.fjelagið.
Ofannefndar bækur verða sendar
kaupendum út um land að eins ef
full borgun íylgir j>öntuninni, og
póstgjaldið, sem inarkað er aptan
við bókanöfnin mcð tölunum milli
sviga.
NB. Fyrir sendingar til Banda
ríkjanna er póstgjaldið helmingi
hærra.
Sjera Hafst. Pjetursson hefur
góðfúslega lofað að taka móti bóka
pöntunum fyrir okkur í Argyle-
byggð-
Ofangreindar bækur fást einn-
ig hjá G. S. Sigurðssyni, Minneota
Minn., og Sigf. Bergmanu, Gardar,
N. D.