Lögberg - 17.06.1893, Page 2

4
LOGBEKU LAUGARDAGINN 17. JUNÍ 1893
lögberg.
(Je.ií' út aS 148 Princess Str., Winnipeg Man.
i f The I.öszberí; Printing ór PuHishins; Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
R'T-.TÍÓRI (Editor);
EINAR IIJÖRLEIFSSON
husivrss manager: JOHN A. BLÖNDAL.
AUGLÝSINGAR: Sœá-auglýsingar í eitt
kipti 26 cts. fyrir 30 orð eða 1 þuml.
dáikslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stserri
-.uglýsingum eða augl. um lengri tima af-
dáttur eptir samningi.
8ÚST Vf> A-SKIPTI kaupenda verður að til
kyn'-a shrtfleqa og geta um fyrverandi bú
stað jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
hlaðsins er:
TH£ LÓCBERC PRINTINC & PUBLISH. CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man
UT i \ ÁSKPIFT til RITSTJÓRANS er:
EIHTOB lACBERC.
P. O. BOX 3<w. WTNNIPEG MAN.
— I.AUÖABDAOINN 17. JÚNÍ 1893. -
23!?- Samkvæmt landslögum er uppsögn
baupttnda á blaði ógild, nema hann sé
sku'dlans, þegar hann segir upp. — Ef
karpandi, sem er í skuld við blað-
ið Hytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unutn álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
jy Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendtr oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenuing fyrir borguuinni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir liælilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvait um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og fri tslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
/’. \hmey Orders, eða peninga í Ile
ainttred í.etler. 8endið oss ekki bankaá
visanir. .era horgast eiga annarstaðar en
í Winnípeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllun.
Einna merkasta ræðan, sern hald-
inn vará viðskij'tasambands-fundinum
í St. Paul hjer um daginn, var tala sú
sem Hon. Mr. Springer flutti. Hann
e,r formaður fyrir fjárhagsnefnd full-
trúa-deildarinnar í congressinum, og
er talinn m<-ð hinum helztu mönnum í
núverandi stjórnarflokknum (Demó-
krataflokknum). Hann lýsti yfir J>ví,
að hann vildi gefa forsetanum umboð
til að nefna menn í nefnd til að semja
við samskonar nefnd frá Oanada um
tollafnám á jarðargróða, skepnum
timbri, námavörum, fiski og f>eim
verksmiðjuvörum, sem búnar hafa ver-
ið til úr vörum Bandaríkjanna eða
Canada. Með öðrum orðum: formað-
ur fjárhagsnefndar f ílltrúadeildarinn-
ar, tnaður, sem að öllum líkindum
getur talað í nafni pess flokksins, sero
við völdin situr, lýsir yfir því að hann
vilji látaBandaríkinganga ísvonáiðvið
skiptasamband viðCanada, sem nokkr-
utn Canadamanni mundi detta í hug að
fara fram á.Það er yfir höfuð ýmislegt,
sem bendir á, að pað muni verða Can-
adastjórn, en ekki Bandaríkjastjórn,
að kenna, ef kosti Canadamanna verð-
ur mikið lengur pröngvað með toll-
garðinum á landamærunum.
Jafvel pótt Lögberg hafi ekki
viljað vísa frá grein Mr. Jólnnns I’.
Sóliiiiindssonar, til pess aðgefahvorki
honuui nje nokkrum öðrum minnstu
átyllu til að bera brygður á pað orð,
sem blað vort vitanlega hefur á sjer
fyrir frjálslyndi oggestrisni, págetum
vjer ekki stillt oss um að taka pað
fram, að oss er með öllu óskiljanlegt,
hvað liinn heiðraði höfundur hefur bú-
izt við að vinna við pað, aðfápágrein
sína prentaða. Víst er um paðaðhann
ber ekki að neinu leyti með henni
hönd fyrir höfuð sjera Magnúsi og
fylgjenduin lians, eins oghann pógef-
ur t skyn í byrjuninni, að fyrir sjer
vaki.
Það er ekki fyrir vorum sjónum
nema einn vegur fyrir peim
mönnum, sem bera vilja hönd fyrir
höfuð sjera Magnúsi. Jónas Stefáns-
son hafði borið á, prest pann pungar
sakagiptir, og voru pessi aðalatriðin í
staðhæfingum hans:—
1. Að sjera Magnús, erindisreki
Unitara, taki fermingareið af börnum
upp á lúterska trú.
2. Að hann skíri börn .stundum
í nafni prenningarinnar og stundum
ekki, eptir pví sern honum pyki bezt
við eiga í pað og pað skiptið, og—
3. Að hann sje hneykslanlegur
drykk j uprestur.
Þetta var mergurinn málsinsí
grein Jónasar Stefánssonar. Allt hitt
var aukaatriði, svo lítilfjörleg í sam-
anburði við sakargiptir pessar, að pað
tekur pví ekki að vera að deila um
pau lengur.
Það eina, sem var og er að gera
fyrir pá rnenn, sem annt er um sóma
sjera Magnúsar og pess málefnis, sem
hann hefur tekið að sjer að berjast
fyrir, er að krefjast pess, að Jónas
Stefánsson sanni sakargiptir sínar.
Geti hann pað ekki, pegar á hann hef-
ur verið skorað, pá stendur hann sem
ósannindamaður. Geri hann pað, pá
á hann pökk og heiður skilið hjá öll-
um rjettsýnum mönnum, fyrir að hafa
haft myndarskap í sjer til að kveða
upp úr með umkvartanir út af hinum
lökustu hneykslum, sem orðið hafa
meðal pjóðflokks vors I pessu landi.
Og sje alls ekki á hann skorað af sjera
Magnúsi eða fylgismönnum hans, pá
munu flestir líta svo á, sem peir hafi
ekki porað að gefa Jónasi Stefánssyni
tilefni til að fara lengra út í málið.
Hvernig tekur nú Jóhann P. Sól-
mundsson í málið með grein sinni?
Skorar hann á Jónas Stefánsson að
sanna ákærur sínar? Nei, pví fer svo
fjarri, að hann gerir sitt til að taka
ómakið af honum. Hann gengur sjálf-
ur í lið með Jónasi Stefánssyni, og ber
vitni um pað, alveg ótilkvaddur, að sú
eina. ákveðna drykkjuskaparsaga, sem
hann hafði tilfært, sje sönn, segir, að
prestur hafi steypzt af stólnum niður á
gólf, og að Guðni Thorsteinsson hafi
purft að sýna pá mannúð, að færa hann
frá fótunum á sjer.
Þessi vitnisburður Jóhanns P.
Sólmundssonar er eina atriðið í grein
hans, sem nokKra minnstu pýðingu
hefur, og pessvegna furðar oss á pví,
eins og vjar höfum áður sagt, að haijn
skyldi telja ómaksins vert, áð fara að
setja hana saman og koma henni á
prent. Það er pegar menn lesa slíkar
varnargreinir, að mönnum koma til
hugar einkennilegu, fornu ummælin:
„Guð varðveiti mig fyrir vinum mín-
um; óvinum mínum skal jeg reyna að
verjast sjálfur“.
NOKKUR ORÐ UM
ÞINGVALLA- OG LÖGBERGS-
BYGGÐIR.
Hubea bitst. Nú er afstaðinn
hinn langi og harði vetur og auðsjá-
anlega komið sumarið hjá okkur hjer í
Þingvalla- og Lögbergs-byggðum.
Með maímán. skipti hjer um vetur og
sumar og pað svo, að jörð, sem hjer
um slóðir var 22. apríl alpakin pykk-
um snjógaddi, svo nær pvíthvergi sá í
auðan dila, var eptir viku orðin snjó-
laus, en aptur allar lautir fullar af
vatni. Mörgum , hefur sannarlega
mátt bregða við, par sem allar skepn-
ur hafa nú nægilegt vatn, án alls ó-
maks eða fvrirhafnar. Síðan skipti
um hefur tíðin verið hin ákjósanleg-
asta, að eins 2 nætur hart frost, 23. og
24. f. m.; hið bezta útlit er með gras-
sprettu. Mjög litlu var sáð lijer í
jörðina af íslendingum, sem sumpart
hefur stafað af pví, að menn urðu of
seint fyrir, par enginn velti við streng
á næstl. liausti, og sumpart vegna út-
sæðis vöntunar; líka ekki Jaust við að
sumir hafi sleppt allri trú á, að akur-
yrkja geti prifizt hjer; aptur eru hjer
tÖluverðar lneyíi.igar ineð burtflutn-
ing, helzt sem stendur úr Þingvalla-
byggðinni og eins meðal Þjóðverja,
sem hjer eru í næstu townshipum;
0—7 baendur er talið víst að flytji
Hu-itiir að Mauitoba-vatni, 3 búendur
suður til Qu’Appelle, nokkrir til
Winnipeg eða til einhverra Óákveðinna
staða og 2 búendur suður til Dakota;
7—8 fjölskyldur fóru á næstl. sumri
vestur í land, tii Fishing Lake og
White Sand River, og 1 ætlar pangað
í vor; sömuleiðis fóru talsvevt margir
hjeðan úr Lögb. byggðinni á næstl.
sumri og hausti.
Sama erað segja. um Þjóðverjana; j
peir eru allir upp til handa og fóta að \
komast eitthvað b u t, helzt eins langt,'
og peir geta reitt peninga saman til
að kaupa farbrjef fyrir; surnir mega
setjast aptur, pví peir geta ekki selt
svo mikið sem parf til að borga far-
brjef með, og bjóða peir pó gripi sína
og muni fyrir sárlítið verð; peninga-
leysi er svo mikið hjer, að pví nær
enginn getur keypt grip, pó boðinn
sje með hálfviröi.
Á árunum 1890 -91 byggðist hin
svo kallaða Lögbergs-nýlenda; hún
tekur yfir parta af tveim townships; í
pessuin 2. tp. voru teknar af ís-
lendingum að meira eða minna leyti
18 sect. af 45 landtakendum, par af
voru 4 eða jafnvel fl. sem aldrei sett-
ust á lönd pau er peir höfðu borgað
fyrir, en 41 settust á tilvonandi lönd
sín og reistu sjer hús og heimili.
Hvernig lítur petta út nú? Eptir 2
ár eru eptir 19 af pessum 41 búend-
um, svo pað sannast í vissutn skilningi
sem Jónas Hallgrímsson kvað forð-
um.... Annað hvort aptur á bak ell-
egar nokkuð á leið! Líkt pessu er
útlitið í Þingvallar.ýlendu. Hvað
veldur pessum mikla burtflutningi?
Ef pessi spurning væri lögð fyrir
hvern einstakan lijer, pá býst jeg við
að svörin yrðu nokkuð í sömu áttiua.
Skortur á vatni, uppskeru og engjum.
Þetta eru auðvitað pau skilyrði, sem
hvert land hlýtur að hafa að minnsta
kosti 2 af peim, vatn og annað'tveggja
hinna, til að geta endurgoldið mann-
inum sína fyrirhöfn.
Er pað áreiðanlegt, að pessi skil-
yrði vanti hjer? Er pað áreiðanlegt,
að vöntun á pessum skilyrðum hafi
knúið hvern mann til að flýja í burtu?
Aður en jeg leitast við að svara
pessum spurningum, vil jeg geta pess,
að jeg hefi orðið var við 2 aðal ókosti
pann 2 ára tíma, sem jeg hef dvalið
hjer, aunar fylgir landinu, en hinn á
hreint ekkert skylt við pað, að öðru
leyti en fyrir vissa tilhögun um stund-
ar sakir; sá fyrri er hinn alræmdi
vatnskortur, en hinn síðari er hin að-
prengjandi viðskipti. Jeg hygg pað
sje torvelt að finna nokkurt pláss á
pessu meginlandi liggjandi fram með
járnbraut, sem hefir jafnað prengj-
andi verzlan og jafnmikið markaðs-
leysi eins og hjer á nokkru svæði með-
fram M. & N. W. járnbrautinni. Hjer
eru stórum verri viðskipti heldur en á
peim stöðum, sem eiga að sækja 70—
100 rnílur til járnbrautar.
Ilvað viðvíkur vatnskortinum, pá
er pað bæði sögn og sar.nindi, að hann
hefur orðið hjer mörgum tilfinnan-
lecrur, og pað svo, að hann hefur
staðið suraum, að Tninnsta kosti um
tíma, fyrir öllum öðrum bjargar út-
vegum, en prátt fyrir pað, geta menn
ekki verið vonlausir um að polgæði og
árvekni gæti nokkuð bætt úr pessum
höfuðgalla hjer; pví eptir pað eina.
ár, sein almennt var lagt kapp á að
leita að vatni hjer, (jeg tala um Lögb.
byggðina) voru menn pó nokkru nær
en áður; jeg sem rita línur pessar hef
enn ekki getað, vegna fátæktar og
einvirk jaskapar, leitað nægilega að
vatni á mínu landi, og finn pví ekk'
gildar ásúeður á meðan til að yfirgefa
landið.
Það vill svo skrítilega til, að
margir, sem farið hafa lijeðan í burtu,
liðu alls ekkert af vatnsleysi; ekki
nema 2 eða 3 af peim sem farið hafa
höfðu ástæðu að yfirgefa landið af
peim orsökum; aptur sitja margir af
peim sem mest hafa liðið vegna vatns-
leysis kyrrir enn, og muriu ætla sjer
að vera kyrrir næsta ár að minnsta
kosti.
Sama er að segja um Þingvalla-
byggðina margir af peirn sem farið
hafa paðan höfðn • a'gili <;t vatn í hin-
uin pnrrii'-t i ,ouiii,hvað pa pegar betra
er uin vatn.
Auðvitað hafa sumir yfirgefið
lönd sín af vatnsskorti, en aðrar orsak-
ir munu pó hafa legið til grundvallar
hjá meiri hlutanum; pannig er pað
ekki vatnsskorturinn eingöngu, sem
veldur burtflutningnum. Hvað við-
víkur uppskerubrestinum, pá hefur
hann verið mjög tilfinnanlegur hjer
2 síðastliðin ár. Er pá par með full-
sannað, að hjer geti ekki prifizt
akuryrkja?
Jeg held mjer sje óhætt að segja,
að landar hafi enn ekki með reynsl-
unni svarað peirri spurningu. Reynd-
ar hef jeg heyrt pá segja; „landar eru
búnir að vera hjer í 6—7 ár og aldrei
fengið uppskeru“. Þetta er hverju
orði sannara; enn gætum nú betur að.
Fyrstu landar munu hafa setzt hjer að
1886—7; meiri hluti af löndum, sem á
3—4 fyrstu árunum tóku hjer land,
voru mjög efnalausir, eins og landar
gerast almennt, sein að heiman koma,
og fæstir höfðu uxa par fyrstu árin;
á peim áruni var líka verið að leggja
brautina hjer; menn gáfu sig pví að
brautar vinnunni, og gátu par fyrir
ekki unnið að landinu. 1890 mun
fyrst hafa verið sáð hjer korntegund-
um í jörð af löndutn pað teljandi sje,
og pað í nýbrotna og illa undir búna
bletti hjá mörgum,sem ekki er tiltöku-
mál við fyrstu tilraunir; pað ár vár
gott uppslceru ár; af pessuni litlu
blettum mundu landar hafa fengið
sæmilega uppskeru, ef vel hefði farið
um hana. Það haust voru óvanalega
miklar rigningar, svo víða skemmdist
uppskera af peim orsökum, að ýmist
rann f stakka eða skemmdist við aðra
aðvinnslu í votviðrum, og sú varð af-
leiðingin hjer, að pessi litla uppskera
bæði skemrndist í litlum stakkhrúg-
um, og svo fengu peir ekki preskt
fyrr enn komið var langt fram á vetur.
Ári síðan (1891) var fyrst byrjað að
vinna almennt að akuryrkjunni hjer;
pá gaus upp nokkurs konar „Boom“
allra snöggvast. Eins og áður er á
minnzti v?.r mikið af jörð peirri sem
sáð var í pað vor nýtt og órotið. Það
sumar var liið mesta fjörgunar ár hjer
sem annarstaðar, grasspretta var ákaf-
lega mikil, hveitistöngin á ökrunum
var orðin um miðjan ágúst mittishá
og eptir pví pjett, og boðaði hina rík-
uglegustu uppskeru. Enhvaðskeði?
22 ágúst kom ógurlegt heljar frost og
3 nóttum síðar annað engu minna,
sem gersainlega drap allt niður hjer;
en pað frost drap ekki einungis niður
allar sáð tegundir hjer, heldur gerði
ógurlegan skaða um alla M anitoba og
Norðvestur landið; sem eðlilegt var,
kom pað harðara niður hjer; hjer var
allt ný jörð og víða órotin, en pað vita
allir, sem nokkuð pekkja til akuryrkju,
að ný jörð er viðkvæmust fyrir
frostum.
UR ARGYLE-NÝLENDU.
Mr. Jóhannes Sigurðsson og Miss
Guðrún Sigriður Guðmundsdóttir voru
9. p. m. gefin saman í hjónaband að
heimili peirra nálægt Baldur af sjera
Hafsteini Pjeturssyni.
Mr. Eldjárn Jónsson og Miss
Margrjet Friðbjarnardóttir voru gefin
saman í hjónaband 10. p. m. í Glen-
boro af sjera Hafsteini Pjeturssyni.
12. p. m. hjelt Fríkirkjusöfnuður
D-PRICE’S
í Argyle-byggð safnaðarfund. Á
peim fundi voru kosnir til kirkjupings
Mr. Björn Jónsson og Mr. Skapt
Arason. Daginn eptir hjelt Frelsis
söfnuður í Argylebyggð safnaðarfund
Þar voru kosnir til kirkjupings Mr
Friðjón Friðriksson, Mr. Jón Björns
son og Mr. Kristján Jónsson. Vara
menn voru og kosnir: Mr. Tóinas II
Jónsson og Mr. Hernit lvristofersson
A báðum pessum safnaðarfund
um var rætt prestkosningarmál Ar
gylesafnaðar og var sampykkt að hafa
sameiginlegan kjörfund fyrir báða
söfnuðina eptir kirkjuping. í vali
verða: Cand. theol. Björn B. Jóns-
son og sjera Steingrímur Þorláksson
og auk peirra prír prestar heima á
íslandi.
1 kveld
verður samkoma haldin á samkomusal
Guðm. Jónssonar, til styrktar bláfá-
tækum kvennmanni, sern lengi hefur
legið mjög veik. Það er pví góðverk
og kristileg skylda að sækja samkom-
una. Líka verður skemmtan góð.
Mr. Einar Iljörleifsson og Mr. Jón
Ólafsson skemmta. ísl.-sv. hornleik-
araflokkurinn spilar og auk pess verða
solos og ýmislegt annað skemmtandi
og fræðandi.
Komi einn! komi allir!
Itingangur 25 c.
Veggja pappir
-OG-
Glagga blœjup
BILLEGA
hjá
R. LECKIE.
425 MAINST. - WINNIPEG.
60.000 RULLUR
--AF--
ikggjagagpu'
Allt er á tjá og tundri hjá oss nú, pað
er ös allan daginn. Það eru lág-
ir prísar og miklar byrgðir,
sem pað er að pakka.
W. li. Talbot & Co.
345 MAIN ST.
Tannlæknar.
Tennur fylltar og dregnar út ná sárs-
auka.
Fyrir að draga út tönn 0,50.
Fyrir að fylla tönn $1,00.
CL^AZRJKIIE] <5c BUSH
527 Main St.
Munroe, West & Mathe r
Málafœrslumenn o. s. frv.
Harris Block
194 IVlarket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meöal íslendinga, jafnan reiSu
búnir til aS taka aS sjer mál þeirra, gera
fyrir (á samninga o. s. frv.
hreinaCream Tartar Powder.-Engin amónía; ekkert álún.
Brúkað á millíónum beimila. Fjörutíuára á markaðnum.
Fyrir peninga út í hönd.
Sirloin Steak and Roast...........i2c.
Round Steak.......................I0c.
Porter House and Roast .......... loc.
Rib Roasts........................loc.
Shoulder Roasts................... 8c.
Chuck Roast........................6c.
Chuck Steak............*...........öc.
Shoulder Steak.....................8c.
Boiling Beef..................4c. to 6c.
ASrar kjöttegundir tiltölulega eins billegar;
BúSin er opin á hverju kvekli til kl, lo til aS
3efa daglauna mönnum tœkifæri til aö fá virÖi
peninga sinna.
DOYLE&CO.
i ínminn á Main ou Tames Str. Phone. 755.