Lögberg - 24.06.1893, Qupperneq 2

9
LOGBERG LAUGARD AGINN 24. JUNÍ 1893
31' ö g b £ r g.
eí'* út af! 148 Princess Str., Winnipeg Man.
'Vh e I.ögberg Printing &> Puhlishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
RrrsTiúRt (Euitor);
EINAR' HJÖRLEIFSSON
iiUSINESS MAN'AGF.R: JOHN A. BLÖNDAL.
AuGLVSINGAR: Smá-auglýsingar i eitt
kipti 25 cts. fyrir 30 or'ð eSa 1 þuml.
riálkíle.ngdar: 1 doll. um mánuSinn. Á stærri
augiýsingum eða augi. um lengri tíma af-
-iáttur eptir samningi
BÚST \D A-SKIPTI kaupenda veröur aS til
kyr' ? sVrtflega og geta um fyrverandi bú
staS jafnframt.
UTAN ÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaösins er:
THt (.OOBERC PRINTINC & PUBLISH- CO.
P. O Box 368, Winnipeg, Man
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EltlTOK EftGBERfi.
'■p. O. BOX 388. WINNIPF.G MAN.
--l.AUGAKUAvil Níi 42. JÍJNf J8Ö3.
Samkvæm íanaslögum er uppsögn
kaup>anda á blaði ógild, nema hann
skuldlaus, begar h<tnn segir upp. — Ef
kaupandi, sem er i skuld við blað
ið flyt.r vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin. þá er það fyrir dómstól
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang'.
Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendtr oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi
hvort scm borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slikar viðurkenn
ingar eptir hæíilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fuliu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fulhi verSi sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. 0. hluney Ordera, eða peninga í Re
giatered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
íyrir innköllun.
LÍBERALA FLOKKSPINGIÐ
í Ottawa
var sett á f>riðjudaginn um kl.
3.
Fulltrúar voru f>ar frá öllum pörtum
Canada nema British Columbia. I.aur-
ier tók fyrstur til máls og lagði pað
til að Sir Oliver Mowat stjóinarfor-
maður í Ontariofylkis SKyldi vera for
seti þingsins. Mowat pakkaði fyrir
kosnincruna með alllangri ræðu. Vara-
forsetar voru kosnir: Fielding, stjórn-
arformaður í Nova Scotia, Joly, fyrrv.
ráðherra, frá Quebecfylki, Blair, stjórn-
arformaður í New Brunswick, Peters,
stjórnarformaður á Prince Edward
ísland, oj Sifton, lögstjórnarráðherra
Mauitobafylkis. Svo voru settir menn
< nefnd til þess að semja tillögur til
pingsályktana.
Að kveldi hins sama dags var
fundur aptur haldinn, og gerðist pá
litið annað sögulegt en pað, að Laurier
hjelt langa ræða. Hann sagði, að
j ifnvel pótt Canada væri ekkisvoheil-
brygð, sem hún gæti verið, pá nyti hún
f>ó ástar og virðingar allra Canada-
manna. Menn væru ekki aðallega
kumnir f>ar saman til að fmna að,
lieldur kæmu menn pangað meðásttil
Innds síns, stoltir af foitlð pess og von-
góðir um framtíðina. £>að væri hlægi-
legt að bera mönnum á brýn, að peir
töluðu illa um landið, pó að þeir mál-
uðu ekki allt með rósrauðum litum.
Um fram allt yrði að segja satt. Eitt-
livað va>ri bogið við J>að, að hundruð-
urn púsunda væri árlega eytt til að fá
fólk inn í landið, en ekki tækist að
haldi peirn sem hjer ættu beima. L>að
væ 'u fjárhagsmál landsins, : em sjer-
st iklega væru í ólagi. Aðalhættan
lægi í tollálögum f>eim sem pjökuðu
Cariada, enda væru nú f>ær álögur
farnar að reka menn út úr íhaldsflokkn-
um. Eptir J>ví sem ráða mætti af
ytir'fsingum stjórnarinnar frá síðasta
bingi, viðu tolllagabreytingar hennar
hennar ekkert nema kák. Hann vildi
lerrgja f>í.ð til, að upp frá pessum tíma
setti frjálslyndi flokkurinn J>að sitt
mark og mið, að koma á frjálsri
verzluv, eins og ætti sjer stað á
Englandi. Um tíma yrði ómögulegt
að koma þeirri breyting á, hag lands-
ins væri á jfmsan veg svo varið, að
pað væri ómögulegt, en á meðan ætti
stefna frjálslynda flokksins að vera sú,
að leggja að eins á pann toll, sem
koinast rná af með til nauðsynlegra
útgjalda landstjórnarinnar. Aðalhug-
sjón frjálslynda flokksins væri frjáls
verzlun með engum öðrum tolli en
peim setn pyrfti til útgjahla. All-
mikið talaði ræðumaður um viðskipta-
sarnning við Bandaríkin, og jafnvel
pótt hann bæri hollustuhug í brjósti
til Bretlands, pá sagði bann, að ekki
mætti láta hag Breta sitja í fyrirrúmi
fyrir hag Canadamanna sjálfra. —
Ræðumaðurinn sagðist nylega liafa
fengið fyrirspurnir úr jfmsum áttum
um pað, hvernig frjálslyndi flokkur-
inn ætlaði að taka í vínsölubanns-
málið. Hann kvaðst ekki hafa svarað
peim fyrirspurnum, en ætla nú að
gera pað. Fyrir tveimur pingum
hefði sambandsstjórnin, prátt fyrir
mótir.æli andstæðingaflokksins, sett
menn í nefnd til að rannsaka vínsölu-
málið, ekki að eins í pessu landi,
heldur líka í öðrum löndum. Stjórn-
arandstæðingarnir hefðu verið pví
mótfallnir, af pví að þeir hefðu álitið,
og álitu enn, að þegar væru komnar
fram svo miklar upplysingar viðvíkj-
andi málinu, að pingmenn ættu að
vera færir uin að mynda sjer skoðun
um það. En bindindismennirnir á
þinginu, sern talað hefðu fyrir Do-
minion Allianco, hefðu haldið pví
fram, að bezt væri að látamálið liggja
niðri, pangað til álit pessarar nefndar
væri komið. Fokkurinn hefði pví
engar ástæður til að fjalla neitt um
pað tnál að svo stöddu. Fyrir sitt
leyti kvaðst liann reiðubúinn til að
segja sitt álit á málinu, og pað mundi
hann gera afdráttarlaust, pegar hæfi-
legur tími væri kominn. Bindindis-
mennirnir sjálfir bæru ábyrgð á
drættinum, þar sem f>etr hefðu tekið i
málið á pinginu á pann hátt sem peir
hefðu gert. — Svo minutist hann á
skólamál Manitoba. Viðvíkjandi pví
kvaðst liann hafa fengið brjef frá
öllum pörtum landsin. Frá Ontario
hefði hann verið beðinn að segja, að
Dominionstjórnin hefði engan rjett til
að skipta sjer af pessu máli; frá Que-
bec, að stjórnin hefði leyfi til pess.
Frá sumum stöðum í Manitoba hefði
hann verið beðinn að taka í málið á
einn veg, og frá öðrum stöðum að
taka í pað þvert á móti. Tarte og
McCarthy hefðu komið sjer saman um
pað á síðasta pingi, að sambands-
stjórnin befði tekið heigulslega í
málið, og ræðumanni fannst hún eiga
pann vitnisburð skilið. Hún hefði
ekki þor»ð að láta í Ijós sína skoðun;
hún hefði lofað ástríðum manna í
Quebec, Ontario og Manitoba að
koniast í æsing, en ekki haft hug til
að gera neitt í málinu. En nú væri
sú spurning fyrir dómstólunum, livort
stjórnin mætti skipta sjer nokkuð af
málinu eða ekki, og áður en úrskurð-
ur dómstólanna væri fenginn, gæti
frjálslyndi flokkurinn ekkert að hafzt
pví máli. Þegar úrskurðurinn kæmi, ur
væri fyrst tími fyrir flokkinn að segja,
hvernig liann ætlaði að taka í málið.
Sem stæði kvaðst ræðutnaður ekki
vilja meira uin pað tala en óhjákvæmi-
hefði ekki haft flokkaskipti af eigin-
girni. Viðvíkjandi skólamáli Mani-
toba sagði hann, að minni hlutinn
(kaþólskir menn) hefðu ekki farið
frarn á annað, en að fá að halda þeim
rjettindum, sem peim bæru, og hefðu
verið troðin undir fótum. A undan
sambands-pingskosningunum 1891
hefði Sir John Macdonald sent Chap-
leau til Montreal með umboði til að
semja við Tache erkibiskup um skóla-
málið. I>á hefði pað orðið að samn-
ingum, að stjórnin skyldi ekki synja
skólalögunum staðfestingar, af pví að
pað kynni að skaða Sir John meðal
flokksbræðra hans, en ef málið fjelli á
minni hlutann fyrir dómstólunum,
þegar kosningarnar væru um garð
gengnar, pá skyldi sambandsstjórnin
rjetta hlut kapólskra manna. Þessu
hefði verið lofað skylaust af hálfu
sambandsstjórnarinnar, og pað væri
ekkert undarlegt, pó að kapólskir
menn gengju nú eptir pví, að þetta
loforð væri efnt. Með því að málið
væri nú apturkomið fyrir dómstólana,
pá mundu kaþólskir menn sem lög-
hlyðnir þegnar beygja sig undir úr-
skurðinn, hver sem hann svo yrði, en
sem prívatborgari kvaðst ræðumaður
segja, að hver sem úrskurðurinn yrði,
pá væru rjettindin þau sömu.
Síðar um damnn voru laíjðar
fram tillögur til pingsályktunar, og
kom pá fyrst svohljóðandi yfirlys-
ing um
Toi.r..MÁLiÐ.
„Vjer, hinn frjálslyndi ílokkur
Canada, seru saman eruin komuir á
flokksping, lysum yfir pví: Að tolla-
álögur landsins ættu að miðast við
útgjaldapörf landsstjórnarinnar, en
ekki við tollvernd, eins og nú á sjer
stað. Að núverandi tollur, sem grund-
vallaður er á óhollum grundvallar-
setningum og notaður hefur verið af
stjórninni sem mútumeðal til að halda
henni sjálfri við völdin, hefur fram-
leitt einokun og auðmannasamtök
(trusts and combinations). Hann lief-
ur dregið úr verði bújarða og annara
landeigna; hann hefur pjakað al-
menningi til gróða fyrir fáeina menn;
hann hefur dregið úr innflutningum;
hann hefur orðið landsbúum til mikils
tjóns; haDn hefur lagt höptá viðskipti;
hann hefur sjerstaklega spillt fyrir sa)j;r setn
verzlun Breta. Á þennan og margan
annan hátt hefur hann valdið almenn-
ingi og einstökum mönnuin stórtjóni,
og allt þetta illendi hlytur að prosk-
ast því meira, því lengur sem núver-
andi tollfyiirkomulag helzt.
,,Að pað er óhjákvæmilegt fyrir
hina pyðingarmestu hagsmuni Canada,
að pessari tálman fyrir framförum
landsins verði úr vegi rutt, með pví
að koma á hollri fjárhagsstefnu, sem
ekki geiir neinum flokki manna rangt
til, en hjálpar áfram viðskiptum mn-
anland3 og við önnur lönd, og flytir
fyrir pví að þjóðin nái aptur hagsæld
sinni.
„Að í pví skyni ber að færa nið-
tollinn svo, að hann nemi ekki
meiru en því sem ráðvönd, sparsöm og
dugieg stjórn parf á að halda til út-
gjalda sinna.
„Að tolllf'gunum á að breyta svo,
legt væri, vegna pess að pað æsti j að lífsnauðsynjar verði ótollaðar, eða
pp hleypidóma manna, sem betrá i pá svo lítill tollur á pær lagður, sem
væri
leyti væri
málinu,
að bældust
'iann, eins
reiðubúinn
niður.
og í
n
til «ð
Fyrir sitt
bindindis-
láta sína
skoðun í ljós, pegar rjyttur tíini væri
til pess kominn. — Að lokum skoraði
hann á flokksmenn sína, að linast ekki
í baráttunni, og sjálfur kvaðst hann
mundu leitast við að gera sína
skyldu, eptir pví sem kraptar sínir og
hæfileikar leyfðu.
Á fundinum, sem, haldinn var
daginn eptir, hjelt lsrael Tarte
einna merkustu ræðuna, og var
hún mestmegnis um skólamál Mani-
toba. Hann sagði mönnum mundi
>að kunnugt, að hann væri gamall
Tórý (apturhaldsflokksmaður). En
unnt er, og p.ð viðskiptamál landsins
eiga að komast í pað horf, að viðskipt-
in verði frjálsari við allan heiminn,
en sjerstaklega við Stórbretaland og
Bandaríkin. Vjer höfum þá sann-
færing, að árangurinn af tollverndar-
stefnunni hafi valdið þungum von-
brygðuni meðal púsunda af mönnum,
sem hafa stutt hana af einlægni, og að
landið sje eptir pessa reynslu reiðu-
búið til að aðhyllast skynsamlega
stefnu í fjárhagsmálum. £>að sem
hina tvo pólitísku flokka greinir á um
viðvíkjandi pessu tnikla máli liefur
nú fengið skyrt form. Stjórnin við-
urkennir sjálf að vonirnar um fjár-
málastefnu sína hafi brugðizt, og
hann hefði einn góðan veðurdag til- j kveðst nú fús á að gera nokkrar breyt-
Wnnt. sínnrn uömlu flokkshr»önirr. inTar, eu segir, að pær breytingar
tollvertid sein
kynnt sínmn gömlu fiokksbræðrum, ' >n*Áíiri
að nú gæti bann ekki fylgt pcim
lengur. En liann hefði ekki komið
til frjálslynda flokksins, pegar sá
flokkur hefði verið voldugur, og það
væri næg sönnun fyrir pví, að hann
verði að grurnlVallast á
undirstöðuatriði.
„Vjer afueituui tollverndar-hug-
myudinni, sem óhollri frá rótum og
ósanngjarnri gagnvart almennitigi
manna, og vjer ljfsum yfir þeirri sann-
færing vorri, að engar tollbreytingar,
sem á henni eru byggðar, muni hafa í
för með sjer verulegan ljetti undan
peim byrðum, sem landið streitist
undir.
„Þessa skoðun aðhvllumst vjer
afdráttarlaust, r>g með henni bíðum
vjer fyllilega öruggir úrskurðarins frá
kjósendum Canada>‘
YfIRI.ÝSING UM VIÐSKIPTASA M NINC
vin Bandaríkin.
„Samþykkt, að með hliðsjón af
pví að Canada, og Bandaríkin liggja
hvort við hliðina á öðru, og hagstnun-
ir þeirra eru að mörgu leyti sameig
inlegir, pá er pað æskilegt að sam-
komulagið sje sem vinsamlegast, og
að mikil og frjálsleg verzlunarvið-
skipti eigi sjer stað milli pessara
landa.
„Að Canada og brezka ríkið í
heild sinni mundi hafa mikinn hag af
pví, að slík viðskipti kæmust á.
„Að tímabilið, sem gamli við-
skiptasaninÍDgurinn millipessara landa
stóð, var sjerstök hagsæld í hinum
brezku nylendum í Norður-Ameríku.
„Að pað var villandi og óheiðar-
legt af stjórninni, að láta kosningar
fara fram 1891 undir því yfirskyni að
viðskiptasamningur við Bandaríkin
væri í vændum, og að það var gert til
að blekkja kjósendurna.
„Að engin einlæg tilraun hefur
verið gerð til að ná þeim samningi,
heldur er það par á mótl augs/nilegt,
að núverandi stjórn, sem einokunar-
menn og auðmannasambönd hafa vald
yfir, æskir ekki eptir að slíkur samn-
ingur koinist á.
„Að fyrsta stigið til að ná pví
takmarki er að fá völdin í liendur
þeim flokki, sem hefur einlægan á-
huga á að fá komið á samningnum,
tneð skilyrðum, sem heiðarleg sjeu
fyrir bæði löndin“.
„Að sanngjarn og frjálslsgur
tollafnámssamningur mundi leiða
fram bin miklu auðæfi, sem Canada
hefur þegið af náttúrunnar hendi;
mundi auka verzlunarviðskipti milli
pessara tveggja landa afarmikið;
mundi stuðla að vinsamlegu sam-
komulagi milli pessari tveggja
pjóða; mundi nema burt margar or-
að undanförnu hafa valdið
gremju og deilum milli stjórna beggja
landanna, og mundi stuðla að pví vin-
samlega samkomulagi milli brezka
ríkisins og lyðveldisins, sem er bezta
tryggingin fyrir friði og hagsæld.
„Að frjálslyndi flokkurinn er
reiðubúinn til þess að leitast við að
kotna slíkum samningi á, og sje þar í
innifalið tollafnám 4 tilbúuuin vörum,
og vjer erum pess fullvissir, að sjer-
hver slíkur samningur muni fá sam-
pykki stjórnar hennar hátignar, sem
nauðsynlegt er til pess að nokkur
samningur verði gerður.“
Niðurl. næst.
ENGIN SVEFNLVF BYRLUÐ.
f tveimur seinustu blöðum Lög-
bergs hafa staðið greinar eptir Mr.
Jóhann P. Sólmundsson, sem hann
stílar til Jónasar Stefánssonar, en með
pví að nafn initt er dregið inn í pað
málefni, sem höfundurinn ritar um, og
það á heldur ópægilegan liátt, pá finn
jeg mig knúðan til að taka til máls.
í fyrri grein sinni gefur Mr. Sól-
mundsson í skyn með fínum orðum,
en auðsjáanlega með fullri meiningu,
að sjera M. J. Skaptason hafi verið
byrlað svefnlyf á vetrardagskveld hið
síðasta, þegar hann sofnaði® á stólnum
í húsi mínu, en i seinni greininni er
svo ákveðið að orði komizt, að allir,
sem lesa, hljóta að skilja, livað við
er átt.
Og með því að enginu af peim
sem við voru staddir fara með meðöl
nema jeg, þá hlýtur að vera beinzt
að mjer.
Og þó nóg sje búið að ræða og
rita um petta drykkjukveld sjera
Magnúsar, og pó að jeg væri búinn
að liugsa mjer að þegja um það í
blöðunum, eða opinberu tali, pá finnst
mjer jeg neyddur til að segja söguna
eins og ttl gekk.
Jeg og Jónas Stefánsson sátum í
húsi roínu vetrardagskveldið síðasta,
næstliðið; klukkan var um níu; pá
komu sjera Magnús, að mínu áliti
töluvert ölvaður, og Jón Stefánsson
með honum, mikið minna drukkinn.
Sjera Magnús bað mig að koina
heim til sín til að líta á veikt barn;
fór jeg með þeim, og Jónas fylgdist
með. Jónas skildi við okkur skammt
frá lieimili prests, og hjelt lengra; en
Jón kom með okkur sjera Magnúsi
lieim að húsi hans; par skyldi hann
við okkur, eptir að hafa haft hljóð-
skraf við prest, og fengið honuin vín-
glas, að pví sein mjer sýndist, og að
rninnsta kosti hafði prestur vínglas,
meðan jeg stóð vrið; var hann pá svo
drukkinn, að hann hafði nóg með að
standa og ganga rjettur; sem sagt,
pað mátti mjög litlu muna, að hann
yrði ósjálfhjarga. Eptir nokkurn
tíma kemur Jónas Stefánsson, og fer
P>^ s^a^ með honuin. Prestur
vildi endilega verða með, prátt fyrir
pað, að jeg bað hann um að fara ekki
að lieiman, með pví að jeg óttaðist að
hann yrði innkulsa, því að allt flóði í
vatni og krapa. Prestur fór samt, og
vildi koma við hjá Jóni Stefánssyni;
fórum við heim að húsinu með honum.
Jón var ekki heima, eu prestur fyllti
par glas sitt aptur, og hjeld-
um við par eptir upp áaðalgötuna.
Þar minnti jeg sjera Magnús á, að
nú væri honum bezt að halda heim,
við værum tveir norður, cn hann væri
einn, og væri því ójafnt ákomið, að
hann fylgdi okkur lengra. Þetta
dugði ekki, og við hjeldun: áfram, en
brátt er kallað til sjera Magnúsar; er
par lcominn Baldvin Anderson;
kveðjum við Jónas pá prcst og liöld-
um heim til mín.
Þegar við erum að setjast niður,
koma peir sjera Magnús og Baldvin;
setjast peir niður, taka upp sitt glasið
hvor með vín, og prestur saup að mig
eigin
glasi,
minnir einu sinni á sínu
áður en hann sofnaði.
Engin glös voru brúkuð nema
þau sem vfnið var á; jeg veitti engan
elrykk nje annað af neinu tagi, og
við Jónas Stefánsson vorum ekki svo
mikið sem eitt augnablik einir ineð
sjera Magnúsi þetta kveld í mínu
húsi, og hjá Jóni Stefánssyni komum
við Jónas ekki inn, biðum prests úti.
En á heimili sjera Magnúsa* var
jeg með honum í viðurvist konu hans
og barna, í hans eigin svefnherbergi.
Þetta er sagan, eins og hún gekk til,
°g er jeg reiðubúinn til að staðfesta
pennan framburð minn með eiði.
Jeg skal taka pað fram, að jeg
hef ekki skrifað petta framansagða f
neinum illum tilgangi við sjeraMagn-
ús. Mr. Sólmundsson ber algerlega
ábyrgðina af pví að hafa neytt mig
til pess.
Jeg vonast til, að Mr. Jóhann P.
Sólmundsson skýri petta betur, segi
og sýni, hvaðan hann hefur fengið
penna grun sinn um að presti hafi
verið byrlað svefnlyf petta áminnzta
kveld, og hver hafi gert pað; jeg
skora á Mr. Sólmundsson að gera pað.
Jeg vil að endingu mælast til af
sjera Magnúsi, og peim sem flezt
II
■ ■
PRICE’S
Powder
hreina Cream Tartar Powder.-Engin amónía; ekkert 4lún.
Brúkað 4 millíónum heimila. Fjörutíu4ra 4 markaðnum.