Lögberg - 19.08.1893, Qupperneq 2

Q
LOOBERU LAUGARDAGINN 19. ÁGÚST 1893
JJögbcrg.
'ie.ift út a« 148 Princess Str., Winnipeg Man.
af 7’ c l.ö%bcr% Printinc; ár1 Publishin^ Co’y.
f Incorporated May 27, ls9o).
Ritstjoci (fciniTOR);
EINAK HJÖRI.EIFSSON
I! ISINF.SS MaNAGF.R: JOHN A. BLÖNDAL.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar f eitt
s' ipti 25 cts. fyrir 30 orS eða 1 þuml.
uálkslengúar; 1 iioU. um mánuðinn. Á staerri
auglýsingum eBa augl. um lengri tima ai-
sláttur eptir samningi
BLSTAD A-SKIRTI kaupenda verður að til
kynna skrt/cga og geta um fyrvcranii bú
síað iafnframt.
ÚTANASKKIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaBsins er:
THE LuUBERC PRlNTiNC & PU8L1SH- CQ.
P. O. 8ox 388, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIfcT til R[ TSTfÓRANS er:
KltlTOR LÖIíFERIS.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN
— I AUOAUDAOtNN 19 Át}(ÍSTl893.—
ty Samkvæm lanaslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, fcegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið flytr vistferium, án þess að tilkynna
beimilaskiftin, þá ei það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgangi.
t#" Eptirleiðrs verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
livort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsinönnum vorum eða á annan
liátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hætílega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvait um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun i
V. 0. Money Orders, eða peninga í lie
gistered Lette*. Sendið oss ekki bankaá
vfsanir, sem borgast eiga annarstaðar en
5 Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllan.
DAKOTA-FERÐ.
Eptir ElNAIÍ 11.TÖELEIF8S01Í.
Ánægjulegri ferð en þá er jeg
fór með sjera Matthíasi Jochumssyni
til íslendinganylendunnar 1 Norður
Dakota fyrir og um síðustu helgi
niinnist jeg naumast að hafa nokkru
sinni farið.
Við lögðum af stað miðvikudag-
iun í síðustu viku með Northern
Píicific, og ánægjan byrjaði pegar á
járnbrautarstöðvunum hjer í bænum,
og f><5 að kynlegt*megi virðast var
Jrað Jón Ólafss m, sem olli henni í
]>að skipti.
Svo stóð á, að á picnici sunnu-
dxgsskólans lúterska lijer í bænum,
pegar sjera Matthías var alveg ný-
kominn sunnan frá Ghicago, bar pað
í tal milli okkar sjera Matthíasar, að
jeg skyldi fara með honum suður í
Dakota, ef mjer yrði f>að unnt fyrir
annríki, og varð pað að ráði gert.
Jafnskjótt sem Jón Ólafssön fjekk að
vita pá fyrirætlun, tók hann að róa
að því öllum árum,að fá |>ví afstyrt,að
v.ð sjera M. yrðu msamferða. Ilve sam-
vizkusamleg meðöl hann hefur notað
og hvc sa.nnar sögur hann hofur sagt
í pví samiiandi ætla jeg að lofa kunn-
ugum tnönnum að gizka á. En það
atvikaðist einhvern veginn svo, að
ckkert dugði. Sjera Mattliías skoð-
aði sig frjálsan mann í pessu frelsis-
ins landi, og hugðist mega ferðast
með mjer. Mr. Sig. J. Jóhannesson
li ifði líka ætlað að fara, en gat ekki
viðsnúizt, pegar til kom, vegna ann-
rikis.
Jón Ólafsson var svo staddur L
járnbrautarstöðvunum, pegar við vor-
uin að leggja af stað. Og pað var
bæði illt og broslegt að sjá framan í
manninn. Yrðari svip minnist jeg
ekki að hafa sjeð á ævi minni;pað var
ei is og gremjan hjengi í lufsum fram-
an í maeninuin — gremjan út af pví,
að rógur hans við sjera Matthías
skyldi engu hafa fengið áorkað.
Hvorugum okkar sjera Matthíasi
l.ður að jafnaði rjett vel I járnbraut-
arvögnum, en fi rðin frá Winnipeg
til Grafton var full af andlegri nautn,
að minnsta kosti fyrir mig, og jeg
held fyrir okkur báða. Jeg bafði
komið við á pósthúsinu á leiðiuni
suður til járnbrai.tarstöðvanna og par
beið míu kæikomin sending frá ætt-
jörðinni, kvæði Ilannesar Ilafsteins.
Jeg stakk peim náttúrlega niður lijá
injer. Og pessi ljóðrnæli, sem mörg
eru svo undurfögur, og öll svo ein-
kennileg og verkleg, eins og nákvæm-
ara mun verða frá skýrt Iijer í blað-
inu áður en langt um líður, vorum við
að lesa á suðurleiðinni. Svo sem til
tilbreytingar skemmti jeg mjer við
hin njtju Grettisljóð sjera Matthíasar,
og munu menn fá getið pví nærri, að
stundirnar liafi liðið lijótt.
Dr. Halldórsson í Park River
hafði boðið okkur lieim til sín og boð-
izt til að sækja okkur til Grafton, ef
við gerðum sjer aðvart í ttma um ferð
okkar. Við Iiöfðum sent honum hrað-
skeyti kveldinu áður, og áttum pví
von á að sjá hann í Grafton. En sú
von brást, og leigðum við okkur pví
hesta, vagn og íylgdarmann, norskan
hótelseicranda aldraðan, 1 lstad að
nafni, sem allur Ijek á hjólum af glað-
lyndi og gamansemi.
Þegar við vorum komnir nokkuð
austur á sljettarnar, komu tveir menn
á móti okkur keyrandi t loptinu, Dr.
Halldórsson og fylgdarmaður hans.
Fyrir einhverja handvömm telegraf-
fjelagsins hafði læknirinn ekki fengið
hraðskeytið fyrr en löngti eptir miðj-
an dag pann daginn, og hafði hann pá
tafarlaust brugðið við. Ilann kom
svo upp í vagninn til okkar, og hjelt
svo með okkur heimleiðis til sín. t>að
var glatt á hjalla í vagninum hjá
okkur, enda purftum við innan skamms
á öllu okkar góða skapi að halda.
Önnur eins helli-dynjandi-rigning,
eins og við fengum nokkru fyrir aust-
an Park Iíiver, minnist icg ekki, að
nokkru sinni hafi yfir mig dunið, jafn-
vel ekki í Ameríku. Vegurinn varð
á svipstundu að vatnsfalli, við sáum
ekki lengra frá okkur en menn sjá í
moldösku-byljum, og á fáum augna-
blikum uiðum við hoídvotir svo að
segja frá hviríli til ilja. Okkur var
sannast að segja mál að komast heim
til Dr. Ilalldórssons. Og par var
líka komandi! Jafn-riktnan nlegar og
höfðinglegar viðtökur minnist jeg
ekki að hafa nokkurs staðar fengið,
fyrr eða síðar. Og pað leyndi sjer
ekki fyrir bænum, aðeinhver hátíð var
í húsi íslenzka læknisins pví að á pví
blöktu t\ ö flögg um kveldið, Dana og
Bandari’kjamanna.
Jeg get ekki stillt mig um að
benda með fáeinum orðum á velgengi
pessa íslendings hjer í landinu. Hún
er svo einkennilega ameríkönsk í góð-
um skilningi, sannast að segja líkari
einhverju ævintyri en bláberum,
prósaiskum veruleik. Hann kom hing-
að fyrir eitthvað áii síðan, allslau3 og
öllum ókunnugur. Nú á hann prjá
góða hesta, vagn og sleða, og skraut-
legt hús með eitthvað 12 herbergjum.
Um húsbúnaðinn skal jeg að eins geta
pess, að par cru meðal annars 6 legu-
bekkir, hver öðrum vandaðri, 600 doll-
ara piano, og allt er eptir pví Engin
pægindi vantar, sem manni dettur í
hug að rjetta hendinni til. Aðalmagn
eigna hans er pó vitanlega enn úti-
standandi hjá pcim sem hann hefur
hjálpað eðaaðstandendum peirra. Eng-
inn vafi er á pví, að pað nemur mörg-
um, mörgum púsundum dollara, en
hve mörgum skal jeg láta ósagt. Svo
framarlega sem hann færskuldir sínar
inn bærilega í liaust, eru öll líkindi
til að hann reisi fyrir veturinn spítala
í Park River á eigin kostnað, en með
uokkrum tilstyrk byggðarmanna, og
er bin mesta pörf á pví fyrirtæki.
Fólkið flykkist til lians, en hann er
auðvitað í standandi vandræðum með
að koma pví fyrir.
Hið fegursta við pessa stórkost-
legu velgengni er pó pað, hvað Dr.
Halldórsson er vel að henni kominn.
5aðeru ótaldir peir sjúklingarnir, sem
eiga lionum lífog heilsu að pakka.
Og pað er fágætt að sjá slíka elju og
dugnað, sem hann hefur synt. Flest-
um er óskiljanlegt, hvernig maðurinn
heldur heilsu með peim óendanlegu
næturvökum ogónæði, sem hann á við
að búa. Við sáum ofurlítið mót á pví
pessa nótt, sem við gistum hjá honum.
Engan dúr sofnaði hann pá nótt, var
prisvar sinnuni sóttur frá miðnætti til
miðs morrnins.
cl
Þrátt fyrir svefnleysið taldi hann
ekki eptir sjer að flytja okkur norður
til Gardar daginn eptir — en örðugt
ætlaði honum að veita að komast af
stað, sleppa frá sjúklingum, sem stöð-
UEft voru að leita hans.
o
Dvölin í Gardarbyggðinni var
samanhangandi hátíð frá upphafi til
enda, og mig kynjar mjög, ef sjera
Matthías verður svo gamall, að hann
gleymir peim dögutn — og vona jeg
pó og óska, að hann verði allra karla
elztur.
Læknirinn fór með okkur til
sjera Friðriks J. Bcrgmanns. Þar
var fyrir sjera Jón Bjarnason með
konu siiini, oo; var hann miklu hress-
ari, en við höfðum porað að vona.
t>að varð fagnafundur milli peirra
sjera Mattbíasar, sem verið hafa vinir
allt frá skólatímunum. Um kveldið
var fjölmenn veizla hjá sjera Berg-
mann. Daginn eptir var aptur veizla
hjá Mr. H. Hermann, svila sjera Jóns
Bjarnasonar, sem kom vestur fyrir
tveim árum, og nú er ágætur bóndi í
Gardarbyggðinni. Þriðja veizlan var
svo á laugardagjnn hjá Ilon. E. H.
Bergman. Það paif svo sem ekki að
t ika pað fram, að veitingarnar voru
hinar stórkostlegustu á öllum pessum
heimjlum. Eu meira mun pó sjera
Matthíasi hafa pótt vert um pann
fögnuð, sem var svo augsynilegur á
fólkinu út af pví að fá að sjá liann,
og pau mörgu, fögru og hlyju vinar-
orð, sem við hann voru sögð í pess-
um samkvæmum.
Frá pví er við komum í Gardar-
byggðina, og fram ásunnudaginn vor-
uin við lengstum hjá sjera Fr. J.
Bergmann, og par sváfum við á nótt-
um. t>að kom sjer vel fyrir hann og
konu hans pessa dagana, eins og víst
optar, að pau fengu reist sjer veglegt
íbúðarhús á síðastliðnu ári, pvl að í
meira lagi var gestkvæmt par. Eina
nóttina voru par 10 maunsaðkomandi,
og pó mun ekki liafa verið pröngt um
neinn, t>ar var hvortveggja að liús-
ið er stórt, en svo er líka sannur
danski málshátturinn, að par sern
hjartarúmið er nógu stórt, par er hús-
rúmið líka nægilegt.
Aðalskemmtidagurinn var sunnu-
dagurinn. Um miðjan dag fór fram
guðspjónusta í Iiinni nyju, snotru
Eyford-kirkju, sem reist hefur verið
af 14 safnaðarbærtdum á heimili rausn-
ar og merkisbóndans Jacobs Eyford.
Sjera Jón Bjarnason ]>rjedikaði.
Múgur og margmenni var par saman-
komið. Að afstaðinni guðspjónustu,
hjelt flestallt pað fólk, ásamt mörgu
íleira, upp á Öðinssæti, sem er hæð
ein á landi Mr. Antons Möllers í Pem-
binafjöllunum, hjer um bil beint vest-
ur af Eyford. i>aðan er útsyni hið
fegursta, yndislegt að líta yfir akrana
og skógarreinarnar á sljettunni fram
undan manni. Fáa ókunnuira mun
n
gruna, hve litabreytingin er mikil á
sljettunni, pegar menn sjá hann í
fjarsyni, allt frá liinum dökkgrænasta
lit til h ins ljósgulasta, og er pað með-
al annars dálítið kynlegt, að eigi væri
unnt að pekkja fullproskaðan liveiti-
akur tilsyndar frá ljósustu íslenzku
leirflögunum, ef pað lægi sauihliða.
Á Óðinssæti voru saman komin
nokkur hundruð manns, og menn
skemmtu sjer ágætlega. Sjera Friðrik
.1. Bergmann styrði samkomunni. Auk
hans hjeldu ræður: sjera Matthías
Jochumsson (margar), Magnús Brynj-
ólfsson, Jónas Hall, Einar Hjörleifs-
son, Hon. Skapti Brynjólfs3on, Dr. M.
Halldórsson, sjera Jón Bjarnason,
Halldór Reykjalín og Miss Anton
Möller flutti sjera Matthíasi vísur.
Naumast p>rf að taka pað fram, að
jafnvel pótt par væri samankomið
fólk með hinum ólíkustu skoðunum á
flestum efnum, og ]>ótt suma pessa
ræðumenn vitaulega greini alhnikið á
um y.ns alinenn mál, pá varð ekki
slíks ágreinings vart við petta tæki-
færi. Allt fór fram með hinni stök-
ustu háttpryði, og enginn liaföi ástæðu
til að fara óánægður af peitn fundi.
Hið sama hugarpel til sjera Matthías-
ar kom par fram eins og á prívatsam-
komum peim sem lialdnar liöfðu verið
dagana á undan. Eu meira var á pess-
ari almennu samkomu en áður minnzt
á efni, sem eru almenns eðlis, einkum
landið hjer vestra með öllu pess frelsi
cg proska-möguleikum fyrir eiustakl-
inginn og skyldurnar við pað af hálfu
peirra manna, sem vestur eru fluttir.
Voru pað einkum peir bræður Brynj-
ólfssynir, sein lögðu áherzlu á pau
atriði, og mæltist báðum vel. Sjera
Jón Bjarnason talaði og ágætlega um
ísland sem sögunnar land.
Á Óðinssæti skyldu loiðir oltkar
sjera Matthíasar. Hann hjelt norður
til Mountain til pess að vera par um
kveldið á samkomu, sem Mr. Björn
Halldórsson stofnaði til, og hafði hún
farið ágætlega fram. Daginn eptir
fór liann svo ásamt sjera Jóni Bjarna-
syni og konu hans norður til Hallson
til Mr. Nikuláss Jónssonar, hálfbróð
ur sjera Jóns. t>ar voru pau um nótt-
ina og hjeldu svo liingað til Winnipeg
daginn eptir. En jeg fór á sunnu-
dagskveldið með Dr. Ilalldórsson til
Park River, og svo til Grafton og heim
á mánudamnn.
O
t>að er sannarlega ánægjulegt að
v’.ta sjera Matthlas fara heim með
pessa Dakota-ferð sína í huganum —
einkum par scm honum munekki hafa
fundizt neitt ininna til unr landið nje
fólkið en í Argyle. Hann hefur nú
getað sannfærzt um pað af eigin sjón,
hvernig nylendulíf Vestur-íslendinga
er; að nylendur vorar eru ekki eyði-
merkur, eins og sum íslenzku blöðin
eru að halda l'ram, iieldur yndisfegar
sveitir, auðugar af flestum náttúrunn-
ar gæðum; og að par lifa frjálsir
menn, ekki neinu villimannalífi, eins
og enn virðist sitja í liöfðunum á
sumum mönnum á ættjörð vorri, held-
ur langum jafnara og yfir höfuð æðia
menningarlífi, en nokkurn tíma hefur
verið lifað af almenningi manna í
nokkurri sveit á íslandi.
Jafnvel póttsjera Matthías liafi á-
vallt verið boðinn og búinn heiina á
íslandi til pess að leiðrjetta misskiln-
ing manna par viðvíkjandi lífi voru
lijer vestra, pá mun óhætt að fullyrða,
að honum hefur komið óvænt sú vel-
gengni og pær framfarir, sem hjer er
um að ræða. Að liinu leytinu mun
Vestur-íslendingum ekki hafa verið
fullkunnugt um eitt atriði, sem kom
svo fagurlega fram í pessari Dakota-
ferð, og annars hvervetna par sem
sjera Matthías hefur verið meðal vor
hjer vestra: pað ersá ótæmandi auður,
sem maðurinn á til af mælsku, fögr-
um, hjartnæmum og háfleygum oið-
um. Hver sem, eins og jeg, liefur
notið peirrar ánægju, að heyra sjera
Matthtas dag eptir dag allsendis óvið-
búinn Italda hverja ræðuna á fætur
annari, allar fallegar, flestar dyrðlega
skáldlegar og átakanlega hjartnæmar,
hann mun liafa meiri lotning eptir en
áður fyrir íslenzkri tungu, íslenzkri
snilld, íslenzkri menntun, íslenzku
hugsunarlífi, íslenzkum kærleik. En
einkum og sjerstaklega rrun hann
unna heitara en áður manninum, snm
borið hefur gæfu til að miðla öðrum
af öllu pessu í svo dyrðlega ríkulegum
mæli.
hreina Cream Tartar Powder.-Engin amónía; ekkert álún.
Brúkað 4 nftilliónum heimila. 40 ára 4 markaðaum.
t
tJóu P.jetursson Skjölrl.
Áður var í Lögbergi með fám
orðum minnzt á lát Jóns Pjeturssonar
Skjöld að Hallson. Jarðarför hans
fór fram frá heimili hans 6. p. m. að
viðstöddu mjög miklu fjölmenni.
Sjera Fr. J. Bergmann lijelt hús-
kveðju. Ilann lyoti hinum látna sem
stilltum í lund og hæfileikamanni
miklum, er pó mundi liafa enn betur
komið í ljós, ef liann hefði fengið að
ganra skólaveginn. Hann hafði ein-
initt verið í sjerstökum skilningi
-gæddur peim hyggindum, sem í hag
koma — peim hyggindum, sem Ijós
verður af í lífinu, pegar pau fá full-
komiega að njóta sín. Og pótt hann
væri ekki skólagenginn maður, hefði
hinn menntað anda sinn svo vel, að
viðræður hans hefðu opt verið skemmti
legri en margra skólagenginna manna,
Hann var vinfastur maður og manna
höfðinglegastur lieim að sækja. ■ T>ó
var hann einn af peim mönnum, sem
margir dæmdu ranglega, pví að hann
var fremur dulur í skapi. En peir
sem bezt pekktu hann, og mest um-
gongust hann, unnu houm hugástum.
Lund hans var viðkvæm, pótt ekki
bæri hann pá viðkvæmni utan á sjer.
Fyrri konu sína, Þórunni Guðrúnu
Jónsdóttur Þorgrfmssonar prests að
Hoftegi, liarmaði liann mjög ásamt
sex börnum, er hann varð á bak að
sjá. Setnni kona hans, sem nú lifir
hann, lieitir Sigríður Sigurðardóttir
Gunnlaugssonar á Berunesi í Beru-
firði. Egill heitir sonur peirra. Sjera
Fr. .1. Bergmann flutti líkræðu í
kirkjunni á Mountain, sem full var af
fólki. Sjera Jón Bjarnason var og
viðstaddur jarðarförina og hjelt líka
ræðu.
ASKORUN.
Samkvæmt áðtir augiystri fund-
ar-sampyklst íslenzka verkamanna
fjelagsins, er hjer með skorað á alla
meðlimi fjelagsins, sem nú eru hjer í
Winnipeg, og sem skulda fjelaginu
mánaða tillög síii fyrir 4 mánuði eða
meira, að borga eða semja um borg-
un á poim við fjelagið ekki seinna en
á fundi Laugardagskveldið 19. p. m.
Winnipeg 15. ágúst 1893.
Benidikt Frímansson,
Forseti.
RAFURMAGNSLÆKNINGA STOfc'NUN.
Prófessor W. Bergman læknar
með rafurmagni og nuddi. Til ráð-
færslu er Dr. D'físchabault ein sjer-
stök grein Professorsins er að nema
burtu yms lyti, á andliti, hálsi, hand-
leggjum og öðrum líkamspörtum, svo
sem móðurmerki, hár, hrukkur, frekn-
ur o. fl. Kvennfólk ætti að reyna
hann. Telephone 557.
Manitoba Music Housc.
hefur fallegustu byrgðir af Orgeluin
forté-Pianóum, Saumavjelum, Söng-
bókum og music á blöðum; fíólínum,
banjos og harmonikum.
R. H. Nunn&Co.
482 Main Str.
r. O . Box 407.
Fyrir peninga út í hðnd.
Sirloin Steak and Roast.............i*2c.
Round Steak..........................I0c.
Porter Ilouse and Roast .............loc.
Rib Roasts ..........................loc.
Shoulder Roasts... 8c.
Chuck Roast...........................6c.
Chuck Steak.......................... 6c.
Shoulder Steak....................... 8c.
Boiling Beef........ . • • .....4C. to 6c.
Aðrar kjottegundir tiltölulega eins billegar;
Búðin er opin á hverju kveldi til kl, lo til aö
Sefa daglauna mönnum tœkifæri til að fá virði
penijiga sinna.
DOYLE & CO.
llorninu á M n og James Str. Phone. 755.
Munroe, W est & Mather
Mdlafœrslumenn o. 8. frv,
Harris Block
194 Kiarket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal íslendinga, jafnan reiðu
búnir til að taka að sjer mál þeirra, gera
yt'ir þá samninga o. s. frv.